Skip to main content
SpringerLink
Log in
Book cover

Handboek Persoonlijkheidspathologie pp 333–349Cite as

Een zorgprogramma voor persoonlijkheidsstoornissen en aanverwante persoonlijkheidsproblemen

  • Chapter

  • 2378 Accesses

Abstract

In de regio Utrecht is ruim tien jaar ervaring opgebouwd met het ontwikkelen en implementeren van zorgprogramma's. In 1995 verscheen het fenomeen zorgprogramma voor het eerst in de Multifunctionele Eenheid (GGZ-Nederland, 1997) en een van de eerste zorgprogramma's die werden ontwikkeld was dat voor persoonlijkheidsstoornissen. In 2002 verscheen het regionale Zorgprogramma Persoonlijkheidsstoornissen en aanverwante persoonlijkheidsproblematiek voor de regio Midden- Westelijk Utrecht (Project programma-ontwikkeling, 2002), een breder en ambitieus programma dat landelijk een voorbeeldfunctie heeft. De implementatie van het zorgprogramma bleek een enorme klus en nieuwe ontwikkelingen dringen zich op. Sommige vernieuwingen bieden kansen op positieve ontwikkelingen, zoals de reorganisatie binnen Altrecht. Van andere is dat nog de vraag, bijvoorbeeld de diagnose-behandelcombinatie-(DBC-)systematiek en het nieuwe zorgstelsel.

This is a preview of subscription content, log in via an institution.

Preview

Unable to display preview. Download preview PDF.

Unable to display preview. Download preview PDF.

Literatuur

  • Abraham, R.E. (red.). Het ontwikkelingsprofiel in de praktijk. Assen: Van Gorcum.

    Google Scholar 

  • Arrindell, W.A. & Ettema, J.H.M. (1986). Handleiding bij een multidimensionele psychopathologie-indicator. Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Arrindell, W.A., Groot, P.M. & Walburg, J.A. (1984). Handleiding Schaal voor Interpersoonlijk Gedrag. SIG, deel 1. Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Bateman, M.A. & Fonagy, P. (1999). The effectiveness of partial hospitalization in the treatment of borderline personality disorder: a randomized controled trial. American Journal of Psychiatry, 156, 1563–1569.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Bateman, M.A. & Fonagy, P. (2000). Effectiveness of psychotherapeutic treatment of personality disorder. British Journal of Psychiatry, 177, 138–143.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Bateman, M.A. & Fonagy, P. (2004). Psychotherapy for Borderline Personality Disorder. New York: Oxford University Press, Great Clarendon Street.

    Google Scholar 

  • Bellak, L. (1975). The Thematic Apperception Test. New York: Grune & Stratton.

    Google Scholar 

  • Brodsky, B.S., Malone, M.D., Ellis, S.P., Dulit, R.A. & Mann, J.J. (1997). Characteristics of borderline personality disorder associalted with suicidal behaviour. American Journal of Psychiatry, 154, 1715–1719.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Butcher, J.N., Dahlstrom, W.G., Graham, J.R., Tellegen, A & Kaemmer, B. (1989). Minnesota Multiphasic Peronality Inventory-2 (MMPI-2): Manual for administration and scoring. Minneapolis: University of Minnesota Press.

    Google Scholar 

  • Carlson, E.B., Putnam, F.W., Ross, C.A., Torem, M., Coons, P., Dill, D.L., Loewenstein, R.J., & Braun, B.G. (1993). Validity of the Dissociative Experiences Scale in screening for multiple personality disorder: A multicenter study. American Journal of Psychiatry, 150, 7, 1030–1036.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Caspi, A., McClay, J., Moffitt, T.E., Mill, J., Martin, J., Craig, I.W., Taylor, A. & Poulton, R. (2002). Role of Genotype in the Cycle of Violence in Maltreated Children. Science, 297, 851–854.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Clarkin, J. F., Yeomans, F.E. & Kernberg, O.F. (1999). Psychotherapy for borderline personality. New York: John Wiley & Sons.

    Google Scholar 

  • Coid, J. W. (1999). Aetiological risk factors for personality disorders. British Journal of Psychiatry, 174, 530–538.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Daenen, E.W.P.M. & Reekum, A.C. van (2006). Ambulante langerdurende psychotherapie bij patie¨nten met een persoonlijkheidsstoornis. Tijdschrift voor Psychotherapie, 32, 21–32.

    Article  Google Scholar 

  • Daenen, E.W.P.M., Reekum, A.C. van, Knapen, P.M.F.J.J. & Verheul, R. (2005). Langerdurende ambulante psychotherapie is effectief. Een kritisch literatuuroverzicht per stoornis. Tijdschrift voor Psychiatrie, 603–611.

