Skip to main content
SpringerLink
Log in
Book cover

Zorg rondom hartfalen pp 77–107Cite as

Medicatie bij hartfalen

  • Chapter

  • 1187 Accesses

Part of the book series: Zorg rondom hartfalen ((ZRD))

Abstract

Bij de behandeling van patiënten met hartfalen dient gestreefd te worden naar een oorzakelijke aanpak. Bijvoorbeeld: een kransslagaderoperatie kan door verbetering van de doorbloeding van de hartspier leiden tot afname van de pompfunctiestoornis. Hartfalen kan ook veroorzaakt worden door kleplijden, dat operatief behandeld kan worden. Indien er geen specifiek corrigeerbare oorzaken zijn, bestaat de behandeling van chronisch hartfalen uit leefregels en medicijnen. Het inzicht in de pathofysiologie en behandeling van chronisch hartfalen is de laatste jaren ingrijpend veranderd.1, 2, 3 Er is een indrukwekkende vooruitgang geboekt op het gebied van de farmacologische therapie geënt op beïnvloeding van het neurohumorale systeem (zie hoofdstuk 2). Het vertalen van deze nieuwe inzichten naar de praktijk van de zorgverlening aan deze groeiende groep patiënten is de taak van het multidisciplinaire behandelteam.

Met dank aan E. Rodijk en M. Samsen, hartfalenverpleegkundigen, A.E.L. van Golde, neuroloog, dr. A.J. Staal-van den Brekel, longarts en dr. A.J.J. Woittiez, internist-nefroloog-intensivist, allen werkzaam in de Ziekenhuisgroep Twente, locatie Twenteborg Ziekenhuis Almelo, voor hun waardevolle adviezen.

This is a preview of subscription content, log in via an institution.

Literatuur

  1. Roelandt JRTC, Lie KI, Wellens HJJ, van de Werf F. Cardiologie. Houten/ Mechelen: Bohn Stafleu Van Loghum; 2002.

    Google Scholar 

  2. van Veldhuisen DJ, Pitt B. Focus on cardiovascular diseases: chronic heart failure. Amsterdam: Benecke; 2002.

    Google Scholar 

  3. Katz AM. Heart failure. Pathophysiology, molecular biology, and clinical management. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2000.

    Google Scholar 

  4. Massie BM. Management of the patiënt with chronic heart failure. In: Crawford MH, DiMarcoJP. Cardiology. London: Mosby International Limited; 2001. 5.5.1-5.5.16.

    Google Scholar 

  5. Bristow MR, Port JD, Kelly RA. In: Braunwald E, Zipes DP, Libby P Heart disease: a textbook of cardiovascular medicine. Philadelphia: W.B. Saunders Company; 2001.

    Google Scholar 

  6. Loenen AC. Farmacotherapeutisch kompas. Amstelveen: College van zorgverzekeringen; 2003.

    Google Scholar 

  7. Nederlandse Vereniging voor Cardiologie en Nederlandse Hartstichting. Multidisciplinaire richtlijn Chronisch hartfalen. Alphen aan den Rijn, Van Zuiden Communications BV, 2002.

    Google Scholar 

  8. nhg. Standaard jicht. Huisarts Wet 2001,44:304–313.

    Google Scholar 

  9. Voors AA. ace-remmers anno 2002. Utrecht: Academic Pharmaceutical Productions bv; 2002.

    Google Scholar 

  10. cibis-II Investigators and Committees. The Cardiac Insufficiency Bisoprolol Study II (cibis-II): a randomised trial. Lancet 1999,353: 9–13.

    Article  Google Scholar 

  11. merit-hf Study Group. Effect of metoprolol CR/XL in chronic heart failure. Metoprolol cr/xl Randomised Intervention Trial in congestive Heart Failure. Lancet 1999,353:2001–2007.

    Article  Google Scholar 

  12. Packer M, Bristow MR, Cohn JN, et al. (1996). The effect of carvedilol on morbidity and mortality in patients with chronic heart failure. us Carvedilol Heart Failure Study Group. N Engl J Med 1996, 334:1349–1355.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  13. Packer M, Coats AJ, Fowler MB, et al, for the copernicus Study Group (2001). Effect of carvedilol on survival in severe chronic heart failure. N Engl J Med 2001, 344:1651–1658.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  14. The capricon Investigators. Effect of carvedilol on outcome after acute myocardial infarction in patients with left-ventricular dysfunction: the capricon randomised trial. Lancet 2001, 357:1385–1390.

