Samenvatting
In de huidige samenleving is het van belang vlot te kunnen lezen en rekenen. De meeste informatie wordt immers aangeboden en opgeslagen in verbale of numerieke vorm. Niet ‘automatisch’ kunnen lezen en rekenen levert aanzienlijke beperkingen op in het dagelijks functioneren en leidt veelal tot een nadelige positie op de arbeidsmarkt. De beperking wordt daarmee een handicap (WHO, 1999).
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Literatuur
American Psychiatric Association (APA) (2000). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM-IV-TR, 4th edition.Washington, D.C.: Author.
Baddeley, A.B. (1986). Working memory. Oxford: Clarendon Press.
Blomert, L. (2005). Dyslexie in Nederland. Theorie, praktijk en beleid. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds.
Boets, B. (2006). The development of early literacy skills among children at high risk for dyslexia: an empirical evaluation of the general magnocellular theory. In B. Boets, Early literacy development in children at risk for dyslexia. A longitudinal study of the general magnocellular theory. Academisch proefschrift (pp. 107-160). Leuven: Katholieke Universiteit Leuven, Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, Centrum voor Orthopedagogiek & Laboratorium voor Experimentele ORL.
Bon, W.H.J. van (1993). Spellingproblemen. Theorie en praktijk. Rotterdam: Lemniscaat.
Broeck, W. van den (2002). Dyslexie: naar een wetenschappelijk verantwoorde definitie. In A.J.J.M. Ruijssenaars & P. Ghesquière (Red.), Dyslexie en dyscalculie: ernstige problemen in het leren lezen en rekenen. Recente ontwikkelingen in onderkenning en aanpak (pp. 13-22). Leuven/Leusden: Acco.
Bruyn, E.E.J. de, Ruijssenaars, A.J.J.M., Pameijer, N.K., & Aarle, E.J.M. van (2003). De diagnostische cyclus. Een praktijkleer. Leuven/Voorburg: Acco.
Butler, F.M., Miller, S.P., Lee, K., & Pierce, T. (2001). Teaching mathematics to students with mild-to-moderate mental retardation: a review of literature. Mental Retardation, 39, 20-31.
Dehaene, S. (1997). The Number Sense. How the mind creates mathematics. London: Penguin Books.
Dehaene, S., & Cohen, L. (1995). Towards an anatomical and functional model of number processing. Mathematical Cognition, 1, 83-120.
Dumont, J.J. (1994). Leerstoornissen 1. Theorie en Model. Rotterdam: Lemniscaat.
Elbaum, B., & Vaughn, S. (2003). Self-concept and students with learning disabilities. In H.L. Swanson, K.R. Harris & S. Graham (Eds.), Handbook of learning disabilities (pp. 229-241). New York: The Guilford Press.
Gadeyne, E., Ghesquière, P., & Onghena, P. (2002). Het verband tussen schoolvorderingen en gedragsproblemen bij jonge kinderen. Een longitudinaal onderzoek bij Vlaamse leerlingen. In G.M. van der Aalsvoort & A.J.J.M. Ruijssenaars (Red.), Jonge risicoleerlingen bij de start van het onderwijs. Een succesvolle aanpak door integratie? (pp. 53-65). Leuven/Leusden: Acco.
Geary, D.C. (2000). Mathematical disorders: an overview for educators. Perspectives, 26, 3, 6-9.
Gerber, P., Ginsberg, R., & Reiff, H. (1992). Identifying alterable patterns in employment for highly successful adults with learning disabilities. Journal of learning disabilities, 25, 475-487.
Gezondheidsraad: Commissie Dyslexie (1995). Dyslexie: afbakening en behandeling. Publicatienr. 1995/15. Den Haag: Gezondheidsraad.
Ghesquière, P., & Ruijssenaars, A.J.J.M. (1994). Dyslexie en rekenproblemen. Verschillende benaderingen van de relatie tussen taal- en rekenproblemen. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 33, 411-420.
Ghesquière, P., & Ruijssenaars, A.J.J.M. (2005). Kinderen en jongeren met een leerstoornis. In H. Grietens, J. Vanderfaeillie, W. Hellinckx & W. Ruijssenaars (Red.), Handboek Orthopedagogische hulpverlening 1 (pp. 65-90). Leuven: Acco.
