Samenvatting
Als de mens ouder wordt, treden er fysiologische veranderingen op en komen ziekte en beperkingen vaker voor. Deze veranderingen hebben onder meer effect op de energiebehoefte en op de eiwitbehoefte. Volgens de huidige inzichten is van de micronutriënten alleen de behoefte aan vitamine D verhoogd. Deze bedraagt voor 70-plussers 20 μg/dag. Voor ogenschijnlijk gezonde ouderen verandert de behoefte aan andere vitaminen en mineralen nauwelijks. Dat betekent dat bij een verlaagde energie-inneming de vitamine- en mineralendichtheid van de voeding moet toenemen. Dit kan bereikt worden door een verschuiving in de voedselkeuze, wat niet eenvoudig te bereiken is bij ouderen met weinig eetlust. Behalve fysiologische veranderingen en ziekten kunnen medicijngebruik en sociaal-psychologische problemen een effect hebben op de voedingsgewoonten. In dit hoofdstuk worden de meest gesignaleerde problemen in de voeding van ouderen besproken en er worden enkele praktische adviezen gegeven.
Gebaseerd op het hoofdstuk dat geschreven is door W.A. van Staveren (Informatorium voor Voeding & Diëtetiek, december 2005).
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Referenties
Allen, L. H. (2009). How common is vitamin B-12 deficiency? The American Journal of Clinical Nutrition, 89(2), 693S–696S.
Allen, L. H., Miller, J. W., Groot, C. P. G. M. de, Rosenberg, I. H., Smith, D., Refsum, H. et al. Biomarkers of nutrition for development (BOND): Vitamin B12 review. Zorgprofessionals zoals de diëtist, wijkverpleegkundige of thuiszorgmedewerker die direct contact hebben met ouderen kunnen ouderen hierop attenderen. In press.
Asselt, D. Z. van, Groot, L. C. de, Staveren, W. A. van, Blom, H. J., Wevers, R. A., Biemond, I., et al. (1998). Role of cobalamin intake and atrophic gastritis in mild cobalamin deficiency in older Dutch subjects. American Journal of Clinical Nutrition, 68, 328–334.
Clarke, R., Bennett, D., Parish, S., Lewington, S., Skeaff, M., Eussen, S. J., et al. (2014). Grodstein F; B-Vitamin Treatment Trialists’ Collaboration. Effects of homocysteine lowering with B vitamins on cognitive aging: Meta-analysis of 11 trials with cognitive data on 22,000 individuals. The American Journal of Clinical Nutrition, 100(2), 657–666.
EFSA (2013). Scientific opinion on dietary reference values for energy. EFSA Journal,11(1), 1–112.
Eussen, S. J. P. M., Groot, C. P. G. M. de, Clarke, R., Schneede, J., Ueland, P. M., Hoefnagels, W. H. L., et al. (2005). Oral vitamin B12 supplementation in elderly people with vitamin B12 deficiency: A dose-finding trial. Archives of Internal Medicine, 165(10), 1167–1172.
Gezondheidsraad (2012). Evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine D., publicatienr. 2012/15. Den Haag: Gezondheidsraad.
Gezondheidsraad (2000). Voedingsnormen: calcium, vitamine D, thiamine, riboflavine, niacine, pantotheenzuur en biotine. Den Haag: Gezondheidsraad: publicatie nr. 2000/12.
Gezondheidsraad (2001). Voedingsnormen: energie, eiwitten, vetten en verteerbare koolhydraten, publicatienr. 2001/19R (gecorrigeerde editie: juni 2002). Den Haag: Gezondheidsraad.
Gezondheidsraad (2003). Voedingsnormen: vitamine B6, foliumzuur en vitamine B12, publicatienr. 2003/04. Den Haag: Gezondheidsraad.
Martínez-Lapiscina, E. H., Clavero, P., Toledo, E., et al. (2013). Mediterranean diet improves cognition: The PREDIMED-NAVARRA randomised trial. Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry , 84(12), 1318–1325. doi: 10.1136/jnnp-2012-304792.
Mensink, P. A. J. S., Bont, M. A. T. de, Remijnse-Meester, T. A., Kattemölle-van den Berg, S., Liefaard, A. H. B., Meijers, J. M. M., et al. (2010). Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak (LESA) Ondervoeding. Huisarts Wet, 53(7), S7–S10.
Morley, J. E. (2015). Ageing successfully: The key to aging in place. Journal of the American Medical Directors Association, 16, 1005–10007.
Morley, J. E. (2003). Anorexia and weight loss in older persons. Journal of Gerontology: Medical Sciences, 58A(2), 131–137.
Ngandu, T., Lehtisalo, J., Solomon, A., et al. (2015). A 2 year multidomain intervention of diet, exercise, cognitive training, and vascular risk monitoring versus control to prevent cognitive decline in at-risk elderly people (FINGER): A randomised controlled trial. Lancet, 385(9984), 2255–2263. doi: 10.1016/S0140-6736(15)60461-5.
Nijs, K., Graaf, C. de, Staveren, W. A. van, & Groot, L. C. de (2009). Malnutrition and mealtime ambiance in nursing homes. Journal of the American Medical Directors Association, 10(4), 226–229.
Nordic Council (2013). Nordic Nutrition Recommendations 2012. Copenhagen: Nordic Council.
Raats, M., Groot, L. de, & Asselt, D. van. (2017). Food for the aging population (2nd ed.). Oxford: Woodhead Publishing.
RIVM (2011). Nederlandse Voedselconsumptiepeiling 2007-2010. Bilthoven: RIVM.
RIVM (2013). Nederlandse Voedselconsumptiepeiling 2010-2012. Bilthoven: RIVM.
Schols, J. M., Groot, C. P. de, Cammen, T. J. van der, & Olde Rikkert, M. G. (2009). Preventing and treating dehydration in the elderly during periods of illness and warm weather. The Journal of Nutrition Health and Aging, 13(2), 150–157.
Sinclair, A. J., Morley, J. E., & Vellas, B. (2012). Principles and Practice of Geriatric Medicine, John Wiley & Sons.
Wielen, R. P. van der, Wild, G. M. de, Groot, L. C. de, Hoefnagels, W. H., & Staveren, W. A. van (1996). Dietary intakes of energy and water-soluble vitamins in different categories of aging. The Journals of Gerontology: Biological Sciences, 51, 100–107.
Wiersma, T., & Woutersen-Koch, H. (2014). NHG-Standpunt Diagnostiek van vitamine-B12-deficiëntie. Huisarts en Wetenschap, 57(9), 472–475.
World Alzheimer Disease Report (2015). The global impact of dementia. London: Alzheimer’s Disease International (ADI).
Websites
Centraal Bureau voor de Statistiek: www.cbs.nl.
www.zorgvoorbeter.nl/ouderenzorg/Eten-en-drinken-Praktijk-Signaleren-Diagnose-dehydratie.html.
Author information
Authors and Affiliations
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2017 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media B.V.
About this chapter
Cite this chapter
de Groot, C.P.G.M., van de Rest, O., Haveman-Nies, A. (2017). Voeding van de oudere mens. In: Former, M., van Asseldonk, G., Drenth, J., Schuurman, C. (eds) Informatorium voor Voeding en Diëtetiek. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-1987-9_4
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-1987-9_4
Published:
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-368-1986-2
Online ISBN: 978-90-368-1987-9
eBook Packages: Dutch language eBook collection