    Article  Google Scholar 

  15. carmen Study Group (2002). Preliminary results. American Heart Association Scientific Sessions. Chicago; 2002.

    Google Scholar 

  16. The comet Study Group. Comparison of carvedilol and metoprolol on clinical outcomes in patients with chronic haert failure in the Carvedilol Or Metoprolol European Trial (comet): randomised controlled trial. Lancet 2003, 362:7–13.

    Article  Google Scholar 

  17. Cleland JGF, Cohen-Solal A, Cosin Aguilar J, et al. Management of heart failure in primary care (the improvement of Heart Failure Programme): an international survey. Lancet 2002, 360:1631–1639.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  18. Pitt B, Zannad F, Remme WJ, et al. The effect of spironolactone on morbidity and mortality in patients with severe heart failure. N Engl J Med 1999, 341: 709717.

    Google Scholar 

  19. The Digitalis Investigation Group. The effect of digoxin therapy on mortality and morbidity in patients with heart failure. N Engl J Med 1997, 336:525–533.

    Article  Google Scholar 

  20. Pitt B, Segal R, Martinez FA, et al. Randomized trial of losartan versus captopril in patients over 65 with heart failure (Evaluation of Losartan in the Elderly Study, elite). Lancet 1997, 349: 747–752.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  21. Pitt B, Poole-Wilson PA, Segal R, et al. Effect of losartan compared with captopril on mortality in patients with symptomatic heart failure: randomised trial – the Losartan Heart Failure Survival Study elite II. Lancet 2000,355:1582–1587.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  22. Dickstein K, Kjekshus J, the optimaal Steering Committee. Effects of losartan and captopril on mortality and morbidity in high-risk patients after acute myocardial infarction: the optimaal randomised trial. Lancet 2002, 360: 752–60.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  23. Cohn JN, Tognoni G, for the Valsartan Heart Failure Trial Investigators. A randomised trial of the angiotensin-receptor blocker valsartan in chronic heart failure. N Engl J Med 2001, 345:1667–1675.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  24. Crijns HJGM, Panhuyzen-Goedkoop NM, Kingma JH e.a. De Nederlandse richtlijnen boezemfïbrilleren. Cardiologie 1999, 6:486–511.

    Google Scholar 

  25. The affirm Investigators. A comparison of rate control and rhythm control in patients with atrial fibrillation. N Engl J Med 2002, 347: 1825–1833.

    Article  Google Scholar 

  26. The race Study group. A comparison of rate control and rhythm control in patients with recurrent persistent atrial fibrillation. N Engl J Med 2002, 347: 1834–1840.

    Article  Google Scholar 

  27. cbo. Herziening richtlijn Hoge bloeddruk. Alphen aan den Rijn: Van Zuiden Communications BV; 2000.

    Google Scholar 

  28. Dahlof B, Devereux RB, Kjeldsen SE, et al. Cardiovascular morbidity and mortality in the Losartan Intervention For Endpoint reduction in hypertension study (life): a randomised trial against atenolol. Lancet 2002, 359:995–1003.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  29. cbo. Richtlijn Beroerte. Alphen aan den Rijn: Van Zuiden Communications BV; 2002.

    Google Scholar 

  30. Ganzevoort RT. Mechanism and benefits of the antiproteinuric effect of ace inhibition. [Thesis]. Groningen: Rijksuniversiteit; 1995.

    Google Scholar 

  31. ndf/cbo. Richtlijnen diabetische retinopathie, diabetische nefropathie, diabetische voet en hart- en vaatziekten bij diabetes mellitus. Heerenveen: Banda BV; 1998.

    Google Scholar 

  32. Kenchaiah S, Evans JC, Levy L, et al. Obesity and the risk of heart failure. N Engl J Med 2002, 347:305–313.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  33. Brands AMA, Henselmans JML, de Haan EHF, Biessels GJ (2003). Diabetische encefalopathie: een onderbelichte complicatie van diabetes mellitus. Ned Tijdschr Geneesk 2003, 147:11–14.