    Google Scholar 

  • Derksen, J.J.L. (2001). Descriptieve en structurele psychodiagnostiek. Twee essays. Nijmegen: PEN Test Publisher.

    Google Scholar 

  • Derksen, J.J.L., de Mey, H.R.A. & Sloore, H. & Hellenbosch, G. (1996). MMPI-2. Handleiding bij afname, scoring en interpretatie. Nijmegen: PEN Test Publishers.

    Google Scholar 

  • Duijsens, I.J., Eurelings-Bontekoe, E.H.M., Diekstra, R.F.W. en Ouwersloot, G. (1993). Vragenlijst Kenmerken van de Persoonlijkheid, Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Diekstra, R.F.W., Duijsens, I.J., Eurelings-Bontekoe, E.H.M. en Ouwersloot, G. (1993). De International Personality Disorder Examination, versie 1.1. Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Duijsens, I.J., Eurelings-Bontekoe, E.H.M. & Diekstra, R.F.W. (1999). The VKP-IV. Leiderdorp: DATEC.

    Google Scholar 

  • Duijsens, I.J. & Spinhoven, Ph. (2000). Nederlandse TCI Handleiding. Leiderdorp: DATEC.

    Google Scholar 

  • Emde, R.N. (1999). Moving ahead: integrating influences of affective processes for development and for psychoanalysis. International Journal of Psychoanalysis, 80, 2, p. 317–340.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Eurelings-Bontekoe, E.H.M. & Snellen, W.M. (red.) (2004) (tweede druk). Dynamische Persoonlijkheidsdiagnostiek. Amsterdam: Harcourt International.

    Google Scholar 

  • Eurelings-Bontekoe, E.H.M., Onnink, A., Williams, M. & Snellen, W.M. (in druk). A new approach to the assessment of structural personality assessment: Theory driven profile interpretation of the Dutch Short Form of the MMPI. New Ideas in Psychology.

    Google Scholar 

  • Exner, J.E. (1991). The Rorschach: A Comprehensive System (Vol. 2: Interpretation; 2nd ed.). New York: Wiley.

    Google Scholar 

  • Exner, J.E. (1993). The Rorschach: A Comprehensive System (Vol. 1: Basic Foundations; 3rd ed.). New York: Wiley.

    Google Scholar 

  • Exner, J.E. (2000). A primer for Rorschach Interpretation. Asheville, NC: Rorschach Workshops.

    Google Scholar 

  • Exner, J.E. (2001). A Rorschach workbook for the Comprehensive System. 5e editie. Asheville, NC: Rorschach Workshops.

    Google Scholar 

  • Fonagy, P. (1998). Attachment and borderline personality disorder. JAPA, 48.

    Google Scholar 

  • Fonagy, P., Leigh, T., Kennedy, R., Steele, M., Mattoon, G., Target, M. & Gerber, A. (1996). The relation of attachment status, psychiatric classification, and response to psychotherapy. Journal of Consulting and clinical Psychology, 64, 22–31.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Gabbard, G.O. (2001). Psychodynamic psychotherapy of borderline personality disorders: A contemporary approach. Bulletin of the Menninger Clinic, 65, 41–57.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Gabbard, G.O. (2005). Mind, brain en personality disorders. American Journal of Psychiatry, 162, 648–655.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • GGz-Nederland, GGZ-basisprogramma's volwassenenzorg geestelijke gezondheidszorg in multifunctionele eenheden, Utrecht, 1997.

    Google Scholar 

  • Goin, M.K. (2001). Borderline personality disorder: the importance of establishing a treatment framework. Psychiatric services, 52, 167–168.

    Article  Google Scholar 

  • Gunderson, J.G. & Gabbard, G.O. (2000). Psychotherapy for personality disorders. Washington DC: American Psychiatric Press.

    Google Scholar 

  • Guthrie, E. (2000). Effectiveness of psychotherapeutic treatment of personality disorder. British Journal of Psychiatry, 177, 168–181.

    Article  Google Scholar 

  • Herpertz, S.C. (2003). Emotional Processing in personality disorder. Curr Psychiatry Rep., 5, 23–27.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Herpertz, S.C. (2005). A temperamental model of borderline personality disorder and its implications for psychotherapy. Psychopathology, 38, 53–62.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Hoekstra, H.A., Ormel, J. & Fruyt, F. de (1996). NEOPI-R NEO FFI. Dig Five Persoonlijkheidsvragenlijsten. Handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Hogland, P. (1993). Personality Disorders and longterm outcome after brief dynamic psychotherapy. Journal of Personality Disorders, 7, 168–181.

    Google Scholar 

  • Holmes, J. (2000). NHS psychotherapy: Past, future, and present. British Journal of Psychiatry, 16, 157–180.

