Abstract
Jurgen heeft een hersentumor die niet radicaal is verwijderd toen hij 7 jaar oud was. Nu is hij 12 en weer onder behandeling na hevige hoofdpijnaanvallen. De tumor is gegroeid en chirurgisch niet te verwijderen. Chemotherapie is de nog enig mogelijke behandeling. De kansen op genezing zijn gering. Jurgen is in een paar maanden sterk veranderd. Van een opgewekte, sportieve jongen in een trage, opstandige tiener. Hij maakt voortdurend ruzie, valt kwaad uit tegen zijn ouders, scheldt en daagt uit.Wanhopig vragen de ouders om hulp. ‘Jurgen is doodziek, we proberen hem op alle manieren te steunen, maar hij is soms niet tot bedaren te krijgen.’ In de begeleidende gesprekken blijken zowel Jurgen als zijn ouders doodsbang te zijn.
Jurgens provocerende gedrag is een schreeuw om duidelijkheid. Zolang de behandeling op genezing is gericht, proberen zijn ouders en zijn arts hem daartoe te motiveren. Ze praten niet over een mogelijk sterven, en Jurgen ook niet. Pas als na enkele maanden duidelijk wordt dat de chemotherapie niet voldoende aanslaat en openlijk wordt gesproken over een naderend einde komt er ontspanning. Jurgen leeft op en kan in de weken die volgen genieten. Hij is niet langer dwars, maakt weer grappen en doet samen dingen met zijn zus en zijn vrienden.
Over de dood en zijn begrafenis kan hij zich uitspreken. Op de dag van zijn sterven is hij ondanks alle pijnstilling nog aanspreekbaar. Opeens zegt hij: ‘Mam, ik zie een vliegtuig.’ Als moeder dan zegt: ‘Ga maar mee jongen, het is goed’, zakt hij weg.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Literatuur
Aangehaalde literatuur
Beekman, M. (2005). Palliatieve zorg voor Moslims. Pallium: Tijdschrift voor palliatieve zorg, 7 (1), 10–12.
Bluebond-Langner, M. (1977). Meanings of death to children. In H. Feifel (ed.). New Meanings of death (pp. 48–66). New York: McGraw-Hill.
*Bout, J. van den & Kleber, R. (1997). Handreikingen bij rouwbegeleiding. In J. van den Bout & E. van der Veen (red.). Helpen bij Rouw. Maarssen: Elsevier/De Tijdstroom.
Bruntink, R. (2004). Allochtonen en thuiszorg. Angst voor gezichtsverlies remt de vraag. Pallium: Tijdschrift voor palliatieve zorg, 6 (1), 6–10.
Davies, B. (1993). Sibling Bereavement: Research-based guidelines for nurses. Seminars in Oncology Nursing, 9 (2), 107–113.
*Dyregrow, A. (1991). Grief in Children. A handbook for adults. London: Jessica Kingsley.
*Fiddelaers-Jaspers, R. (2005). Jong Verlies, rouwende kinderen serieus nemen. Kampen: Ten Have.
Gordon, R. & Dawson, P. (2000). Bereaved Parents and Siblings. Buckingham (UK): Open University Press.
*Knipscheer, J., Mooren, T. & Kleber, R. (1997). Culturele verschillen in rouw in Nederland. In J. van den Bout & E. van der Veen (red.). Helpen bij rouw. Maarssen: Elsevier/De Tijdstroom.
Last, B.F. & Grootenhuis, M.A. (1998). Emotions, coping and the need for support in families of children with cancer: a model for psychosocial care. Patient Education & Counselling, 33, 169–179.
*Last, B.F. & Grootenhuis, M.A. (2004a). Psychosociale kinderoncologie. Tijdschrift voor orthopedagogiek, kinderpsychiatrie en klinische kinderpsychologie, 3, 114–126.
Last, B.F. & Grootenhuis, M.A. (2004b). Psychosocial interventions: the cognitive-behavioral approach. In S. Kreitler & M.Weyl Ben Arush (eds). Psychosocial aspects of pediatric oncology (pp. 313–334). Chichester (UK): Wiley & Sons.
