Samenvatting
Hoofdstuk 5 vat het boek samen en geeft in zeven punten aan op welke terreinen de komende jaren ontwikkeling mogelijk is en resultaten kunnen worden geboekt: het ontwikkelen van een op de praktijk gerichte filosofie, het verrichten van op het individu gericht onderzoek, een adequate organisatie, samenwerking tussen de instituties, het ontwikkelen en testen op individuspecifieke behandelingen, het bevorderen van cliëntenparticipatie en proactief handelen door zorgprofessionals en instellingen. Ter afsluiting volgt een uitgebreid literatuuroverzicht.
This is a preview of subscription content, log in via an institution.
Buying options
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Learn about institutional subscriptionsNotes
- 1.
Zie voor een recent initiatief om vormen van kanker moleculair te classificeren: Hoadley et al. (2014). En over de betekenis daarvan voor een ander type klinische tests: Eisenstein (2014).
- 2.
De fuzzy logic (fuzzy: vaag of wazig) is ontwikkeld door Lotfi A. Zadeh met als doel op een formele wijze om te gaan met de onzekerheden die in de taal voorkomen. In de traditionele logica (Aristoteles) is iets waar of onwaar, normaal of abnormaal. Fuzzy logic maakt het mogelijk accurater de gradaties waarvan de natuurlijke taal zich bedient (bijvoorbeeld: iemand is heel erg ziek, nogal ziek, beetje ziek, niet zo ziek et cetera) en die samenhangen met de vaagheid die inherent is aan de wereld, tegemoet te treden. Dit maakt het mogelijk te ‘rekenen met woorden’. Voor precisiegeneeskunde kan deze logica veel betekenen bij bijvoorbeeld datamining: Maimon en Rokach (2010).
- 3.
Zie ook paragraaf 8.1.4 in: Van der Stel (2009).
- 4.
Dit probleem doet zich in Nederland thans voor bij de Routine Outcome Monitoring (ROM) in de psychische gezondheidszorg. Zorgverzekeraars eisen dat een aantal vragenlijsten periodiek wordt afgenomen. Wellicht kunnen de verzekeraars de uitkomsten ervan gebruiken bij hun zorginkoop, maar of patiënten en hun hulpverleners betere resultaten zullen boeken is niet bewezen en/of wordt door de betrokkenen sterk betwijfeld. Zie ook: Van Os (2014).
- 5.
Voor de neurowetenschappen en daarmee ook voor de psychiatrie is de humane connectomics zeer belangrijk. Het betreft het geheel van verbindingen die hersencellen met elkaar aangaan. Een fraai overzicht van de kennis hierover staat in een uitgebreid themanummer van NeuroImage over Mapping the Connectome (2013, 80, 1-544).
- 6.
Een goed overzicht van de enorme impact van chronische aandoeningen op de volksgezondheid en de noodzaak van preventie daarvan is: Bauer et al. (2014).
- 7.
Opmerkelijk is ook dat mensen met schizofrenie, ondanks al hun beperkingen ook gelukkig kunnen zijn: Palmer et al. (2014).
- 8.
Een krachtig, overtuigend pleidooi voor een transitie in de psychiatrie richting preventie vormt: Ajdacic-Gross (2014).
- 9.
Onderzoeker De Leon meende in 2009 dat het nut van farmacogenetische kennis voor de psychiatrie nu nog beperkt is afgezien van een preciezere dosering. Het heeft volgens hem nog geen toepassing in het selecteren van een voor de patiënt meest geschikt geneesmiddel. Zie: De Leon (2009). In 2014 waren andere onderzoekers alweer positiever gestemd over de klinische significantie van farmacogenetica bij bipolaire stoornis: de winst is nog bescheiden maar de kosten van het onderzoek zijn fors gedaald; zie: Salloum et al. (2014). Zie verder over farmacogenomica: Moore, Hill en Panguluri (2014).
- 10.
De zoektocht naar nieuwe psychofarmaca is gestagneerd. Er zijn evenwel diverse stoffen, medicijnen die nu een geheel andere toepassing hebben dan voor psychische aandoeningen, die – onder omstandigheden en/of bij subgroepen – wel degelijk een gunstige werking kunnen hebben. Daarom is het belangrijk dat er op een systematische wijze behalve naar ongewenste ook naar gewenste effecten van geneesmiddelen wordt gekeken. Hierover: Nutt (2014).
- 11.
De werking van psychologische behandelingen kan net zoals die van geneesmiddelen in neurobiologische termen worden beschreven. De effectiviteit van cognitieve gedragstherapie bij PTSS is bijvoorbeeld aantoonbaar door een lagere expressie van het gen FKBP5 (speelt een rol bij stress) en een herstel van de grootte van de hippocampus; zie: Levy-Gigi et al. (2013).
- 12.
Psychotherapie kan effectief lijken terwijl het dat niet is of zelfs averechts werkt. Zie over de oorzaken van ogenschijnlijke effectiviteit: Lilienfeld et al. (2014).
- 13.
Ook de bijdrage van de sociale wetenschappen is essentieel om resultaten te boeken. Hierover: Aneshensel et al. (2013).
- 14.
Zie over de integratie en het overstijgen van aan disciplines gebonden kennis en het belang van een systemische benadering van complexe problemen: National Research Council (2014).
- 15.
Zie over het vergroten van het bereik en de rol van het internet: Kazdin en Blasé (2011a en 2011b); Kazdin en Rabbitt (2013); Andersson en Titov (2014).
