Zusammenfassung
Flüssigkristalline Stoffe sind heute aufgrund ihrer vielfältigen Anwendungen als „Displays“ für Uhren, Spielzeug, kleine Fernsehbildschirme, Armaturen bei Autos, allgemein bekannt. Der Name Flüssigkristalle scheint einen Widerspruch auszudrücken, denn die Eigenschaften von Kristallen und Flüssigkeiten sind gut definiert. Warum kann man sich hier offenbar nicht zwischen diesen beiden Phasen entscheiden? Im folgenden geht es um Phasenbereiche, in denen weder eine genau zu charakterisierende Flüssigkeit noch eine kristalline Phase vorliegt, sondern in gewissen Temperaturbereichen beide Phasen nebeneinander vorkommen.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Literatur
F.Reinitzer, Monatsh.Chem. 9 (1888) 421
O.Lehmann, Z.Phys.Chem. 4 (1889) 462
O.Lehmann, Flüssige Kristalle. W.Engelmann Verlag, Leipzig 1904; R.Schenk, Kristallinische Flüssigkeiten und flüssige Kristalle. W.Engelmann Verlag, Leipzig 1905
D.Vorländer, Kristallinisch-flüssige Substanzen. Enke, Sutttgart 1908
D.Vorländer, Chemische Kristallographie der Flüssigkeiten. Akad. Verlagsgesellschaft, Leipzig 1924
G.Friedel, Ann.Phys. (Paris) 18 (1922) 274
R.Eidenschink, Chemie in uns.Zeit 18 (1984) 168
R.Steinsträßer, R.Pohl, Angew.Chem. 85 (1973) 706
Eine ausführliche historische Übersicht findet man bei H.Kelker, Mol. Cryst.Liq.Cryst. 21 (1973) 1
L.Gattermann, A.Ritschke, Ber.Dtsch.Chem.Ges. 23 (1890) 1738
D.Vorländer, Z.Phys.Chem. 57 (1907) 357; D.Vorländer, A.Gahren, Ber.Dtsch.Chem.Ges. 40 (1907) 1966
Y.Bjornstahl, Ann.Phys. 56 (1919) 161
K.Herrmann, A.H.Krummacher, Z.Krist. 79 (1931) 134
G.Friedel, E.Friedel, Z.Krist. 79 (1931) 1
H.Kelker, R.Hatz, Chem.-Ing.-Tech. 45 (1973) 1005
Nachr.Chem.Tech. 14 (1966) 29
D.Demus, L.Richter, Textures of Liquid Crystals.
Weinheim - New York 1978 Verlag Chemie
H.Kelker, R.Hatz, Handbook of Liquid Crystals.
Weinheim 1980 Verlag Chemie
G.W.Gray, H.J.Harrison, J.A.Nash, Electron.Lett. 9 (1973) 130
R.Eidenschink, D.Erdmann, J.Krause, L.Pohl, Angew.Chem. 89 (1977) 103
R.Eidenschink, D.Erdmann, J.Krause, L.Pohl, Angew.Chem. 90 (1978) 133
G.Solladié, R.G.Zimmermann, Angew.Chem. 96 (1984) 335
Kurze Übersichten:
A.Mannschreck, Chemiker-Ztg. 92 (1968) 69;
M.Kubale, H.Krüger, Physik in uns. Zeit 6 (1975) 66;
D.Erdmann, Kontakte (Darmstadt) 1988 (2) 3;
U.Finkenzeller, Physical Properties of Liquid Crystals. Kontakte (Darmstadt) 1988 (2), 7;
R.Eidenschink, Kontakte 1/1979, 15;
Vgl. H.Redlof, Dissertation Univ. Bonn, 1984;
H.Finkelmann, Angew.Chem. 100 (1988) 1019;
Siehe auch die Zeitschrift “Liquid Crystals” (G.R.Luckhurst, E.T. Samulski, Hrsg.). Taylor Francis, London, Philadelphia
P.E.Cladis, Phys.Rev.Lett. 35 (1975) 48
G.Pelzl, D.Demus, Z.Chem. 21 (1981) 151
D.Goldfarb, LBelsky, Z.Luz, H.Zimmermann, J.Chem.Phys. 79 (1983) 6203
A.Saupe, Angew.Chem. 80 (1968) 99
A.Saupe, in l.c. 29a) Bd. 1, S. 18f
H.Kléman, in l.c. 29a) Bd. 1, S. 76
G.W.Gray, P.A.Winsor (Hrsg.), Liquid Crystals and Plastic Crystals, Vol. 1, 2. Ellis Horwood Ltd., 1974; Thermotropic Liquid Crystals (G.W.Gray, Hrsg.). Wiley, New York 1987
H.Sackmann, D.Demus, Fortschr.Chem.Forsch. 1969, 349.