Hellendoorn, J., & Ruijssenaars, A.J.J.M. (1998). Dutch adults with learning disabilities viewed by themselves. Thalamus: a Journal of the International Academy for Research Disabilities, 16, 2, 65-76.
Hellinckx, W., & Ghesquière, P. (1999). Als leren pijn doet … Opvoeden van kinderen met een leerstoornis. Leuven/Amersfoort: Acco.
Henneman, K., Kleijnen, R., & Smits, A. (2004a). Protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs. Deel 1- Achtergronden, beleid en implementatie. ’s-Hertogenbosch: KPC Groep/Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands/Tilburg: Werkverband Opleidingen Speciaal Onderwijs.
Henneman, K., Kleijnen, R., & Smits, A. (2004b). Protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs. Deel 2 - Signalering, diagnose en begeleiding. ’s-Hertogenbosch: KPC Groep/Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands/Tilburg: Werkverband Opleidingen Speciaal Onderwijs.
Kleijnen, R., & Loerts, M. (2006). Protocol Dyslexie Hoger Onderwijs. Antwerpen/Apeldoorn: Garant.
Kroesbergen, E.H., & Luit, J.E.H. van (2003). Mathematics interventions for children with special educational needs: a meta-analysis. Remedial & Special Education, 24, 97-114.
Leij, A. van der (2003). Leesproblemen en dyslexie. Rotterdam: Lemniscaat.
Leij, A. van der (2006). Dyslexie: vergelijking van behandelingsstudies. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 45, 313-338.
Leij, A. van der, Struiksma, A.J.C., Ruijssenaars, A.J.J.M., Verhoeven, L., Kleijnen, R., Henneman, K., Pasman, J., Ekkebus, M., Bos, van den, & Paternotte, A.C. (2003). Diagnose van dyslexie. Herziene versie. Bilthoven: Balans/SDN.
Lieshout, E.C.D.M. van (2001). Ontwikkelingen in de behandeling van leerproblemen: aandacht voor aanpakken en vasthouden. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 40, 5-19.
Lieshout, E.C.D.M. van (2006). Rekenstoornissen en dyscalculie: enkele non-specifieke cognitieve verklaringen. In M. Dolk & M. van Groenestijn (Red.), Dyscalculie in discussie (pp. 6-15). Assen: Van Gorcum.
Lieshout, E.C.D.M. van, & Speyer, G. (2003). Samenhang tussen reken- en leesproblemen. In M. Meerum Terwogt & H.J. Schulze (Red.), Kijk op emoties. Theorie en praktijk in ontwikkeling en opvoeding (pp. 153-163). Amsterdam: SWP.
Milo, B.F. (2003). Math instruction for special-needs students. Effects of instructional variants in addition and subtraction up to 100. Leiden: Leiden University.
Minnaert, A. (2002). Metacognitie en leerproblemen. In A.J.J.M. Ruijssenaars & P. Ghesquière (Red.), Dyslexie en dyscalculie: ernstige problemen in het leren lezen en rekenen. Recente ontwikkelingen in onderkenning en aanpak (pp. 99-112). Leuven/Leusden: Acco.
Minnaert, A.E.M.G. (2005). Maakt het verschil? Over onderwijskundige en orthopedagogische zorg voor leerlingen in het onderwijs. In E.J. Knorth, A.E.M.G. Minnaert & A.J.J.M. Ruijssenaars (Red.), Verschillen onderscheiden. Orthopedagogische hulpverlening en begeleiding bij problematische opvoedings- en onderwijsleersituaties (pp. 43-62). Utrecht: Agiel.
Minnaert, A., & Vermunt, J.D. (2006). 25 jaar Onderwijspsychologie in Nederland en Vlaanderen in de periode 1980 tot 2005: trends, pendels en grensverleggers. Pedagogische Studien, 83, 260-277.
