Skip to main content
SpringerLink
Log in

De voedingsanamnese – Methoden voor voedselconsumptieonderzoek van bevolkingsgroepen en individuen

December 2015

  • Chapter
  • First Online:
Informatorium voor Voeding en Diëtetiek

  • 1929 Accesses

Samenvatting

Voedingsanamnese is een verzamelnaam voor verschillende technieken om de voedselconsumptie van een persoon te schatten. Alle beschikbare technieken hebben voor- en nadelen. De keuze van een techniek hangt af van het doel, de doelgroep en de beschikbare middelen. Onderzoek naar de validiteit en reproduceerbaarheid van een techniek geeft inzicht in de kwaliteit. Om deze kwaliteit te verbeteren moet men de bronnen van fouten en variatie in de meting kennen. Belangrijke bronnen van variatie zijn de tussenpersoonsvariatie en de binnenpersoons- of dag-tot-dagvariatie in de voeding. Door het aantal personen en/of het aantal dagen per persoon te vergroten kan men de reproduceerbaarheid van een groepsgemiddelde verbeteren, maar niet de validiteit. Het verkrijgen van valide en reproduceerbare resultaten vereist een duidelijk onderzoeksprotocol en draaiboek voor het veldwerk.

De voedingsanamnese wordt in de gezondheidszorg voor andere doelen gebruikt dan in het wetenschappelijk onderzoek. De kwaliteitseisen zijn daarom anders, maar voor een evaluatieonderzoek van het diëtistisch handelen worden kwaliteitseisen gesteld, vergelijkbaar met die voor wetenschappelijk onderzoek.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Log in via an institution

Institutional subscriptions

Referenties

  • Beaton G. Approaches to analysis of dietary data: relationships between planned analyses and choice of methodology. Am J Clin Nutr 1994; 59(suppl): 253S–261S.

    Google Scholar 

  • Biro G, Hulshof KFAM, Ovesen L, Amorim Cruz JA. Selection of methodology to assess food intake. Eur J Clin Nutr 2002; 56(Suppl. 2): S25–S32.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Black AE, Coward WA, Cole TJ, Prentice AM. Human energy expenditure in affluent societies: an analyses of 547 doubly labelled water measurements. Eur J Clin Nutr 1996; 50: 72–92.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Bland JH, Altman DG. Statistical methods for assessing agreement between two methods of clinical measurement. The Lancet 1986; 1: 307–310.

    Article  CAS  Google Scholar 

  • Boer EJ de, Slimani N, Veer P van 't, e.a. Rationale and methods of the European Food Consumption Validation (EFCOVAL) Project. Eur J Clin Nutr 2011; 65(Suppl 1): S1–4.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Boer EJ de, Westenbrink S, Hulshof KFAM. Dietary assessment in children. Rapport 6655. Zeist: TNO KvL, 2005.

    Google Scholar 

  • Brants H, Stafleu A, Doest D ter, Hulshof K. Ontwikkeling van een voedselfrequentievragenlijst: energie-inneming van kinderen van 2 tot en met 12 jaar. Voeding Nu 2006; 8(2): 25–28.

    Google Scholar 

  • Brussaard JH, Löwik MRH, Steingrimsdóttir L, e.a. A European food consumption survey method – Conclusions and recommendations. Eur J Clin Nutr 2002; 56(Suppl. 2): S89–S94.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Cade JE, Burley VJ, Warm DL, Thompson RL, Margetts BM. Food-frequency questionnaires: a review of their design, validation and utilization. Nutr Res Rev 2004; 17: 5–22.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Cameron ME, Staveren WA van. Manual on methodology for food consumption studies. Oxford University Press, 1988.

    Google Scholar 

  • Dekkers AL, Verkaik-Kloosterman J, Rossum CT van, Ocké MC. SPADE, a new statistical program to estimate habitual dietary intake from multiple food sources and dietary supplements. J Nutr 2014; 144(12): 2083–2091.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Donders-Engelen M, Heijden L van der, Hulshof K. Maten, Gewichten en Codenummers 2003. WUR en TNO Voeding. Wageningen: WUR, 2003.

    Google Scholar 

  • EFSA. Guidance on the EU Menu methodology. EFSA journal. 2014;12: 3944.

    Google Scholar 

  • FAO/WHO/UNU. Report of a joint expert consultation. Energy and protein requirements. WHO Techn. Rep. Series no. 724. Genèva, 1985.