G.Friedel, F.Grandjean, Bull.Soc.Chim.Fr.Mineral. 33 (1910) 192, 409
G.H.Brown, P.P.Crooker, Chem.Eng.News (Jan. 31) 1983, 24
H.de Vries, Acta Crystallogr. 4 (1951) 219
J.L.Ferguson, Mol.Cryst. 1 (1966) 293
H.Stegemeyer, KJ.Mainusch, Chem.Phys.Lett. 6 (1970) 5
H.Stegemeyer, KJ.Mainusch, Naturwissenschaften 58 (1971) 599
Allgemeines zu ORD und CD siehe: H.R.Christen, F.Vögtle, Organische Chemie - Von den Grundlagen zur Forschung, Bd. II. Salle-Sauerländer, Aarau/Frankfurt 1990
E.H.Korte, S.Bualek, B.Schrader, Ber.Bunsenges.Phys.Chem. 78 (1974) 876
F.Grandjean, C.R.Acad.Sci. 172, 71 (1921); R.Cano, Bull.Soc.Fr.Mineral. 91 (1968) 20
S.Chandrasekhar, B.KSadashiva, K.A.Suresh, Pramana 9, 471 (1977); S.Chandrasekhar et al., J.Phys. 40 (1979) C3–120
J.Billard in: Liquid Crystals of One-and Two-dimensional Order (W. Helfrich, G. Heppke, Hrsg.). Springer Verlag, Berlin - Heidelberg - New York 1980
C.Destrade, M.C.Mondon, J.Malthete, J.Phys. (Paris) 40 (1979) C3–17 42a) K.Praefcke, B.Kohne, Angew. Chem. 96, 70 (1984); Chemiker-Ztg. 108 (1984) 113
A.Laschewsky, Adv.Mater. 101 (1989) 1606
D.Markovitsi, T.-H.Tran-Thi, V.Briois, J.Am.Chem.Soc. 110, (1988) 2001
Übersicht: CEscher, Kontakte (Darmstadt) 1986 (2), 3; neuere Arbeiten: H.M.Quhoun, C.C.Dudman, CA.O’Mahoney, G.C.Robinson, D.J.Williams, Adv.Mater. 2 (1990) 139; KSeto et aL, Bull.Chem. Soc.Jpn. 63 (1990) 1020
Aldrichimica Acta 21 (1988) 22
R.B.Meyer, L.Liebert, L.Strzelecki, P.Keller, J.Phys.(Paris) Lett. 36 (1975) L-69
D.Coates, G.W.Gray, Microscope 24 (1976) 117 [Chem. Abstr. 85 (1976) 39340r]
E.M.Barrall, J.F.Johnson, in 1.c. 29a) Bd. 2, S. 255
R.Harrison, G.G.Lunt, Biologische Membranen. G.Fischer Verlag, Stuttgart - New York 1977, S. 198
J.Falgueirettes, P.Delord, in l.c. 29a) Bd. 2
H.Sackmann, D.Demus, Z.Phys.Chem. 222 (1963) 143
R.Steinsträßer, H.Krüger, in: Ullmanns Enzyklopädie der Technischen Chemie. 4.Aufl., Bd. 11, S. 657
H.Finkelmann, H.Ringsdorf, J.H.Wendorff, Makromol.Chem. 179 (1978) 273
V.P.Shibaev, N.A.Platé, Polym.Sci.USSR 19 (1978) 1065
H.Finkelmann, H.Benthack, G.Rehage, J.Chim.Phys. 80 (1983) 163; vgl. H.Finkelmann, Angew.Chem. 106 (1988) 1019; H.Ringsdorf et al.
