Zusammenfassung
Im Folgenden werden die sog. Straßenverkehrsdelikte des StGB erörtert. Hingewiesen sei ferner auf das sehr praxisrelevante Fahren ohne Fahrerlaubnis, § 21 StVG.
Notes
- 1.
Rechtsprechungsübersichten bei Krumme DRiZ 1960, 358; Horn/Hoyer JZ 1987, 965; Hatz SVR 2014, 377; zu Reformüberlegungen Wimmer DAR 1958, 145; Bockelmann DAR 1961, 181; Baumann DAR 1962, 93; Kohlhaas DAR 1962, 345; Schütt DRiZ 1965, 292; Rasehorn ZRP 1969, 81; Rebmann DAR 1978, 296; Hentschel DAR 1981, 79; Müller-Metz NZV 1994, 89; Weigend FS Miyazawa 1995, 549; Nehm DAR 1996, 432; Schünemann DAR 1998, 424; zuletzt Überlegungen zur Schaffung eines Tatbestands bzgl. verbotener Kraftfahrzeugrennen (§ 315d n.F.-E StGB): s. Zieschang JA 2016, 721; Kubiciel jurisPR-StrafR 16/2016 Anm. 1; Ceffinato ZRP 2016, 201; Neumann Jura 2017, 160; Dahlke/Hoffmann-Holland KriPoZ 2017, 35; Piper NZV 2017, 70; Preuß NZV 2017, 105; Jansen NZV 2017, 214; Mitsch DAR 2017, 70.
- 2.
Zu § 316 StGB Geppert Jura 2001, 559; Müller SVR 2011, 61; Blum SVR 2011, 173; zu kriminologischen und sanktionsrechtlichen Aspekte der Alkoholdelinquenz im Verkehr Mühlhaus DAR 1965, 141; Schöch NStZ 1991, 11; Krüger/Schöch DAR 1993, 334; Iffland DAR 1995, 269; Iffland DAR 1996, 301; Schöch NK 2001/1, 28; Dünkel FS Schöch 2010, 101.
- 3.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 316 Rn. 1; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 27.10.1988 – 4 StR 239/88 – BGHSt 35, 390 = NJW 1989, 723 = StV 1989, 305 (Anm. Geppert JK 1989 StGB § 316/4; Hassemer JuS 1989, 578; Hentschel JR 1990, 32).
- 4.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 316 Rn. 1; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Stuttgart U. v. 17.10.2016 – 2 Ss 542/16 (Anm. Reckmann jurisPR-StrafR 23/2016 Anm. 2).
- 5.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 49; näher Rudolphi GA 1970, 353; Rehberg FS Schultz 1977, 72; aus der Rspr. vgl. OLG Dresden B. v. 19.12.2005 – 3 Ss 588/05 – NJW 2006, 1013 (Anm. Bosch JA 2006, 576; Jahn JuS 2006, 468; LL 2006, 396; RA 2006, 259; König DAR 2006, 161; Ternig SVR 2006, 351; Grupp/Kinzig NStZ 2007, 132).
- 6.
Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 316 Rn. 9.
- 7.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1103; näher Blum SVR 2013, 250.
- 8.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 316 Rn. 2; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 23.09.2014 – 4 StR 92/14 – BGHSt 59, 311 = NJW 2015, 1124 = NStZ 2015, 409 (Anm. Satzger Jura 2015, 1012; Kudlich JA 2015, 232; Jahn JuS 2015, 372; famos/3/2015; Gübner NJW 2015, 1126; Mitsch NStZ 2015, 410); VGH München U. v. 17.11.2014 – 11 ZB 14/1755 – NJW 2015, 1626 (Anm. Scheidler DAR 2015, 108).
- 9.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1105; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 18.01.1990 – 4 StR 292/89 – BGHSt 36, 341 = NJW 1990, 1245 = NStZ 1990, 232 (Anm. Hentschel JR 1991, 113); BGH U. v. 02.05.1995 – 4 StR 187/95 – NJW 1996, 208.
- 10.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1105; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 23.09.2014 – 4 StR 92/14 – BGHSt 59, 311 = NJW 2015, 1124 = NStZ 2015, 409 (Anm. Satzger Jura 2015, 1012; Kudlich JA 2015, 232; Jahn JuS 2015, 372; famos/3/2015; Gübner NJW 2015, 1126; Mitsch NStZ 2015, 410).
- 11.
Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 3a; Reichart NJW 1994, 103; aus der Rspr. vgl. BayObLG U. v. 16.09.1983 – RReg. 1 St 181/83 – NJW 1984, 878; OLG Frankfurt B. v. 26.11.1984 – 2 Ss 412/84 – NJW 1985, 2961; BGH B. v. 18.01.1990 – 4 StR 292/89 – BGHSt 36, 341 = NJW 1990, 1245 = NStZ 1990, 232 (Anm. Hentschel JR 1991, 113).
- 12.
Sternberg-Lieben/Hecker, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 316 Rn. 19; a.A. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 3a; aus der Rspr. vgl.OLG Celle U. v. 15.10.1964 – 1 Ss 327/64 – NJW 1965, 63.
- 13.
Sternberg-Lieben/Hecker, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 316 Rn. 19; aus der Rspr. vgl. BayObLG U. v. 26.08.1958 – RReg. 2 St 462/58 – NJW 1959, 111; BGH B. v. 29.03.1960 – 4 StR 55/60 – BGHSt 14, 185 = NJW 1960, 1211.
- 14.
S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 3a; aus der Rspr. vgl. zuletzt AG Landstuhl B. v. 20.10.2016 – 2 OWi 4286 Js 10115/16 (Anm. Schulz-Merkel jurisPR-StrafR 7/2017 Anm. 5).
- 15.
Hierzu Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1106ff.; näher Rebler DAR 2005, 65; Blum SVR 2012, 365; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 05.10.2011 – 4 StR 401/11 – NStZ-RR 2012, 185 = StV 2012, 218 (Anm. Bosch JK 2012 StGB § 315b I Nr. 3/15; RÜ 2012, 107; RA 2012, 298; Geppert DAR 2012, 372); BGH U. v. 30.01.2013 – 4 StR 527/12 – NStZ 2013, 530 (Anm. RÜ 2013, 433).
- 16.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 316 Rn. 7f:, aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Hamburg B. v. 19.12.2016 – 1 Rev 76/16 (Anm. Kerkmann NZV 2017, 193).
- 17.
Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 12ff.; Goltz JR 1955, 169; Osterhaus NJW 1972, 2206; Barton StV 1983, 428; Schwerd FS Spendel 1992, 583; Schembecker JuS 1993, 674; Otto FG 50 Jahre BGH IV 2000, 111; König JA 2003, 131; Satzger Jura 2013, 345.
- 18.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 316 Rn. 9.
- 19.
Zum Mofa Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 25; Mollenkott NJW 1981, 1307; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 28.06.1990 – 4 StR 297/90 – BGHSt 37, 89 = NJW 1990, 2393 = NStZ 1990, 491 = StV 1990, 353 (Anm. Janiszewski NStZ 1990, 493; Jung DAR 1990, 351; Berz NZV 1990, 359; Kozak/Hüting Jura 1991, 241; Geppert JK 1991 StGB § 316/5; Hentschel NZV 1991, 329; Hüting/Konzak NZV 1992, 136).
- 20.
Statt aller Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 316 Rn. 11; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Hamburg B. v. 19.12.2016 – 1 Rev 76/16 (Anm. Kerkmann NZV 2017, 193).
- 21.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 29; näher Brettel NJW 1976, 353.
- 22.
Wolters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, § 316 Rn. 18.
- 23.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 25; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 18.01.1990 – 4 StR 292/89 – BGHSt 36, 341 = NJW 1990, 1245 = NStZ 1990, 232 (Anm. Hentschel JR 1991, 113).
- 24.
H.M., i.E. problematisch, s. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 28; zu Wasserfahrzeugen Seifert NZV 1997, 147; Sudmeyer NZV 1997, 340; aus der Rspr. vgl. OLG Köln U. v. 10.11.1989 – 3-2/89 S – NJW 1990, 847; AG Rostock U. v. 15.06.1995 – 30 Ds 333 Js 27375/94; OLG Brandenburg B. v. 23.01.2001 – 1 AR 8/01 – NStZ-RR 2002, 222; zu Schienenfahrzeugen Meyer NZV 2011, 374; aus der Rspr. vgl. OLG Hamm U. v. 19.09.1968 – 2 Ss 798/68 – NJW 1969, 198; BayObLG B. v. 06.04.1993 – 1 St RR 59/93.
- 25.
H.M., s. nur Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1111; näher Mollenkott NJW 1985, 666; Fahl NZV 1996, 307; Scheidler DAR 2015, 751; Müller/Rebler SVR 2015, 4; Huhn SVR 2015, 327; aus der Rspr. vgl. OLG Karlsruhe B. v. 28.07.1997 – 2 Ss 89/97 – NStZ-RR 1997, 356 (Anm. Fahl JA 1998, 448).
- 26.
