Skip to main content

15. Kapitel Straftaten im Amt, §§ 331ff. StGB

  • Chapter
  • First Online:
Strafrecht Besonderer Teil 1

Part of the book series: Springer-Lehrbuch ((SLB))

  • 11k Accesses

Zusammenfassung

Didaktische Aufsätze:

  • Maiwald, Die Amtsdelikte, JuS 1977, 353

  • Geppert, Amtsdelikte (§§ 331ff.StGB), Jura 1981, 42 und 78

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Institutional subscriptions

Notes

  1. 1.

    Hierzu Maiwald JuS 1977, 353; Geppert Jura 1981, 42 und 78; Dedes FS Lackner 1987, 787; Rechtsprechungsübersicht bei Wagner JZ 1987, 594, 658 und 705.

  2. 2.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1600.

  3. 3.

    Hierzu Krönig MDR 1949, 658; Stein NJW 1961, 433; Schaupensteiner NStZ 1996, 409; Ransiek StV 1996, 446; Geerds JR 1996, 309; Kerner/Rixen GA 1996, 355; Littwin ZRP 1996, 308; Bottke ZRP 1998, 215; Ostendorf NJW 1999, 615; Bernsmann StV 2003, 521; Knauer/Kaspar GA 2005, 385; Bock JA 2008, 199; Walther Jura 2010, 511; Hauck wistra 2010, 255; Kuhlen JuS 2011, 673; Michalke StV 2011, 492; Kindhäuser ZIS 2011, 461; Löw JA 2013, 88; Greco GA 2016, 249; zu Reformüberlegungen König DRiZ 1996, 357; Volk GS Zipf 1999, 419; Kuhlen FS Schroeder 2006, 535; Schäfer/Liesching ZRP 2008, 173.

  4. 4.

    Zu § 108e StGB Schulze JR 1973, 485; Grüll ZRP 1992, 371; Barton NJW 1994, 1098; Möhrenschlager FS Weber 2004, 217; Stünker FS Meyer 2006, 589; Michalke FS Hamm 2008, 459; Jäckle ZRP 2012, 97; Hoven ZIS 2013, 33; Wolf CCZ 2013, 99; Satzger Jura 2014, 1022; Francuski HRRS 2014, 220; Kubiciel/Hoven NK 2014, 339; Hoven NStZ 2015, 553; Trips-Hebert JR 2015, 372; Braasch jurisPR-StrafR 9/2015 Anm. 1, jurisPR-StrafR 10/2015 Anm. 1 und jurisPR-StrafR 11/2015 Anm. 1; Willems CCZ 2015, 29; Momsen FS von Heintschel-Heinegg 2015, 325; Heinrich ZIS 2016, 382.

  5. 5.

    Näher Nepomuck NZWiSt 2016, 409.

  6. 6.

    Z.B. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1600ff.; Krey/Hellmann/Heinrich, BT 1, 16. Aufl. 2015, Rn. 898ff.

  7. 7.

    I.E. strittig, s. Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 331 Rn. 1; Stein/Deiters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, vor § 331 Rn. 5ff.; Schröder GA 1961, 289; Loos FS Welzel 1974, 879; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 11.05.2001 – 3 StR 549/00 – BGHSt 47, 22 = NJW 2001, 2560 = NStZ 2001, 479 = StV 2001, 680 (Anm. Geppert JK 2002 StGB § 332/6; Bittmann wistra 2002, 405); BGH U. v. 23.05.2002 – 1 StR 372/01 – BGHSt 47, 295 = NJW 2002, 2801 = NStZ 2002, 648 = StV 2003, 500 (Anm. RÜ 2002, 459; Michalke NJW 2002, 3381; Otto JK 2003 StGB § 266/23 und § 331/7; Rönnau JuS 2003, 232; Korte NStZ 2003, 156; Kindhäuser/Goy NStZ 2003, 291; Kuhlen JR 2003, 231; Ambos JZ 2003, 345; Tholl wistra 2003, 181; Mansdörfer wistra 2003, 211); BGH U. v. 15.06.2005 – 1 StR 491/04 – NStZ-RR 2005, 266; BGH U. v. 24.06.2010 – 3 StR 84/10 – StV 2011, 16.

  8. 8.

    S. hierzu Kuhlen, in: NK, 4. Aufl. 2013, § 331 Rn. 117ff.; Meister MDR 1949, 489; Bell MDR 1979, 719; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 23.11.2015 – 5 StR 352/15 – NStZ 2016, 349 = StV 2017, 81 (Anm. Houben NZWiSt 2016, 362; Nestler wistra 2017, 190).

  9. 9.

    Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 11 Rn. 12ff.; Walther Jura 2009, 421; Welp FS Lackner 1987, 761; Walther Jura 2009, 421; Rönnau/Wegner JuS 2015, 505; Heinrich wistra 2016, 471.

  10. 10.

    Hierzu Kubiciel jurisPR-Compl 2/2014 Anm. 1; Dann NJW 2016, 203; Isfen JZ 2016, 228; Papathanasiou jurisPR-StrafR 2/2016 Anm. 1; Papathanasiou wistra 2016, 175; Kappel/Junkers NZWiSt 2016, 382.

  11. 11.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 331 Rn. 4; aus der Rspr. vgl. RG U. v. 17.01.1902 – 4542/01 – RGSt 35, 75; BGH U. v. 22.05.1958 – 1 StR 551/57 – BGHSt 11, 345 = NJW 1958, 1101; BGH U. v. 28.10.2004 – 3 StR 301/03 (Kremendahl I) – BGHSt 49, 275 = NJW 2004, 3569 = NStZ 2005, 509 (Anm. Otto JK 2005 StGB § 331/9; RÜ 2005, 37; LL 2005, 171; RA 2005, 33; famos 2/2005; Saliger/Sinner NJW 2005, 1073; Korte NStZ 2005, 512; Dölling JR 2005, 519; Kargl JZ 2005, 503); BGH B. v. 01.03.2004 – 5 StR 271/03 – NStZ 2004, 564 = StV 2004, 489.