- 16.
De ordening is niet chronologisch of alfabetisch maar inhoudelijk bepaald.
- 17.
Zie over biomarkers ook ▶ box 1.2 en ▶ box 4.1.
Literatuur
Ajdacic-Gross, V. (2014). The Prevention of Mental Disorders has a Bright Future. Front Public Health, 2, 60.
Andersson, G. & Titov, N. (2014). Advantages and limitations of Internet-based interventions for common mental disorders. World Psychiatry, 13, 4–11.
Aneshensel C. et al (eds.) (2013). Handbook of the sociology of mental health, 2e editie. Dordrecht: Springer.
Bauer, U.E. et al. (2014). Prevention of chronic disease in the 21st century: elimination of the leading preventable causes of premature death and disability in the USA. Lancet, 384, 45–52.
De Leon, J. (2009). The future (or lack of future) of personalized prescription in psychiatry. Pharmacol Res, 59, 81–89.
Eisenstein, M. (2014). Clinical trials: More trials, fewer tribulations. Nature, 509, S55–57.
Fontana, L. et al. (2014). Medical research: treat ageing. Nature, 511, 405–407.
Hoadley, K.A. et al. (2014). Multiplatform analysis of 12 cancer types reveals molecular classification within and across tissues of origin. Cell, in press
Kazdin, A.E. & Blasé, S.L. (2011a). Rebooting psychotherapy research and practice to reduce the burden of mental illness. Perspectives on Psychological Science, 6, 21–37;
Kazdin, A.E. & Blasé, S.L. (2011b). Interventions and models of their delivery to reduce the burden of mental illness: reply to commentaries. Perspectives on Psychological Science, 6, 507–510;
Kazdin, A.E. & Rabbitt, S.M. (2013). Novel models for delivering mental health services and reducing the burdens of mental illness. Clinical Psychological Science, 1, 170–191
Krystal, J.H. & State, M.W. (2014). Psychiatric disorders: diagnosis to therapy. Cell, 157, 201–214.
Levy-Gigi, E. et al. (2013). Association among clinical response, hippocampal volume, and FKBP5 gene expression in individuals with posttraumatic stress disorder receiving cognitive behavioral therapy. Biol Psychiatry, 74, 793–800.
Licinio, J. & Wong, M.L. (2014). Launching the ‘war on mental illness’. Mol Psychiatry, 19, 1–5.
Lilienfeld, S.O. et al. (2014). Why ineffective psychotherapies appear to work: a taxonomy of causes of spurious therapeutic effectiveness. Current Directions in Psychological Science, 9, 355–387.
Maimon, O. & Rokach, L. (eds.) (2010). Data mining and knowledge discovery handbook. 2e editie. New York: Springer.
Moore, T.R., Hill, A.M. & Panguluri, S.K. (2014). Pharmacogenomics in psychiatry: implications for practice. Recent Pat Biotechnol, [Epub ahead of print].
National Research Council (2014). Convergence: facilitating transdisciplinary integration of life sciences, physical sciences, engineering, and beyond. Washington, DC: The National Academies Press. Download: www.nap.edu/catalog.php?record_id=18722.
Nutt, D. (2014). Help luck along to find psychiatric medicines. Nature, 515, 165.
Os, J. van (2014). Persoonlijke diagnostiek in een nieuwe GGZ. Leusden: Diagnosis.
Palmer, B.W. et al. (2014). Wellness within illness: happiness in schizophrenia. Schizophr Res, 159, 151–156.
Praag, H.M. van et al. (1990). Nosological tunnel vision in biological psychiatry. A plea for a functional psychopathology. Ann N Y Acad Sci, 600, 501–510.
Rawal, S. et al. (2013). Is "appearing chronically ill" a sign of poor health? A study of diagnostic accuracy. PLoS One. 8, e79934.
Sadegh-Zadeh, K. (2012). Handbook of analytic philosophy of medicine. Dordrecht: Springer.
Salloum, N.C. et al. (2014). Towards the clinical implementation of pharmacogenetics in bipolar disorder. BMC Med, 12, 90.
Schumann, G. et al. (2014). Stratified medicine for mental disorders. Eur Neuropsychopharmacol, 24, 5-50. Vrij beschikbaar via: www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0924977×13002769.
Seising, R. & Tabacchi, M.E. (eds.) (2013). Fuzziness and medicine: philosophical reflections and application systems in health care. A companion volume to Sadegh-Zadeh’s Handbook of analytical philosophy of medicine. Dordrecht: Springer.
Stel, J. van der (2009). Psychopathologie: grondslagen, determinanten, mechanismen (par. 8.1.4). Amsterdam: Boom.
Stoeckel, L.E. et al (2014). Optimizing real time fMRI neurofeedback for therapeutic discovery and development. Neuroimage Clin, 5, 245–255.
Uher, R. (2014). Gene-environment interactions in severe mental illness. Front Psychiatry, 5, 48.
Author information
Authors and Affiliations
Copyright information
© 2015 Bohn Stafleu van Loghum
About this chapter
Cite this chapter
van der Stel, J. (2015). Precisiepsychiatrie in de praktijk. In: Psychische gezondheidszorg op maat. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-0859-0_5
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-0859-0_5
Published:
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-368-0858-3
Online ISBN: 978-90-368-0859-0
eBook Packages: Dutch language eBook collection