Abstract
Domestic criticism of governmental policies and personalities became an increasingly common element of Dutch pamphlet literature after about 1606, and contributed significantly to the broadening of political discussion in the Republic. Table 17 showed a jump both in the volume of criticism leveled against the three major political institutions and in the number of meddlesome “neutral” pamphlets, which urged the regents to follow a particular course without specifically reproving them. Unauthorized pamphlets posed serious problems for the regents and were not taken lightly, as we have seen. Yet despite the stigmas and risks associated with pamphleteering, many individuals believed it well worth their while to take advantage of the relatively free Dutch press and make public criticisms and suggestions. Their resolve in publishing pamphlets not only provides further evidence of the perceived interest in them, but especially illustrates the indirect though important role of the public in Dutch politics.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Notes
Jacob, Aanteekeningen over Schinckel, 21.
Elte, “De rechtzaak tegen Warners,” 148–73.
Kn. 671.
Reitsma, Van Veen, Acta Synoden, v. IV, 222.
Monster Van Hondert tastelijcke ende grove Leugenen Ende Calomnien Staende in seecker pasquil… (n. p., 1627) {Kn. 3746}.
See tables 22 and 24 below.
Francisci Gomari Proeve van M. P. Bertii Aenspraeck … (Leiden, 1610) {Kn. 1757}
F. Aerssen, Request Aende … Staten Generael der Vereenichde Provintien, Van weghen De Remonstrqanten … (n. p., 1619) {Kn. 2843}.
Kn. 5244.
Extract Uyt-gegeven By een Liefhebber des Vaderlants, Raeckende De Godtloose corruptien ende Kuijperyen Van de Griffier van hare Hog: Mog: Cornells Musch (n. p., i646){Kn. 5360}.
Kn. 5506.
[J. Taurinus], Zedich Onder-soeck Van eenige handelingen in Gelderlandt inde Maent Februarius … (n. p., 1617) {Kn. 2420}.
Copye, Van den Lasterlijcken Brief van Verlaen, In den “Haerlemschen Harminiaen” ghementioneert… (n. p., 1618) {Kn. 2558}.
Tweede Schriftelijcke Verantwoordinghe, Van … Johannis JJyt den Bogaert… (n. p., 1619) {Kn. 2874}.
Kelley, The Beginning of Ideology; M. Walzer, The Revolution of the Saints ( Cambridge, Mass, 1965 ).
Davis, Society and Culture, 220.
Kn. 1184.
Walzer, Revolution, 264.
See E. H. Kossmann, Politieke Theorie in het zeventiende-eeuwse Nederland (Amsterdam, i960), for a discussion of Althusius and Dutch political theory. Also O. F. von Gierke, The Development of Political Theory (New York, 1939 ).
Kn. 3252.
Redenen ende motieven … Die de Heeren … des Stadt Vlissingen … worden voorghestelt ende verthoont … Opte sake van de Weescamer (Vlissingen, 1616) {Kn. 2314b}.
Openhertige en Trouhertige Requeste, Ghepresenteert ende overghegheven; aen de .. . Staten van Zeelant… (n. p., 1648) {Kn. 5712}.
Kn. 4071.
Weer-slach Aen den Slager van den Voor-slack Ende den ghenen die daer op staen en speculeren … (n. p., 1631) {Kn. 4179}.
Korte Observatien Op het Vertoogh, Door een ongenaemden uytgegeven, Aende … Staten Generael der Vereenighde Nederlanden … (Amsterdam, 1647) {Kn. 5559}.
Kn. 5596.
See H. Junghans, “Der Laie als Richter im Glaubenstreit der Reformationszeit,” Lutherjahrbuch, 39(1972), 31–34, for discussion of the idea of the public as a “judge” in the disputes of the time.
Kn. 2192.
Twee brieven Van … Mr. Sim. Episcopius, … Aen … J. Beverwyck … (Amsterdam, 1636) {Kn. 4443}.
Seyndt-briefvan Wenceslaus Meroschwa Bohemer, aenJoannem Traut Norenbergher: Over den standt van de teghenwoordighe oorloghe ende Keyserlijcke Steden … ([Antwerp], 1620) {Kn. 3042}.
Kn. 3746.