    Google Scholar 

  • Isometsa¨, E.T., Henriksson, M.M., Heikkinen, M.E., Aro, H.M., Mrttunen, M.J., Kuoppasalmi, K.I. & Lo¨nnqvist, J.K. (1996). Suicide among subjects with personality disorders. American Journal of Psychiatry, 145, 667–673.

    Google Scholar 

  • Johnson, J.G., Cohen, P., Brown, J., Smailes, E.M. & Bernstein, D.P. (1999). Childhood Maltreatment Increases Risk for Personality Disorders During Early Adulthood. Arch Gen Psychiatry, 56, 600–606.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Kandel, E.R. (1998). A new intellectual future of psychoanalysis: a new intellectual framework for psychiatry revisited. American Journal of Psychiatry, 155, 457–469.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Kandel, E.R. (1999). Biology and the future of psychoanalysis: a new intellectual framework for psychiatry revisited. American Journal of Psychiatry, 156, 505–525.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Karterud, S., Vaglum, S., Friis, S., Irion, T. e.a. (1992). Day hospital therapeutic treatment for patients with personality disorders: an empirical evaluation of the containment function. Journal of Nervous and Mental Disease, 180, 238–243.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Kaye, W. e.a. (1987). The positive and negative syndrome scale (PANSS) for schizofrenia. Schizofrenia bulletin 13: 261–176.

    Google Scholar 

  • Kernberg, O.F. (1984). Severe personality disorders, psychotherapeutic strategies. New Haven & London: Yale University Press.

    Google Scholar 

  • Kernberg, O.F. (1995). Die psychotherapeutische Behandlung von Borderline-Patienten. Psychother. Psychosom.med.Psychol., 45, 73–82.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Koeter, M.W.J. & Ormel, J. (1991). General Health Questionnaire. Nederlandse bewerking. Handleiding. Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Kolk, B.A. van der, McFarlane, A.C. & Weisaeth, L. (1996). Traumatic Stress: the effects of overwhelming experienced mind, body and society. New York USA: The Guilford Press.

    Google Scholar 

  • Ledoux, J. (1996). The emotional Brain: The mysterious underpinnings of emotional life. Simon & Schuster.

    Google Scholar 

  • Linehan, M.M. (1993). Cognitive-Behavioral Treatment of Borderline Personality Disorder. New York: The Guilford Press.

    Google Scholar 

  • Luteijn, F. & Kok, A.P. (1985). Herziene Handleiding NVM. Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Luteijn, F., Starren, J. & Dijk, H. van (1985). Handleiding bij de NPV. Lisse: Swets Test Publishers.

    Google Scholar 

  • Luteijn, F., Starren, J. & Dijk, H. van (1985). Handleiding Nederlandse Persoonlijkheids Vragenlijst (herziene uitgave). Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Luteijn, F., Starren, J. & Van Dijk, H. (2000). Tweede herziene handleiding bij de NPV. Lisse: Swets Test Publishers.

    Google Scholar 

  • Mosterman, R.M., Eurelings-Bontekoe, E.H.M. & Hofstee, W.K.B. (aangeboden). Voorspellers van behandelresultaat. De samenhang tussen diagnostiek, indicatie, problemen tijdens therapie en behandelresultaat.

    Google Scholar 

  • Nemeroff, C.B. (2004). Neurobiological Consequences of Childhood Trauma. J Clin Psychiatry, 65, 18–28.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Oldham, J. M., Skodol, A.E. & Kellman, H.D. (1995). Comorbidity of axis I and II disorders. American Journal of Psychiatry, 152, 571–578.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Paris, J. (1996). Social Factors in the personality disorders: a biopsychosocial approach to etiology and treatment. New York: Cambridge University Press.

    Google Scholar 

  • Perry, J.C., Banon, E. & Ianni, F. (1999). Effectiveness of psychotherapy for personality disorders. American Journal of Psychiatry, 156, 1312–1321.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Project programma-ontwikkeling in Midden-Westelijk Utrecht, Conceptueel kader voor programmaontwikeling in de GGZ-regio Midden-Westelijk Utrecht, Utrecht, 1998.

    Google Scholar 

  • Project programma-ontwikkeling in Midden-Westelijk Utrecht, Structuurschema voor het ontwerp van een zorgprogramma, Utrecht, 1999.

    Google Scholar 

  • Project programma-ontwikkeling in Midden-Westelijk Utrecht, 5 jaar Regionaal project programmaontwikkeling in Midden-Westelijk Utrecht. Utrecht, 2003.

    Google Scholar 

  • Project programma-ontwikkeling in Midden-Westelijk Utrecht, Zorgprogramma Persoonlijkheidsstoornissen en aanverwante persoonlijkheidsproblematiek, Utrecht, maart 2002.

