Abstract
Sabine, een normaal intelligent meisje van 8 jaar in groep 4, stottert zeer ernstig: ze spreekt in zinnetjes van hoogstens drie woorden. Bijna elk woord wordt bovendien met een zeer gespannen blokkade op een klank van het woord of een herhaling van een stukje van het woord uitgesproken. Sabine is niet bang om te praten, maar als haar wordt gevraagd om een telefoongesprek te voeren denkt ze wel: O, help! Volgens de ouders is het spreken vloeiender als ze in haar spel bezig is, als ze spontaan iets zegt of als ze boos is.
Het stotteren is begonnen toen Sabine 5 jaar oud was en logopedie kreeg omdat ze bepaalde klanken nog niet goed kon maken. Omdat ze stotterde, is destijds besloten om haar twee keer de laatste kleuterklas te laten doen. Ze heeft al enkele jaren logopedie gehad. In het verleden, op momenten dat Sabine langdurig blokkeerde op klanken, hebben de ouders wel eens op boze toon gezegd dat Sabine ‘gemakkelijke stotters’ moest maken zoals ze bij de logopediste had geleerd (d.w.z. opzettelijk een losse herhaling maken als ze voelt dat ze vast gaat zitten). In Sabines familie komt verder geen stotteren voor. Sabine wordt voor onderzoek en behandeling aangemeld, omdat het stotteren de laatste maanden sterk is verergerd. Haar ouders kunnen daar geen verklaring voor geven. De leerkracht geeft aan dat Sabine in het begin van het schooljaar heel veel praatte, maar dat ze het spreken de laatste maanden uit de weg gaat: waar het kan, wijst ze dingen aan of spreekt ze in steekwoorden. Verder omschrijft de leerkracht Sabine als een lief, aanhankelijk meisje dat gemakkelijk contact maakt, maar voor wie het stotteren steeds meer problemen begint op te leveren. De klas accepteert haar nog steeds, maar er komen wel steeds meer ‘zuchten’, aldus de leerkracht.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Literatuur
Aangehaalde literatuur
Alm, P. (2004). Stuttering and the basal ganglia circuits: A critical review of possible relations. Journal of Communication Disorders, 37, 325–369.
Bloodstein, O. (1995). A handbook on stuttering (5e dr.). San Diego, CA: Singular Press.
Brutten, G.J. & Vanrijckegem, M. (2003). Behaviour Assessment Battery. Destelbergen: SIG vzw.
Conture, E.G. (2001). Stuttering. Its nature, diagnosis and treatment. Needham Heights: Allyn & Bacon.
Embrechts, M., Ebben, H., Franke, P. & Poel, C. van de (2000). Temperament: a comparison between children who stutter and children who do not stutter. In H.G. Bosschardt, J.S. Yaruss & H.F.M. Peters (eds). Proceedings of the third World congress on Fluency Disorders (pp. 557–562). Nijmegen: Nijmegen University.
Felsenfeld, S. (1997). Epidemiology and genetics of stuttering. In R. Curlee & G. Siegel (eds). Nature and treatment of stuttering: new directions (2nd ed.) (pp. 3–23). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
Franken, M.C. & Borsel, J. van (2006). De behandeling van jonge stotterende kinderen. In H.F.M. Peters et al. (red.). Handboek Stem-Spraak-Taalpathologie (B7.3.1). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Franken, M.C. (2004). De ontwikkeling van stotteren. In H.F.M. Peters et al. (red.). Handboek Stem-Spraak-Taalpathologie (B7.1.2). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Guitar, B. (2006). Stuttering: An integrated approach to its nature and treatment (3e dr.). Baltimore: Williams & Wilkins.
Janssen, P. (1985). Gedragstherapie bij stotteren. Utrecht/Antwerpen: Bohn, Scheltema & Holkema.
Kell, C.A., Neumann, K., Kreigstein, K. von, Posenenske, C., Gudenberg, A.W. von, Euhler, H. & Giraud, A.L. (2009). How the brain repairs stuttering. Brain, 32, 2747–2760.
Manning, W. (2010). Clinical decision making in fluency disorders (3e dr.). Vancouver/ Auckland/Calgary: Singular/Thomson learning.
Poulos, M.G. & Webster, W.G. (1991). Family history as a basis for subgrouping people who stutter. Journal of Speech and Hearing Research, 34, 5–10.
Ratner, N. (1997). A psycholinguistic perspective. In R. Curlee & G. Siegel (eds). Nature and treatment of stuttering: new directions (2nd ed.). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
Riley, G. & Riley, J. (1985). Oral motor assessment and treatment: improving syllable production. Austin, Texas: Pro-ed.
Riley, G. & Riley, J. (1989). Physician’s screening procedure for children who may stutter. Journal of Fluency Disorders, 14, 57–66.