Strittig, s. Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 316 Rn. 46; aus der Rspr. vgl. AG Köln U. v. 26.05.1988 – 708 Ds 172/87 – NJW 1989, 921; OLG Oldenburg U. v. 24.02.2014 – 1 Ss 204/13 – NJW 2014, 2211 (Anm. Hecker JuS 2014, 756; König DAR 2014, 399; Ternig SVR 2014, 310).
- 27.
H.M., zur Kontroverse, ob ganz ausnahmsweisen ein Fall der relativen Fahruntüchtigkeit bei noch niedrigerer BAK angenommen werden kann, Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 31; aus der Rspr. vgl. OLG Saarbrücken B. v. 04.02.1999 – Ss 116/98 (11/99) – NStZ-RR 2000, 12 (Anm. Janker NZV 2001, 197).
- 28.
S. nur Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1113; näher Möhl DAR 1971, 4; Peters MDR 1991, 487; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Oldenburg B. v. 07.04.2016 – 1 Ss 53/16 (Anm. Hecker JuS 2016, 1136).
- 29.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 35.
- 30.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 34f.
- 31.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1113; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 12.04.1994 – 4 StR 688/93 (Anm. Hauf NZV 1995, 81).
- 32.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 36; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 15.04.2008 – 4 StR 639/07 (Anm. RÜ 2008, 441; Herzog/Laustetter JR 2009, 122).
- 33.
Zur Berechnung der Tatzeit-BAK Salger DRiZ 1989, 174; Schewe FS Salger 1995, 715.
- 34.
Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 19; Ponsold JZ 1963, 471; Schembecker JuS 1993, 674; Satzger Jura 2013, 345; aus der Rspr. vgl. OLG Koblenz B. v. 29.10.2008 – 2 Ss 176/08 – StV 2009, 361.
- 35.
Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 23; ausf. Arbab-Zadeh NJW 1984, 2615; Grüner/Penners NJW 1985, 1377; Iffland/Eisenmenger/Bilzer NJW 1999, 1379; Iffland/Hentschel NZV 1999, 489; Iffland DAR 2005, 198; Sandherr NZV 2016, 6.
- 36.
Hierzu Gerchow FS Sarstedt 1981, 1; Grohmann MDR 1987, 630; Burmann DAR 1987, 134; Salger/Maatz NZV 1993, 329; Bieniek StV 1995, 437; Mettke NZV 2000, 199; Krumm NZV 2009, 215; Krumm NZV 2014, 441; Krumm SVR 2014, 376.
- 37.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 10; aus der Rspr. vgl. OLG Düsseldorf B. v. 02.05.1994 – 5 Ss 358/93 – 105/93 I – NJW 1994, 2428 = StV 1994, 376.
- 38.
Zu Cannabis Meininger FS Salger 1995, 535; zu Methadon Gebert MedR 1994, 483; Schöch FS Rolinski 2002, 147.
- 39.
Zu Medikamenten Schöch FS Miyazawa 1995, 227; Schöch DAR 1996, 452; Kauert DAR 1996, 447; Riemenschneider MedR 1998, 17.
- 40.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 316 Rn. 10; aus der Rspr. vgl. zuletzt LG Kiel B. v. 10.10.2013 – 8 Qs 61/13 – StV 2014, 627; OLG Saarbrücken B. v. 04.03.2015 – Ss 7/15 – NStZ-RR 2015, 228; BGH U. v. 30.06.2015 – 4 StR 188/15 – NStZ-RR 2015, 321 = StV 2016, 286 (Anm. Sandherr NZV 2016, 346); BGH B. v. 31.01.2017 – 4 StR 597/16 – NStZ-RR 2017, 123 = StV 2017, 323.
- 41.
I.E. problematisch, s. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 40; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 03.11.1998 – 4 StR 395/98 – BGHSt 44, 219 = NJW 1999, 226 = NStZ 1999, 407 = StV 1999, 19 (Anm. Geppert JK 1999 StGB § 316/6; Schreiber NJW 1999, 1770; Berz NStZ 1999, 407).
- 42.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 45; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Düsseldorf B. v. 21.10.2016 – III-1 RVs 93/16 (Anm. Kerkmann NZV 2017, 98).
- 43.
Zu § 315c StGB Stollenwerk DAR 1961, 297; Mayr FS 25 Jahre BGH 1975, 273; Geppert Jura 2001, 559; Eisele JA 2007, 168; Zimmermann JuS 2010, 22; Blum SVR 2011, 173.
- 44.
I.E. problematisch, s. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1120; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 15.09.2016 – 4 StR 90/16 – NJW 2016, 3462 (Anm. Kubiciel jurisPR-StrafR 23/2016 Anm. 1; Sandherr NZV 2016, 586; Theile ZJS 2017, 122).