    Google Scholar 

  • Feunekes GIJ, Staveren WA van, Vries JHM de, Burema J, Hautvast JGAJ. Relative and biomarker-based validity of a food frequency questionnaire estimating the intake of fats and cholesterol. Am J Clin Nutr 1993; 58: 489–496.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Freedman LS, Midthune D, Carroll RJ, Krebs-Smith S, Subar AF, Troiano RP, Dodd K, Schatzkin A, Bingham SA, Ferrari P, Kipnis V. Adjustments to Improve the Estimation of Usual Dietary Intake Distributions in the Population. J Nutr 2004; 134: 1836–1843.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Goldberg GR, Black AE, Jebb SA, Cole TJ, Murgatroyd PR, Coward WA, Prentice AM. Critical evaluation of energy intake data using principles of energy physiology. Eur J Clin Nutr 1991; 45: 569–581.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Hiemstra GK, Roos NM, Vries JHM de, e.a. Anamnesemethode: snel en doelmatig? Ned Tijdschr v Diëtisten 2005: 88–96.

    Google Scholar 

  • Hulshof K, Jansen M. Zo eten jonge peuters in Nederland. Voeding Nu 2003; 6: 9–13.

    Google Scholar 

  • Illner AK, Freisling H, Boeing H, Huybrechts I, Crispim SP, Slimani N. Review and evaluation of innovative technologies for measuring diet in nutritional epidemiology. Int J Epidemiol 2012; 41: 1187–1203.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Jenab M, Slimani N, Bictash M, Ferrari P, Bingham SA. Biomarkers in nutritional epidemiology: applications, needs and new horizons. Hum Genet 2009; 125(5–6): 507–525.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Lee L van. The Dutch healthy diet index. Development, evaluation and application. Proefschrift Wageningen Universiteit 2014.

    Google Scholar 

  • Livingstone MBE, Black AE. Markers of the validity of reported energy intake. J Nutr 2003; 133: 895S–920S.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Molag M. Towards transparent development at food frequency questionnaires. Scientific basis of the Dutch FFQ-TOOL®: a computer system to generate, apply and process FFQ’s. Proefschrift, Wageningen Universiteit, 2010.

    Google Scholar 

  • Nelson M, Bingham SA. Assessment of food consumption and nutrient intake. In: Margetts BM, Nelson M (eds). Design Concepts in Nutritional Epidemiology. 2nd ed. Oxford University Press, 1996.

    Google Scholar 

  • Ocké MC, Kaaks RJ. Biochemical markers as additional measurements in dietary validity studies: application of the methods of triads with examples from the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition. Am J Clin Nutr 1997; 65(Suppl): 1240S–1245S.

    Google Scholar 

  • Ocké MC, Rossum CTM van, Boer EJ de, A D Van der. Het Voedingspeilingsysteem. Aanpassing van de meerjarenvisie anno 2012. Bilthoven: RIVM, 2012. Contract No.: RIVM Rapport 350061001/2012.

    Google Scholar 

  • Ocké MC, Buurma-Rethans EJM, Boer EJ de, Wilson-van den Hooven C, Etemad-Ghameslou Z, Drijvers JJMM, Rossum CTM van. Dutch National Food Consumption Survey Older adults 2010-2012: Diet of community-dwelling older adults: Bilthoven: RIVM, 2013. Report No.: 050413001.

    Google Scholar 

  • Ocké M, Brants H, Dofkova M, Freisling H, van Rossum C, Ruprich J, Slimani N, e.a. Feasibility of dietary assessment methods, other tools and procedures for a pan-European food consumption survey among infants, toddlers and children. Eur J Nutr 2015; 54: 721–732.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Palaniappan U, Cue RI, Payette H, e.a. Implications of day-to-day variability on measurements of usual food and nutrient intakes. J Nutr 2003; 133: 232–235.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • RIVM. Website Voedselconsumptiepeiling. Beschikbaar via: www.rivm.nl/Onderwerpen/V/Voedselconsumptiepeiling.

  • Rossum CTM van, Fransen HP, Verkaik-Kloosterman J, Buurma EJM, Ocké MC. Dutch National Food Consumption Survey 2007-2010: Diet of children and adults aged 7 to 69 years. Bilthoven: RIVM, 2011. Contract No.: RIVM-report 350070006.

    Google Scholar 

  • Schofield WN, Schofield C, James WPT. Basal metabolic rate. Hum Nutr Clin Nutr 1985; 39C(suppl.): 1–96.