Pure Appl.Chem. 57 (1985) 1009; B.Reck, IRingsdorf, Makromol. Chem., Rapid Commun. 7 (1986) 389
G.Rehage, Nachr.Chem.Tech.Lab. 32 (1984) 287
Neuere Übersichten über polymere Flüssigkristalle: M.Ballaufl; Chemie in uns. Zeit 22 (1988) 63; H.Ringsdorf et aL, Pure Appl. Chem. 57 (1985) 1009; J.Economy, Angew.Chem. 102 (1990) 1296
I.Cabrera, V.Krongauz, H.Ringsdorf, Angew.Chem. 99 (1987) 1204
W.Kranzig, B.Hüser, H.W.Spiess, W.Keuder, H.Ringsdorf, H.Zimmermann, Adv.Mat. 2 (1990) 36
W.Kreuder, H.Ringsdorf, O.Herrmann-Schönherr, J.H.Wendorff, Angew. Chem. 99 (1987) 1300
R.Poupko, Z.Luz, N.Spielberg, H.Zimmermann, J.Am.Chem.Soc. 111 (1989) 6094
H.Ringsdorf, R.Wüstefeld, E.Zerta, M.Ebert, J.H.Wendorff, Angew. Chem. 101 (1989) 934
C.Mertesdorf, H.Ringsdorf, Vortrag beim Workshop on Supramolecular Organic Chemistry and Photochemistry, 27.8.-1.9.1989, Saarbrücken
D.Vorländer, Ber.Dtsch.Chem.Ges. 40 (1907) 1415, 1970, 4527
P.A.Winsor, in l.c. 29a) Bd. 1, S. 60, 199
G.H.Brown, J.Chem.Educ. 1983, 900
D.Chapman, in 1.c. 29a) Bd. 1, S. 288
R.Winter, Chemie in uns. Zeit 24 (1990) 71
J.H.Fuhrhop, Bioorganische Chemie. Georg Thieme Verlag, Stuttgart 1982, S. 181
S.J.Singer, G.L.Nicolson, Science 175 (1972) 720; R.Winter, Chemie in uns. Zeit. 24 (1990) 71
H.Minas, H.-R.Murawski, H.Stegemeyer, W.Sucrow, J.Chem.Soc., Chem.Commun. 1982, 308;
H.-H.Deutscher, IL-M.Vorbrodt, H.Zaschke, Z.Chem. 1981, 9
K.Praefcke, D.Schmidt, Chem.-Ztg. 105 (1981) 61
S.M.Kelly, J.Chem.Soc., Chem.Commun. 1983, 366
Yu.A.Fialkov, LM.Zalesskaya, L.M.Yagupof ski!, Zh.Org.Khim. 19 (10) (1983) 2055 [C.I.D. 8406–135]
W.Calaminus, F.Vögtle, R.Eidenschink, Z.Naturforsch. 41b (1986) 1011; vgl. H.Redlof, F.Vögtle, H.Puff, H.Reuter, P.Woller, J.Chem. Res. (S) 1984, 314; (M) 1984, 2910
E.Bose, Phys.Z. 10 (1909) 32, 230
L.S.Ornstein, W.Kast, Trans.Faraday Soc. 29 (1933) 931
H.Zocher, in 1.c. 29a) Bd. 1, S. 64
H.Zocher, Z.Phys. 28 (1927) 790
CW.Oseen, Trans.Faraday Soc. 29 (1933) 883
P.G.de Gennes, in l.c. 29a), Bd. 1, S. 60; P.G.de Gennes, The Physics of Liquid Crystals. Oxford University Press, Fair Lawn, New York 1974
W.Maier, A.Saupe, Z.Naturforsch. 14A (1960) 882; W.Maier, A.Saupe, ebenda 15A (1960) 287
R.Eidenschink, G.Haas, H.Römer, B.S.Scheuble, Angew.Chem. 96 (1984) 151; und dort zit. Lit.