- 45.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315c Rn. 1f.
- 46.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1124; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 02.05.1995 – 4 StR 187/95 – NJW 1996, 208; BGH B. v. 09.08.2007 – 4 StR 339/07.
- 47.
H.M., s. Wolters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, § 315c Rn. 7; näher Quarch SVR 2009, 215; aus der Rspr. vgl. OLG Düsseldorf U. v. 05.08.1957 – NJW 1957, 1567; OLG Köln B. v. 02.06.1989 – Ss 227/89 – NJW 1989, 3233.
- 48.
S. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315c Rn. 7; zu Krankheiten näher de Vries SVR 2012, 332; aus der Rspr. vgl. BayObLG B. v. 16.01.1996 – NJW 1996, 2045.
- 49.
S. etwa Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315c Rn. 9.
- 50.
H.M., Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 5a; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 20.01.2009 – 4 StR 396/08 – NStZ-RR 2009, 185.
- 51.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 6; näher zum Überholen Haubrich NJW 1989, 1197.
- 52.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 7; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 15.04.2008 – 4 StR 639/07 (Anm. RÜ 2008, 441; Herzog/Laustetter JR 2009, 122); OLG Celle B. v. 03.01.2013 – 31 Ss 50/12 (Anm. Ternig NZV 2013, 253); BGH B. v. 21.05.2015 – 4 StR 164/15 (Anm. RÜ2 2015, 157; Ternig DAR 2015, 703).
- 53.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 8; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 21.11.2006 – 4 StR 459/06 – NStZ 2007, 222 = StV 2007, 414.
- 54.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 10a; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 28.06.1976 – NJW 1976, 2223 (Anm. Rüth JR 1977, 255).
- 55.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315c Rn. 4; näher Krumm DAR 2013, 669; aus der Rspr. vgl. LG Karlsruhe U. v. 29.07.2004 – 11 Ns 40 Js 26274/03 – NJW 2005, 915 = NStZ 2005, 451 (Anm. RA 2005, 245); OLG Bamberg B. v. 23.02.2010 – 1 U 161/09.
- 56.
Daher ist auch aus Gründen des Darstellungszusammenhangs eine Prüfung im objektiven Tatbestand vertretbar, s. z.B. die Darstellung bei Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 12ff.
- 57.
H.M., s. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1130.
- 58.
Vgl. schon o. bei § 306a StGB.
- 59.
S. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315c Rn. 16ff.; näher Straube NJW 1955, 407; Jagusch DAR 1955, 205; Giffhorn DAR 1955, 209; Hartung NJW 1960, 1417; von Hippel ZStW 1968, 378; aus der Rspr. (auch zu § 315b StGB) vgl. zuletzt OLG Düsseldorf B. v. 21.10.2016 – III-1 RVs 93/16 (Anm. Kerkmann NZV 2017, 98).
- 60.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315c Rn. 17, 19.
- 61.
Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 315c Rn. 89; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 25.01.2012 – 4 StR 507/11 – NStZ-RR 2012, 185; BGH B. v. 26.07.2011 – 4 StR 340/11 – StV 2012, 217 (Anm. LL 2012, 28).
- 62.
Sternberg-Lieben/Hecker, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 315c Rn. 33; aus der Rspr. vgl. OLG Köln U. v. 19.03.1991 – Ss 63/91 – NJW 1991, 3291 (Anm. Hemmer-BGH-Classics Strafrecht, 2003, Nr. 87; Hassemer JuS 1992, 263).
- 63.
S. nur Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1136f.
- 64.
Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 315c Rn. 91.
- 65.
Speziell zu § 315c StGB zsf. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1132.
- 66.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 15b; näher Frey DAR 1956, 145; Trops DAR 1956, 183; Hoffmann NJW 1957, 211; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 20.10.1988 – 4 StR 335/88 – NJW 1989, 1227 = NStZ 1989, 73 = StV 1989, 154 (Anm. Geppert JK 1989 StGB § 315c/2; Sonnen JA 1989, 390; Geppert NStZ 1989, 320; Ströber DAR 1989, 414; Becker NStZ 1990, 125; Werle JR 1990, 74).
- 67.
Hierzu Frey DAR 1957, 87; Rengier FS Spendel 1992, 559.
- 68.
Hierzu Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315c Rn. 15; Satzger Jura 2012, 786; Trück NZV 2013, 361; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 28.09.2010 – 4 StR 245/10 – NStZ 2011, 215 = StV 2011, 619 (Anm. Bosch JK 2011 StGB § 315b/14; Jahn JuS 2011, 660; RA 2011, 166); BGH B. v. 04.12.2012 – 4 StR 435/12 – NStZ 2013, 167 (Anm. Kudlich JA 2013, 235; Ernst DAR 2013, 710); BGH U. v. 09.09.2014 – 4 StR 251/14 – NStZ 2015, 278 = StV 2016, 288.
