Diagnostiek

Samenvatting

Om een goed beeld te krijgen van de achterliggende oorzaken en/of instandhoudende factoren van de obesitas is het belangrijk goede diagnostiek te doen.

3.1 Inleiding diagnostiek

Om een goed beeld te krijgen van de achterliggende oorzaken en/of instandhoudende factoren van de obesitas is het belangrijk goede diagnostiek te doen.

3.2 Onderzoeken

Diagnostisch onderzoek bij obesitas

Diagnostisch onderzoek bij obesitas heeft de volgende onderdelen:

• Klachtenanamnese

• Familieanamnese

• Ontwikkelingsgeschiedenis

• Motivatie voor verandering

• Huidige eetgewoonten gezin

• Beweegpatroon gezin

• Opvoedingsstijl

Naast bovenstaande onderzoeken moet een beeld worden verkregen van mogelijke comorbide problematiek, die instandhoudend kan zijn voor de obesitas. Waar nodig kan hier nader onderzoek naar worden gedaan.

Hier valt te denken aan de volgende comorbide psychiatrische problemen:

• Licht verstandelijke beperking

• Eetstoornis

• Depressieve stoornis

• Angststoornis

• Posttraumatische stressstoornis (PTSS)

• Hechtingsstoornis

• Autisme

• ADHD/ADD

• Persoonlijkheidsstoornis

Op indicatie kan ook een systeemonderzoek gedaan worden, waarbij parallel aan de behandeling van obesitas ook systeemtherapie ingezet kan worden. Hierbij is een goede afstemming van belang.

Somatisch onderzoek is altijd geïndiceerd, wanneer er sprake is van obesitas.

Hiervoor kan een huisarts of kinderarts worden gevraagd.

3.3 Meetinstrumenten

Om het effect van de behandeling (voor, na en follow-up) te meten zijn verschillende meetinstrumenten te gebruiken.

Meetinstrumenten

Meetinstrumenten bij de behandeling van obesitas:

• Conditietest (Astrand Fietstest, zie werkvormen bijeenkomst 2)

• BMI (zie H. 1)

• Buikomvang

• Zelfbeeld: Competentie Beleving Schaal voor Adolescenten (2002)

• Coping: Utrechtse Coping Lijst (1993)

• Eetbuien: Nederlandse Vragenlijst voor Eetgedrag (2015)

• Eetbuien: Onderdeel van Eating Disorder Examination (1993)

3.4 Probleemsamenhang

Uit diagnostisch onderzoek komt naar voren wat de onderliggende dynamiek is van het overeten van de jongere. Voor het bepalen van de focus in de behandeling is het van belang een probleemsamenhang en analyses te maken, waarmee de instandhouding en functie van het overeten kan worden begrepen en de rol hiervan in het gezin (Beer en Tobias 2011).

In fig. 3.1 wordt een probleemsamenhang weergegeven van Sanne. Hierin is te zien dat in het ontstaan en de instandhouding van de obesitas een samenspel van factoren een rol speelt. Aanleg en omgevingsfactoren hebben bij Sanne geleid tot negatieve kernovertuigingen, een negatief zelfbeeld en coping door middel van chronisch overeten. Dit heeft samen geleid tot obesitas en somberheid. Door deze klachten en haar thuissituatie is een sociaal isolement ontstaan. Dat wordt in stand gehouden door haar zorgen over haar moeder, pesten op school en haar negatieve opvattingen over zichzelf, anderen en de wereld.

Figuur 3.1

Probleemsamenhang van Sanne