R.Eidenschinlc Kontakte (Darmstadt) 3/1980, 12
H.Kelker, B.Scheurle, Angew.Chem. 81 (1969) 903
V.KFreedericksz, V.Zdina, Trans.Faraday Soc. 29 (1933) 919
R.Steinsträsser, H.Krüger, in Ullmanns Enzyklopädie der Technischen Chemie. 4.Aufl., Bd. 11, S. 657ff
M.F.Schickel, KFahrenschon, Appl.Phys.Lett. 19 (1971) 391
M.Schadt, W.Helfrich, Appl.Phys.Lett. 18 (1971) 127
G.H.Heilmeier, Chem.Abstr. 74 (1971) 59298j
P.L.Rinaldi, M.Wilk, J.Org.Chem. 48 (1983) 2141
R.Eidenschinlç Chemie in uns. Zeit 18 (1984) 168
W.H.Pirkle, P.L.Rinaldi, J.Org.Chem. 45 (1980) 1379; P.L.Rinaldi, M.S.R.Naidu, W.E.Conaway, ebenda 47 (1982) 3987
G.Gottarelli, M.Hibert, B.Samori, G.Solladié, G.P.Spada, R.Zimmermann, J.Am.Chem.Soc. 105 (1983) 7318
J.M.Ruxer, G.Solladié, S.Canau, J.Chem.Res. (S) 1978, 82
A.Saupe, G.Englert, Phys.Rev.Lett. 11 (1963) 462; G.Englert, A.Saupe, Z.Naturforsch. 19A (1964) 172
L.Poh Kontakte (Darmstadt) 1/1973, 33
L.Pohl, Kontakte (Darmstadt) 3/1973, 27
L.Pohl, R.Eidenschink, Kontakte (Darmstadt) 2/1978, 33
J.P.Otruba III, R.G.Weiss, J.Org.Chem. 48 (1983) 3448
P.de Maria, A.Lodi, B.Samori, F.Rustichelli, G.Torquati, J.Am. Chem.Soc. 106 (1984) 653;
Paramagnetische nematische Phasen: J.L.Serrano, P.Romero, M.Marcos, P.J.Alonso, J.Chem.Soc., Chem.Commun. 1990, 859
G.Englert, A.Saupe, Z.Naturforsch. 19a (1964) 172
W.E.Woodmansee, Appl.Optics 7 (1968) 1721
C.Groß, M.Gautherie, P.Bourjat, F.Archer, Ann.Radiol. 13 (1970) 333
H.Liebig, K Wagner, Chemiker-Ztg. 95 (1971) 733
R.Steinsträßer, Kontakte (Darmstadt) 1971 (2), 21
J.Grabmaier, H.Krüger, Umschau 71 (1971) 637
K.Laux (Hrsg.), “Die grenzflächenaktiven Stoffe”. Chem.Technol., Bd. 4, Hauser-Verlag, München 1960;
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 1992 B. G. Teubner Stuttgart
About this chapter
Cite this chapter
Vögtle, F. (1992). Flüssigkristalle. In: Supramolekulare Chemie. Teubner Studienbücher Chemie. Vieweg+Teubner Verlag, Wiesbaden. https://doi.org/10.1007/978-3-322-94013-1_8
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-322-94013-1_8
Publisher Name: Vieweg+Teubner Verlag, Wiesbaden
Print ISBN: 978-3-519-13502-9
Online ISBN: 978-3-322-94013-1
eBook Packages: Springer Book Archive