Abstract
Irma, 12 jaar, is leerlinge in het laatste jaar van de basisschool. Zij heeft al de hele basisschoolperiode rekenproblemen. In groep 3 is ze daarvoor blijven zitten, waarna haar inmiddels ontstane faalangst weer afnam. Lezen en spelling gingen vanaf dat ogenblik met sprongen vooruit, rekenen bleef problemen opleveren. Irma kreeg ruim drie jaar twee keer per week remedial teaching, op school en daarbuiten. De onderwijsbegeleidingsdienst stelde op negenjarige leeftijd vast dat ze ruim gemiddeld begaafd is, maar dat ze in de intelligentietest uitvalt op geheugenonderdelen. Ook op een test die het volhouden van aandacht meet, scoorde ze laag. Het geadviseerde neurologische onderzoek, een half jaar later, bracht niets opvallends aan het licht. Irma kende op dat moment nog altijd de tafels niet, kon geen delingen maken en had extreem veel tijd nodig voor optel- en aftrekopgaven onder de 20 waarbij het tiental moet worden overschreden (8 + 7 = .. ; 12 – 5 = .. ). Een extern diagnostisch onderzoek stelde onlangs dyscalculie vast, verklaarbaar vanuit haar geheugenproblemen, met een genetische basis (ook vader heeft dyscalculie). Haar inzicht in rekenen bleek goed. De school kreeg het advies om in overleg met Irma alle vormen van compensatie te gebruiken die haar kunnen helpen, zoals: rekenmachine, tafelkaart, zo mogelijk mondeling toetsen, maar in ieder geval meer tijd en een rustige ruimte bij schriftelijke toetsing. Irma heeft geen enkel probleem met lezen (begrip en techniek), spelling en de andere vakken. Het perspectief op vervolgonderwijs is onduidelijk en maakt haar onzeker.
This is a preview of subscription content, log in via an institution.
Buying options
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Learn about institutional subscriptionsPreview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Literatuur
Aangehaalde literatuur
American Psychiatric Association (APA) (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-IV). (4th ed.) Washington: American Psychiatric Press.
Dehaene, S. & Cohen, L. (1995). Towards an anatomical and functional model of number processing. Mathematical Cognition, 1, 83–120.
Dehaene, S. (1997). The Number Sense. How the mind creates mathematics. London: Penguin Books.
Gadeyne, E., Ghesquière, P. & Onghena, P. (2002). Het verband tussen schoolvorderingen en gedragsproblemen bij jonge kinderen. Een longitudinaal onderzoek bij Vlaamse leerlingen. In G.M. van der Aalsvoort & A.J.J.M. Ruijssenaars (red.). Jonge risicokinderen bij de start van het onderwijs. Een succesvolle aanpak door integratie? (pp. 53–65). Leuven/Leusden: Acco.
Geary, D.C. (2000). Mathematical Disorders: an Overview for Educators. Perspectives, 26, 3, 6–9.
Ghesquière, P. & Ruijssenaars, A.J.J.M. (1994). Dyslexie en rekenproblemen. Verschillende benaderingen van de relatie tussen taal- en rekenproblemen. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 33, 411–20.
Hoekema, I. & Vorm, A. van der (2003). Automatici-tijd. Een onderzoek naar de samenhang van het automatiseren bij lezen, rekenen en paarsgewijs leren van symbolen in de loop van de jaargroepen 3, 4 en 5. Leiden: Universiteit Leiden (Leerproblemen).
Ifrah, G. (2000). The Universal History of Numbers. New York: John Wiley & Sons.
Kroesbergen, E.H. (2002). Mathematics education for low-achieving students. Doetinchem: Graviant Educatieve Uitgaven.
Lieshout, E.C.D.M. van & Speyer, G. (2003). Samenhang tussen reken- en leesproblemen. In M. Meerum Terwogt & H.J. Schulze (red.). Kijk op emoties. Theorie en praktijk in ontwikkeling en opvoeding (pp. 153–163). Amsterdam: SWP.
Milo, B.F. (2003). Math instruction for special-needs students. Effects of instructional variants in addition and subtraction up to 100. Leiden: Leiden University.
Pennington, B.F. (2002). The development of psychopathology. Nature and nurture. New York: The Guilford Press.
Rourke, B.P. (1989). Nonverbal learning disabilities. The syndrome and the model. New York: University Press.
Ruijssenaars, A.J.J.M. (2001). Leerproblemen en Leerstoornissen. Remedial teaching en behandeling. Hulpschema’s voor opleiding en praktijk. Rotterdam: Lemniscaat.
