Summary
This study deals principally with the so-called doctrine of illumination of St. Bonaventure. The emphasis is laid on the affinity of Bonaventure’s doctrine with Heidegger’s ontological difference. According to Bonaventure, human knowledge has a twofold source. The distinct and clear content of all knowledge stems from experience. The absolute character of knowledge however is due to the always present background of the absolute itself which surpasses all finiteness. In contrast to a modern tendency to stress the historicity of the ultimate horizon of the spirit, Bonaventure emphasises the surpassing of finiteness and temporality. The question which arises as a result of this contrast is whether the ontological difference remains when the radical otherness of each finiteness is denied.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Notes
p. 23b. Dans le Sermo IV, nr. 6, vol. V, p. 568 la même idée est formulée de la manière suivante: “Ad cognitionem enim scientialem necessario requitur veritas immutabilis ex parte scibilis,et certitudo infallibilis ex parte scientis”. Dans Sent I,d; 39, a.l, q.2, vol. I, p. 689 on lit: “ideo non potest nostra cognitio esse certa nisi res sit necessaria”.
La connaissance certaine, la cognitio certitudinalis, parait une donnée évidente pour Bonaventure. Il n’éprouve pas, comme S. Augustin, le besoin de se défendre contre le scepticisme.
Ad. 23, cfr. “Nam creatum,eo ipso quod creatum habet esse post non esse, et ita esse vanum et possibile: ideo habet esse permixtum cum possibilitate et propter hoc deficit a veritate, a stabilitate et simplicitate”. Sent. I, Dubium II, vol. I, p. 162.
p. 23b-24a. A propos de la nécessité de la conclusion, Bonaventure écrit: “Huius igitur illationis necessitas non venit ab existentia rei in materia, quia est contingens, nec ab exemplaritate in arte aeterna”. Itinerarium, cap. III, n. 3, vol. V, p. 304b.
Mattheus ab Aquasparte, disciple de S. Bonaventure, formule sa méthode pour démontrer le contact avec la ratio aeterna de la manière suivante: “Et ideo sic videmus per illam (rationem aeternam) quod illam non videmus; sic videmus, quod videre nos non percipimus, nisi cum resolvimus, ascendendo gradatim a corporis sensibus, usquequo veniatur ad naturam mentis rationalis, et tandem transcendendo mentem ipsam perveniatur ad regulas incommutabiles”. De Humanae Cognitionis ratione anecdota,p. 97.
Itinerarium, cap. v., n. 4, p. 309a. Bonaventure s’explique cet aveuglement de la manière suivante: “Mirum autem videtur, cum ostensum sit, quod Deus sit ita propinquus mentibus nostris, quod tam paucorum est in se ipsis primum principium speculari. Sed ratio est in promptu quia mens humana, sollicitudinibus distracta, non intrat ad se per memoriam: phantasmatibus obnubilata, non redit ad se per intelligentiam; concupiscentiis illecta, ad se nequaquam revertitur per desiderium suavitatis internae et laetitiae spiritualis. Ideo totaliter in his sensibilibus iacens, non potest ad se tamquam ad Dei imaginem reintrare”. Itinerarium, cap. IV, n. 1, Vol. V, p. 306a.
Cette idée nous aide à comprendre la phrase suivante: “quamvis Deus sit praesens, tamen propter caecitatem et caliginem intellectus nostri, in qua sumus, ipsum cognoscimus ut absentem”. Sent. II, d. 10, al, Qi, Vol. II, p. 260.
Dans les Quaestiones disputatae de Mysterio SS Tinitatis,q1, A2, ad 12, vol. V, p. 51a, Bonaventure ose écrire: “dicendum, quod, sicut iam patet, hoc verum non indiget probatione propter defectum evidentiae ex parte sua, sed propter defectum considerationis ex parte nostra. Unde huiusmodi ratiocinationes potius sunt quaedam exercitationes intellectus, quam rationes dantes evidentiam et manifestantes ipsum verum probatum”.
Nous lisons dans ad. 17: “Ad illud quod obiicitur de speculo, dicendum, quod illud verum est de speculo, quod habet rationem repraesentandi proprie et distincte et quod cum ratione repraesentandi habet rationem terminandi”. Le P. Schwendiger a bien expliqué le sens du terme `generaliter’: “Die Farbe ist das Objekt des Sehens, und doch kann die Farbe ohne das Leuchten des Lichtes nicht gesehen werden. So ist auch die geschaffene Wahrheit das Objekt unseres Erkennens, aber wir erkennen diese Wahrheit nicht ohne den Einfluss der ewigen Wahrheit. Und wie die verschiedenen Farben zu verschiedenen Farbempfindungen determinieren, während das Licht immer dasselbe leistet, so ist es auch im Gewißheitserkennen: die similitudines rerum und die principia creata determinieren den Inhalt, die ewige Wahrheit wirkt die Gewiszheit und Unwandelbarkeit all dieser Erkenntnisse”, dans: Franziskanische Studien 15 (1928), p. 226.
De l’insertion du Moi dans l’être“, dans: Tijdschrift voor Filosofie 3 (1941), p. 729.
Philosophie-Wissenschaft-Technik“, dans: Philosophisches Jahrbuch 68 (1960), p. 313.
Editor information
Rights and permissions
Copyright information
© 1992 Springer Science+Business Media Dordrecht
About this chapter
Cite this chapter
Scheltens, D.F. (1992). L’Absolu et le Relatif dans la Doctrine Bonaventurienne. Le Dernier Horizon de la Pensée. In: van Tongeren, P., Sars, P., Bremmers, C., Boey, K. (eds) Eros and Eris. Phaenomenologica, vol 127. Springer, Dordrecht. https://doi.org/10.1007/978-94-017-1464-8_7
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-017-1464-8_7
Publisher Name: Springer, Dordrecht
Print ISBN: 978-90-481-4189-0
Online ISBN: 978-94-017-1464-8
eBook Packages: Springer Book Archive