Samenvatting
Bij patiënten met de ziekte van Parkinson ontstaan na verloop van tijd, meestal na een aanvankelijk succesvolle medicamenteuze behandeling, in toenemende mate problemen in de uitvoering van basale adl-vaardigheden zoals opstaan vanuit zit, in en uit bed komen (transfers) en lopen. In dit hoofdstuk wordt een benadering voor de behandeling van deze problematiek onderzocht. Kinesiologische analyse van de vaardigheden en toepassing van wetenschappelijke inzichten ten aanzien van bewegingssturing en motorische leerprocessen leidden tot de ontwikkeling van compensatoire bewegingsstrategieën. Deze strategieën bestonden uit sequentieel geordende, eenvoudige deelbewegingen die afzonderlijk van elkaar onder bewuste controle en zonder tijdsdruk konden worden uitgevoerd. In een gecontroleerd onderzoek volgde een groep Parkinson-patiënten (n = 25) op individuele basis een experimenteel trainingsprogramma. Daarin leerden ze strategieën voor opstaan en gaan zitten, in en uit bed komen, omdraaien in bed, lopen en aan het lopen gerelateerde vaardigheden zoals starten en omdraaien. De experimentele groep werd vergeleken met een controlegroep van dertien Parkinson-patiënten die een bewegingsprogramma ter bevordering van de lichamelijke fitheid volgden. De experimentele groep bleek goed in staat de strategieën te leren en toe te passen in het dagelijks leven. Bij regelmatige training bleef dit effect in ieder geval een jaar aanwezig, er was echter geen sprake van een transfer naar andere dan de getrainde vaardigheden. De controlegroep verbeterde niet.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Literatuur
Benecke R, Rothwell JC, Dick JPR, Day BL, Marsden CD. Performance of simultaneous movements in patients with Parkinson’s disease. Brain 1986;109:739-57.
Benecke R, Rothwell JC, Dick JPR, Day BL, Marsden CD. Disturbance of sequential movements in patients with Parkinson’s disease. Brain 1987;110:361-79.
Berardelli A, Dick, JPR, Rothwell JC, Day BL, Marsden CD. Scaling of the size of the first agonist EMG-burst during rapid wrist movements in patients with Parkinson’s disease. Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry 1986;49:1273-9.
Gibberd F, Page NGR, Spencer KM, Kinnear E, Hawksworth JB. A controlled trial of physiotherapy for Parkinson’s disease. In: Rose FC, Capildeo R, editors. Research progress in Parkinson’s disease. London: Pitman Books Ltd, 1981.
Godaux E, Koulischer D, Jacquy J. Parkinsonian bradykinesia is due to depression in the rate of rise of muscle activity. Annals of Neurology 1992;31:93-100.
Grasso M, Mazzini L, Schieppati M. Muscle relaxation in Parkinson’s disease: a reaction time study. Movement Disorders 1996;11:411-20.
Hallett J, Khoshbin S. A physiological mechanism of bradykinesia. Brain 1980;103:301-14.
Kamsma YPT, Brouwer WH, Lakke, JPWF. Prevention of early immobility in patients with Parkinson’s disease: a cognitive strategy training for turning in bed and rising from a chair. In: Riddoch MJ, Humphreys GW, editors. Cognitive Neuropsychology and Cognitive Rehabilitation. Hove (UK): Lawrence Erlbaum, 1994.
Kamsma YPT, Brouwer WH, Lakke, JPWF. Training of compensatory strategies for impaired gross motor skills in Parkinson’s disease. Physiotherapy Theory and Practice 1995;11:209-29.
Laar T van. De ziekte van Parkinson: behandeling van iatrogene motorische complicaties. In: Wolters EC, Laar T van, redactie. Bewegingstoornissen. Amsterdam: VU Uitgeverij, 2003.
Lakke JPWF. Axial apraxia in Parkinson’s disease. Journal of the Neurological Sciences. 1985;69:37-46.
Lakke JPWF, Kamsma YPT. Parkinson’s disease and the axial component of motor behavior. Focus on Parkinson’s Disease 1992;1:9-13.
Luria AR. Restoration of Function after Brain Injury. London: Pergamon Press, 1963.
Morris ME, Collier JM, Matyas TA, Summers JJ, Iansek R. Evidence for motor skill learning in Parkinson’s disease. In: Piek JP, editor. Motor behavior and human skill. Champaign Illinois: Human Kinetics, 1998.
Nieuwboer A, De Weerdt W, Dom R, Janssens L, Truyen M, Kamsma Y. The effect of a home physiotherapy program for persons with Parkinson’s disease. Journal of Rehabilitation Medicine 2001;33:266-72.
Raskin SA, Borod JC, Tweedy J. Neuropsychological aspects of Parkinson’s disease. Neuropsychology Review 1990;3:185-221.
Tempelman CJJ. Welzijn bij ouderen. Academisch proefschrift. Rijksuniversiteit Groningen, 1987.
Wimmers RH, Kamsma YPT. Een enquête naar handelingsproblemen bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie 1998;3:54-61.
Yekutiel MP, Pinashov A, Shahar G, Sroka H. A clinical trial of the re-education of movement in patients with Parkinson’s disease. Clinical Rehabilitation 1991;5:207-14.
Zijlstra W, Rutgers AWF, Hof AL, Van Weerden TW. Voluntary and involuntary adaptation of walking to temporal and spatial constraints. Gait and Posture 1995;3:13-8.
Editor information
Editors and Affiliations
Copyright information
© 2004 Bohn Stafleu van Loghum
About this chapter
Cite this chapter
Kamsma, Y. (2004). Hoofdstuk 13 Training van compensatoire bewuste bewegingsstrategieën voor gaan en transfers bij de ziekte van Parkinson. In: Marinus, J., Dijkstra, P., Nijs, J., van Wilgen, C. (eds) Jaarboek fysiotherapie kinesitherapie 2006. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-9666-5_13
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-9666-5_13
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-313-4544-1
Online ISBN: 978-90-313-9666-5
eBook Packages: Dutch language eBook collection