Skip to main content

5a Addendum: tendinose van heupabductoren als oorzaak van het trochanter major pijnsyndroom

  • Chapter
Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen – tendinose

Part of the book series: Orthopedische Casuïstiek ((OPC))

  • 3177 Accesses

Samenvatting

Laterale heuppijn die optreedt tijdens lopen, waarbij sprake is van een symptoom van Trendelenburg* of Duchenne** en waarbij drukpijn bestaat op de trochanter major, wordt dikwijls veroorzaakt door tendinose van heupabductoren. Bovendien is vaak sprake van partiële rupturen en bestaat er soms calcificatie in de gedegenereerde pezen. Door onbekendheid met deze aandoening wordt deze vaak onjuist gediagnosticeerd, meestal als bursitis trochanterica. Een dergelijke bursitis – als deze tenminste bestaat – moet worden beschouwd als een reactie op de pathologie van de heupabductoren.

Een goed klinisch onderzoek van de lumbale wervelkolom en het heupgewricht is van groot belang voor het stellen van de juiste diagnose, aangezien laterale heuppijn ook veroorzaakt kan worden door pathologie van de lumbale wervelkolom en het heupgewricht. Een mri-opname kan de aandoening wel in beeld brengen, maar men moet hierbij bedenken dat een op mri-opnamen zichtbare tendinose ook geheel symptoomloos kan voorkomen.

Conservatief-therapeutische mogelijkheden bestaan uit: medicatie, het gebruik van een stok, één of slechts enkele corticosteroïdeninjecties in het getroffen gebied en eventueel een hakverhoging onder het aangedane been. Mogelijk kunnen excentrisch uitgevoerde spierversterkende oefeningen leiden tot een verbetering van de kwaliteit van de aangedane pezen. Meer onderzoek hiernaar wordt aanbevolen.

Als conservatief beleid faalt en de aandoening invaliderend van karakter blijft, is in bepaalde gevallen operatieve behandeling een optie. Bij een reductie-osteotomie van de trochanter major wordt tenminste de oorzaak van de aandoening voor een deel geëlimineerd: de frictie van de tractus iliotibialis over het prominerende deel van de trochanter major.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Chapter
USD 29.95
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
eBook
USD 54.99
Price excludes VAT (USA)
  • Available as EPUB and PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
Softcover Book
USD 69.99
Price excludes VAT (USA)
  • Compact, lightweight edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Institutional subscriptions

Notes

  1. 1.

    De term ‘trochanter major pijnsyndroom’ is overgenomen uit de Engelse literatuur: ‘the greater trochanteric pain syndrome’. Deze term wordt in dit hoofdstuk gebruikt omdat er veel verwarring bestaat over de etiologie van lokale laterale heuppijn. Meestal wordt de diagnose ‘bursitis trochanterica’ gegeven bij patiënten met dit type heupklachten.

  2. 2.

    Zie casus H 11: een jonge voetballer met therapieresistente pijn in de rechter trochanter major-regio. Pat Wyffels. Orthopedische casuïstiek, november 1992.

  3. 3.

    De zijkant van de weg bevindt zich altijd lager dan het midden ervan: dit heeft te maken met de ongestoorde afwatering.

  4. 4.

    Zie casus H 43: een obese 58-jarige vrouw met chronische pijnklachten ter hoogte van de trochanter major. Marc Martens. Orthopedische casuïstiek, december 1998.

  5. 5.

    Zie casus H 61 en het addendum: hevige, reeds enkele jaren bestaande laterale heuppijn met uitstraling tot aan de voet, bij een 46-jarige vrouw. Dos Winkel, Pat Wyffels en Marc Martens. Orthopedische casuïstiek, mei 2004.

  6. 6.

    Zie casus H 55: een 23-jarige sportstudent met ruim drie jaar bestaande lies- en trochanterpijn en een osteoïd osteoom in de femurhals. Dos Winkel. Orthopedische casuïstiek, november 2000.

  7. 7.

    Zie casus H 19: een 43-jarige patiënte met spontaan opgekomen pijn in de trochanter major-regio tijdens tennissen. Pat Wyffels. Orthopedische casuïstiek, november 1993.

  8. 8.

    Zie casus H 58: toenemende pijn in de lies- en trochanterregio bij een 58-jarige vrouw. Dos Winkel. Orthopedische casuïstiek, november 2001.

  9. 9.

    Zie casus H 36: een 28-jarige verpleegkundige met laterale heuppijn, uitstralend naar de lies en de anteromediale zijde van het bovenbeen. Ann Lechat. Orthopedische casuïstiek, december 1996.

  10. 10.

    Het stellen van een diagnose door uitsluiting van andere mogelijkheden.

  11. 11.

