Abstract
Memorial landscapes typically reflect the state’s ideological positions. However, it has been convincingly argued that in the last few decades, in democratic systems, we have witnessed a decline in authoritative memories. This chapter probes the question whether, and if so to what extent, transitional states are experiencing the same progressive erosion of the central authorities’ dominant position in memory production. The chapter focuses on Poland, which became a democratic state in 1989 following over forty years of communist one-party rule and explores the means that the newly democratized state has at its disposal to exercise control over public space. The Warsaw “Brotherhood in Arms” monument, commemorating the contentious liberation of Poland by the Red Army in 1944–1945, is used here as a case study.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Abbreviations
- EU:
-
European Union
- IPN:
-
Instytut Pamięci Narodowej
Institute of National Remembrance
- NATO:
-
North Atlantic Treaty Organization
- NKVD:
-
Narodnyi Komissariat Vnutrennikh Del
People’s Commissariat for Internal Affairs
- PiS:
-
Prawo i Sprawiedliwość
Law and Justice
- PO:
-
Platforma Obywatelska
Civic Platform
- ROPWiM:
-
Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa
Council for the Protection of the Memory of Struggle and Martyrdom
- SLD:
-
Sojusz Lewicy Demokratycznej
Democratic Left Alliance
References
Centrum Komunikacji Społecznej Urząd m.st. Warszawy (2012) Barometr Warszawski (17 November 2012).
Czarnecka, D. (2015) “Pomniki Wdzięczności” Armii Czerwonej w Polsce Ludowej i w III Rzeczpospolitej (Warszawa: IPN).
Dziedziczak, J. (2014) Stenogram Pierwszego Czytania w Komisjach. Sejm Rzeczpospolitej Polskiej. Druk 283 and 1651 (5 November 2014).
Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej (1994) Umowa między Rządem Rzeczpospolitej Polski a Rządem Federacji Rosyjskiej o grobach i miejscach pamięci ofiar wojen i represji. Pozycja 543 (22 February 1994).
Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej (2016) O zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Pozycja 744 (1 June 2016).
Golimont, A. (2011) Stenogram z Obrad XVI Sesji Rady. Rada Miasta Stołecznego Warszawy (26 May 2011).
Gronkiewicz-Waltz, H. (2015) quoted in M. Wojtczuk, ‘Rada Warszawy: “Czterej Śpiący” już nie wrócą’, wyborcza.pl, 26 February. http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,34862,17486935,Rada_Warszawy___Czterej_Spiacy__juz_nie_wroca. Accessed 16 June 2016.
Hobsbawm, E. (1983) ‘Introduction. Inventing Traditions’ in E. Hobsbawm and T. Ranger (eds.) The Invention of Tradition (Cambridge: Cambridge University Press), pp. 1–14.
Huyssen, A. (2003) Present Pasts Urban Palimpsests and the Politics of Memory (Stanford: Stanford University Press).
IPN (2012) Uwagi Instytutu Pamięci Narodowej do projektu ustawy, Druk Senacki nr 71, http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/383822C5B7FE6B50C1257BD4004AE6B4/%24File/1651.pdf. Accessed 12 June 2016.
IPN (2014) Na co patrzyli “czterej śpiący”?. IPN TV. https://www.youtube.com/watch?v=KM2CSjygc48. Accessed 18 May 2016.
IPN (2016) Stanowisko w sprawie projektu ustawy. Druk nr 302. http://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/E8F96D8970897231C1257F71002A6D7D/%24File/302.pdf. Accessed 12 June 2016.
Jakubczak, A. (2015) ‘“Czterech śpiących”. Od niechęci do sentymentu’, interviewed by P. Siwek, Polskie Radio. Poranek Dwójki. http://www.polskieradio.pl/8/404/Artykul/1499277,Czterech-spiacych-Od-niecheci-do-sentymentu. Accessed 12 May 2016.
Kaczyński, J. (2015) Stenogram z Pierwszego Posiedzenia Sejmu RP. Sejm Rzeczpospolitej Polskiej (18 November 2015).
Korkuć, M. (2014) Historia na cokole czy historia cokołu? Pomniki z lat PRL w przestrzeni publicznej. Centrum Edukacyjne Instytutu Pamięci Narodowej. Przystanek Historia. IPN TV. https://www.youtube.com/watch?v=RQWhieMGJbI. Accessed 12 May 2016.
Krajewski, J. (2015) Stenogram z Obrad V Sesji Rady. Rada Miasta Stołecznego Warszawy (12 February 2015).
Langenbacher, E. (2010) ‘Collective Memory and German-Polish Relations’ in E. Langenbacher and Y. Shain (eds.) Power and the Past Collective Memory and International Relations (Washington, DC: Georgetown University Press), pp. 71–96.
Levy, D. and Sznaider, N. (2006) The Holocaust and the Memory in the Global Age (Philadelphia: Temple University Press).
Lewandowski, Cz. (2012) Protokół z XXVI Sesji Rady. Rada Dzielnicy Targówek Miasta Stołecznego Warszawy (15 March 2012).