  12. 12.

    S. nur Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 331 Rn. 3.

  13. 13.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 331 Rn. 2; näher Bell MDR 1979, 719; Frister FS Puppe 2011, 451; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 24.10.1990 – 3 StR 1967/90 – BGHSt 37, 207 = NJW 1991, 576 = NStZ 1991, 129 = StV 1991, 419 (Anm. Hemmer-BGH-Classics Strafrecht, 2003, Nr. 84; Otto JK 1991 StGB § 348/5 und § 331/3; Hassemer JuS 1991, 606).

  14. 14.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1606; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 03.12.1987 – 4 StR 554/87 – BGHSt 35, 128 = NJW 1988, 2547 = BGH NStZ 1988, 458 = StV 1988, 152 (Anm. Geppert JK 1988 StGB § 333/3; Sonnen JA 1988, 232; Kuhlen NStZ 1988, 433; Tenckhoff JR 1989, 33); OLG Karlsruhe B. v. 21.09.1988 – 3 Ws 13/88 – NJW 1989, 238; BGH U. v. 09.10.1990 – 1 StR 538/89 – BGHSt 37, 191 = NJW 1991, 367 = NStZ 1991, 78.

  15. 15.

    Saliger, in: NK, 4. Aufl. 2013, § 11 Rn. 19f.

  16. 16.

    Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 11 Rn. 16.

  17. 17.

    Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 11 Rn. 17ff.; Zeiler MDR 1996, 439; Otto Jura 1997, 47.

  18. 18.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1398, 1609; aus der Rspr. vgl. BVerfG U. v. 14.07.1959 – 2 BvF 1/58 – BVerfGE 10, 20 = NJW 1959, 1531.

  19. 19.

    Rudolphi/Stein, in: SK-StGB, 40. Lfg., 7. Aufl. 2005, § 11 Rn. 30a; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 27.11.2009 – 2 StR 104/09 – BGHSt 54, 202 = NJW 2010, 784 = NStZ 2010, 207 = StV 2011, 359 (Anm. Geppert JK 2010 StGB § 11 I Nr. 2/8; Hecker JuS 2010, 828; LL 2010, 384; famos 4/2010; Stoffers NJW 2010, 789; Kretschmer JR 2010, 127; Heinrich JZ 2010, 529); BGH B. v. 09.12.2010 – 3 StR 312/10 – BGHSt 56, 97 = NJW 2011, 1374 = NStZ 2011, 394 = StV 2011, 355 (Anm. Hecker JuS 2011, 561; Radtke NStZ 2011, 510).

  20. 20.

    Bock, in: Graf/Jäger/Wittig, Wirtschaftsstrafrecht, 2. Aufl. 2017, § 11 Rn. 10; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 24.11.1953 – 5 StR 466/53 – BGHSt 5, 100 = NJW 1954, 439 (Anm. Schröder NJW 1954, 441).

  21. 21.

    Hierzu zsf. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 11 Rn. 6; ausf. Deiters NStZ 2003, 453; Marel StraFo 2003, 259; Dahs/Müssig NStZ 2006, 191; Rübenstahl HRRS 2006, 23; Verjans FS Volk 2009, 829; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH U. v. 17.03.2015 – 2 StR 281/14 – NJW 2015, 2678 = NStZ 2015, 451 = StV 2015, 758 (Anm. Becker NStZ 2015, 454).

  22. 22.

    LG Köln B. v. 12.02.2003 – 114 Qs 5/03 – NStZ-RR 2003, 364 = StV 2003, 507.

  23. 23.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1609.

  24. 24.

    BGH U. v. 09.05.2006 – 5 StR 453/05 – BGHSt 51, 44.

  25. 25.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 11 Nr. 16.

  26. 26.

    Zsf. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1610; ausf. Jessen MDR 1962, 526; Wiedemann NJW 1965, 852; Bernsmann StV 2005, 685; Becker StV 2006, 263; Radtke NStZ 2007, 57; Szesny/Brockhaus NStZ 2007, 624; Sinner HRRS 2008, 327; Zwiehoff FS Herzberg 2008, 155; Becker NStZ 2009, 306; Bernsmann StV 2009, 308; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Celle B. v. 02.08.2016 – 1 Ws 358–359/16 – NStZ-RR 2016, 303.

  27. 27.

    Näher Saliger, in: NK, 4. Aufl. 2013, § 11 Rn. 32f.

  28. 28.

    Hierzu Neupert NJW 2006, 2811; Geis wistra 2007, 361; Klötzer NStZ 2008, 12; Miessen FS Mehle 2009, 431; Krüger ZIS 2011, 692; Wengenroth/Meyer JA 2012, 646; Litzka WiJ 2013, 80; Cosack ZIS 2013, 226.

  29. 29.

    Etwa Neupert NJW 2006, 2811.

  30. 30.

    BGH NStZ 2012, 35 (Anm. Tsambikakis JR 2011, 538; Schuhr NStZ 2012, 11).

  31. 31.

    Klötzer NStZ 2008, 12 (16).

  32. 32.

    LG Hamburg U. v. 22.03.2011 – 407 O 163/09.

  33. 33.

    BGH B. v. 29.03.2012 – GSSt 2/11 – BGHSt 57, 202.

  34. 34.

    Hierzu Hoven NStZ 2015, 553; Brettel/Duttge/Schuhr JZ 2015, 929; Schröder NZWiSt 2015, 321 und 361; Bittmann/Brockhaus/Rübenstahl/Schröder/Tsambikakis WiJ 2015, 176; Steenbreker MedR 2015, 660; Dann/Scholz NJW 2016, 2077; Kubiciel jurisPR-StrafR 11/2016 Anm. 1; Kubiciel WiJ 2016, 1; Geiger CCZ 2016, 172; Kubiciel jurisPR-Compl 3/2016 Anm. 1; Dann KriPoZ 2016, 169; Kubiciel MedR 2016, 1; Wissing/Cierniak NZWiSt 2016, 41; Grzesiek/Sauerwein NZWiSt 2016, 369; Damas wistra 2017, 128; Krüger NZWiSt 2017, 129; zur vorherigen Reformdiskussion Schneider HRRS 2013, 473; Dannecker ZRP 2013, 37; Braun MedR 2013, 277.