    Google Scholar 

  • Souverein OW, Dekkers AL, Geelen A, Haubrock J, Vries JH de, Ocké MC, Harttig U, Boeing H, Veer P van ’t. EFCOVAL Consortium. Comparing four methods to estimate usual intake distributions. Eur J Clin Nutr 2011; 65(Suppl 1): S92–101.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Staveren WA van, Groot CPGM de, Blauw YH, Wielen RPJ. Assessing diets of elderly people: problems and approaches. Am J Clin Nutr 1994; 59: 221S–223S.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Staveren WA van, Ocké MC, Vries JHM de. Estimation of Dietary Intake. Present Knowledge in Nutrition (p. 1012–1026). Washington D.C.: ILSI, 2012.

    Google Scholar 

  • Subar AF, Dodd KV, Guenther PM, e.a. The food propensity questionnaire: concept, development and validation for use as a covariate in a model to estimate usual food intake. J Am Diet Assoc 2006; 106: 1556–1563.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Thompson FE, Subar AF (2008). Dietary assessment methodology. In: Coulston A, Boushey C (eds): Nutrition in the prevention and treatment of disease, ed 2. Amsterdam. http://appliedresearch.cancer.gov/diet/adi/thompson_subar_dietary_assessment_methodology.pdf.

  • Trabulski J, Schoeller DA. Evaluation of dietary assessment instruments against doubly labeled water, a biomarker of habitual energy intake. Am J Physiol Endocrinol Metab 2001; 281: E891–E899.

    Article  Google Scholar 

  • Verkleij-Hagoort AC, Vries JHM de, Stegers MPG, Lindemans J, Ursem NTC, Steegers-Theunissen RPM. Validation of the assessment of folate and vitamin B12 intake in women of reproductive age: the method of triads. Eur J Clin Nutr 2007; 61: 610–615.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Vries JHM de, Zock PL, Mensink RP, Katan MB. Underestimation of energy intake by 3d-records compared with energy intake to maintain body weight in 269 non-obese adults. Am J Clin Nutr 1994; 60: 855–860.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Vries JHM de, Groot SDW de, Runia S, Remijnse TAW, Staveren WA van. Het ontwikkelen van evidence-based richtlijnen voor diëtistisch handelen. Ned Tijdschr Diëtisten 2003; 2: 33–39.

    Google Scholar 

  • Waijers PMCM, Ocké MC. A diet quality score for the Netherlands? Bilthoven: RIVM, 2005. Report 350060001/2005.

    Google Scholar 

  • Westerterp KR, Goris AHC. Validity of the assessment of dietary intake: problems of misreporting. Curr Opin Clin Nutr Metab Care 2002; 5: 489–493.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Willet WC. Nutritional Epidemiology. 3nd ed. New York: Oxford University Press, 2012.

    Book  Google Scholar 

  • Young LR, Nestle M. Expanding portion size in the US marketplace: implications for nutrition counselling. J Am Diet Assoc 2003; 103: 231–234.

    Article  PubMed  Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. voedingskundige, Wageningen Universiteit, Humane Voeding, Wageningen, The Netherlands

    Dr. J.H.M. de Vries

  2. voedingskundige en epidemioloog, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Bilthoven, The Netherlands

    Dr. ir. E.J. de Boer

Authors
  1. Dr. J.H.M. de Vries
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Dr. ir. E.J. de Boer
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Editor information

Editors and Affiliations

  1. Almere, The Netherlands

    Majorie Former

  2. Delft, The Netherlands

    Gerdie van Asseldonk

  3. Garrelsweer, The Netherlands

    Jacqueline Drenth

  4. Drachten, Friesland, The Netherlands

    Jolanda van Duinen

Copyright information

© 2015 Bohn Stafleu van Loghum

About this chapter

Cite this chapter

de Vries, J., de Boer, E. (2015). De voedingsanamnese – Methoden voor voedselconsumptieonderzoek van bevolkingsgroepen en individuen. In: Former, M., van Asseldonk, G., Drenth, J., van Duinen, J. (eds) Informatorium voor Voeding en Diëtetiek. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-1075-3_2

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-1075-3_2

  • Published:

  • Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten

  • Print ISBN: 978-90-368-1074-6

  • Online ISBN: 978-90-368-1075-3

  • eBook Packages: Dutch language eBook collection

Publish with us

Policies and ethics

Search

Navigation