Betekenen, begrijpen, beantwoorden

Samenvatting

In dit hoofdstuk brengen we een aantal zaken rond de directe zorgrelatie bijeen – zoals interactie, levensverhalen en naasten – en werken ze verder uit, in de hoop dat wanneer je deze zaken beter benoemt, de kans groter is dat palliatieve zorg als geslaagd wordt ervaren. In de zorg gaat veel goed, maar niet alles. Daar zijn velerlei oorzaken voor: van schaarse middelen, onmacht en onkunde tot aan slechte bedoelingen toe. Maar misschien is een van de grootste boosdoeners wel onbegrip. Tragisch, omdat het mensen overkomt die de beste bedoelingen hebben en omdat veel mensen zich van het bestaan van onbegrip misschien niet eens bewust zijn. Mensen spreken soms compleet uiteenlopende talen. Deze studie biedt voor zulke gevallen geen ondertiteling of verklarende woordenlijst – als zoiets al mogelijk zou zijn. Uiteraard valt te hopen dat zorgverleners enig basisbesef hebben van de belangrijkste betekenissen van lijden, ziekte, eenzaamheid, afhankelijkheid, etc. voor individuele patiënten en hun (sub)culturen. Maar dat besef wordt moeilijker naarmate betekenissen minder breed gedeeld worden.