  35. 35.

    Rudolphi/Stein, in: SK-StGB, 40. Lfg., 7. Aufl. 2005, § 11 Rn. 29ff.; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 13.01.2016 – 2 StR 148/15 – BGHSt 61, 135 = NJW 2016, 1398 = NStZ 2016, 523.

  36. 36.

    Bock, in: Graf/Jäger/Wittig, Wirtschaftsstrafrecht, 2. Aufl. 2017, § 11 Rn. 10; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH U. v. 13.01.2016 – 2 StR 148/15 – BGHSt 61, 135 = NJW 2016, 1398 = NStZ 2016, 523; OLG Celle B. v. 02.08.2016 – 1 Ws 358–359/16 – NStZ-RR 2016, 303.

  37. 37.

    Hierzu Dann NJW 2016, 203; Isfen JZ 2016, 228.

  38. 38.

    Näher Kubiciel jurisPR-Compl 2/2014 Anm. 1; Dann NJW 2016, 203; Papathanasiou jurisPR-StrafR 2/2016 Anm. 1; Papathanasiou wistra 2016, 175; Kappel/Junkers NZWiSt 2016, 382.

  39. 39.

    S. nur Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 11 Rn. 19.

  40. 40.

    Rudolphi/Stein, in: SK-StGB, 40. Lfg., 7. Aufl. 2005, § 11 Rn. 34.

  41. 41.

    Hoyer, in: SK-StGB, 40. Lfg., 8. Aufl. 2005, § 14 Rn. 59.

  42. 42.

    Hoyer, in: SK-StGB, 40. Lfg., 8. Aufl. 2005, § 14 Rn. 59.

  43. 43.

    Radtke, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 11 Rn. 101; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 21.08.1996 – 2 StR 234/96 – BGHSt 42, 230 = NJW 1996, 3158 = StV 1997, 182.

  44. 44.

    Bock, in: Graf/Jäger/Wittig, Wirtschaftsstrafrecht, 2. Aufl. 2017, § 11 Rn. 11; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 28.11.1979 – 3 StR 405/79 – NJW 1980, 846; BGH B. v. 10.02.1994 – 1 StR 792/93 – NStZ 1994, 277.

  45. 45.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 331 Rn. 11; Stein/Deiters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, § 331 Rn. 41ff.; näher Cramer FS Roxin 2001, 945; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 14.10.2008 – 1 StR 260/08 (EnBW) – BGHSt 53, 6 = NJW 2008, 3580 = NStZ 2008, 688 = StV 2009, 28 (Anm. RÜ 2008, 786; Satzger JK 2009 StGB § 333/2; Jahn JuS 2009, 176; Deiters ZJS 2009, 578; Trüg NJW 2009, 196; Schlösser Hettinger JZ 2009, 370; Noltensmeier HRRS 2009, 151; Paster jurisPR-StrafR 1/2009 Anm. 2; wistra 2009, 155; Greeve CCZ 2009, 76; Kuhlen JR 2010, 148; Valerius GA 2010, 211; Reinhold HRRS 2010, 213); BGH U. v. 21.06.2007 – 4 StR 99/07 – NStZ 2008, 216 (Anm. Satzger JK 2008 StGB § 333 I/1).

  46. 46.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 331 Rn. 6; aus der Rspr. vgl. OLG Karlsruhe B. v. 19.03.2001 – 2 Ws 193/00 – NStZ 2001, 654 (Anm. Otto JK 2002 StGB § 331/5); OLG Hamm B. v. 24.08.2001 – 2 Ss 1238/00 – NStZ 2002, 38 (Anm. Otto JK 2002 StGB § 331/6; famos 1/2002); BGH U. v. 23.05.2002 – 1 StR 372/01 – BGHSt 47, 295 = NJW 2002, 2801 = NStZ 2002, 648 = StV 2003, 500 (Anm. RÜ 2002, 459; Michalke NJW 2002, 3381; Otto JK 2003 StGB § 266/23 und § 331/7; Rönnau JuS 2003, 232; Korte NStZ 2003, 156; Kindhäuser/Goy NStZ 2003, 291; Kuhlen JR 2003, 231; Ambos JZ 2003, 345; Tholl wistra 2003, 181; Mansdörfer wistra 2003, 211); BGH U. v. 23.10.2002 – 1 StR 541/01 – BGHSt 48, 44 = NJW 2003, 763 = NStZ 2003, 158 (Anm. Otto JK 2003 StGB § 332/8; RÜ 2003, 80; Kindhäuser/Goy NStZ 2003, 291; Kuhlen JR 2003, 231; Ambos JZ 2003, 345).

  47. 47.

    I.E. problematisch, s. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1625.

  48. 48.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1625; aus der Rspr. vgl. OLG Zweibrücken B. v. 15.12.1981 – 1 Ss 3/81 – NJW 1982, 1471 = NStZ 1982, 204 (Anm. Geerds JR 1982, 384).

  49. 49.

    S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 331 Rn. 13ff.; aus der Rspr. vgl. OLG Celle B. v. 28.09.2007 – 2 Ws 261/07 (Schulfoto) – NJW 2008, 164 = NStZ 2008, 519 = StV 2008, 251 (Anm. Ambos/Ziehn NStZ 2008, 498; Zieschang StV 2008, 253); BGH U. v. 26.05.2011 – 3 StR 492/10 (Schulfoto) – StV 2012, 19 (Anm. Zöller ZJS 2011, 550; Bosch JK 2012 StGB § 334/1; Hecker JuS 2012, 655; Schlösser NZWiSt 2013, 11; Beulke FS Frisch 2013, 965).