Veldhuizen, A.M. van & Last, B.F. (1991). Children with cancer. Communication and emotions. Amsterdam/Lisse: Swets & Zeitlinger.
*Worden,W.J. (1992). Verdriet en rouw – Gids voor hulpverleners en therapeuten. Lisse: Swets & Zeitlinger.
* Aanbevolen voor de werker in de eerste lijn
Aanbevolen literatuur voor ouders
Bos-Meeuwsen, M. (2006). Samen verdrietig. Rouwverwerking voor ouders en kinderen. Zoetermeer: Boekencentrum.
Keirse, M. (2002). Kinderen helpen bij verlies. Arnhem: Terra-Lannoo.
Kleist, M. (1981). Kinderen en de ervaring van de dood. Kapellen: Patmos.
Schiet, M. (1998). Gewoon een bijzonder kind. Praktische informatie over het opvoeden van chronisch zieke kinderen. Utrecht: NIZW.
Warnars-Kleverlaan, N. & Molenkamp, C. (1993). Mam, wordt het ooit nog eens zoals vroeger? Een leidraad voor ouders en verzorgers van kinderen met kanker. Utrecht/Antwerpen: Kosmos-Z&K.
Aanbevolen literatuur voor kinderen
Beukema, E. (2006). Dag Manon, daaaag. Kampen: Callenbach (leeftijd: 2–8 jaar).
Emmerik, Y. van (2006). Als vlinders spreken konden. Kampen: Ten Have (leeftijd: > 12 jaar).
Fiddelaers-Jaspers, R. (2006). Ik weet niet wat ik weten moet. Jouw vragen over doodgaan, begraven en cremeren. Kampen: Ten Have (leeftijd: 6–12 jaar).
Köhler,W. (1999). Doelloos delende cellen. In De Medicijnman. Wat je wilt weten over je lijf. Amsterdam: Leopold.
Lindgren, A. (1983). De Gebroeders Leeuwenhart. Amsterdam: Ploegsma (leeftijd: 9–12 jaar).
Pelgrom, E. ( 1985). Kleine Sofie en Lange Wapper. Amsterdam: Querido (leeftijd: > 8 jaar).
Stark, U. & Höglund, A. (1996). Mijn zusje is een engel. Amsterdam: Querido (leeftijd: > 6 jaar).
Varley, S. (1993). Derk Das blijft altijd bij ons. Rotterdam: Lemniscaat (leeftijd: 4–6 jaar).
Velthuijs, M. (1991). Kikker en het vogeltje. Amsterdam: Leopold (leeftijd:>4 jaar).
Adressen: Nederland
Stichting Achter de Regenboog, Kaap Hoorndreef 38, 3563 AV Utrecht, telefoon 0900–233 41 41, info@achterderegenboog.nl; www.achterderegenboog.nl.
Vereniging Ouders van een Overleden Kind (VOOK), t.a.v. Joke Spanjaard, Postbus 418, 1400 AK Bussum, telefoon 0900–202 27 23; www.vook.nl.
Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker (VOKK), Schouwstede 2b, 3431 JB Nieuwegein, telefoon (030) 242 29 44, bureau@vokk.nl; www.vokk.nl.
Zie voor meer adressen m.b.t. jeugdzorg: Sociale Kaart Jeugdzorg, Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
België
Trefpunt Zelfhulp, E. Van Evenstraat 2C, 3000 Leuven, telefoon (016) 23 65 07, trefpunt.zelfhulp@soc.kuleuven.be; www.zelfhulp.be.
Internet
Rights and permissions
Copyright information
© 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij
About this chapter
Cite this chapter
Last, B.F. (2010). Levensbedreigende ziekte. In: Ziekten en handicaps. Reeks Kinderen en Adolescenten. Problemen en risicosituaties. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-7834-0_11
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-7834-0_11
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-313-7833-3
Online ISBN: 978-90-313-7834-0
eBook Packages: Dutch language eBook collection