Olson, R.K. (1999). Genes, environment, and reading disabilities. In R.J. Sternberg & L. Spear-Swerling (Eds.), Perspectives on learning disabilities: biological, cognitive, contextual (pp. 3-21). Boulder, CO: Westview Press.
Pennington, B.F. (2002). The development of psychopathology. Nature and nurture. New York: The Guilford Press.
Rourke, B.P. (1989). Nonverbal learning disabilities. The syndrome and the model. New York: University Press.
Ruijssenaars, A.J.J.M. (2001/2004). Leerproblemen en leerstoornissen. Remedial teaching en behandeling. Hulpschema’s voor opleiding en praktijk. Rotterdam: Lemniscaat.
Ruijssenaars, A.J.J.M., Luit, J.E.H. van, & Lieshout, E.C.D.M. van (2004). Rekenproblemen en dyscalculie. Theorie, onderzoek, diagnostiek en behandeling. Rotterdam: Lemniscaat.
Rutter, M., & Taylor, E. (2002). Child and adolescent psychiatry, 4th edition. Oxford: Blackwell Publishing.
Siegel, L.S., & Ryan, E.B. (1988). Development of grammatical-sensitivity, phonological, and short-term memory skills in normally achieving and learning disabled children. Developmental Psychology, 24 (1), 28-37.
Stevens, L. (1994). Naar een meer geïntegreerde benadering van leerstoornissen, met bijzondere aandacht voor het motivationele aspect. In W.H.J. van Bon, E.C.D.M. van Lieshout & T.J.A. Bakker (Red.), Gewoon, ongewoon, buitengewoon: opstellen over leerproblemen. Rotterdam: Lemniscaat.
Struiksma, C., & Bakker, M. (2006). Effectiviteit van dyslexiebehandelingen in de Leeskliniek van het Pedologisch Instituut Rotterdam. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 45, 3-14.
Swanson, H.L. (1987). Information processing theory and learning disabilities: an overview. Journal of Learning Disabilities, 20, 3-17.
Swanson, H.L., & Ransby, M. (1994).The study of cognitive processes in learning disabled students. In S. Vaughn & C. Bos (Eds.), Research issues in learning disabilities: theory, methodology, assessment, and ethics (pp. 246-275). New York: Springer-Verlag.
Swanson, H.L., Hoskyn, M., & Lee, C. (2000). Interventions for students with learning disabilities. A meta-analysis of treatment outcomes. New York/London: the Guilford Press.
Sweller, J., & Chandler, P. (1991). Evidence for cognitive load theory. Cognition and Instruction, 8, 351-362.
Wentink, H., & Verhoeven, L. (2001). Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands.
Wentink, H., & Verhoeven, L. (2004). Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor groep 5-8. Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands.
Whitebread, D. (1999). Interactions between children’s metacognitive abilities, working memory capacity, strategies, and performance during problem-solving. European Journal of Psychology of Education, 14, 489-507.
World Health Organization (WHO) (1999). ICIDH-2: Internationale Classificatie van Stoornissen, Activiteiten en Participatie. Een handleiding voor de Dimensies Gehandicapt-zijn en Gezondheid. Bilthoven: WHO-Colloborating Centre voor de ICIDH.
Wong, B.Y.L. (1996). The ABCs of learning disabilities. San Diego, CA: Academic Press.
Aanbevolen literatuur
Geary, D.C., & Hoard, M.K. (2004). Numerical and arithmetical deficits in learning-disabled children: relation to dyscalculia and dyslexia. Aphasiology, 15, 636-647.
Shaywitz, S.E. (2005). Hulpgids dyslexie. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds.
Swanson, H.L., Hoskyn, M., & Lee, C. (2000). Interventions for students with learning disabilities. A meta-analysis of treatment outcomes. New York/London: the Guilford Press.
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij
About this chapter
Cite this chapter
Ruijssenaars, W., Minnaert, A., Ghesquière, P. (2008). 16 Leerproblemen en leerstoornissen. In: Prins, P., Braet, C. (eds) Handboek klinische ontwikkelingspsychologie. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-6589-0_16
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-6589-0_16
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-313-5206-7
Online ISBN: 978-90-313-6589-0
eBook Packages: Dutch language eBook collection