  50. 50.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 331 Rn. 8; näher Fuhrmann GA 1959, 97; Eser FS Roxin 2001, 199; Thomas FS Jung 2007, 973; Gropp FS Wolter 2013, 575; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 23.10.2002 – 1 StR 541/01 – BGHSt 48, 44 = NJW 2003, 763 = NStZ 2003, 158 (Anm. Otto JK 2003 StGB § 332/8; RÜ 2003, 80; Kindhäuser/Goy NStZ 2003, 291; Kuhlen JR 2003, 231; Ambos JZ 2003, 345); BGH U. v. 25.02.2003 – 5 StR 363/02 – NStZ-RR 2003, 171 = StV 2003, 500 (Anm. Tholl wistra 2003, 464); BGH U. v. 02.02.2005 – 5 StR 168/04 – NStZ 2005, 334 (Anm. RÜ 2005, 372); KG U. v. 28.05.2008 – (2/5) 1 Ss 375/06 (58/06) – NStZ-RR 2008, 373 = StV 2009, 32 (Anm. Rettenmaier CCZ 2009, 35).

  51. 51.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1628.

  52. 52.

    Ganz h.M., s. nur Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 331 Rn. 12; aus der Rspr. vgl. OLG Celle B. v. 28.09.2007 – 2 Ws 261/07 (Schulfoto) – NJW 2008, 164 = NStZ 2008, 519 = StV 2008, 251 (Anm. Ambos/Ziehn NStZ 2008, 498; Zieschang StV 2008, 253); BGH U. v. 21.06.2007 – 4 StR 99/07 – NStZ 2008, 216 (Anm. Satzger JK 2008 StGB § 333 I/1).

  53. 53.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 331 Rn. 11c; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 14.10.2008 – 1 StR 260/08 (EnBW) – BGHSt 53, 6 = NJW 2008, 3580 = NStZ 2008, 688 = StV 2009, 28 (Anm. RÜ 2008, 786; Satzger JK 2009 StGB § 333/2; Jahn JuS 2009, 176; Deiters ZJS 2009, 578; Trüg NJW 2009, 196; Schlösser Hettinger JZ 2009, 370; Noltensmeier HRRS 2009, 151; Paster jurisPR-StrafR 1/2009 Anm. 2; wistra 2009, 155; Greeve CCZ 2009, 76; Kuhlen JR 2010, 148; Valerius GA 2010, 211; Reinhold HRRS 2010, 213).

  54. 54.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 331 Rn. 7; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 11.05.2001 – 3 StR 549/00 – BGHSt 47, 22 = NJW 2001, 2560 = NStZ 2001, 479 = StV 2001, 680 (Anm. Geppert JK 2002 StGB § 332/6; Bittmann wistra 2002, 405).

  55. 55.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 331 Rn. 18; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 11.05.2006 – 3 StR 389/05 – NStZ 2006, 628 (Anm. RÜ 2006, 482).

  56. 56.

    Lackner/Kühl, StGB, 28. Aufl. 2014, § 331 Rn. 20; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 15.05.1956 – 2 StR 35/56 – BGHSt 9, 245 = NJW 1956, 1526; BGH U. v. 12.09.1984 – 3 StR 333/84 – BGHSt 33, 37 = NJW 1985, 752 = StV 1985, 146 (Anm. Rengier JR 1985, 249).

  57. 57.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1623; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 30.04.1957 – 1 StR 287/56 – BGHSt 10, 237 = NJW 1957, 1078 (Anm. Bohne JZ 1957, 718); BGH U. v. 09.09.1988 – 2 StR 352/88 – NJW 1989, 914 = NStZ 1989, 223 = StV 1989, 16 (Anm. Geppert JK 1989 StGB § 332/4; Bottke JR 1989, 432).

  58. 58.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 331 Rn. 19; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 09.09.1988 – 2 StR 352/88 – NJW 1989, 914 = NStZ 1989, 223 (Anm. Geppert JK 1989 StGB § 332/4; Bottke JR 1989, 432); BGH B. v. 27.06.2002 – 4 StR 28/02 – NStZ-RR 2002, 272 = StV 2002, 604.

  59. 59.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 331 Rn. 8; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 30.04.1957 – 1 StR 287/56 – BGHSt 10, 237 = NJW 1957, 1078 (Anm. Bohne JZ 1957, 718); BGH U. v. 28.10.1986 – 5 StR 244/86 – NJW 1987, 1340 = NStZ 1987, 326 = StV 1987, 153 (Anm. Otto JK 1987 StGB § 332/2; Hassemer JuS 1987, 662; Letzgus NStZ 1987, 309).

  60. 60.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 331 Rn. 20; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 03.02.1960 – 4 StR 437/59 – BGHSt 14, 123 = NJW 1960, 971; BGH U. v. 25.07.1960 – 2 StR 91/60 – BGHSt 15, 88 = NJW 1960, 2154 (Anm. Bähr JuS 1961, 71).

  61. 61.

    Strittig, wie hier Kuhlen, in: NK, 4. Aufl. 2013, § 331 Rn. 30; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 25.07.1960 – 2 StR 91/60 – BGHSt 15, 88 = NJW 1960, 2154 (Anm. Bähr JuS 1961, 71).

  62. 62.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1630; näher Sahan FS Ostendorf 2015, 765; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 03.12.1987 – 4 StR 554/87 – BGHSt 35, 128 = NJW 1988, 2547 = BGH NStZ 1988, 458 = StV 1988, 152 (Anm. Geppert JK 1988 StGB § 333/3; Sonnen JA 1988, 232; Kuhlen NStZ 1988, 433; Tenckhoff JR 1989, 33); OLG Frankfurt U. v. 21.10.1988 – 1 Ss 4/88 – NJW 1989, 847 = NStZ 1989, 76; BGH U. v. 03.12.1997 – 2 StR 267/97 – NStZ 1998, 194 (Anm. Böse JA 1998, 629; LL 1998, 395); OLG Hamburg B. v. 14.01.2000 – 2 Ws 243/99 – StV 2001, 277 (Anm. RÜ 2001, 370; Zieschang StV 2001, 290).

  63. 63.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 331 Rn. 9.

