Zusammenfassung
In Übereinstimmung mit der Denkweise dieses Textes ist jede Modellbildung nach Abb. 2.13 als adaptiv zu verstehen, bei der schrittweise die Anpassung der Hypothese nicht nur in den Werten für die Parameter k, sondern auch in den Modellfunktionen f erfolgen muß. Alle in diesem Kapitel dargelegten Modellansätze sind also nur als erste Starthilfe der Modellierung eines Bioprozesses zu betrachten. Von Fall zu Fall werden verschiedene „Submodelle“ für die Erfassung der einzelnen Einflüsse zur Beschreibung eines ganzen Prozesses zu kombinieren sein. Die Gefahr einer Formalkinetik bei Extrapolationen auf andere Bedingungen kann durch Befolgen der in Kapitel 4.3 dargestellten Strategie weitgehend ausgeschaltet werden. Durch die formalkinetische Natur ergibt sich auch, daß jederzeit andere mathematische Funktionen gefunden werden können, die im Rahmen der Meßgenauigkeit dieselbe Aufgabe erfüllen. Für eine Modellerstellung ist also das Erkennen und Erfassen verschiedener Einflüsse (Submodelle) prinzipiell wichtiger als die mathematische Struktur einzelner Funktionen.
This is a preview of subscription content, log in via an institution.
Buying options
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Learn about institutional subscriptionsPreview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Literatur
Aiba, S., Hara, H. (1965): J. gen. microb. 11, 41.
Aiba, S., Humphrey, A. E., Millis, N. F. (1973): Biochemical Engineering, S. 147 und Ref. 7 und 26 in § 5.2. New York: Academic Press.
Andrews, J. F. (1968): Biotechnol. Bioeng. 10, 707.
Andrews, J. F. (1971): In: Biotechnol. Bioeng. Symp. 2, 5.
Andreyeva, L. N., Biryukov, V. V. (1973): In: Biotechnol. Bioeng. Symp. 4, 61.
Aris, R., Humphrey, A. E. (1977): Biotechnol. Bioeng. 19, 1375.
Atkinson, B. (1974): Biochemical Reactors. London: Pion Ltd.
Aziz, J. A., Tebbut, T. H. Y. (1980): Water Res. 14, 319.
Bader, F. G. (1978): Biotechnol. Bioeng. 20, 183.
Barnes, R., Vogel, H., Gordon, I. (1969): Proc. nat. Acad. Sci. (Wash.) 62, 263.
Bergter, F. (1972): Wachstum von Mikroorganismen. Jena: VEB G. Fischer Verlag.
Bergter, F., Knorre, W. A. (1972): Z. allg. Mikrobiol. 12, 613.
Bergter, F. (1978): Z. allg. Mikrobiol. 18, 5.
Bertalanffy, L. von (1942): Theoretische Biologie. Berlin: Borntraeger.
Blackman, F. F. (1905): Ann. Bot. 19, 281.
Bleecken, St. (1979): Populationsdynamik einzelliger Mikroorganismen, Modellbildung und-anwendung. Fortschritte der experimentellen und theoretischen Biophysik 23. Leipzig: VEB G. Thieme.
Bronn, W. K. (1971): Chem. Ing. Techn. 43, 70.
Brown, D. E., Vass, R. C. (1973): Biotechnol. Bioeng. 15, 321.
Calam, C. T., Ellis, S. H., McCann, M. J. (1971): J. Appl. Chem. Biotechnol. 21, 181.
Caldwell, I. Y., Trinci, A. P. J. (1973): Arch. f. Mikrobiol. 88, 1.
Chiu, S. Y., Erickson, L. E., Fan, L. T., Kao, I. C. (1972): Biotechnol. Bioeng. 14, 207.
Chiu, Y. S., Zajic, J. E. (1976): Biotechnol. Bioeng. 18, 1167.
Constantinides, A., Spencer, J. L., Gaden, E. L. (1970): Biotechnol. Bioeng. 12, 803.
Constantinides, A. (1980): Biotechnol. Bioeng. 22, 119.
Contois, D. E. (1959): J. gen. Microb. 21, 40.
Cooney, Ch. L., Wang, D. I. C., Mateles, R. I. (1969): Biotechnol. Bioeng. 11, 269.
Dabes, J. N., Finn, R. K., Wilke, C. R. (1973): Biotechnol. Bioeng. 15, 1159.