Schwenk, K.A., Conture, E.G. & Walden, T.A. (2007). Reaction to background stimulation of preschool children who do and do not stutter. Journal of Communication Disorders, 40 (2), 129–41.
Stark, C., Lees, R., Black, C. & Waugh, N. (2004). Altered auditory feedback treatments for stuttering in childhood and adolescence (Protocol). The Cochrane Database of Systematic Reviews 2004, Issue 1.
Starkweather, C.W., Gottwald, S.R. & Halfond, M.H. (1990). Stuttering prevention: A clinical method. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall
Yairi, E. & Ambrose, N.G. (2005). Early Childhood Stuttering. For clinicians by clinicians. Austin, Texas: Pro-ed.
Aanbevolen literatuur voor de werker in de eerste lijn
Bezemer, M., Bouwen, J. & Winkelman, C. (2006). Stotteren. Van theorie naar therapie. Bussum: Coutinho.
Boey, R. (2003). Stotteren en stottertherapie bij heel jonge kinderen. Sociaal-cognitieve gedragstherapie. Leuven: Acco.
Bouma, J., Embrechts, M., Ommen, J. van, Timans, A., Winkelman, C., Zeggelaar, H. & Zoetelief, J. (2000). Honderd-en-één vragen en antwoorden over stotteren. Utrecht: NFS.
Aanbevolen literatuur voor ouders
Bertens, A. & Weeda-Hageman, J. (2007). Kinderen die stotteren. (2e herziene druk). Amsterdam: Boom.
Aanbevolen literatuur voor basisschoolkinderen
Alphen, W. van, Bertens, A., Bouwen, J., Huijbregts, A., Pruymboom-van der Lans, T. & Versteegh-Vermey, E. (1998). Ik kan beter stotteren dan jij. Leiden: Zorn (te downloaden via www.stotteren.nl).
Geus, E. de (2003). Ik stotter gewoon. Zwolle: Stottercentrum.
NFS (2008). Lesprogramma Stotteren - een praktische handleiding over stotteren in de bovenbouw van het basisonderwijs. Utrecht: NFS (bestelbaar via www.stotteren.nl).
Aanbevolen literatuur voor adolescenten
NFS (2006). Ik stotter erbij, wat doe jij? (dvd, bestellen via www.stotteren.nl)
SNG Film (2005). Over mijn lippen. (dvd, te bestellen via www.stotteren.nl)
Adressen: Nederland
Nederlandse Federatie Stotteren (NFS) is een samenwerkingsverband van de Nederlandse Stottervereniging Demosthenes en de Nederlandse Vereniging voor Stottertherapie (NVST). P/a Het Stotter Informatiecentrum, Biltstraat 449 / Postbus 119, 3500 AC Utrecht, telefoon 030-233 33 36, nfs@stotteren.nl ; www.stotteren.nl.
Nederlandse Vereniging voor Stottertherapie (NVST, landelijke organisatie van therapeuten, gespecialiseerd op het gebied van stotteren), Het Vierendeel 12, 4921 LC Made, telefoon 0162-68 38 39 (’s middags), info@nedverstottertherapie.nl ; www.nedverstottertherapie.nl
Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF), Steinhagenseweg 2b, 3446 GP Woerden / Postbus 75, 3440 AB Woerden, telefoon 0348-457070, logopedie@nvlf.nl ; www.nvlf.nl.
Zie voor meer adressen m.b.t. jeugdzorg: Sociale Kaart Jeugdzorg, Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Adressen: België
Belgische Belangengroep Stotteraars, Vzw BBeSt, Ter Platen 84, 9000 Gent; www.stotteren.be.
Centrum voor Informatie, Opleiding en Onderzoek over Stotteren (CIOOS), Mgr. De Haernestraat 14, 8900 Ieper; www.cioos.be.
Vlaamse Stotter Unie (VSU). E-mail: info@impoco.be; telefoon (0485) 95 35 33; www.impoco.be.
Vlaamse Vereniging Logopedisten (VVL), Stadspoortstraat 21 bus 3, 2200 Herentals, telefoon 014-21 90 11, info@vvl.be; www.vvl.be.
Internet
www.demosthenes.nl (Nederlandse Stottervereniging)
www.allesoverstotteren.nl (Stichting Support Stotteren, overzicht van informatie over stotteren op internet en in boeken)
www.stottercentra.nl (Vereniging Stottercentra Nederland, samenwerkingsverband tussen zelfstandig werkende stottercentra in Nederland)
www.deladder.be (gespecialiseerde logopedische praktijk)
Rights and permissions
Copyright information
© 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij
About this chapter
Cite this chapter
Franken, M., Embrechts, M. (2010). Stotteren. In: Spraak, taal en leren. Reeks Kinderen en Adolescenten. Problemen en risicosituaties. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-7836-4_10
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-7836-4_10
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-313-7835-7
Online ISBN: 978-90-313-7836-4
eBook Packages: Dutch language eBook collection