  64. 64.

    H.M., s. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 331 Rn. 6; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 03.02.1960 – 4 StR 437/59 – BGHSt 14, 123 = NJW 1960, 971; BGH U. v. 05.10.1960 – 2 StR 427/60 – BGHSt 16, 37 = NJW 1961, 1316; OLG Hamm U. v. 26.10.1972 – 5 Ss 751/72 – NJW 1973, 716.

  65. 65.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 331 Rn. 6; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH U. v. 17.03.2015 – 2 StR 281/14 – NJW 2015, 2678 = NStZ 2015, 451 = StV 2015, 758 (Anm. Becker NStZ 2015, 454).

  66. 66.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 331 Rn. 7; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 21.06.2007 – 4 StR 99/07 – NStZ 2008, 216 (Anm. Satzger JK 2008 StGB § 333 I/1); BGH U. v. 17.03.2015 – 2 StR 281/14 – NJW 2015, 2678 = NStZ 2015, 451 = StV 2015, 758 (Anm. Becker NStZ 2015, 454).

  67. 67.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 331 Rn. 6; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 19.02.2003 – 2 StR 371/02 – BGHSt 48, 213 = NJW 2003, 2036 = NStZ 2004, 459 (Anm. Heinrich NStZ 2004, 459).

  68. 68.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 331 Rn. 14; näher Schünemann FS Otto 2007, 777; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Düsseldorf B. v. 29.04.2015 – III-1 Ws 429/14 (Anm. Jahn JuS 2015, 850; Meyer-Lohkamp jurisPR-StrafR 16/2015 Anm. 2; Rettenmaier jurisPR-Compl 2/2016 Anm. 4); BGH U. v. 17.03.2015 – 2 StR 281/14 – NJW 2015, 2678 = NStZ 2015, 451 = StV 2015, 758 (Anm. Becker NStZ 2015, 454).

  69. 69.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1632.

  70. 70.

    Hierzu Heine/Eisele, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 331 Rn. 45ff.; Satzger ZStW 2003, 469; Deiters ZJS 2008, 465; Lung NZWiSt 2017, 100; aus der Rspr. vgl. OLG Celle B. v. 28.09.2007 – 2 Ws 261/07 (Schulfoto) – NJW 2008, 164 = NStZ 2008, 519 = StV 2008, 251 (Anm. Ambos/Ziehn NStZ 2008, 498; Zieschang StV 2008, 253); BGH U. v. 14.10.2008 – 1 StR 260/08 (EnBW) – BGHSt 53, 6 = NJW 2008, 3580 = NStZ 2008, 688 = StV 2009, 28 (Anm. RÜ 2008, 786; Satzger JK 2009 StGB § 333/2; Jahn JuS 2009, 176; Deiters ZJS 2009, 578; Trüg NJW 2009, 196; Schlösser Hettinger JZ 2009, 370; Noltensmeier HRRS 2009, 151; Paster jurisPR-StrafR 1/2009 Anm. 2; wistra 2009, 155; Greeve CCZ 2009, 76; Kuhlen JR 2010, 148; Valerius GA 2010, 211; Reinhold HRRS 2010, 213).

  71. 71.

    S. Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 331 Rn. 18; ausf. Kaiser NJW 1981, 321; Scheu NJW 1981, 1195; Rudolphi NJW 1982, 1417; Brodowski HRRS 2009, 277.

  72. 72.

    Hierzu Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 331 Rn. 15; näher Pfeiffer NJW 1997, 782; Lüderssen JZ 1997, 112; Dauster NStZ 1999, 63; Walter ZRP 1999, 292; Diettrich/Schatz ZRP 2001, 521; Kargl ZStW 2002, 763; Haeser MedR 2002, 55; Erlinger MedR 2002, 60; Ratzel MedR 2002, 63; Ulsenheimer FS Geilen 2003, 185; Bernsmann FS Leuze 2003, 59; Diettrich/Jungeblodt FS Schreiber 2003, 1015; Tag JR 2004, 50; Geis FS Rüping 2008, 195; Harriehausen NStZ 2013, 256; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 23.05.2002 – 1 StR 372/01 – BGHSt 47, 295 = NJW 2002, 2801 = NStZ 2002, 648 = StV 2003, 500 (Anm. RÜ 2002, 459; Michalke NJW 2002, 3381; Otto JK 2003 StGB § 266/23 und § 331/7; Rönnau JuS 2003, 232; Korte NStZ 2003, 156; Kindhäuser/Goy NStZ 2003, 291; Kuhlen JR 2003, 231; Ambos JZ 2003, 345; Tholl wistra 2003, 181; Mansdörfer wistra 2003, 211); BGH U. v. 23.10.2002 – 1 StR 541/01 – BGHSt 48, 44 = NJW 2003, 763 = NStZ 2003, 158 (Anm. Otto JK 2003 StGB § 332/8; RÜ 2003, 80; Kindhäuser/Goy NStZ 2003, 291; Kuhlen JR 2003, 231; Ambos JZ 2003, 345); BGH U. v. 25.02.2003 – 5 StR 363/02 – NStZ-RR 2003, 171 = StV 2003, 500 (Anm. Tholl wistra 2003, 464); BGH U. v. 30.09.2010 – 4 StR 150/10 – NStZ-RR 2011, 82.

  73. 73.

    S. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 331 Rn. 22ff.; näher Bank NJW 1962, 85; Michalke FS Rieß 2002, 771; Michalke FS Müller 2008, 447; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH U. v. 28.11.2012 – 5 StR 412/12 – NStZ 2013, 246 = StV 2013, 512; BGH U. v. 17.03.2015 – 2 StR 281/14 – NJW 2015, 2678 = NStZ 2015, 451 = StV 2015, 758 (Anm. Becker NStZ 2015, 454).

  74. 74.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1640; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 31.05.1983 – 1 StR 772/82 – NStZ 1984, 24 (Anm. Geppert JK 1984 StGB § 331/2; Sonnen JA 1984, 177).