Ruijssenaars, A.J.J.M., Luit, J.E.H. van & Lieshout, E.C.D.M. van (2004). Rekenproblemen en dyscalculie. Theorie, onderzoek, diagnostiek en behandeling. Rotterdam: Lemniscaat.
Rutter, M. & Taylor, E. (2002). Child and Adolescent Psychiatry (4th ed.). Oxford: Blackwell.
Swanson, H.L., Hoskyn, M. & Lee, C. (2000). Interventions for students with learning disabilities. A meta-analysis of treatment outcomes. New York/London: The Guilford Press.
World Health Organization (WHO) (1999). ICIDH-2: Internationale Classificatie van Stoornissen, Activiteiten en Participatie. Een handleiding voor de Dimensies Gehandicapt- zijn en Gezondheid, Bilthoven: WHO -Colloborating Centre voor de ICIDH.
Aanbevolen literatuur voor de werker in de eerste lijn
In verschillende Nederlandstalige tijdschriften wordt regelmatig onderzoek beschreven naar de effectiviteit van behandeling van rekenproblemen. Zeker aan te bevelen zijn het Tijdschrift voor Orthopedagogiek, Pedagogische Studiën en het Tijdschrift voor Remedial Teaching.
Aanbevolen literatuur voor ouders en kinderen
Ceyssens, M. (2002). Ik reken fout: omgaan met rekenproblemen. Tielt: Lannoo
Adressen: Nederland
Voor directe vragen zijn in alle steden schoolbegeleidingsdiensten bereikbaar.
Balans – Landelijke vereniging van ouders van kinderen en van (jong)volwassenen met ontwikkelings-, gedrags- en leerstoornissen, De Kwinkelier 39, 3722 AR Bilthoven, Advies- en informatie: 0900 – 2020065 (maandag t/m vrijdag van 9.30 tot 13.00); www.balansdigitaal.nl.
LBRT – Landelijke Beroepsvereniging voor Remedial Teachers, Kosterijland 7, 3981 AJ Bunnik, telefoon 030-6571020, bureau@lbrt.nl ; www.lbrt.nl. Voor informatie over remedial teaching.
NVO – Nederlandse Vereniging van pedagogen en Onderwijskundigen, St. Jacobsstraat 331, 3511 BP Utrecht, telefoon 030-2322407, secretariaat@nvo.nl ; www.nvo.nl. Bij de NVO-WEP (Werkgroep Eigen Praktijk) zijn adressen van zelfstandig gevestigde praktijken van orthopedagogen voor Nederland te verkrijgen.
Zie voor meer adressen m.b.t. jeugdzorg: Sociale Kaart Jeugdzorg, Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Adressen: Vlaanderen
Federatie van Centra voor Ambulante Revalidatie, www.revalidatie.be.
Oudervereniging Sprankel – Vereniging van ouders van normaalbegaafde kinderen met leerproblemen, Ullenshofstraat 11 bus 2, 2170 Merksem, telefoon 03-2897858, secretariaat@sprankel.be ; www.sprankel.be.
Remedial Teaching vzw, Weg naar Zwartberg 21, 3530 Houthalen, vzwrt@skynet.be ; www.remedialteaching.be. Voor informatie over remedial teaching.
Stichting Leerproblemen Vlaanderen, p/a KU Leuven - Centrum voor Orthopedagogiek, Vesaliusstraat 2, 3000 Leuven, telefoon 016-326234; www.stichtingleerproblemen.be.
VCLB – De Vrije-CLB-Koepel vzw, Anatole Francestraat 119, 1030 Brussel (Schaarbeek), telefoon 02-2400750, info@vclb-koepel.be ; www.vclb-koepel.be. Voor directe vragen zijn in bijna alle steden Centra voor leerlingenbegeleiding (CLB) bereikbaar, de VCLB verenigt alle vrije centra voor leerlingenbegeleiding. Op www.go-clb.be kan gezocht worden onder welk CLB een school valt.
Rights and permissions
Copyright information
© 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij
About this chapter
Cite this chapter
Ruijssenaars, A. (2010). Rekenproblemen en dyscalculie. In: Spraak, taal en leren. Reeks Kinderen en Adolescenten. Problemen en risicosituaties. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-7836-4_7
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-7836-4_7
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-313-7835-7
Online ISBN: 978-90-313-7836-4
eBook Packages: Dutch language eBook collection