Cited in Parker, Dutch Revolt, 185–86.
Elte, “De rechtzaak tegen Warners.”
Historisch verhael Vant ghene inde verledene Maendt Augusto aengaende den Kercken-handel inde Stadt Marburch int Lant te Hessen geschiet is .. . (Amsterdam, i6o6){Kn. 1334}.
Conradi Vorstii … Teghen-bericht. Op seeckerearticulen onlangs by openbare druck onder de ghemeene man tot sijner groote beswaernisse ghestroyt (Leiden, 1611) {Kn. 1876}.
Kn. 2018.
Kn. 2366.
H. van der Muyr, et. al., Vreeds-Triumph-gedicht, Gecomponeertende Retho- rijckelijcken vertoont by de Camer, “Vernieut wt Lief den” tot Gorinchem … (Gorinchem, 1609) {Kn. 1612}.
Kn. 2375.
Kn. 3376.
Kn. 3468.
J. Uitenbogaert], Den eenigen ende rechten Waerom, Vande uytvoeringhe der Remonstrantsche Leeraers uyt de Gheunieerde Provintien .Tot Onderrichtinghe vande Een- voudighe Christenen ende goede Patriotten des Landts (n. p., 1619) {Kn. 2962}.
Waghen-Praetjen, Nopende die Hedendaechsche strydige saken, zoo die Religie aengaende… (n. p., 1613){Kn. 2076}; EenseerschoonKlach-dicht, Gemaeckttereeren Gods Tegen de grouwelijcke Predestinatie (n. p., 1613) {Kn. 2079}; Korte ende klare Onderrichtinge voor De eenvoudighe herten … (n. p., 1616) {Kn. 2254}; Kn. 3252; and [E. Poppius}, Cort ende grondich Bericht, Voor alle Eenvoudighe ende Godtlievende Menschen … (Enkhuisen, 1625) {Kn. 3616}, are examples.
Kn. 4532.
Doodt-Stuypen Van d’Heer Cornelis Musch (n. p., 1646) {Kn. 5365}.
E. H. Kossmann, “Enlightened Conservatism: The Case of Elie Luzac,” AHN, VI (1973), 67–82.
Antwooorat Op’t Munsters Praetie … (Dordrecht, 1646) {Kn. 5296}.
Kn. 5320.
K. W. Swart, The Miracle of the Dutch Republic as Seen in the Seventeenth Century (London, 1969 ).
Aende afghewekene Provincien van Hollant, Zeelant, etc. ([Brussels], i598){Kn. 1050}.
Justi Lipsii Sent-brief… (Dusseldorf, 1608) {Kn. 1495}.
Kn. 3544.
J. de Richy, Discours veritable de l’entreprise d’Anvers pour iustification de feu Monseigneur le Duc d’Anjou … (Paris, {1584]) {Kn. 687}.
Harangue De Mons, le Comte de la Roche Servient, Conseill. du Roy … Comme aussy les Observations … (Paris, 1647) {Kn. 5439}.
Translated as Autentique Copie Mande Propositie, Gedaen door … den … Grave Servient… (n. p., 1647) {Kn. 5441}.
Eerstelinck der Vrede, Of Ophoudinge van vyandschap ter Zee, Wan weghen Spangjen (n. p., 1647) {Kn. 55
Kn. 5506.
Kn. 1729.
Een Colloquie oft tsamensprekinghe van tweepersonagien, waeraf die eene Pasquillus, ende de andere Marphorius genaemt is, zeer s choon ende lust ich te lesen, ende te hooren (n. p., {1565]) {Kn. 135}.
Tsamenspraeck vanden Duyvel van Gent Met de Sot van Mechelen (n. p., [1619]) {Kn. 2945}.
Kn. 3087.
See Knuttel numbers 3105–3112.
Claech-liedt Der Remonstranten . . . Noch is hier by-ghevoecht een Duyn-meyers Praetgen, ghestelt in maniéré van tsamen-sprekinge tusschen Jaep en Kees . . . (n. p., 1620) {Kn. 3112}.
Kn. 1450.
Kn. 3624.
Kn. 4440.
Kn. 4638.
Adem-tocht, Geschept tegens de Doodt-stuypen, vande Heer Cornelis Musch (n. p., 1646) {Kn. 5368}.