- 69.
S.o.
- 70.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1134.
- 71.
Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 315c Rn. 94.
- 72.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1134; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 31.01.2017 – 4 StR 597/16 – NStZ-RR 2017, 123 = StV 2017, 323.
- 73.
Hierzu Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1135; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 04.12.2012 – 4 StR 435/12 – NStZ 2013, 167 (Anm. Kudlich JA 2013, 235; Ernst DAR 2013, 710); BGH B. v. 21.4.2015 – 4 StR 92/15 – NJW 2015, 2898 = NStZ 2015, 571 = StV 2015, 630 (Anm. Jäger JA 2015, 874; Kudlich NJW 2015, 2901; Oğlakcıoğlu NStZ 2015, 573); BGH B. v. 21.05.2015 – 4 StR 164/15 (Anm. RÜ2 2015, 157; Ternig DAR 2015, 703).
- 74.
Etwa Wolters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, vor § 306 Rn. 11.
- 75.
S.o.
- 76.
S. nur Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315c Rn. 20f.
- 77.
Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 315c Rn. 97; aus der Rspr. vgl. OLG Celle U. v. 09.05.1963 – 1 Ss 107/63 – NJW 1963, 1839.
- 78.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315c Rn. 16; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Köln U. v. 17.01.2017 – III-1 RVs 285/16 – NStZ-RR 2017, 153.
- 79.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1138; näher Mühlhaus DAR 1972, 169; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 07.04.1994 – 4 StR 130/94 – NStZ 1995, 88; BGH U. v. 09.10.2003 – 4 StR 127/03 – NStZ-RR 2004, 108; BGH U. v. 06.01.2007 – 4 StR 598/06 – NStZ 2007, 330 = BGH NStZ-RR 2007, 174.
- 80.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1139; aus der Rspr. vgl. OLG Celle U. v. 12.02.1970 – 1 Ss 11/70 – NJW 1970, 1091.
- 81.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315c Rn. 11; näher Lehmann DAR 1956, 317; Schweling ZStW 1960, 464; Koch DAR 1970, 322; Perpelitz DAR 1971, 126; Grohmann DAR 1975, 260; Peters DAR 1980, 45; Zimmermann MDR 1987, 364; Spöhr/Karst NJW 1993, 3308; Spöhr/Karst NZV 1993, 254; aus der Rspr. vgl. OLG Koblenz B. v. 17.03.2016 – 2 OLG 4 Ss 18/16.
- 82.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 14a; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 06.07.1962 – 4 StR 516/61 – NJW 1962, 2165.
- 83.
Hierzu Wolters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, § 315c Rn. 23; Hillenkamp, 40 Probleme aus dem Strafrecht BT, 12. Aufl. 2013, 17. Problem; O Bickelhaupt NJW 1967, 713; Otto Jura 1991, 443; Otto NZV 1992, 309; Schroeder JuS 1994, 846; Geppert Jura 1996, 47; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 14.05.1970 – 4 StR 131/69 – BGHSt 23, 261 = NJW 1970, 1380 (Anm. Kühl, Höchstrichterliche Rspr. BT, 2002, Nr. 82; Hassemer JuS 1970, 642; Oellers NJW 1970, 2121; Langrock MDR 1970, 982).
- 84.
S.o.
- 85.
Etwa Herzog, in: NK, 4. Aufl. 2013, § 315c Rn. 23.
- 86.
Wolters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, § 315c Rn. 23.
- 87.
Zu § 315b StGB Mayr FS 25 Jahre BGH 1975, 273; Ranft Jura 1987, 608 und Jura 1988, 133; Geppert Jura 1996, 639; Kopp JA 1999, 943; Freund JuS 2000, 754; Saal Jura 2003, 838; König NStZ 2004, 175; Brand/Albrecht ZStW 2014, 669.
- 88.
H.M., s. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1145; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 04.12.2014 – 4 StR 213/14 – BGHSt 60, 84 = NJW 2015, 500 = NStZ 2015, 263 = StV 2015, 559 (Anm. Heghmanns ZJS 2015, 436; Kaspar JZ 2015, 312).
- 89.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 1f.; näher zur Tatbestandsstruktur Dencker FS Nehm 2006, 373.
- 90.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 3.
- 91.
Zum „Gully-Deckel-Klau“ Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1154; Herold JA 2013, 344.
