De bekkenbodem is op de cortex (motorische homunculus) in verhouding slechts een klein gebiedje. Van lichaamsdelen die beter geproportioneerd zijn op de homunculus zijn we ons meer bewust: voornamelijk ons hoofd, daarna de ledematen met vooral de handen en voeten, dan de buik en romp, zodat er slechts een klein gebiedje overblijft voor de genitaliën met de bekkenbodem. Informatie verkrijgen we via onze vijf zintuigen: gezichtsvermogen, gehoor, reukzin, smaakzin en tastzin. De laatste kan weer onderverdeeld worden in pressieperceptie (drukgevoel), thermoperceptie (warmte- en koudegevoel) en nociceptie (pijngevoel). Als ‘zesde’ zintuig staat de intuïtie (telepathie) bekend.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Referenties
Berezin D. On the significance of the trauma of labour in the causation of symphyseal rupture. Acta Obstet Gynaecol Scan 1963;42(Suppl 6):16–20.
Björklund K, Nordström ML, Odlind V. Combined oral contraceptives do not increase the rick of back and pelvic pain during pregnancy or after delivery. Acta Obstet Gynaecol Scand 2000;79: 979–983.
Everhardt E, Doornik C van, Polman-Bruggink M, Westerik-Verschuuren EMHL. Kwaliteitsonderzoek gynaecologie bij vrouwen na een (sub)totaal ruptuur, 2005.
Feinsod M. Kershma's sad reflections on the homunculus. Neurology 2005; 64:524–525.
Gijs L, Gianotten W. Seksuologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2004.
Groot J, Hogen Esch F. Buikmassage en buikdrukregulatie. Rotterdam: Erasmus MC, 4 februari 2005.
Hansen A, Jensen DV, Larsen E,Wilken-Jensen C, Petersen LK. Relaxin is not related to symptomgiving pelvic girdle relaxation in pregnant women. Acta Obstet Gynaecol Scand 1996;75(3):245–249.
Hartevelt MHLW van. Bekkenbodemproblemen tijdens en na de zwangerschap. Eindhoven: Hartevelt, 2000.
Hendriks EJ, Bernards AT, Berghmans BC, De Bie RA. The psychometric properties of the PRAFABquestionnaire: A brief assessment questionnaire to evaluate severity of urinary incontinence in women. Neurourol Urodyn 2007, jun 11.
Hogen Esch F. Bekkenbodem re-educatie, diagnostiek en behandeling. Rotterdam: Erasmus MC, 17 september 2004.
Kitchenham-Pec S, Bopp A. Bekkenbodemtraining. Amsterdam: De Driehoek BV, 1999.
Kristiansson P, Svärdsudd K, Schouldtz B. Serum relaxin, symphyseal pain and back pain during pregnancy. Am J Obstet Gynaecol 1996;175:1342–1347.
Leeuw JW de, Vierhout ME, Struyk P, Wallenburg HCS. Risk factors for third degree perineal ruptures during delivery. British Journal Obstet Gynaec 2001;108:383–387.
Leeuwen-Nellestijn JPF van. Opsporing verzocht: waar zit de bekkenbodem? Afstudeer presentatie. Rotterdam: Erasmus MC Opleiding Bekkenfysiotherapie, 2007.
Marani E. The pelvis. Another view. Twente University Press, 2002:97–109.
Mens JMA, Vleeming A, Stoeckart R, Stam HJ, Snijders CJ. Understanding peripartum pelvic pain; implications of a patient survey. Spine 1996;21:1363–1370.
Mens JMA. Bekkeninstabiliteit diagnostiek en therapie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2007.
M⊘rkved S, B⊘ K, Schei B, Salvesen KA. Pelvic floor muscle training during pregnancy to prevent urinary incontinence: a single-blind randomized controlled trial. Obstet Gynaecol 2003;101: 313–319.
Östgaard HC, Zetherström G, Roos-Hansson E. Reduction of back and posterior pelvic pain in pregnancy. Spine 1994;19:894–899.
ÖSulivan PB, Beales DJ, Beetham JA et al. Altered motor control strategies in subjects with sacroiliac joint pain during the active straight leg raise test. Spine 2002;27:E1–E8.
Podnar S, Voldusek DB. Protocol for clinical neurophysiologic examination of the pelvic floor. Neurourol Urodyn 2001;20(6):669–682.
Pool-Goudzwaard AL. Biomechanics of the sacroiliac joints and the pelvic floor (proefschrift). Rotterdam: Erasmus MC, 2003.
Pool-Goudzwaard AL, Slieker-ten Hove MSPh, Vierhout M, Mulder P, Pool J, Snijders C, Stoeckaert R. De relatie tussen peripartum bekkenpijn en bekkenbodemdisfuncties. NVFB Bulletin, 2004.
Reilly ET, Freeman RM,Waterfield MR,Waterfield AE, Steggles P, Pedlar F. Prevention of postpartum stress incontinence in primigravidae with increased bladder neck mobility: a randomised controlled trial of antenatal pelvic floor exercises. BJOG 2002;109:68–76.
Röst C. Bekkenpijn tijdens en na de zwangerschap. 1e druk, derde oplage. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg, 2000.
Shafik A, El-Sibai O. Levator ani muscle activity in pregnancy and the postpartum periode. Clin Exp Obstet Gynecol 2000(2):129–132.
Thompson JA, ÖSullivan PB, Briffa NK, Neumann P. Altered muscle activation patterns in symptomatic women during pelvic floor muscle contraction and valsalva manoeuvre. Neurourol Urodynamics 2006;25:268–276.
Voldusek DB, Enck P. Neural control of pelvic floor muscles. Physiology of the gastrointestinal tract. 4th edition Johnson LR. Academy Press, 2006:995–1008.
Voldusek DB. Anatomy and neurocontrol of the pelvic floor. Digestion 2004;69(2):87–92.
Westerik-Verschuuren EMHL. De bekkenbodem: solitair of deel van een keten? Lezing RGF Groot IJsselland, 2003.
Wu WH, Meijer OG, Uegaki K, Mens JMA, Drieën JH van, Wuisman PIJM, östgaard HC. Pregnancyrelated pelvic girdle pain (PPP), I: Terminology, clinical presentation, and prevalence. Eur Spine J Epub 2004;13:575–589.
YVLO Aalpoel E. Didactiek nascholingscursussen. Utrecht, 2003.
Zwienen CM, Bosch EW van den, Snijders CJ, Vugt AB van der. Triple pelvic ring fixation in patients with severe pregnancy-related low back and pelvic pain. Spine 2004;15:478–484.
Rights and permissions
Copyright information
© 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij
About this chapter
Cite this chapter
Hentzepeter-van Ravensberg, H.D. (2008). 7 Bekkenbodem. In: ZwangerFit: begeleiding van de actieve vrouw tijdens en na haar zwangerschap. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-313-6304-9_12
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-6304-9_12
Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Print ISBN: 978-90-313-5336-1
Online ISBN: 978-90-313-6304-9
eBook Packages: Dutch language eBook collection