Skip to main content
SpringerLink
Log in
SpringerLink
Log in

Continuïteit en discontinuïteit van psychopathologie in de kindertijd en de adolescentie

  • Chapter
Handboek Persoonlijkheidspathologie

  • 2382 Accesses

Abstract

Persoonlijkheidspathologie heeft per definitie te maken met maladaptieve persoonlijkheidskenmerken die stabiel zijn in de tijd. Gezien de veronderstelde stabiliteit van de gedrags- en intermenselijke kenmerken die bij persoonlijkheidspathologie horen, is het aannemelijk dat de oorsprong vóó r de volwassenheid ligt en dat de problemen reeds in de kindertijd of adolescentie zijn begonnen. Er zijn aanwijzingen dat persoonlijkheidspathologie, zoals antisociale persoonlijkheidsstoornis of borderline persoonlijkheidsstoornis, wordt vooraf gegaan door negatieve gezinsinvloeden in de kindertijd (Moffitt e.a., 1996; Zanarini e.a., 1997). De vraag is of er ook voorlopers zijn van de volwassen persoonlijkheidsstoornissen in de vorm van persoonlijkheidsstoornissen in de kindertijd of in de adolescentie. In de kinder- en jeugdpsychiatrische diagnostiek worden op dit moment categorieën van persoonlijkheidsstoornissen vrijwel niet toegepast. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat veel van de diagnostische criteria minder geschikt zijn om gebruikt te worden voor kinderen en adolescenten. Een tweede reden is dat het kenmerkende verschil tussen persoonlijkheidspathologie en psychopathologie bij volwassenen, namelijk het episodische karakter van psychopathologie versus het stabiele karakter van persoonlijkheidspathologie, minder goed toepasbaar lijkt voor kenmerken van disfunctioneren in de kindertijd en in de adolescentie. De meeste psychopathologie in de kindertijd en in de adolescentie kent geen duidelijk begin en is vaak chronisch van aard. Ook kunnen psychiatrische stoornissen in de kindertijd en in de adolescentie beter opgevat worden als extremen van normale variaties dan als welomschreven ziekte-entiteiten. De vraag kan gesteld worden of persoonlijkheidspathologie en psychopathologie bij kinderen en adolescenten wezenlijk van elkaar verschillen. Het is dan ook relevant om in het kader van het onderwerp persoonlijkheidspathologie bij volwassenen de continuïteit en discontinuïteit van psychopathologie in de kindertijd en in de adolescentie aandacht te geven. Dit is dan ook het onderwerp van dit hoofdstuk.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Log in via an institution

Institutional subscriptions

Preview

Unable to display preview. Download preview PDF.

Unable to display preview. Download preview PDF.

Literatuur

  • Bardone, A.M., Moffitt, T.E., Caspi, A., Dickson N. & Silva, P.A. (1996). Adult mental health and social outcomes of adolescent girls with depression and conduct disorder. Development and Psychopathology, 8, 811–829.

    Article  Google Scholar 

  • Barkley, R.A., Fischer, M., Edelbrock, C.S. & Smallish, L. (1990). The adolescent outcome of hyperactive children diagnosed by research criteria: I. An 8-year prospective follow-up study. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 29, 549–557.

    Article  Google Scholar 

  • Bongers, I., Koot, H.M., Ende, J. van der & Verhulst, F.C. (2004). Developmental trajectories of externalizing behavior problems from childhood to early adulthood. Child Development, 75, 1523–1537.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Farrington, D.P. (1995). The development of offending and antisocial behavior on childhood: key findings from the Cambridge study in delinquent development. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 36, 929–964.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Fergusson, D.M. & Woodward, L.J. (2000). Educational, psychosocial, and early sexual outcomes of girls with conduct problems in early adolescence. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41, 779–792.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Garber, J., Kriss, M.R., Koch, M. & Lindholm, L. (1988). Recurrent depression in adolescents: a follow-up study. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 27, 49–57.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Hankin, B.L., Abrahamson, L.Y., Moffitt T.E., Silva, P.A., McGee, R. & Angell, K.E. (1998). Development of depression from preadolescence to young adulthood: emerging gender differences in a 10-year longitudinal study. Journal of Abnormal Psychology, 107, 128–140.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Harrington, R., Fudge, H., Rutter, M., Pickels, A. & Hill, J. (1990). Adult outcomes of childhood and adolescent depression. Archives of General Psychiatry, 47, 465–473.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Harrington, R., Fudge, H., Rutter, M., Pickels, A. & Hill, J. (1991). Adult outcomes of childhood and adolescent depression: II. Links with antisocial disorders. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 30, 434–439.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Heijmens Visser, J., Ende, J. van der, Koot, H.M. & Verhulst, F.C. (1999). Continuity of psychopathology in youths referred to mental health services. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 38, 12, 1560–1568.

    Article  Google Scholar 

  • Hofstra, M.B. (2000). Psychopathology from childhood into adulthood: follow-up of an epidemiological sample. Academisch proefschrift. Erasmus Universiteit Rotterdam.