- 92.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1154.
- 93.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 3; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 04.09.1995 – 4 StR 471/94 – NJW 1996, 329 = NStZ 1996, 85 (Anm. Kühl, Höchstrichterliche Rspr. BT, 2002, Nr. 81; von Heintschel-Heinegg JA 1996, 447; Renzikowski JR 1997, 115); OLG München U. v. 08.08.2006 – 4St RR 135/06 – NJW 2006, 3364 = NStZ 2007, 157 (Anm. RÜ 2006, 589; RA 2006, 749; Schiemann NJW 2006, 3366; Kraatz Jura 2007, 531; Bosch JA 2007, 151; LL 2007, 31; famos 1/2007); BGH B. v. 26.07.2011 – 4 StR 340/11 – StV 2012, 217 (Anm. LL 2012, 28).
- 94.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315b Rn. 5.
- 95.
Kudlich, in: BeckOK-StGB, Stand 01.05.2017, § 315b Rn. 11; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 21.07.1998 – 4 StR 274/98 – NStZ-RR 1999, 110.
- 96.
Joecks, StGB 10. Aufl. 2012, § 315b Rn. 7; näher Hochreuther NJW 1953, 1697; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 10.12.1987 – 4 StR 617/87 – NStZ 1988, 178 = StV 1988, 151; BGH U. v. 31.08.1995 – 4 StR 283/95 – BGHSt 41, 231 = NJW 1996, 203 (Anm. Geppert JK 1996 StGB § 315b/5; Hauf JA 1996, 359; Ranft JR 1997, 210); OLG Zweibrücken B. v. 04.02.1997 – 1 Ss 339/96 – NStZ-RR 1998, 71.
- 97.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 4; aus der Rspr. vgl. OLG Hamm U. v. 13.08.1965 – 1 Ss 788/65 – NJW 1965, 2167.
- 98.
Zieschang, in: NK, 4. Aufl. 2013, § 315b Rn. 16; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 17.10.1958 – 1 Ss 650/58 – NJW 1959, 254; BayObLG B. v. 05.04.1989 – RReg. 2 St 379/88.
- 99.
H.M., Zieschang, in: NK, 4. Aufl. 2013, § 315b Rn. 20; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 28.06.1976 – NJW 1976, 2223 (Anm. Rüth JR 1977, 255); OLG Stuttgart B. v. 03.10.1979 – 2 Ss 408/79 (Anm. Kürschner JR 1980, 472).
- 100.
BGH U. v. 04.12.2002 – 4 StR 103/02 (Steinewerfer) – BGHSt 48, 119 = NJW 2003, 836 = NStZ 2003, 266 = StV 2004, 135 (Anm. Geppert JK 2003 StGB § 315b/9; König JA 2003, 818; Martin JuS 2003, 620; LL 2003, 340; RÜ 2003, 170; RA 2003, 128; König JR 2003, 255; Berz/Saal NZV 2003, 198).
- 101.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315b Rn. 22f.
- 102.
Hierzu Isenbeck NJW 1969, 174; Fabricius GA 1994, 164.
- 103.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1159; aus der Rspr. vgl. OLG Hamm U. v. 12.11.1954 – (1) Ss 1371/54 – NJW 1955, 114; BGH U. v. 02.04.1969 – 4 StR 102/69 – BGHSt 22, 365 = NJW 1969, 1218.
- 104.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1159; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 02.04.1987 – 4 StR 46/87 – BGHSt 34, 324 = NJW 1987, 2027 = NStZ 1987, 373 = StV 1987, 281 (Anm. Geppert JK 1987 StPO § 261/6; Hammerstein JR 1987, 477; Meyer JR 1988, 79).
- 105.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315b Rn. 8, 10.
- 106.
