Zusammenfassung
Unter den Baustoffen der Kruste unseres Wandelsternes steht die Kieselsäure in zahlreichen Arten und Verbindungen der Menge nach an erster Stelle. Manche ihrer nutzbaren Eigenschaften, besonders die des Feuersteines, waren schon dem Eiszeitmenschen bekannt und wurden zur Herstellung von lebensnotwendigen Geräten, z. B. von Schneidewerkzeugen, verwertet. Heute bildet die Kieselsäure den Werkstoff bedeutender Industrien, die unter der Bezeichnung „Silikatindustrie“ zusammengefaßt werden. Ein Zweig dieser Industrie ist die Industrie der Tonwaren und feuerfesten Erzeugnisse („Feuerfeste“ Industrie), in denen sie neben den Tonen den wichtigsten Rohstoff darstellt.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Literatur
Fenner, C. N.: Ref. Z. anorg. Chem. 85, 1914, S. 133–198.
Mügge, O. N.: Jahrb. f. Min. etc., Festband, 1910, S. 181–196.
Freyberg, B.v.: Die Tertiärquarzite Mitteldeutschlands, Stuttgart: E. Enke. 1926.
Strassmann, P. G.: Die Industrie feuerfester Steine, Bonn. 1921.
Wietzel, R.: Z. anorg. Chem. 116, 1921, S. 71–96.
Washburn, E. W. u. L. Navias: Journ. Am. Cer.-Soc, Vol. 5, 1922, Nr. 9;
Ref. Ker. Rundsch. 30, 1922, S. 443.
Rinne, F.: Z. Krist. 60, 1924, S. 62.
Rose, H. u. C. F. Rammeisberg: Pogg. Ann. 108, 1859, S. 1.
Schwarz, R.: Ker. Rundsch. 34, 1926, S. 409.
Eardley-Wilmot, V. L.: Can. Min. Journ.; Ref. Ker. Kundsch. 34. 1926, S. 640.
Hirsch: Tonind.-Z. 47, 1923, S. 411.
Pulfrich, M.: Ker. Rundsch. 30, 1922, S. 375.
Steinhoff, E.: Ber. Werkstoffaussen. Ver. d. Eisenh., Nr. 95, S. 5.
Dale, A. J.: Trans. Cer. Soc., Engl., Vol. 23, Part. 3, S. 211–216;
Ref. Ker. Rundsch. 33, 1924, S. 386.
Wyckoff, R. W. G.: Z. Krist., Bd. 62, Heft 3/4, S. 189–200;
Wyckoff, R. W. G.: Ref-Sprs. 58, 1925, S. 820.
Norton, F. H.: Journ. Am. Cer. Soc, 1927, Jännerheft, S. 30–52
Ref. Tonind.-Z. 51, 1927, S. 394.
Warburg, E. u. F. Tegetmeyer: Wied. Ann. 32, 1887, S. 442
35, 1888, S. 463;
Doelter, C.: Handbuch der Mineralchemie, Bd. II/1 S. 134. Dresden-Leipzig: Th. Steinkopff.
Watson, H. L.: Journ. Am. Cer. Soc, Vol. 9, 1926, S. 511–534
Ref. Ker. Rundsch. 35, 1927, S. 61.
Schwarz, E. u. E. Menner: B. 57, 1924, S. 1477; 58, 1925, S. 73
Ref. Ker. Rundsch. 34, 1926, S. 409.
Doelter, C.: Handbuch der Mineralcriernie, Bd. II/1, S. 254. Dresden-Leipzig: Th. Steinkopff. 1914.
Hasebrink, A.: Ker. Rundsch. 33, 1925, S. 210.
Endell, K.: St. u. E. 1913, II S. 1773.
Ullmann, F.: Enzyklopädie der Technischen Chemie, Bd. VI, S. 224. Berlin-Wien: Urban und Schwarzenberg. 1919.
Singer, F.: Keramik, S. 60–63. Braunchschweig: F. Vieweg und Sohn. 1923.
Endell, K. u. R. Harr: Ber. Werkstoffaussch. Ver. d. Eisenb., Nr. 79;
Ref. Tonind.-Z. 50, 1926, S. 809.
Nach M. Klaproth.
Nach Davis, C. W.: Brit. Clayworker, 1926, S. 132;
Davis, C. W.: Ref. Tonind.-Z. 51, 1927, S. 697.
Winship, W. W.: Chem. Trade Journ. and Eng. Vol. 79, 1926, S. 444/5;
Ref. Ker. Rundsch. 34, 1926, S. 788.