Broederlijcke waerschouwinghe: aen allen Christen Broeders, die van Godt veroor- dent sijn, tot de verkiesinghe der Overicheyt ende Magistraten … (Antwerp, 1581) {Kn. 577}
Parker, Dutch Revolt, 200.
Kn. 5596.
Kn. 1569.
Kn. 3376.
Kn. 3746.
Boeren-litanie Ofte Klachte der Kempensche Landt-lieden, over de eilenden van deze lanck-duerighe Nederlandtsche Oorlogbe ({Ams terdam], 1608) {Kn. 139 5}.
Kn. 5368.
P. Cannenburgh], Een Cleyn Vensterken, waer door Gekeeckenwerdt hoe diegroote Meesters haer tot de poorten der hellen wentelen … Door een cloeck moedich Seuw (n. p., [1618]){Kn. 2753}.
Geyl, “Democratische Tendenties in 1672,” in Pennestrijd over Staat en Historie.
Kn. 2596.
Kn. 3376.
Kn. 135.
Kn. 1450, 2017.
Kn. 3112.
Kn. 4532.
Rogge, Brieven Wtenbogaert; for example, v. 2, part 2, 289–91; 324–25.
Spieghel, Ecclesiastes v. avij. enz… . (n. p., 1603) {Kn. 1241}.
Kleerkooper, Van Stockum, Boekhandelte Amsterdam, v. 4, 1052, “Resolutie Hove Holland,” 1621. {Kn. 3221}
Kn. 3544.
[J. Uitenbogaert], Requeste Der Remonstrantsche Leeraren Aende … Staten van Hollandt endeWest-Vrieslandt… (n. p., 163o){Kn. 4061}.
Kn. 5372.
Kn. 2400.
Oprechte, ernstighe Wee-klachte Der Bataefsche Maeghet, A en zyne Pr. Exellentie ende d’overste des Landts … (n. p., 1618) {Kn. 2533}.
Antwoorde Op de voor-reden en na-reden: Ghestelt Voor en achter dit gepretendeerde Boeck Sebastiani Kastellij …(n. p., 1614) {Kn. 2125}.
Kn. 2552.
Ingredienten ende Ampliatien Van antwoort te geven Aen den Heer Ambassadeur van Vranckryck … ({The Hague], 1 648) {Kn. 5701}. Or see Kn. 5782, printed by Philips van Macedonien of Amsterdam, which Tiele (no. 3349) says is Ludolph Breeckevelt of The Hague.
GA Haarlem, Gilden Archieven, no. 11, “Boeck vande Namen der Gildebroederen en leerjongens.” Note on Arendts written by a later hand.
Quoted in Briels, Zuidnederlandse boekdrukkers, 158–59.
Kleerkooper, Van Stockum, Boekhandel te Amsterdam, v. 3, 867–68.
Ibid., v. 5, 1314–15.
Rogge, Brieven Wtenbogaert, v. 3, part 2, 1–3.
Ibid., v. 3, part 2, 52.
Kossmann, Boekhandel te’s-Gravenhage, 48.
Kn. 1184.
Kn. 1450.
Voet, “Het Plant ijnse Huis te Leiden,” 23.
Kn. 5615.
Kn. 2964.
Lacuelle-van de Kerk, Haarlemse drukkers, 52–53. See also Vervliet, Sixteenth Century Printing Types, vi–30.
Kn. 3944.
Knuttel, Acta Synoden, v. III, 9.
Kn. 3944.
Kn. 2843.
Briels, Zuidnederlandse boekdrukkers, 66.
Rights and permissions
Copyright information
© 1987 Martinus Nijhoff Publishers, Dordrecht
About this chapter
Cite this chapter
Harline, C.E. (1987). Pamphlets and the Culture of Opposition. In: Pamphlets, Printing, and Political Culture in the Early Dutch Republic. International Archives of the History of Ideas, vol 116. Springer, Dordrecht. https://doi.org/10.1007/978-94-009-3601-0_7
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-009-3601-0_7
Publisher Name: Springer, Dordrecht
Print ISBN: 978-94-010-8111-5
Online ISBN: 978-94-009-3601-0
eBook Packages: Springer Book Archive