Hierzu Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315b Rn. 11ff.; Solbach/Kugler JR 1970, 121; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH U. v. 22.11.2011 – 4 StR 522/11 – NStZ-RR 2012, 123 (Anm. Brüning ZJS 2012, 394); AG Lübeck B. v. 09.12.2011 – 61 GS 125/11 – NStZ-RR 2012, 124; BGH U. v. 05.10.2011 – 4 StR 401/11 – NStZ-RR 2012, 185 = StV 2012, 218 (Anm. Bosch JK 2012 StGB § 315b I Nr. 3/15; RÜ 2012, 107; RA 2012, 298; Geppert DAR 2012, 372); BGH U. v. 25.04.2013 – 4 StR 551/12 – NJW 2013, 2133 = NStZ-RR 2013, 369 (Anm. Satzger JK 2013 StGB § 33/5; Jäger JA 2013, 708; Brüning ZJS 2013, 511; LL 2013, 745; RÜ 2013, 505; Erb NStZ-RR 2013, 371; Engländer HRRS 2013, 389; Mitsch JuS 2014, 593); BGH U. v. 30.08.2012 – 4 StR 84/12 – NStZ 2013, 337 (Anm. RÜ 2012, 777; Bosch JK 2013 StGB § 211/66; LL 2013, 515; famos 1/2013); BGH B. v. 18.06.2013 – 4 StR 145/13 (Anm. Bosch JK 2013 StGB § 315b/16); OLG Hamm B. v. 20.02.2014 – 1 RVs 15/14 – NStZ-RR 2014, 141 (Anm. Kudlich JA 2014, 474; Ernst DAR 2014, 594); BGH U. v. 04.12.2014 – 4 StR 213/14 – BGHSt 60, 84 = NJW 2015, 500 = NStZ 2015, 263 = StV 2015, 559 (Anm. Heghmanns ZJS 2015, 436; Kaspar JZ 2015, 312); BGH B. v. 04.11.2014 – 4 StR 200/14 – NStZ-RR 2015, 244 (Anm. LL 2015, 335; RÜ 2015, 103; Stam NStZ 2016, 713); BGH U. v. 30.06.2015 – 4 StR 188/15 – NStZ-RR 2015, 321 = StV 2016, 286 (Anm. Sandherr NZV 2016, 346); OLG Hamm B. v. 31.01.2017 – 4 RVs 159/16 (Anm. Hecker JuS 2017, 563).
- 107.
S. nur Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315b Rn. 12; krit. aber Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 5.
- 108.
Insbesondere ggü. Polizeibeamten, s. etwa Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 13.
- 109.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 13; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 04.03.1997 – 4 StR 48/97 – NStZ-RR 1997, 261 (Anm. Geppert JK 1998 StGB § 315b/7); BGH U. v. 20.02.2003 – 4 StR 228/02 – BGHSt 48, 233.
- 110.
Hierzu Fleischer NJW 1976, 878; König JA 2000, 777; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 05.10.2011 – 4 StR 401/11 – NStZ-RR 2012, 185 = StV 2012, 218 (Anm. Bosch JK 2012 StGB § 315b I Nr. 3/15; RÜ 2012, 107; RA 2012, 298; Geppert DAR 2012, 372).
- 111.
S.o.
- 112.
Z.B. Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 5.
- 113.
S. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1158.
- 114.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 12a.
- 115.
Hierzu zsf. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1152; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Hamm B. v. 31.01.2017 – 4 RVs 159/16 (Anm. Hecker JuS 2017, 563).
- 116.
OLG Karlsruhe U. v. 19.01.1978 – 1 Ss 329/77 – NJW 1978, 1391.
- 117.
Grupp/Kinzig NStZ 2007, 132.
- 118.
OLG Hamm U. v. 21.03.2000 – 4 Ss 121/00 – NJW 2000, 2686.
- 119.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1152.
- 120.
S. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1161; aus der Rspr. vgl. OLG Düsseldorf B. v. 27.05.1982 – 5 S 206/82 – 162/82 I – NJW 1982, 2391.
- 121.
Ausf. zum Straßenverkehr im spezifischen Kontext des § 315b StGB s. Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 315b Rn. 5ff.
- 122.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 18f.; näher Brand/Albrecht ZStW 2014, 669; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 04.12.2002 – 4 StR 103/02 (Steinewerfer) – BGHSt 48, 119 = NJW 2003, 836 = NStZ 2003, 266 = StV 2004, 135 (Anm. Geppert JK 2003 StGB § 315b/9; König JA 2003, 818; Martin JuS 2003, 620; LL 2003, 340; RÜ 2003, 170; RA 2003, 128; König JR 2003, 255; Berz/Saal NZV 2003, 198).
- 123.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1163.
- 124.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1163; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 13.06.2006 – 4 StR 123/06 – NStZ 2007, 34 (Anm. Bosch JA 2006, 900; RA 2006, 623; Jahn JuS 2007, 89; LL 2007, 103; Grupp/Kinzig NStZ 2007 132).
- 125.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 17a, 18; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 16.07.2015 – 4 StR 117/15 – NStZ 2016, 407 = NStZ-RR 2015, 352 = StV 2016, 287 (Anm. Kulhanek NStZ 2016, 408).
- 126.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 17a; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 26.07.2011 – 4 StR 340/11 – StV 2012, 217 (Anm. LL 2012, 28).
- 127.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1164.
- 128.
H.M., Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1169.