Schmid, L.: Tonind.-Z. 45, 1921, S. 691.
Mylius, F. u. A. Meußer: Z. anorg. Chem. 44, 1905, S. 221.
Mehrotra, M. E. u. N. R. Dhar: Z. anorg. Chem. 155, 1926, 4, S. 298–302.
Singer, L.: Petrol. 20, 1924, S. 279;
Dammer, O. — Peters F.: Chemische Technologie der Neuzeit, 2., erweiterte Aufl., S. 428. Stuttgart: F. Enke. 1926.
Fenner: Mit. Lab. Geophys. Carnegie Inst. Wash. Nr. 18; Ref. a. a. O.
Travers J u. de Goloubinoff J: Rev. Mét. 23, 1926, S. 27–47
u. 100–117;
Ref. Steinhoff, E.: Tonind.-Z. 51, 1927, S. 364–366.
Weil, R.: C. r., Tome 180, 1925, S. 1949–1951;
Ref. Sprs. 59, 1926, S. 379.
Weil, R.: C. r., Tome 183, 1926, S. 752–755;
Weil, R.: Ref. Sprs. 59, 1926, S. 841.
Wyokoff, E. W. G.: Z. Krist., 62. Bd., Heft 3/4, S. 189–200;
Ref. Sprs. 59, 1926, S. 653.
Braesco, P.: C. r., Tome 170, 103. C. 1920, I. S. 608;
Braesco, P.: C. r., Tome 103. C. 1920, I. S. 608;
Ref. Z. B. 1921, 3. Bd., S. 283/84.
Eebuffat, O.: Trans. Cer. Soc. Engl., 21, 1921/2, S. 66;
23, 1923/4, S. 14;
Dammer, O. — Peters, F.: Chemische Technologie der Neuzeit, 2., erweiterte Aufl., S. 720. Stuttgart: F. Enke 1926.
Hirsch: Tonind.-Z. 47, 1923, S. 421.
Longchambon, L.: C. r., Tome 180, 1925, S. 1855–1858;
Ref. Sprs. 59, 1926, S. 379.
Endell, K.: Ref. Z. angew. Chem. 39, 1912, S. 2019.
Robson, J. T.: Journ. Am. Cer. Soc. Vol. 5, 1922, No. 12, Oktober;
Ref. Tonind.-Z. 47, 1923, S. 273.
Pulfrich, M.: Ker. Rundsch. 30, 1922, S. 375,
393
u. 403.
Longchambon: C. r., Tome 181, 1925, S. 614–616;
Longchambon: Ref. Sprs. 59, 1926, S. 497.
Lasehtschenko, P.: Journ. Russ. Phys.-chem. Ges. 42, 1910, S. 1064;
Ref. Z. B. 1911, S. 1189.
Stein: Z. anorg. Chem. 55, 1907, S. 159.
Endell: St. u. E. 1912, S. 2.
Pulfrich: Tonind.-Z. 47, 1923, S. 271.
Steinhoff, E. u. F. Hartmann: St. u. E. 45, 1925, S. 337–343.
Fenner: Sil. Z. 1913.
Kieke in Doelter, C.: Handbuch der Mineralchemie, Bd. III/1, S. 107. Dresden-Leipzig: Th. Steinkopff. 1918.
Steinhoff: Ber. Werkstoffaussch. Ver. d. Eisenh. Nr. 95.
Endell JK u. Rieke J; Ref. Kühl, H.: Sprs. 57, 1924, S. 6;
Endell JK u. Rieke J; Kühl, H.: Tonind.-Z. 47, 1923, S. 273.
Hirsch J: Ker. Rundsch. 34, 1926, S. 695.
Cramer, E.: Tonind.-Z. 1900, S. 1041; 1901, S. 864 u. 1849; St. u. E. 1901, Nr. 14.
Endell: St. u. E., 1913, Nr. 43; wiedergegeben nach Freyberg, B. v.: Die Tertiärquarzite Mitteldeutschlands. Stuttgart: F. Enke. 1926.
Steinhoff: Tonind.-Z. 51, 1927, S. 365.
Mügge: N. Jahrb. f. Min. etc., Festband 188, 1910;
Doelter, C.: Handbuch der Mineralchemie, Bd. II/1, S. 129. Dresden-Leipzig: Th. Steinkopff. 1914.
Autschbach: Dissertation Hannover 1923; Freyberg, B.v.: Die Tertiärquarzite Mitteldeutschlands, S. 57. Stuttgart: F. Enke. 1926.