    Google Scholar 

  • Reich, J. (2003). The effect of Axis II disorders on the outcome of treatment of anxiety and unipolair depressive disorders: a review. Journal of personality disorders,17, 387–405.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Roth, A. & Fonagy, P. (1996).What works for whom? A critical review of psychotherapy research. New York: The Guilford Press.

    Google Scholar 

  • Rotter, J.B. & Willerman, B.(1947). The incomplete sentences test as a method of studying personality. Journal of Consulting Psychology, 11, 43–48.

    Article  Google Scholar 

  • Sanislow, C.A. & McGlashan, T.H. (1998). Treatment outcome of personality disorders. Canadian Journal of Psychiatry, 43, 327–350.

    Google Scholar 

  • Schreurs, P.J.G.,Willige, G.van de, Brosschot, J.F., Tellegen, B. & Graus, G.M.H. (1983) Handleiding Utrechtse Copinglijst UCL (herziene versie). Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Schmeets, M.G.J. (2005). Theoretische concepten. In: Mentaliseren in de kindertherapie. Leidraad voor de praktijk. (p. 7–20). Assen: Van Gorcum.

    Google Scholar 

  • Schmeets, M.G.J. & Reekum, A.C. van (2000). De psychotherapie en haar toekomst binnen de psychiatrie. Tijdschrift voor Psychiatrie, 42, 459–467.

    Google Scholar 

  • Schore (1994). Affect regulation and the origin of the self; The neurobiology of emotional development. Hillsdale, NJ/Hove, United Kingdom: Lawrence Erlbaum.

    Google Scholar 

  • Soloff, P.H. (1998). Alghorithms for pharmacological treatment of personality dimensions: Symptomspecific treatments for cognitive perceptual, affective and impulsive behavioural dysregulation. Bulletin of the Menninger Clinic, 62, 195–214.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  • Steinberg, M. (1993). Structured Clinical Interview for DSM-IV Dissociative Disorders (SCID-D). Washington DC. American Psychiatric Press.

    Google Scholar 

  • Svartberg, M., Stiles, T.C. & Seltzer, M.H. (2004). Randomized, controled trial of the effectiveness of short-term dynamic psychotherapy and cognitive psychotherapy for cluster C personality disorders. American journal of Psychiatry, 161, 810–817.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Tinnemans, W., Peters, A., Verburg, H., Havenaar, J. M. & Driedonks, G. (2004). Zorgprogramma's in Utrecht. Amsterdam: SWP.

    Google Scholar 

  • Tjoa, A.S.H. (1993). EPPS Herziene Handleiding. Nederlandse bewerking van Edwards Personal Preference Scedule. Lisse: Swets & Zeitlinger.

    Google Scholar 

  • Tryer, P. & Johnson, T. (1996). Establishing the severity of personality disorder. American Journal of Psychiatry, 153, 1593–1597.

    Google Scholar 

  • Vanderlinden, J., Dyck, R. van, Vertommen, H. & Vandereycken, W. (1992). De Dissociation Questionnaire, DIS-Q. Ontwikkeling en karakteristieken van een dissociatievragenlijst. Nederlands Tijdschrift van de Psychologie, 47, 134–142.

    Google Scholar 

  • Verheul, R. & Brink, W. van den (1999). Persoonlijkheidsstoornissen. In: A. de Jong, W. van den Brink & J. Ormel (red.). Handboek Psychiatrische Epidemiologie. Elsevier, de Tijdstroom.

    Google Scholar 

  • Vollema, M.G. (1996). Schizotypical Personality Questionnaire. Schizotypie, een voorbode van schizofrene ontwikkeling? In: J.A. Boer & R.J. van den Bosch (red.). Leerboek schizofrenie, een neurobiologische benadering (61–77). Utrecht: de Tijdstroom.

    Google Scholar 

  • Westen, D. & Arkowitz-Westen, L. (1998). Limitations of Axis II in diagnosing personality pathology in clinical practice. American Journal of Psychiatry, 155, 1767–1772.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

Download references

Authors
  1. Ariëtte van Reekum
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Jacquelina Berkhout
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Editor information

E.H.M. Eurelings-Bontekoe R. Verheul W.M. Snellen

Copyright information

© 2007 Bohn Stafleu van Loghum

About this chapter

Cite this chapter

van Reekum, A., Berkhout, J. (2007). Een zorgprogramma voor persoonlijkheidsstoornissen en aanverwante persoonlijkheidsproblemen. In: Eurelings-Bontekoe, E., Verheul, R., Snellen, W. (eds) Handboek Persoonlijkheidspathologie. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-6404-6_19

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-6404-6_19

  • Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten

  • Print ISBN: 978-90-313-4660-8

  • Online ISBN: 978-90-313-6404-6

  • eBook Packages: Dutch language eBook collection

Publish with us

Policies and ethics

Search

Navigation