Dean, A. C. R., Hinselwood, C. N. (1966): Growth, Function and Regulation in Bacterial Cells, Oxford.
Dialer, K., Löwe, A. (1975): In: Chemische Technologie (Winnacker, K., Küchler, L., eds.), 3. Aufl., Bd. 7. München: C. Hanser.
Eckenfelder, W. W., Ford, D. L. (1970): Water Pollution Contr. Austin, Texas: Pemberton Press.
Edwards, V. H. (1970): Biotechnol. Bioeng. 12, 679.
Edwards, V. H. (1969): Biotechnol. Bioeng. 11, 99.
Fennema, Q. F. (1975): Principles of Food Science Part II, S. 54 ff. New York und Basel: Marcel Dekker.
Fishman, V. M., Biryukov, V. V. (1973): In: Biotechnol. Bioeng. Symp. 4, 663.
Follman, H., Märkl, H., Vortmeyer, D. (1977): Dechema-Jahrestagung 23.–24. Juni in Frankfurt/Main, Vortrag Nr. 9.15.
Fujimoto, Y. (1963): J. theoret. Biol. 5, 171.
Frouws, M. J., Vellenga, K., Dewilt, H. G. J. (1976): Biotechnol. Bioeng. 18, 53.
Gaden, E. L., Jr. (1955): Chem. Ind. London 154, 192.
Gaden, E. L., Jr. (1959): J. Biochem. Microb. Technol. Eng. 1, 413.
Gaudy, A. F., Gaudy, E. T. (1972): In: Adv. Biochem. Eng. 2, 97.
Giona, A. R., Marrelli, L., Toro, L., de Santis, R. (1976): Biotechnol. Bioeng. 18, 473 und 493.
Grau, P., Dohanyos, M., Chudoba, J. (1975): Water Res. 9, 637.
Hamilton, B. K., Gardner, C. R., Colton, C. K. (1974): AIChEJ 20, 503.
Harder, W., Dijkhuizen, L. (1975): 6th Continuous Culture of Microorganisms, Oxford, 297.
Harremoes, P. (1977): Vatten 2, 122.
Harremoes, P. (1978): In: Water Pollution Microbiology, Vol. 2, S. 71.
Harris, R. S., Karmas, E. (1975): Nutritional Evaluation of Food Processing, 2nd Ed., AVI Publ. Comp. Westport, Connecticut, S. 211 ff.
Hartmeier, W., Bronn, W. K., Dellweg, H. (1971): Chem. Ing. Techn. 43, 76.
Howell, J. A., Atkinson, B. (1976): Biotechnol. Bioeng. 18, 15.
Humphrey, A. E. (1972): Chem. Reaction Eng. Adv. Chem. Ser. 109, 603.
Humphrey, A. E. (1977a): Encycl. Chem. Process Des. 4, 359.
— (1977b): Chem. Eng. Prog. 85.
— (1978): Amer. Chem. Soc. Symp. Serie, 72.
Imanaka, T., Kaieda, T., Sato, K., Taguchi, H. (1972): J. Ferment. Technol. 50, 633.
Janasch, H.W., Mateles, R.I. (1974): In: Adv. Microb. Physiol. 11, 165.
Johnson, F. H., Eyring, H., Polissar, M. J. (1954): The Kinetic Basis of Molecular Biology. New York: J.Wiley.
Joschek, H. I., Dehler, J., Koch, W., Engelhardt, H., Geiger, W. (1975): Chem. Ing. Techn. 47, 422.
Kargi, F., Shuler, M. L. (1979): Biotechnol. Bioeng. 21, 1871.
Kendall, D. G. (1949): J. Roy. Statist. Soc. B 11, 230.
Kessick, M. A. (1974): Biotechnol. Bioeng. 16, 1545.
Koga, S., Burg, C. R., Humphrey, A. E. (1967): In: Appl. Microbiol. 15, 683.
Konack, A. R. (1974): J. Appl. Chem. Biotechnol. 24, 453.
Kono, T. (1968): Biotechnol. Bioeng. 10, 105.
Kono, T., Asai, T. (1969a): Biotechnol. Bioeng. 11, 19.
Kono, T., Asai, T. (1969b): Biotechnol. Bioeng. 11, 293.
Knorre, W. A. (1976): In: Mathematische Modellbildung in Naturwissenschaft und Technik, S. 221. Berlin: Akademie-Verlag.
