Abstract
This chapter examines the social and cultural consequences of changes in Upper Silesia — or more precisely, in the Silesian Voivodship — that began more than 20 years ago following the collapse of communism in Poland. We begin with a brief overview of the post-war history of Poland in Section 5.1, moving then to a description of the situation of the region under communism and up to 1989 and its collapse in Section 5.2. In Section 5.3, the most important aspects of sociological studies in Upper Silesia, from the mid-1930s up to the present, are discussed and some conclusions are drawn concerning the cultural identity of workers’ communities in the region. Finally, Section 5.4 refers to the most recent transformation of the region, focusing first of all on the social consequences of restructuring of heavy industry. In the closing section we look to the possible consequences of regional transformations for changes that relate to both individual and group identity.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
References
Adamski, W., Social Conflict as a Challenge to Systemic Changes, in : W. Adamski (ed.), Societal Conflicts and Systemic Changes. The Case of Poland 1980–1992 (Warsaw: IFiS Publisher, 1993).
Adamski, W., Panków, W., Rychard, A. and Sainsaulieu, R. (eds.), La Pologne en Temps de Crise (Paris: Meridiens Klincksieck, 1988).
Amin, A. (ed.), Post-Fordism: A Reader (Oxford: Blackwell, 1995).
Ash, T. G., Polska rewolucja. Solidarność 1980–1981 (Warsaw: Respublica, 1990).
Błasiak, W., Nawrocki, T. and Szczepański, M., Górny Śląsk 2005. Scenariusz restrukturyzacji (Upper Silesia 2005 The Restructuring Scenario) (Katowice: Towarzystwo Zachety Kultury, 1994).
Bourdieu, P., The Logic of Practice (Stanford: Stanford University Press, 1990).
Bukowska-Floreńska, I., Społeczno-kulturowe funkcje tradycji w spolecznościach industrialnych Górnego Śląska (Katowice: Uniwersytet Sląski, 1987).
Byrne, D. and Wódz K., Polaryzacja przestrzenna i degradacja kulturowa — stare regiony przemyslowe w epoce industrialnej, in M. S. Szczepański (ed.), Jaki region? Jaka Polska? Jaka Europa? (Katowice: Uniwersytet Sląski, 2001).
Chałasiński, J., Antagonizm polsko-niemiecki w osadzie fabrycznej ‘Kopalnia’ na Górnym Śląsku (Warsaw: Dom Ksiażki Polskiej, 1935).
Concise Statistical Yearbook of Poland 2007 (Warsaw: Central Statistical Office, 2007). http://bankier.pl.
Czarnecki, D., Przyjmują pracowników, rośnie zatrudnienie Biuletyn Górniczy, Nr 1–2 (163–4) 2009, www.gihp.com.pl; www.gornictwo.wnp.pl.
Dobieszewski, A., Nomenklatura partyjna. Spojrzenie od wewnątrz, in P. Wójcick (ed.), Elita władzy w Polsce a struktura społczna w latach 1956–1981 (Warsaw: UW, 1994).
Drygalski, J. and Kwaśniewski, J., (Nie)realny socjalizm (Warsaw: PWN, 1992).
Dunn, E., Prywatyzując Polskę (Warsaw: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2008).
Faliszek, K., Łęcki, K. and Wódz, K., Górnicy — zbiorowości górnicze u progu zmian (Katowice: Sląsk, 2001).
Gerlich, M., Rytm i obyczaj: cztery szkice o tradycyjnej kulturze górniczej (Zabrze: Muzeum Miejskie, 2003).
Giza-Poleszczuk, A., Marody, M. and Rychard, A., Strategie i System. Polacy w obliczu zmiany społcznej (Warsaw: IFiS PAN, 2000).
Główne kierunki emigracji i imigracji w latach 1966–2008 http://www:stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL; http://ksse.pl.
Golinowska, S. (ed.), Polska bieda. Kryteria,ocena,przeciwdzialanie (Warsaw: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, 1996).
Gorzelak, G., 1994, Regional Patterns of Polish Transformation 1990–2005, in K. Wódz (ed.) Transformation of Old Industrial Regions as a Sociological Problem (Katowice: Wydawnictwo Śląsk pp. 70–107).
Gorzelak, G., 2001, Przyszłość polskich regionów, in M. Szczepański (ed.) Jaki Region? Jaka Polska? Jaka Europa? (Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Sląskiego, pp. 99–114).
Graczyk, R., Polski kościół, polska demokracja (Kraków: Znak, 1999).
Gruszczyński, L. A. (ed.), Kobiety w województwie katowickim’97 (Katowice: Towarzystwo Zachęty Kultury, 1997).
Harvey, D., The Condition of Postmodernity (Oxford: Blackwell, 1989).
Hobsbawm, E. J. and Ranger, T. (eds.), The Invention of Tradition (Cambridge: Cambridge University Press, 1996).
Hobsbawm, E. J., Nations and Nationalism since 1780: Programme, Myth, Reality (Cambridge: Cambridge University Press, 1991).