  75. 75.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 332 Rn. 5; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 11.04.2001 – 3 StR 503/00 – NJW 2001, 2558 = NStZ 2001, 425 (Anm. Kudlich JR 2001, 516); OLG Hamburg B. v. 14.01.2000 – 2 Ws 243/99 – StV 2001, 277 (Anm. RÜ 2001, 370; Zieschang StV 2001, 290).

  76. 76.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 332 Rn. 2; aus der Rspr. vgl. zuletzt BVerfG B. v. 13.07.2015 – 1 BvR 1089/13, 1 BvR 1090/13 – BVerfG NJW 2015, 3430 (Anm. LL 2015, 838; Muckel JA 2016, 238; famos 2/2016).

  77. 77.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 332 Rn. 5; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 23.05.2002 – 1 StR 372/01 – BGHSt 47, 295 = NJW 2002, 2801 = NStZ 2002, 648 = StV 2003, 500 (Anm. RÜ 2002, 459; Michalke NJW 2002, 3381; Otto JK 2003 StGB § 266/23 und § 331/7; Rönnau JuS 2003, 232; Korte NStZ 2003, 156; Kindhäuser/Goy NStZ 2003, 291; Kuhlen JR 2003, 231; Ambos JZ 2003, 345; Tholl wistra 2003, 181; Mansdörfer wistra 2003, 211); BGH U. v. 23.10.2002 – 1 StR 541/01 – BGHSt 48, 44 = NJW 2003, 763 = NStZ 2003, 158 (Anm. Otto JK 2003 StGB § 332/8; RÜ 2003, 80; Kindhäuser/Goy NStZ 2003, 291; Kuhlen JR 2003, 231; Ambos JZ 2003, 345); BGH U. v. 14.02.2007 – 5 StR 323/06 – NStZ-RR 2008, 13 = StV 2007, 358 (Anm. Geppert JK 2007 StGB § 331/12).

  78. 78.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 332 Rn. 9, 9a; näher Henkel JZ 1960, 507; Fuhrmann ZStW 1960, 534; Schröder GA 1961, 289; Bernsmann FS Rissing-van Saan 2011, 75; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 27.11.2009 – 2 StR 104/09 – BGHSt 54, 202 = NJW 2010, 784 = NStZ 2010, 207 = StV 2011, 359 (Anm. Geppert JK 2010 StGB § 11 I Nr. 2/8; Hecker JuS 2010, 828; LL 2010, 384; famos 4/2010; Stoffers NJW 2010, 789; Kretschmer JR 2010, 127; Heinrich JZ 2010, 529).

  79. 79.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 332 Rn. 12; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 23.10.2002 – 1 StR 541/01 – BGHSt 48, 44 = NJW 2003, 763 = NStZ 2003, 158 (Anm. Otto JK 2003 StGB § 332/8; RÜ 2003, 80; Kindhäuser/Goy NStZ 2003, 291; Kuhlen JR 2003, 231; Ambos JZ 2003, 345); BGH U. v. 14.02.2007 – 5 StR 323/06 – NStZ-RR 2008, 13 = StV 2007, 358 (Anm. Geppert JK 2007 StGB § 331/12).

  80. 80.

    Hierzu Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 332 Rn. 6f.

  81. 81.

    Korte, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 332 Rn. 22.

  82. 82.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1644.

  83. 83.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 335 Rn. 9.

  84. 84.

    Näher Dornseifer JZ 1973, 267.

  85. 85.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 333 Rn. 3; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 25.07.1960 – 2 StR 91/60 – BGHSt 15, 88 = NJW 1960, 2154 (Anm. Bähr JuS 1961, 71).

  86. 86.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 333 Rn. 4; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 25.07.1960 – 2 StR 91/60 – BGHSt 15, 88 = NJW 1960, 2154 (Anm. Bähr JuS 1961, 71); BGH B. v. 28.03.2000 – 1 StR 637/99 – NStZ 2000, 439 = StV 2001, 548

  87. 87.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 333 Rn. 3.

  88. 88.

    Korte, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 333 Rn. 14; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 05.10.1960 – 2 StR 374/60 – BGHSt 15, 184 = NJW 1961, 468; BGH B. v. 22.07.2003 – 5 StR 22/03 – NStZ 2003, 684 = StV 2004, 147.

  89. 89.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 333 Rn. 9.

  90. 90.

    Zu § 339 StGB Evers DRiZ 1955, 187; Schlösser NJW 1960, 943; Arndt NJW 1960, 1140; Kaiser NJW 1960, 1328; Spendel GS Radbruch 1968, 312; Mohrbotter JZ 1969, 491; Bemmann GA 1969, 65; Dellian ZRP 1969, 51; Beckenkamp ZRP 1969, 168; Marx JZ 1970, 248; Rudolphi ZStW 1970, 610; Schreiber GA 1972, 193; Sarstedt FS Heinitz 1972, 427; Spendel FS Heinitz 1972, 445; Bemmann JZ 1973, 547; Spendel FS Peters 1974, 163; Krause NJW 1976, 285; Müller NJW 1980, 2390; Behrendt JuS 1989, 945; Bemmann JZ 1995, 123; Spendel JZ 1995, 375; Spendel NJW 1996, 809; Scheffler NStZ 1996, 67; Seebode FS Lenckner 1998, 585; Lehmann NStZ 2006, 127; Marsch DRiZ 2009, 209; Hoenigs KritV 2009, 303; Kargl FS Hassemer 2010, 849; Koch ZIS 2011, 470; Giehring FS Wolter 2013, 699; zu Reformüberlegungen Bemmann/Seebode/Spendel ZRP 1997, 307; Albrecht ZRP 2004, 259; Erb FS Küper 2007, 29.