    In het geval van chronische achillespeesklachten wordt zwelling van de pees gewoonlijk wel opgemerkt omdat deze zich oppervlakkig onder de huid bevindt. Zwelling wordt bij tendinose veroorzaakt door een toename van de hoeveelheid matrix tussen de collageenvezels binnen de pees.

  12. 12.

    Zie casus H 61: hevige, reeds enkele jaren bestaande laterale heuppijn met uitstraling tot aan de voet, bij een 46-jarige vrouw. Dos Winkel, Pat Wyffels en Marc Martens. Orthopedische casuïstiek, mei 2004.

  13. 13.

    Tendinose werd verondersteld als, zichtbaar op MRI, craniaal van de trochanter, sprake was van verdikte pezen en een toegenomen signaalintensiteit op T2 gewogen afbeeldingen. Hierbij wordt uitgegaan van een toegenomen hoeveelheid matrix tussen de peesvezels. De peesvezels worden hierdoor uit elkaar gedrukt wat de pees doet zwellen en een goede oriëntatie van de peesvezels doet afnemen. Deze bevindingen op MRI blijken het meest betrouwbaar te zijn.

  14. 14.

    Een partiële ruptuur werd verondersteld wanneer, zichtbaar op MRI, sprake was van een plaatselijke onderbreking van de pees.

  15. 15.

    Een volledige ruptuur werd verondersteld als, zichtbaar op MRI, retractie van een peesuiteinde had plaatsgevonden.

  16. 16.

    Een ruptuur binnen een gezonde spier vindt gewoonlijk plaats bij een extreme excentrische spierinspanning. De ruptuur ontstaat altijd op de overgang tussen spier en pees, waarbij moet worden bedacht dat bindweefselelementen door de gehele spier heen lopen.

  17. 17.

    De wand van een bursa bestaat uit een synoviaalvlies. Een bursa is dan ook onderworpen aan dezelfde typen aandoeningen als het kapsel van een synoviaalgewricht zoals: traumatische artritis, reumatoïde artritis, jicht, bacteriële infecties, enz.

  18. 18.

    Kennelijk werd in deze gevallen de pijn niet in de bursa gegenereerd maar in ander weefsel, bijvoorbeeld de abductorenpezen.

  19. 19.

    Positief symptoom van Trendelenburg: door zwakte of pijn van de heupabductoren ontstaat een waggelend looppatroon waarbij het bekken doorzakt aan de zijde die niet meer wordt ondersteund.

  20. 20.

    Positief symptoom van Duchenne: door zwakte of pijn van de heupabductoren ontstaat een looppatroon waarbij het lichaam steeds overhelt naar het aangedane standbeen.

Literatuur

  1. Bird PA, Oakley SP, Shnier R, Kirkham BW. Prospective evaluation of magnetic resonance imaging and physical examination findings in patients with greater trochanteric pain syndrome. Arthritis Rheum2001 Sep;44(9):2138–2145.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  2. Kingzett-Taylor A, Tirman PF, Feller J, McGann W, Prieto V, Wischer T, Cameron JA, Cvitanic O, Genant HK. Tendinosis and tears of gluteusmedius and minimus muscles as a cause of hip pain: MR imaging findings. AJR Am J Roentgenol 1999 Oct;173(4):1123–1126.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  3. Clancy WG. Runners' injuries. Part two. Evaluation and treatment of specific injuries. Am J Sports Med 1980 Jul-Aug;8(4):287–289.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  4. Bewyer DC, Bewyer KJ. Rationale for treatment of hip abductor pain syndrome. Iowa Orthop J 2003;23:57–60.

    PubMed Central  PubMed  Google Scholar 

  5. Birnbaum K, Siebert CH, Pandorf T, Schopphoff E, Prescher A, Niethard FU. Anatomical and biomechanical investigations of the iliotibial tract. Surg Radiol Anat 2004 Dec;26(6):433–446.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  6. Nazarian S, Tisserand P, Brunet C, Muller ME. Anatomic basis of the transgluteal approach to the hip. Surg Radiol Anat 1987;9(1):27–35.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  7. Dunn T, Heller CA, McCarthy SW, Dos Remedios C. Anatomical study of the ‘trochanteric bursa’. Clin Anat 2003 May;16(3):233–240.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  8. Ozcakar L, Erol O, Kaymak B, Aydemir N. An underdiagnosed hip pathology: apropos of two cases with gluteus medius tendon tears. Clin Rheumatol 2004 Oct;23(5):464–466.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  9. LaBan MM, Weir SK, Taylor RS. ‘Bald trochanter’ spontaneous rupture of the conjoined tendons of the gluteus medius and minimus presenting as a trochanteric bursitis. Am J Phys Med Rehab 2004 Oct;83(10):806–809.