Hrebenda, A., Górnośląska klasa robotnicza w latach międzywojennych 1922–1939, Jagiełłowicz, J. Kogo trzeba zwolnić Biuletyn Górniczy nr 5 (35) 1998, www.gihp.com.pl/bg/1998_05/kogo.html.
Janeczek, J. and Szczepański, M. S. (eds.), Dynamika śląskiej tożsamości (Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Sląskiego, 2006).
Juzwa, N. and Wódz, K. (eds.), Rewitalizacja historycznych dzielnic mieszkalnoprzemysłowych: idee, projekty, realizacje : materiały z seminarium naukowego 11–12 grudzień 1995 — Bytom (Katowice: Wydzial Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego, 1996).
Kaliński, J. and Landau, Z., Gospodarka Polski w XX wieku (Warsaw: PWE, 2003).
Karpiński, J., Countdown. The Polish Upheavals of 56,68,70,76,80 (New York: Karz-Cohl, 1982).
Kępna, G., Edukacja dziewcząt i kobiet śląskich (Katowice: Wydawnictwo US, 1996).
Klasik, A. and Jacher, W., Region w procesie przemian: aspekt socjologiczny i ekonomiczny (Katowice: Gnome, 2005).
Kłosek E., ‘Swoi’ i ‘obcy’ na Górnym Śląsku od 1945 roku (Wroclaw: Uniwersytet Wrocławski, 1994).
Kopeć, E., My i oni na polskim Śląsku (Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1986).
Koralewicz, J., Autorytaryzm, Ięk, konformizm. Analiza społeczeństwa polskiego końca lat siedemdziesiątych (Wrocław: Zakład narodowy im. Ossolińskich, 1987).
Kurczewska, J. (ed.), Zmiana społeczna. Teorie i doświadczenia polskie (Warsaw: IFIS PAN, 1999).
Łęcki, K. and Wódz, K., Nowe i stare ubóstwo na Górnym Śląsku, in Kultura i Społeczeństwo no. 2, 1998.
Lipok-Bierwiaczonek, M., Śląska strona świata. Znaki, symbole, realia kulturowe w filmach Kazimierza Kutza, in A. Gwoźdź, (ed.), Kutzowisko. O twórczości filmowej, ‘Ludność, ruch naturalny I migracje w województwie śląskim w 2009’ teatralnej i telewizyjnej Kazimierza Kutza (Katowice: Wydawnictwo Naukowe Sląsk, 2000). http://www.stat.gov.pl/cps/rde; www.stat.gov.pl; http://www.mrr.gov.pl.
Morawski, W., Zmiana instytucjonalna (Warsaw: PWN, 1999).
Morawski, W., Socjologia ekonomiczna (Warsaw: PWN, 2001).
Mrozek, W., Tradycja badań socjologicznych na Górnym Śląsku, in W. Swiątkiewicz (ed.), Społczne problemy Górnego Śląska we współczesnych badaniach socjologicznych (Katowice: Uniwersytet Śląski, 1994).
Nawrocki, T., Trwanie i zmiana lokalnej społeczności górniczej na Górnym Śląsku. Na przyktadzie Murcek (Katowice: Uniwersytet Śląski, 2006).
Nijakowski, L. (ed.), Nadciągają Ślązacy. Czy istnieje narodowość śląska? (Warsaw: Scholar, 2004).
Nijakowski, L., Dyskursy o Śląsku. Kształtowanie śląskiej tożsamości regionalnej i narodowej w dyskursie publicznym (Warsaw: Wydawnictwo Sejmowe, 2002).
Nowak, S., System wartości społeczeństwa poiskiego, Studia Socjologiczne, 75 (4), 1979, pp. 155–175.
Nowak, A. and Wójcik, M., Kobiety w rodzinie w II Rzeczpospolitej i współcześnie (Katowice: Wyd. US, 2000).
Ost, D., Klęska ‘Solidarności’ (Warsaw: Muza, 2007).
Palska, H., Nowa inteligencja w Polsce Ludowej- świat przedstawień i elementy rzeczywistości (Warsaw: Wyd. IFiS PAN, 1994).
Penn, S., Podziemie kobiet (Warsaw: Wyd. Rosner & Wspólnicy, 2003).
Pysiewicz-Jędrusik, R., Pustelnik, A. and Konopska, B., Granice Sląska (Wroclaw: Wydawnictwo ‘Rzeka’, 1998).
Statistical Office in Katowice 2009, http://www.stat.gov.pl.
Statistical Yearbook of Katowice Voivodship 1974 (Katowice: Statistical Office In Katowice 1974).
Statistical Yearbook of Katowice Voivodship 1981 (Katowice: Statistical Office in Katowice, 1981).
Statistical Yearbook of Katowice Voivodship 1993 (Katowice: Statistical Office In Katowice 1993).
Statistical Yearbook of Silesian Voivodship 2002 (Katowice: Statistical Office In Katowice, 2002).
Statistical Yearbook of Silesian Voivodship 2007 (Katowice: Statistical Office In Katowice 2007), http://www.stat.gov.pl.