  91. 91.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 339 Rn. 1; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 06.10.1994 – 4 StR 23/94 – BGHSt 40, 272 = NJW 1995, 64 = NStZ 1995, 31 = StV 1995, 192 (Anm. Schmidt JuS 1995, 271; Schoreit StV 1995, 195; Spendel JR 1995, 214); BGH U. v. 30.11.1995 – 4 StR 777/94 – NStZ-RR 1996, 65; BGH U. v. 30.11.1995 – 4 StR 777/94 – NStZ-RR 1996, 69; BGH U. v. 21.08.1997 – 5 StR 652/96 – BGHSt 43, 183 = NJW 1998, 248 (Anm. Müller NStZ 1998, 195).

  92. 92.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 339 Rn. 3; ausf. Otto Jura 1986, 221; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 01.12.1959 – 1 StR 542/59 – NJW 1960, 253; BGH U. v. 14.03.1972 – 5 StR 589/71 – BGHSt 24, 326 = NJW 1972, 1059 (Anm. Bemmann JZ 1972, 599).

  93. 93.

    Uebele, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 339 Rn. 21; aus der Rspr. vgl. OLG Karlsruhe B. v. 09.12.2003 – 3 Ws 174/03 – NJW 2004, 1469 = NStZ-RR 2005, 12 (Anm. Geppert JK 2004 StGB § 339/2; Martin JuS 2004, 635); BGH U. v. 18.07.2013 – 4 StR 84/13 – NStZ 2013, 655 = StV 2014, 16 (Anm. Nestler NStZ 2013, 657; Satzger JK 2014 StGB § 339/4; Hecker JuS 2014, 85; Heghmanns ZJS 2014, 105); BGH U. v. 13.05.2015 – 3 StR 498/14 – NStZ 2015, 651 = StV 2017, 397 (Anm. RÜ 2015, 648; Bosch Jura 2016, 219).

  94. 94.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 339 Rn. 5; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 29.10.1992 – 4 StR 353/92 – BGHSt 38, 381 = NJW 1993, 605 = NStZ 1993, 540 (Anm. Kühl, Höchstrichterliche Rspr. BT, 2002, Nr. 90; Brammsen NStZ 1993, 542; Seebode JR 1994, 1); BGH U. v. 09.05.1994 – 5 StR 354/93 – BGHSt 40, 169 = NJW 1994, 3238 = NStZ 1994, 437 = StV 1995, 187 (Anm. Schulz StV 1995, 206); BGH U. v. 15.09.1995 – 5 StR 713/94 – BGHSt 41, 247 = NJW 1995, 3324 = NStZ 1996, 86 = StV 1996, 34; OLG Hamm B. v. 10.02.1999 – 2 Ws 20/99 – NJW 1999, 2291 (Anm. LL 1999, 595).

  95. 95.

    H.M., Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 339 Rn. 5; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 24.02.1988 – 3 StR 476/87 – BGHSt 35, 224 = NJW 1988, 2809 = NStZ 1988, 498 (Anm. Otto JZ 1988, 883); OLG Karlsruhe B. v. 09.12.2003 – 3 Ws 174/03 – NJW 2004, 1469 = NStZ-RR 2005, 12 (Anm. Geppert JK 2004 StGB § 339/2; Martin JuS 2004, 635).

  96. 96.

    S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 339 Rn. 10f.; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 29.07.1986 – 1 StR 330/86 – BGHSt 34, 146 = NJW 1986, 3093 = NStZ 1987, 23; OLG Hamm B. v. 10.02.1999 – 2 Ws 20/99 – NJW 1999, 2291 (Anm. LL 1999, 595); OLG Hamburg B. v. 04.01.2005 – 3 Ws 176/04 – NStZ-RR 2005, 143.

  97. 97.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 339 Rn. 11.

  98. 98.

    Zum Sonderfall der Aufarbeitung von Verfehlungen der DDR-Staatsanwälte Letzgus FS Helmrich 1994, 73; Amelung GA 1996, 51; Homann KJ 1996, 494; Willnow JR 1997, 221 und 265; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 10.12.1998 – 5 StR 322/98 (Havemann) – BGHSt 44, 275 = NJW 1999, 3347 = NStZ 1999, 420 (Anm. Schroeder NStZ 1999, 420; Spendel JR 1999, 221; Krauss FS Hamm 2008, 357); BGH U. v. 21.01.1999 – 5 StR 565 – 98 – NStZ 1999, 245; BGH B. v. 15.06.1999 – 5 StR 614 – 98 – NStZ 1999, 562; BGH U. v. 22.04.1998 – 3 StR 644 – 97 – NStZ-RR 1999, 43; BGH U. v. 13.10.1999 – 3 StR 297/99 – NStZ 2000, 91; BGH B. v. 20.10.1999 – 5 StR 439/99 – NStZ-RR 2000, 140; BGH U. v. 08.03.2000 – 5 StR 555/99 – NStZ-RR 2000, 302.

  99. 99.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1670.

  100. 100.

    H.M., Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 339 Rn. 7; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 15.09.1995 – 5 StR 713/94 – BGHSt 41, 247 = NJW 1995, 3324 = NStZ 1996, 86 = StV 1996, 34; StA Osnabrück E. v. 15.01.2013 – NZS 123 Js 9102/12 (Anm. Becker StraFo 2013, 435; Keiser StraFo 2013, 436); GenStA Oldenburg E. v. 04.07.2013 – NZS 500 ZS 275/13 (Anm. Becker StraFo 2013, 435; Keiser StraFo 2013, 436).

  101. 101.

    Lackner/Kühl, StGB, 28. Aufl. 2014, § 339 Rn. 3; aus der Rspr. vgl. OLG Bremen B. v. 26.07.1985 – Ws 126/84 – NStZ 1986, 120 (Anm. Sonnen JA 1986, 285; Geppert JK 1986 StGB § 336/2).

  102. 102.