Machcewicz, P. (2007) ‘Wojna z Rosją o pomniki nie jest potrzebna’, Dziennik, 9 May.
Madeja, J. (2007) ‘Pomnik na placu Wolności. Jedni są za, drudzy przeciw’, Gazeta Wyborcza (Katowice), 3–4 February.
Mamątow, R. (2016) Senat w lutym zajmie się projektem ustawy o dekomunizacji przestrzeni publicznej. Senat Rzeczpospolitej Polskiej. https://www.senat.gov.pl/aktualnosci/art,8422,r-mamatow-senat-w-lutym-zajmie-sie-projektem-ustawy-o-dekomunizacji-przestrzeni-publicznej.html. Accessed 15 May 2016.
Misztal, B. (2003) Theories of Social Remembering (Maidenhead: Open University Press).
Nora, P. (1998) ‘The Era of Commemoration’ in P. Nora and L. D. Kritzman (eds.) Realms of Memory. The Construction of the French Past, vol. III (New York: Columbia University Press), pp. 609–637.
Ochman, E. (2013) Post-Communist Poland. Contested Pasts and Future Identities (London: Routledge).
Paczkowski, A. (2007) ‘Symbole tyranii ZSRR trzeba usuwać’ interviewed by W. Świetlik, Dziennik 9 May.
Piechna-Więckiewicz, P. (2015) Stenogram z Obrad VI Sesji Rady. Rada Miasta Stołecznego Warszawy, 26 February.
Przewoźnik, A. (2007) quoted in W. Czuchnowski, ‘Spory wokół pomników żołnierzy Armii Czerwonej’, Gazeta Wyborcza, 30 April.
Rada Dzielnicy Targówek Miasta Stołecznego Warszawy (2012) ‘Stanowisko Społecznych Rad Kombatanckich prawobrzeżnej Warszawy w sprawie likwidacji Pomnika’, Protokół z XXVI Sesji Rady (15 March 2012).
Rada Miasta Stołecznego Warszawy (2011) Stenogram z Obrad XVI Sesji Rady (26 May 2011).
Rada Miasta Stołecznego Warszawy (2015) Stenogram z Obrad VI Sesji Rady (26 February 2015).
ROPWiM (2015) Oświadczenie ROPWiM o Stanie i Statusie Rosyjskich Miejsc Pamięci w Polsce. http://www.radaopwim.gov.pl/article_details/1806/r-warszawa/. Accessed 15 May 2016.
Sejm Rzeczpospolitej Polskiej (2000a) Sprawozdanie Komisji AiSW oraz Komisji STiPR o rządowym projekcie ustawy o miejscach pamięci narodowej. Druk 1839.
Sejm Rzeczpospolitej Polskiej (2000b) Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu RP III kadencji. 78 posiedzenie. punkt 13 (10 May 2000).
Stola, D. (2012) ‘Poland’s Institute of National Remembrance. A Ministry of Memory?’ in A. Miller and M. Lipman (eds.) The Convulsions of Historical Politics (Budapest: CEUP), pp. 45–58.
Szajnoch, K. (2008) Huśtawka Art Installation. http://www.kamilaszejnoch.com/pl/projekty.html. Accessed 18 May 2016.
Szpala, I. and Śmietana, K. (2007) ‘Ponowne zakusy na pomnik “czterech śpiących”’, Gazeta Wyborcza (Warszawa), 10 January.
TNS OBOP (2007) Raport. Pomniki i cmentarze żołnierzy radzieckich (14 May 2007). http://www.tnsglobal.pl/archiwumraportow/. Accessed 12 July 2016.
Ukielski, P. (2016) Deputy Chairman of the IPN as quoted in T. Urzykowski, ‘IPN i muzeum chcą przejąć pomnik “czterech śpiących”’, Gazeta Wyborcza, 5 July. http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,34862,20350998,ipn-i-muzeum-chca-przejac-pomnik-czterech-spiacych-miasto.html. Accessed 12 May 2016.
Wojtczuk, M. (2015) ‘Rada Warszawy. “Czterej Śpiący” już nie wrócą’, wyborcza.pl, 26 February. http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,34862,17486935,Rada_Warszawy___Czterej_Spiacy__juz_nie_wroca. Accessed 16 June 2016.
Zielkowski, D. (2010) ‘Spór w Legnicy. Pomnik wdzięczności czy niezgody?’, Gazeta Wyborcza (Wrocław), 4 January.
Author information
Authors and Affiliations
Editor information
Editors and Affiliations
Copyright information
© 2018 The Author(s)
About this chapter
Cite this chapter
Ochman, E. (2018). Spaces of Nationhood and Contested Soviet War Monuments in Poland: The Warsaw Monument to the Brotherhood in Arms. In: Bevernage, B., Wouters, N. (eds) The Palgrave Handbook of State-Sponsored History After 1945. Palgrave Macmillan, London. https://doi.org/10.1057/978-1-349-95306-6_25
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1057/978-1-349-95306-6_25
Published:
Publisher Name: Palgrave Macmillan, London
Print ISBN: 978-1-349-95305-9
Online ISBN: 978-1-349-95306-6
eBook Packages: HistoryHistory (R0)