Knorre, W. A., Gutke, R., Bergter, F. (1978): Z. Allg. Mikrob. 18, 255.
Krötzsch, P., Kürten, H., Daucher, H., Popp, K. H. (1976): Chem. Ing. Techn. MS 351.
Labuza, Th. P. (1980): Food Technol., February, 67.
La Motta, E. J. (1976): Biotechnol. Bioeng. 18, 1029.
Leffler, J. E. (1966): J. Org. Chem. 31, 533.
Lumry, R., Eyring, H. (1954): J. Phys. Chem. 58, 110.
Mahler, H. R., Cordes, E. H. (1966): Biological Chemistry. New York: Harper International.
Mason, T. J., Millis, N. F. (1976): Biotechnol. Bioeng. 18, 1337.
Metz, B., Kossen, N. W. F. (1977): Biotechnol. Bioeng. 19, 781.
Meyrath, J., Bayer, K. (1973): 3. Symp. Techn. Mikrob. Berlin, Berichtsband, 117.
McGee, R. D., Drake, J. F., Fredrickson, A. G., Tsuchiya, H. M. (1972): Can. J. Microbiol. 18, 1733.
Mona, R., Dunn, I. J., Bourne, J. R. (1979): Biotechnol. Bioeng. 21, 1561.
Monod, J. (1942): Recherches sur la croissance des cultures bactériennes. Paris: Hermann.
Moo-Young, M., Kobayashi, T. (1972): Can. J. Chem. Eng. 50, 162.
Moser, A., Steiner, W. (1975c): Europ. J. Appl. Microbiol. 1, 281.
— (1977a): Habilitationsschrift, T. U. Graz.
Moser, A., Lafferty, R. M. (1977c): Zbl. Bakt. I. Abt. Ref. 252, 60.
— (1978b): 1st Europ. Congress on Biotechnology, Interlaken, Schweiz, 25.–29. September, Part I, 88.
Moser, A. (1978c): Gas-Wasser-Fach. Wasser/Abwasser 119, 242.
— (1978d): Proc. 6th Intern. Spec. Symp. on Yeast, Montpellier/France, 2.–8. Juli, SI 16.
Moser, A. (1980a): UNEP/UNESCO/ICRO: Training course on “Theoretical Basis of Kinetics of Growth, Metabolism and Product Formation of Microorganisms”. Akademie der Wissenschaften der DDR. Zentralinstitut für Mikrobiologie und Experimentelle Therapie, Jena, Part II, 27.
— Kosaric, N., Margaritis, A. (1980b): 30th Canad. Chem. Engng. Conference, Edmonton/Alberta, 19–22. Oktober.
Moser, A. (1980c): In Proc. 2nd Internat. Symp. Waste Treatment and Utilization, 18–20. Juni, Waterloo, Canada. Oxford, N. Y.: Pergamon Press.
— (1980e): 6th Internat. Ferm. Symp., London/Ontario, Canada, 20.–25. Juli.
Moser, F. (1977): Verfahrenstechnik 11, 670.
Mou, D. G., Cooney, Ch. L. (1976): Biotechnol. Bioeng. 18, 1371.
Noack, D. (1968): Biophysikalische Prinzipien der Populationsdynamik in der Mikrobiologie, Fortschritte der experimentellen und theoretischen Biophysik 8. Leipzig: VEB G. Thieme.
Oleskiewicz, J. A. (1977): Prog. Wat. Techn. 9, 777.
Pamment, N. B., Hall, R. J., Barford, J. P. (1978): Biotechnol. Bioeng. 20, 349.
Pardee, A. B. (1961): Symp. Soc. Gen. Microb. 11, 19.
Petrova, T. A., Knorre, W. A., Gutke, R., Bergter, F. (1977): Z. Allg. Mikrob. 17, 531.
Pirt, S. J. (1975): Principles of Microbe and Cell Cultivation. Oxford: Blackwell Scientific Publ.
Pitcher, W. H. (1978): In: Adv. Biochem. Engng. 10, 1.
Powell, E. O. (1967): In: Microb. Physiol. and Cont. Culture, H.M.S.O., London, S. 34.
Prokop, A., Humphrey, A. E. (1970): In: Disinfection (Bernardo, M. A., ed.), S. 61. New York: Marcel Dekker.