Statistical Yearbook of Silesian Voivodship 2008 (Katowice: Statistical Office In Katowice 2008), http://www.stat.gov.pl.
Statistical Yearbook of Silesian Voivodship 2009 (Katowice: Statistical Office In Katowice 2009), http://www.stat.gov.pl.
Statistical Yearbook of the People’s Republic of Poland 1955 (Warsaw: Central Statistical Office, 1955).
Statistical Yearbook of the Republic of Poland (Warsaw: Central Statistical Office, Warsaw, 1929).
Sułek, A. and Szczepański, M. S. (eds.), Śląsk — Polska -Europa: zmieniające sic spoteczeństwo w perspektywie lokalnej i globalnej: Księga X ogólnopolskiego zjazdu socjologicznego (Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1998).
Świątkiewicz, W. and Wódz, K. (eds.), Tożsamość kulturowa mieszkańców starych dzielnic miast Górnego Śląska (Wrocław-Warszawa: Ossolineum, 1991).
Śiątkiewicz, W., Wartości a style życia rodzin. Socjologiczne badania rodzin tniejskich na Górnym Śląsku (Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1993).
Szczepański, J., Odmiany czasu teraźniejszego (Warszaw: KiW, 1973).
Szczepański, M. S. (ed.), Górnicy górnośląscy — ludzie zbędni, ludzie luźni. Szkice socjologiczne (Kraków-Katowice: amp, 1994).
Szczepański, M. S. (ed.), Jaki Region? Jaka Polska? Jaka Europa?: studia i szkice socjologiczne (Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2001).
Szczepański, M. S., Opel z górniczym pióropuszem (Katowice: Śląsk, 1997).
Szczepański, M. S., Tyrybon, M., Tomeczek, A., Losy zawodowe pracowników kopalń odchodzących z pracy z wykorzystaniem jednorazowych odpraw pieniężnych, in J. Kicki (ed.), Szkola eksploatacji podziemnej (Kraków: PAN, 1999).
Szramek, E., Śląsk jako problem socjologiczny (Katowice: ‘Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku’, 1934.
Sztumski, J. and Wódz, J. (eds.), Społeczności lokalne regionu Górnego Śląska (Wrocław—Warszawa: Ossolineum, 1987).
Voslensky, M., Nomenklatura: The Soviet Ruling Class (1st edition) (London: The Bodley Head Ltd, 1984).
Wartości i Normy Wżyciu Polaków. Komunikat z badań, CBOS, Warszawa, Sierpień 2005; Badanie ‘Aktualne problemy i wydarzenia’ (182), 1–4 lipca 2005 roku, reprezentatywna próba losowa dorosłych Polaków (N = 1021), http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2005/K_133_05.pdf.
Wódz, J. (ed.), Niektóre problemy społczne w województwie katowickim (Katowice: US, 1993).
Wódz, J., Jak się żyło i jak się żyje Slązakowi na Sląsku? z Pawłem Rakoczem rozmawia Jacek Wódz (Katowice: Śląsk, 1996).
Wódz, J. and Wódz, K., W poszukiwaniu nowej tożsamości. Miasta Śląska i Zagłębia w okresie przemian końca XX wieku in Klocek B. Stawarz (ed.), Tożsamość społeczno-kulturowa miasta postindustrialnego w europie środkowej (Rybnik-Warszaw: PTEM, 2005).
Wódz, K. (ed.), ‘Swoi’ i ‘obcy’ na Górnym Śląsku. Z problematyki stosunków etnicznych (Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993).
Wódz, K. (ed.), Przestrzeń — środowisko społeczne — środowisko kulturowe. Z badań nad starymi dzielnicami miast Górnego Śląska (Katowice: US, 1992).
Wódz, K. (ed.), Transformation of Old Industrial Regions as a Sociological Problem (Katowice: Friedrich Ebert Stiftung, 1994).
Wódz, K. (ed.), Wokół śląkiej tożsamości (Katowice: Towarzystwo Zachęty Kultury, 1995).
Wódz, K., Social Aspects of Reconstruction of Old Industrial Regions in Europe (Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1998).
Wódz, K. and Wódz, J., Dimensions of Silesian Identity (Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2006).
Ziółkowski, M., Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego (Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 2000).
Editor information
Editors and Affiliations
Copyright information
© 2012 Kazimiera Wódz with Krzysztof Łęcki, Jolanta Klimczak-Ziółek and Maciej Witkowski
About this chapter
Cite this chapter
Wódz, K., Łęcki, K., Klimczak-Ziółek, J., Witkowski, M. (2012). Post-communist Transitions: Mapping the Landscapes of Upper Silesia. In: Kirk, J., Contrepois, S., Jefferys, S. (eds) Changing Work and Community Identities in European Regions. Identity Studies in the Social Sciences. Palgrave Macmillan, London. https://doi.org/10.1057/9780230353916_5
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1057/9780230353916_5
Publisher Name: Palgrave Macmillan, London
Print ISBN: 978-1-349-32081-3
Online ISBN: 978-0-230-35391-6
eBook Packages: Palgrave Social Sciences CollectionSocial Sciences (R0)