Toen de Amboneesjes kwamen

Abstract

Pieter Latul, kind van Molukse ouders, werd geboren in een barakkenkamp op de Veluwe, in november 1956.Het kamp was gevestigd op het terrein van een klein landgoed, De Bruynhorst, waar in de Tweede Wereldoorlog Duitsers kwartier maakten. Afgesloten met een poort lag het even buiten de bebouwde kom van het dorp Ederveen. Er woonden tien Molukse gezinnen die, net als de overige ruim 12.500 Molukkers, in 1951 per schip van de jonge republiek Indonesië overgekomen waren naar Nederland, op last van de Nederlandse overheid (Smeets & Steijlen, 2006). Pieter herinnert zich zijn eerste schooldag in november 1960 nog goed. In de kleuterklas van de School met de Bijbel waar hij zijn opwachting maakte, zaten al vier andere Molukse jongens. Alle kleuters keken hem, met zijn bruine huid en hoofd vol zwarte krullen, nieuwsgierig aan. De kinderen en de juf spraken een taal die hij niet verstond. Dat was een onthutsende ervaring. ‘Mijn eerste kleuterdag kan ik me nog goed herinneren als een vreemde dag, want de kinderen spraken een andere taal dan ik gewend was. Ik begreep er niks van.’ (interview, december 2007) Toch wende het snel, het spelen en leren op school. Net als de andere Molukse kinderen in de klas, pikte Pieter de tweede taal vlot op en maakte hij vriendjes met de Hollandse jongens. Thuis sprak hij met zijn oudere broers en zussen steeds meer Nederlands. Het armoedige bestaan in het kamp – gemeenschappelijke washokken met alleen koud water, geen eigen keuken, gedeelde stapelbedden met harde stromatrassen, weinig woonruimte – had voor de kinderen ook een avontuurlijke kant. Het betekende vooral veel buiten spelen op het omheinde kampterrein, met een grote groep leeftijdgenootjes.

Geïnspireerd door de komst van Molukkers in Nederland schreef Hendrik Hoogeveen een kinderboek met de titel Toen de Amboneesjes kwamen (1954).