Green u. H. Edwards: Trans. Cer. Soc. Engl., Vol. 24, Part. 2 u. 3, 1924/5, S. 228–239;
Ref. Tonind.-Z. 49, 1925, S. 1329.
Hirsch: Tonind.-Z. 47, 1923, S. 411.
MeGee: Journ. Am. Cer. Soc., Vol. 9, 1926, S. 206–247;
Ref. Sprs. 60, 1927, S. 155–157.
Wood, J. F. L., Houldsworth, H. S. u. J. W. Cobb: Trans. Cer. Soc. Engl., Vol. 25, 1925/6, Part. 4, S. 299–308;
Wood, J. F. L., Houldsworth, H. S. u. J. W. Cobb: Ref. Tonind.-Z. 51, 1927, S. 811.
Merrit: Journ. Am. Cer. Soc, Vol. 7, 1924, S. 803–808;
Merrit: Ref. Ker. Rundsch. 33, 1925, S. 439.
Le Chatelier, H.: C.r. 108, 1889, S. 1046;
Doelter, C.: Handbuch der Mineralchemie, Bd. II/1, S. 131/2. Dresden-Leipzig: Th. Steinkopff. 1914.
Hirsch: Ber. Werkstoffaussch. V. d. Eisenh., Nr. 93;
Hirsch: Ref. Tonind.-Z. 51, 1927, S. 759–764.
Le Chatelier, H.: La silice et les silicates, 1914; zitiert nach Hirsch (a. a. O.).
Singer, F.: Vortrag auf der Hauptversammlung des Vereins Deutscher Chemiker, Juni 1926;
Singer, F.: Ref. Tonind.-Z. 50, 1926, S. 913.
Singer, F.: Keramik S. 275. Braunschweig: F. Viewegu. Sohn. 1923.
Stansfield, A., McLeod, D. L. u. J.W. McMahon: Chem. Z. 1912, S. 1192.
Houldsworth: Journ. Soc. Glass Techn., Vol. 9, 1925, S. 3–9;
Ref. Sprs. 60, 1927, S. 249.
Merrit: Journ. Am. Cer. Soc. Vol. 7, 1924, S. 803–808;
Ref. Ker. Rundsch. 33, 1925, S. 439.
Endell: St. u. E. 1913, Nr. 45.
Hirsch: Ber. Werkstoffaussch. Ver. d. Eisenh. Nr. 93;
Ref. Tonind.-Z. 51, 1927, S. 759–764.
Bodin: Trans. Cer. Soc. Vol. 21, 1921/22, Part. 21, S. 44 ff.;
Bodin: Ref. Tonind.-Z. 46, 1922, S. 561.
Hirsch u. Pulfrieh: Tonind.-Z. 47, 1923, S. 801–806.
Steinhoff: Tonind.-Z. 51, 1927, S. 401.
Endell, Hoffmann, H. u. Rieke: Z. anorg. Chem. 79, 1912, S. 239–259.
Ferguson, E. F. u. H. E. Merwin: Am. Journ. of Sci., 45, 1918, S. 322;
Ref. Wietzel: a.a.O.
Greig, J. W.: Am. Journ. of Sci., 13, 1927, 73, S. 1–44;
Greig, J. W.: Am. Journ. of Sci., 13, 1927, 74, S. 133–154;
Ref. Sprs. 60, 1927, S. 540.
Doelter, C.: Handbuch der Mineralchemie, Bd. II/1, S. 191. Dresden-Leipzig: Th. Steinkopff. 1914.
zitiert nach St. u. E. 1913, II S. 1773.
Doelter, C.: Handbuch der Mineralchemie, Bd. II/1, S. 126. Dresden-Leipzig: Th. Steinkopff. 1914.
Hasebrink, A.: Ker. Rundsch. 33, 1925, S. 210.
Kanolt, C. W.: Chem. Z. 1912, S. 1192.
Schmitz, F.: Ber. Werkstoffaussen. Ver. d. Eisenli. Nr. 89.
v. Wartenberg: Z. Elektroehem. 18, 1912, S. 660.
Techn. Bull., Nr. 9, März 1927; Ref. Sprs. 60, 1927 S. 541.
Meyer u. Altmayer: B. 40, 1907, S. 2133–2144.
Mellor u. Emery: Trans. Cer. Soc. Engl., Vol. 18, 1919;
Mellor u. Emery: Ref. Tonind.-Z. 45, 1921, S. 572.