    Google Scholar 

  34. Bosker HA, van Dijkman PRM. Leidraad Cardiologie. Leusden: Mediselect BV; 2002.

    Google Scholar 

  35. Pitt B, Remme W, Zannad F. et al. Eplerenone, a selective aldosterone blocker, in patients with left ventricular dysfunction after myocardial infarction. N Engl J Med. 2003, 348:1309–1321.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  36. Kivikko M, Lehtonen L, Colucci WS. Sustained hemodynamic effects of intravenous levosimendan. Circulation 2003, 107:81–86.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  37. Hassink RJ, Brutel de la Rivière A, Mummery CL, Doevendans PA. Transplantation of cells for cardiac repair. J Am Coll Cardiol 2003, 41: 711–717.

    Article  PubMed  Google Scholar 

Aanbevolen literatuur

  1. Roelandt JRTC, Lie KI, Wellens HJJ, van de Werf F. Cardiologie. Houten/ Mechelen: Bohn Stafleu Van Loghum; 2002.

    Google Scholar 

  2. van Veldhuisen DJ, Pitt B. Focus on cardiovascular diseases: chronic heart failure. Amsterdam: Benecke; 2002.

    Google Scholar 

  3. Nederlandse Vereniging voor Cardiologie en Nederlandse Hartstichting. Multidisciplinaire richtlijn Chronisch hartfalen. Alphen aan den Rijn: Van Zuiden Communications BV; 2002.

    Google Scholar 

  4. Loenen AC. Farmacotherapeutisch kompas. Amstelveen: College van zorgverzekeringen; 2003.

    Google Scholar 

  5. Koek HL, van Leest LATM, Verschuren WMM, Bots ML. Hart- en vaatziekten in Nederland 2003. Den Haag: Nederlandse Hartstichting; 2003.

    Google Scholar 

  6. Crijns HJGM, Panhuyzen-Goedkoop NM, Kingma JH e.a. De Nederlandse richtlijnen boezemfibrilleren. Cardiologie 1999, 6: 486–511.

    Google Scholar 

  7. Bosker HA, van Dijkman PRM. Leidraad Cardiologie. Leusden: Mediselect BV; 2002.

    Google Scholar 

  8. van Zwieten PA, Trip MD, Visser CA. Farmacotherapie van hart- en vaatziekten. Alpen aan den Rijn: Van Zuiden Communications BV; 2003.

    Google Scholar 

  9. Graatsma BH. Geneeskundig jaarboek. Schiedam: Nijgh Periodieken BV; 2003.

    Google Scholar 

  10. Diercks GFH, Overdiek JWPM, van Veldhuisen DJ. Het belang van aldosteronantagonisme bij hartfalen: farmacotherapeutische mogelijkheden. Ned Tijdschr Geneesk 2001, 145:204–208.

    CAS  Google Scholar 

  11. de Boer RA, van Veldhuisen DJ, Gans ROB, Gansevoort RT. Hypertensiebehandeling: angiotensine-II-antagonisten mogelijk beter dan bètablokkers in het voorkómen van cardio- en cerebrovasculaire schade; de life-studie in perspectief. Ned Tijdschr Geneesk 2003,147: 96–99.

    Google Scholar 

  12. Jessup M, Brozena S. Medical progress: heart failure. N Engl J Med. 2003, 348: 2007–2018.

    Article  PubMed  Google Scholar 

Aanbevolen websites

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. Ziekenhuisgroep Twente, locatie Twenteborg Ziekenhuis Almelo, Netherlands

    drs. Gerard Linssen (cardioloog)

Authors
  1. drs. Gerard Linssen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2004 Bohn Stafleu Van Loghum, Houten

About this chapter

Cite this chapter

Linssen, G. (2004). Medicatie bij hartfalen. In: Zorg rondom hartfalen. Zorg rondom hartfalen. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-9399-2_4

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-9399-2_4

  • Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten

  • Print ISBN: 978-90-313-3769-9

  • Online ISBN: 978-90-313-9399-2

  • eBook Packages: Dutch language eBook collection

Publish with us

Policies and ethics

Search

Navigation