    Hierzu Stein/Deiters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, § 339 Rn. 39ff.; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH U. v. 22.01.2014 – 2 StR 479/13 – BGHSt 59, 144 = NJW 2014, 1192 = StV 2014, 547 (Anm. Satzger JK 2014 StGB § 339/5; Jahn JuS 2014, 850; famos 6/2014); BGH U. v. 27.01.2016 – 5 StR 328/15 – NStZ 2016, 351 (Anm. RÜ 2016, 303); OLG Hamm B. v. 06.10.2016 – 4 Ws 232–235/16 – NStZ-RR 2016, 373; BGH U. v. 13.05.2015 – 3 StR 498/14 – NStZ 2015, 651 = StV 2017, 397 (Anm. RÜ 2015, 648; Bosch Jura 2016, 219); RhPfVerfGH B. v. 30.06.2015 – VGH B 15/15 – NStZ-RR 2015, 346 = StV 2017, 399 (Anm. Mückenberger/Buchert StV 2017, 404).

  103. 103.

    Etwa Mohrbotter JZ 1969, 491 (494).

  104. 104.

    S. die obigen Nachweise, zsf. auch Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 339 Rn. 9c ff.

  105. 105.

    S. nur Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 339 Rn. 5.

  106. 106.

    S. (wenn auch modifizierend) Stein/Deiters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, § 339 Rn. 48 m.w.N.

  107. 107.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 339 Rn. 17ff.; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH U. v. 11.04.2013 – 5 StR 261/12 – NStZ 2013, 648 = NStZ-RR 2013, 210 (Anm. Bosch JK 2013 StGB § 339/3); BGH U. v. 18.07.2013 – 4 StR 84/13 – NStZ 2013, 655 = StV 2014, 16 (Anm. Nestler NStZ 2013, 657; Satzger JK 2014 StGB § 339/4; Hecker JuS 2014, 85; Heghmanns ZJS 2014, 105).

  108. 108.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 339 Rn. 4.

  109. 109.

    Heine/Hecker, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 339 Rn. 12; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH U. v. 18.07.2013 – 4 StR 84/13 – NStZ 2013, 655 = StV 2014, 16 (Anm. Nestler NStZ 2013, 657; Satzger JK 2014 StGB § 339/4; Hecker JuS 2014, 85; Heghmanns ZJS 2014, 105).

  110. 110.

    Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 339 Rn. 8; Stein/Deiters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, § 339 Rn. 49; Scheinfeld JA 2009, 401.

  111. 111.

    So (auch zum Folgenden und m.w.N.) OLG Naumburg B. v. 06.10.2008 – 1 Ws 504/07 – NJW 2008, 3585 (3585ff.).

  112. 112.

    Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 339 Rn. 8; Erb NStZ 2009, 189 (190f.); Kuhlen, in: NK, 4. Aufl. 2013, § 339 Rn. 83.

  113. 113.

    S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 339 Rn. 8; Erb NStZ 2009, 189 (191ff.).

  114. 114.

    A.A. aber Stein/Deiters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, § 339 Rn. 4ff.

  115. 115.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1679; näher Begemann NJW 1968, 1361; Schroeder GA 1993, 389; Wünsch StV 1997, 45; Kuhlen HRRS 2015, 492; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH U. v. 13.05.2015 – 3 StR 498/14 – NStZ 2015, 651 = StV 2017, 397 (Anm. RÜ 2015, 648; Bosch Jura 2016, 219).

  116. 116.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 339 Rn. 7; näher Kuhlen HRRS 2015, 492; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH U. v. 13.05.2015 – 3 StR 498/14 – NStZ 2015, 651 = StV 2017, 397 (Anm. RÜ 2015, 648; Bosch Jura 2016, 219).

  117. 117.

    S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 339 Rn. 4; Mitsch StraFo 2009, 89.

  118. 118.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 340 Rn. 1; aus der Rspr. vgl. OLG Karlsruhe B. v. 26.10.1982 – 3 Ws 149/82 – NJW 1983, 352.

  119. 119.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 340 Rn. 2.

  120. 120.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 340 Rn. 3; aus der Rspr. vgl. OGH U. v. 22.11.1949 – StS 253/49 – NJW 1950, 196; OGH U. v. 13.02.1950 – II StS 83/49 – NJW 1950, 435.

  121. 121.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 395.

  122. 122.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 397; aus der Rspr. vgl. KG B. v. 30.04.2008 – 1 Ss 223, 73/05 – NJW 2008, 2132 = NStZ 2008, 460 (Anm. famos 10/2008); BGH U. v. 24.09.2009 – 4 StR 347/09 – NStZ 2010, 151 (Anm. Zöller von Heintschel-Heinegg JA 2010, 308; Hecker JuS 2010, 648; ZJS 2010, 671; RA 2010, 34; Heinke HRRS 2010, 428).

  123. 123.

    Eisele, BT I, 3. Aufl. 204, Rn. 398.

  124. 124.

    Hierzu Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 340 Rn. 5; näher Amelung FS Dünnebier 1982, 487; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 01.07.1958 – 1 StR 326/56 – BGHSt 12, 62 = NJW 1958, 1356; BGH U. v. 04.03.1981 – 2 StR 734/80 (Betäubungsmittel im Maßregelvollzug) – NJW 1983, 462 (Anm. Geilen JK 1981 StGB § 332/1; Amelung/Weidemann JuS 1984, 595; Herzberg JuS 1984, 937); OLG Hamm B. v. 25.07.2006 – 4 Ws 172 – 188/06 – NStZ-RR 2007, 154 (Anm. RÜ 2007, 362; RA 2007, 326).

  125. 125.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 340 Rn. 7; Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 340 Rn. 5.

  126. 126.

    Jäger JuS 2000, 38.

Author information

Authors and Affiliations

Authors

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2018 Springer-Verlag GmbH Deutschland, ein Teil von Springer Nature

About this chapter

Check for updates. Verify currency and authenticity via CrossMark

Cite this chapter

Bock , D. (2018). 15. Kapitel Straftaten im Amt, §§ 331ff. StGB. In: Strafrecht Besonderer Teil 1. Springer-Lehrbuch. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-662-54791-5_15

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-662-54791-5_15

  • Published:

  • Publisher Name: Springer, Berlin, Heidelberg

  • Print ISBN: 978-3-662-54790-8

  • Online ISBN: 978-3-662-54791-5

  • eBook Packages: Social Science and Law (German Language)

Publish with us

Policies and ethics