    Google Scholar 

  • Hofstra, M.B., Ende, J. van der & Verhulst, F.C. (2000). Continuity and change of psychopathology from childhood into adulthood: a 14-year follow-up study. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 39, 850–858.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Hofstra, M.B., Ende, J. van der & Verhulst, F.C. (2002). Child and adolescent problems predict DSM disorders in adulthood: a 14-year follow-up of a Dutch epidemiological sample. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 41, 182–189.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Kandel, D.B. & Davies, M. (1986). Adult sequelae of adolescent depressive symptoms. Archives of General Psychiatry, 43, 255–262.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Last, C.G., Perrin, S. Hersen, M. & Kazdin A.E. (1996). A prospective study of childhood anxiety disorders. Jounal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 35, 1502–1510.

    Article  CAS  Google Scholar 

  • Loeber, R. & Hay, D. (1996). Key issues in the development of aggression and violence from childhood to early adulthood. Annual Review of Psychology, 48, 371–340.

    Article  Google Scholar 

  • Manuzza, S., Klein, R.G., Bessler, A., Malloy, P. & LaPadula, M. (1993). Adult outcomes of hyperactive boys. Archives of General Psychiatry, 50, 565–576.

    Google Scholar 

  • Moffitt, T.E. (1990). Juvenile delinquency and attention deficit disorder: boys' developmental trajectories from age 3 to 15. Child Development, 61, 893–910.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Moffitt, T.E. (1993). Adolescence limited and lifecourse- persistent antisocial behavior: a developmental taxonomy. Psychological Review, 100, 674–701.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Moffitt, T.E., Caspi, A., Dickson, N., Silva, P. & Stanton, W. (1996) Childhood-onset versus adolescentonset antisocial conduct problems in males: natural history from three to eighteen years. Development and Psychopathology, 8, 399–424.

    Article  Google Scholar 

  • Rapoport, J.L. (2000). Childhood onset of ‘adult’ psychopthology. Washington DC: American Psychiatric Press.

    Google Scholar 

  • Robins, L.N. (1966/1974). Deviant children grown up: a sociological and psychiatric study of sociopathic personality. New York: Krieger.

    Google Scholar 

  • Robins, L.N., Cottler, L., Bucholtz, K. & Compton, W. (1997). NIMH Diagnostic Interview Schedule for DSM-IV (NIMH DIS-IV). Bethesda, MD: NIMH.

    Google Scholar 

  • Rutter, M., Moffitt, T.E., Caspi, A. (2006). Gene-environment interplay and psychopathology: multiple varieties but real effects. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 47, 276–295.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Seligman, L.D. & Ollendick, T.H. (1999). Anxiety Disorders. In: Steinhausen H.C. & Verhulst F.C. Risks and outcomes in developmental psychopathology. New York: Oxford University Press.

    Google Scholar 

  • Steinhausen, H.C. & Verhulst, F.C. (1999). Risks and outcomes in developmental psychopathology. New York: Oxford University Press.

    Google Scholar 

  • Strober, M., Lamper, C., Schmidt, S. & Morrell, W. (1993). The course of major depressive disorder in adolescents: I. Recovery and risk of manic switching in a follow-up of psychotic and nonpsychotic subtypes. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 32, 34–42.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Taylor, E., Chadwick, O., Heptinstall, E. & Danckaerts, M. (1996). Hyperactivity and conduct problems as risk factors for adolescent development. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 35, 1213–1226.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Verhulst, F.C. (1999). Fifteen years of research in child psychiatric epidemiology. In: Koot, H.M., Crijnen, A.A.M. & Ferdinand, R.F.. Child psychiatric epidemiology: accomplishments and future directions. Assen: Van Gorcum.

    Google Scholar 

  • Verhulst, F.C. (2001). Community and epidemiological aspects of anxiety orders in children. In: Silverman, W.K. & Treffers, Ph.D.A.. Anxiety disorders in children and adolescents, 273–292.

    Google Scholar 

  • Verhulst, F.C., Ende, J. van der, Ferdinand, R.F. & Kasius, M.C. (1997). The prevalence of DSM-III-R diagnoses in a national sample of Dutch adolescents. Archives of General Psychiatry, 54, 4: 329–336.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Wallander, J. (1988). The relationship between attention problems in childhood and antisocial behavior eight years. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 29, 53–61.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Weiss, G., Hechtman, L., Perlman, T., Hopkins, J. & Wener, A. (1979). Hyperactive as young adults: a controled prospective ten year follow-up of 75 children. Archives of General Psychiatry, 36, 675–681.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • WHO (World Health Organization) (1992). Composite international interview. Genee, CH:World Health Organization.

    Google Scholar 

  • Zanarini, M.C., Williams, A.A. & Lewis R.E. (1997). Reported pathological childhood experiences associated with the development of borderline personality disorder. American Journal of Psychiatry, 154, 1101–1106.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

Download references

Authors
  1. Frank Verhulst
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Fop Verheij
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Editor information

E.H.M. Eurelings-Bontekoe R. Verheul W.M. Snellen

Copyright information

© 2007 Bohn Stafleu van Loghum

About this chapter

Cite this chapter

Verhulst, F., Verheij, F. (2007). Continuïteit en discontinuïteit van psychopathologie in de kindertijd en de adolescentie. In: Eurelings-Bontekoe, E., Verheul, R., Snellen, W. (eds) Handboek Persoonlijkheidspathologie. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-6404-6_4

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-6404-6_4

  • Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten

  • Print ISBN: 978-90-313-4660-8

  • Online ISBN: 978-90-313-6404-6

  • eBook Packages: Dutch language eBook collection

Publish with us

Policies and ethics

Search

Navigation