    Article  Google Scholar 

  10. Lonner JH, Van Kleunen JP. Spontaneous rupture of the gluteus medius and minimus tendons. Am J Orthop 2002 Oct;31(10):579–581.

    PubMed  Google Scholar 

  11. Zoltan DJ, Clancy WG Jr, Keene JS. A new operative approach to snapping hip and refractory trochanteric bursitis in athletes. Am J Sports Med 1986 May-Jun;14(3):201–204.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  12. Shbeeb MI, Matteson EL. Trochanteric bursitis (greater trochanter pain syndrome). Mayo Clin Proc 1996 Jun;71(6):565–569.

    Article  Google Scholar 

  13. Shapira D, Nahir M, Scharf Y. Trochanteric bursitis: a common clinical problem. Arch Phys Med Rehab 1986;67:815–817.

    Google Scholar 

  14. Leonard MH. Trochanteric syndrome. JAMA 1958;168:175–177.

    Article  Google Scholar 

  15. Spear IM, Lipscomb PR. Noninfectious trochanteric bursitis and peritendinitis. Surg Clin North Am 1952;32:1217–1224.

    Google Scholar 

  16. Kannus P, Jozsa L. Histopathological changes preceding spontaneous rupture of a tendon. A controlled study of 891 patients. J Bone Joint Surg Am 1991 Dec;73(10):1507–1525.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  17. Chung CB, Robertson JE, Cho GJ, Vaughan LM, Copp SN, Resnick D. Gluteus medius tendon tears and avulsive injuries in elderly women: imaging findings in six patients. AJR Am J Roentgenol 1999 Aug;173(2):351–353.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  18. Cvitanic O, Henzie G, Skezas N, Lyons J, Minter J. MRI diagnosis of tears of the hip abductor tendons (gluteus medius and gluteus minimus). AJR Am J Roentgenol 2004 Jan;182(1):137–143.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  19. Bunker TD, Esler CN, Leach WJ. Rotator-cuff tear of the hip. J Bone Joint Surg Br 1997 Jul;79(4):618–620.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  20. Walsh G, Archibald CG. MRI in greater trochanter pain syndrome. Australas Radiol 2003 Mar;47(1):85–87.

    Google Scholar 

  21. Solveborn SA, Buch F, Mallmin H, Adalberth G. Cortisone injection with anesthetic additives for radial epicondylalgia (tennis elbow). Clin Orthop 1995;(316):99–105.

    Google Scholar 

  22. Alfredson H, Pietilä T, Jonsson P, Lorentzon R. Heavy-load eccentric calf muscle training for the treatment of chronic Achilles tendinosis. The American J of Sports Med 1998;26(3):360–366.

    CAS  Google Scholar 

  23. Svernlöv B. Adolfsson L. Non-operative treatment regime including eccen-tric training for lateral humeral epicondylalgia. Scand J Med Sci Sports 2001; 11:328–334.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  24. Purdam CR, Jonsson P, Alfredson H, Lorentzon R, Cook JL, Khan KM. A pilot study of the eccentric decline squat in the management of painful chronic patellar tendinopathy. Br J Sports Med 2004 Aug;38(4):395–397.

    Article  CAS  PubMed Central  PubMed  Google Scholar 

  25. Fox JL. The role of arthroscopic bursectomy in the treatment of trochanteric bursitis. Arthroscopy 2002 Sept;18(7):E34.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  26. Wiese M, Rubenthaler F, Willburger RE, Fennes S, Haaker R. Early results of endoscopic trochanter bursectomy. Int Orthop 2004 Aug;28(4):218–221.

    Article  PubMed Central  PubMed  Google Scholar 

  27. Brooker AF Jr. The surgical approach to refractory trochanteric bursitis. Johns Hopkins Med J 1979 Sep;145(3):98–100.

    Google Scholar 

  28. Govaert LH, van der Vis HM, Marti RK, Albers GH. Trochanteric reduction osteotomy as a treatment for refractory trochanteric bursitis. J Bone Joint Surg Br 2003 Mar;85(2):199–203.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

Download references

Authors

Editor information

Koos van Nugteren Dos Winkel

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2006 Bohn Stafleu van Loghum, Houten

About this chapter

Cite this chapter

van Nugteren, K. (2006). 5a Addendum: tendinose van heupabductoren als oorzaak van het trochanter major pijnsyndroom. In: van Nugteren, K., Winkel, D. (eds) Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen – tendinose. Orthopedische Casuïstiek. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-6541-8_10

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-6541-8_10

  • Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten

  • Print ISBN: 978-90-313-4763-6

  • Online ISBN: 978-90-313-6541-8

  • eBook Packages: Dutch language eBook collection

Publish with us

Policies and ethics