Reuß, M., Wagner, F. (1973): 3. Symp. Techn. Mikrobiol. Berlin, S. 89.
Reuß, M. (1977): In: Fortschritte der Verfahrenstechnik 15F, 549.
Ricica, J. (1969): In: Fermentation Advances (Perlman, D., ed.), S. 427. New York: Academic Press.
Roels, J. A. (1978): Proc. 1st Europ. Congress on Biotechnology, Interlaken/Schweiz, Dechema, Bd. 82, S. 221.
Roels, J. A., Kossen, N. W. F. (1978): In: Progress Ind. Microbiol. 14, 95.
Ryder, D. N., Sinclair, C. G. (1972): Biotechnol. Bioeng. 14, 787.
Ryu, D. Y., Humphrey, A. E. (1972): J. Ferment. Technol. 50, 424.
Saguy, I., Karel, M. (1980): Food Technol., February, 78.
Schaezler, D. J., McHarg, W. H., Busch, A. W. (1971): Biotechnol. Bioeng. Symp. 2, 107.
Shehata, T. E., Marr, A. G. (1971): J. Bact. 107, 210.
Sinclair, C. G., Topiwala, H. H. (1970): Biotechnol. Bioeng. 12, 1069.
Talsky, G. (1971): Angew. Chem. 83, 553.
Teissier, G. (1936): Ann. Physiol. Physicochim. Biol. 12, 527.
Terui, G. (1972): In: Microbial Engng. Proc. 1st Intern. Symp. Adv. Microb. Eng., Marianske-Lazne (Sterbacek, Z., ed.), S. 377. London: Butterworth.
Theophilou, J., Wolfbauer, O., Moser, F. (1978): Gas-Wasser-Fach. Wasser/Abwasser 119, 135.
Thyssen, H. A. C. (1979): Lebensm.-Wiss. u.-Technol. 12, 308.
Tsao, G. T., Hanson, Th. P. (1975): Biotechnol. Bioeng. 17, 1591.
Tsao, G. T., Yang, C. M. (1976a): Biotechnol. Bioeng. 18, 1827.
—— (1976b): 5th Internat. Ferm. Symp., Berlin, Abstract Nr. 5.03.
Tucek, F., Chudoba, J., Madera, V. (1971): Water Res. 5, 641.
Van Suidam, J. C., Metz, B. (1980): Biotechnol. Bioeng. (Im Druck.).
Van Uden, N., Abranches, P., Cabeca-Silva, C. (1968): Arch. Microbiol. 61, 381.
Van Uden, N., Vidal-Leiria, M. M. (1976): Arch. Microbiol. 108, 293.
Wayman, M., Tseng, M. C. (1976): Biotechnol. Bioeng. 18, 383.
Wilderer, P., Engelmann, G., Schmenger, H. (1977): Gas-Wasserfach. Wasser/Abwasser 118, 357.
]Wilderer, P. (1976): Karlsruher Berichte zur Ingenieurbiologie 8, 1-145.
]Wilderer, P., Hartmann, L. (1978): In: Münchner Beiträge zur Abwasser-, Fischerei-und Flußbiologie 29, 9.
Wolfbauer, O., Klettner, H., Moser, F. (1978): Chem. Eng. Sci. 33, 953.
Wuhrmann, K., Beust, F. von, Ghose, T. K. (1958): Schweiz. Z. Hydrol. 20, 284.
Yoon, H., Blanch, H. W. (1977): J. Appl. Chem. Biotechnol. Bioeng. 19, 1193.
Yoon, H., Klinzing, G., Blanch, H. W. (1977): Biotechnol. Bioeng. 19, 1193.
Young, T. B., Bruley, D. F., Bungay, A. R. (1970): Biotechnol. Bioeng. 12, 141.
Young, T. B., Bungay, A. R. (1973): Biotechnol. Bioeng. 15, 377.
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 1981 Springer-Verlag Wien
About this chapter
Cite this chapter
Moser, A. (1981). Formalkinetik von Bioprozessen. In: Bioprozeßtechnik. Springer, Vienna. https://doi.org/10.1007/978-3-7091-2257-0_5
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-7091-2257-0_5
Publisher Name: Springer, Vienna
Print ISBN: 978-3-7091-2258-7
Online ISBN: 978-3-7091-2257-0
eBook Packages: Springer Book Archive