ERVARING – HET MIDDEL EN DOEL VAN DE OPVOEDING

Abstract

In wat ik heb gezegd, ben ik uitgegaan van de juistheid van het principe dat opvoeding, wil het zowel voor de individuele leerling als voor de samenleving zijn doel bereiken, gebaseerd moet zijn op ervaring – waarbij ervaring altijd de feitelijke levenservaring van een individu is. Ik heb niet gepleit voor de acceptatie van dit principe, noch heb ik getracht het te rechtvaardigen. Zowel conservatieven als radicalen in de opvoeding zijn volstrekt ontevreden met de huidige situatie van de opvoeding in het algemeen. Er bestaat tenminste op dit punt overeenstemming tussen intelligente vertegenwoordigers van de beide richtingen in het opvoedkundig denken. Het opvoedingssysteem moet de ene of de andere kant op, ofwel terug naar de intellectuele en morele standaarden van de voorwetenschappelijke tijd ofwel vooruit naar een steeds omvangrijker toepassing van de wetenschappelijke methode bij het ontwikkelen van de mogelijkheden tot groeiende en zich uitbreidende ervaring. Ik heb slechts gepoogd op enkele voorwaarden te wijzen waaraan voldaan moet zijn indien de tweede optie wordt gekozen.