Cooper, H. C., Shaw, L. u. N. E. Loomis: Am. chem. Journ. 42, 1909, S. 461;
Doelter, C.: Handbuch der Mineralchemie, Bd. I, S. 753. Dresden-Leipzig: Th. Steinkopff. 1912.
Hilpert, S. u. R. Nacken: B. 33, 1910, S. 2567.
Kaising, H.: Z. anorg. Chem. 149, 1925, S. 21–98.
Rieke: Sprs. 41, 1908, S. 405–406.
Howe, R. M.: Journ. Am. Cer. Soc., Vol. 6, 1923, Nr. 2 u. 4;
Ref. Tonind.-Z. 47, 1923, S. 491.
Emery: Trans. Cer. Soc. Engl., Vol. 24, Part. 4, S. 361–401;
Emery: Ref. Tonind.-Z. 50, 1926, S. 698.
Foxwell: zit. nach Emery: a.a.O. Tonind.-Z. 50, 1926, S. 698.
Als „Gang“ bezeichnet man in der Lagerstättenlehre eine regelmäßig begrenzte, plattenförmige Lagerstätte, die nicht in der Richtung des Nebengesteines verläuft, sondern dieses durchschneidet.
Die Kenntnis der ungarischen Vorkommen verdankt der Verfasser liebenswürdigen Mitteilungen des Herrn Dr. Gyula Kieselbach, Budapest.
Kühl, H.: Ker. Rundsch. 34, 1926, S. 767
u. Sprs. 60, 1927, S. 330.
Zum Teil nach Ker. Rundsch. 33, 1925, S. 65.
Ref. Tonind.-Z. 45, 1921, S. 1117.
Ker. Rundsch. 31, 1923, S. 211.
Steinhoff: Ber. Werkstoffaussch. Ver. d. Eisenh. Nr. 95.
Sprs. 59, 1926, S. 878.
Pulfrich: Ker. Rundsch. 30, 1922, S. 375, 393 u. 403.
Hirsch: Ker. Rundsch. 34, 1926, S. 695.
Lange: St. u. E. 1912, Kr. 42, S. 1731;
Freyberg, B. v.: Die Tertiärquarzite Mitteldeutschlands. Stuttgart: F. Enke. 1926.
Wernicke, F.: Die Herstellung der feuerfesten Baustoffe. Berlin: Julius Springer. 1921.
Endell: St. u. E. 1913, Nr. 43.
Lux, E.: St. u. E. 1921, Nr. 8, S. 24.
Hirsch: Tonind.-Z. 47, 1923, S. 411–421.
Berdel: Sprs. 37, 1904 S. 280–289.
Hirsch: Ber. Deutsch. Ker. Ges., 1926, Heft 7, S. 49–88.
Parmelee, C. W. u. P. W. Ketchum: Bull. Nr. 154, Eng. Exp. Stat. Univ. Illinois, April 1926,
Parmelee, C. W. u. P. W. Ketchum: Ref. Sprs. 59, 1926, S. 843.
Steger: St. u. E. 45, 1925, S. 249–259.
Ref. Tonind.-Z. 46, 1922, S. 2017.
Le Chatelier: zit. nach Steinhoff: a. a. O.
Junius J: Brennstoffchemie, Bd. 6, 1925, 9, S. 139ff.;
Junius: Ref. Sprs. 59, 1926, S. 432.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
Besonderer Hinweis
Dieses Kapitel ist Teil des Digitalisierungsprojekts Springer Book Archives mit Publikationen, die seit den Anfängen des Verlags von 1842 erschienen sind. Der Verlag stellt mit diesem Archiv Quellen für die historische wie auch die disziplingeschichtliche Forschung zur Verfügung, die jeweils im historischen Kontext betrachtet werden müssen. Dieses Kapitel ist aus einem Buch, das in der Zeit vor 1945 erschienen ist und wird daher in seiner zeittypischen politisch-ideologischen Ausrichtung vom Verlag nicht beworben.
Rights and permissions
Copyright information
© 1928 Julius Springer, Vienna
About this chapter
Cite this chapter
Niederleuthner, R. (1928). Kieselsäure. In: Unbildsame Rohstoffe keramischer Massen. Springer, Vienna. https://doi.org/10.1007/978-3-7091-5336-9_6
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-7091-5336-9_6
Publisher Name: Springer, Vienna
Print ISBN: 978-3-7091-5188-4
Online ISBN: 978-3-7091-5336-9
eBook Packages: Springer Book Archive