- 129.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 22; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 04.09.1995 – 4 StR 471/94 – NJW 1996, 329 = NStZ 1996, 85 (Anm. Kühl, Höchstrichterliche Rspr. BT, 2002, Nr. 81; von Heintschel-Heinegg JA 1996, 447; Renzikowski JR 1997, 115); OLG München B. v. 09.11.2005 – 4St RR 215/03 – NJW 2005, 3794 = NStZ 2006, 452.
- 130.
Hierzu Eisele, BT I. Aufl. 2012, Rn. 1173; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 12.07.2005 – 4 StR 170/05 – NStZ-RR 2005, 340 = StV 2005, 606 (Anm. RÜ 2005, 589; RA 2005, 682; Geppert JK 2006 StGB § 252/7; Kudlich JA 2006, 249); BGH U. v. 06.01.2007 – 4 StR 598/06 – NStZ 2007, 330 = BGH NStZ-RR 2007, 174; BGH U. v. 14.11.2006 – 4 StR 446/06 – NStZ-RR 2007, 59.
- 131.
S.o.
- 132.
S. Lackner/Kühl, 28. Aufl. 2014, § 315b Rn. 7.
- 133.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 19.
- 134.
Zu § 142 StGB Seibert DAR 1952, 145; Seibert NJW 1955, 1428; Schmidhäuser JZ 1955, 433; Berger DAR 1955, 150; Roesen NJW 1957, 1737; Dünnebier GA 1957, 33; Roth-Stielow NJW 1963, 1188; Krumme DAR 1968, 234; Jagusch NJW 1975, 1631; Hahn NJW 1976, 509; Küper NJW 1981, 853; Küper JZ 1982, 209 und 251; Volk DAR 1982, 81; Loos/Schwertdfeger DAR 1983, 209; Geppert Jura 1990, 78; Küper GA 1994, 49; Blum SVR 2007, 163; Brüning ZIS 2008, 148; Geppert FS Eisenberg 2009, 287; Bosch Jura 2011, 593; Waszczynski JA 2015, 507; Fromm SVR 2015, 87; zur Verteidigung bei unerlaubtem Entfernen vom Unfallort Janker NJW 1991, 3113; Bittmann SVR 2007, 55; zu Reformüberlegungen von Münch DAR 1957, 205; Freiherr von Schlotheim DAR 1957, 349; Spiegel DAR 1972, 291; Händel DAR 1973, 60; Beier DAR 1973, 85; Denzlinger ZRP 1982, 178; Heublein DAR 1985, 15; Wetekamp DAR 1986, 11; Scholz ZRP 1987, 7; Cramer ZRP 1987, 157; Weigend FS Tröndle 1989, 753; Park DAR 1993, 246; Zopfs DRiZ 1994, 87; Schünemann DAR 2003, 207; Schulz ZRP 2006, 149
- 135.
S. Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 19.
- 136.
S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 2; aus der Rspr. vgl. OLG Hamm B. v. 16.11.1984 – 4 Ss 986/84 – NJW 1985, 445 (Anm. Hassemer JuS 1985, 484).
- 137.
Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 1ff.; krit. zur kriminalpolitischen Legitimation Duttge JR 2001, 181; zur Verfassungsmäßigkeit Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 1; aus der Rspr. vgl. BVerfG B. v. 29.05.1963 – 2 BvR 161/63 – BVerfGE 16, 191 = NJW 1963, 1195; BGH B. v. 29.11.1979 – 4 StR 624/78 – BGHSt 29, 138 = NJW 1980, 896 (Anm. Geppert JK 1980 StGB § 142/3; Hassemer JuS 1980, 532; Reiß NJW 1980, 1806; Beulke JR 1980, 523; Dornseifer JZ 1980, 299).
- 138.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1174; näher Arloth GA 1985, 492; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 22.07.1960 – 4 StR 232/60 – BGHSt 15, 1 = NJW 1960, 2060 (Anm. Lienen NJW 1960, 2062; Ganschezian-Fingk NJW 1961, 325); OLG Köln U. v. 14.05.1991 – Ss 193/91 – NJW 1992, 703 (Anm. Geppert JK 1992 StGB § 142/18).
- 139.
S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 8; näher Bullert DAR 1965, 7; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 26.05.1955 – 4 StR 148/55 – BGHSt 8, 263 = NJW 1955, 1078 (Anm. Mittelbach JR 1955, 390); BGH U. v. 17.09.1958 – 4 StR 165/58 – BGHSt 12, 253 = NJW 1959, 394; OLG Bremen U. v. 01.02.1967 – Ss 129/66 – NJW 1967, 990; OLG Düsseldorf B. v. 13.11.1987 – 2 Ss 413/87 – 260/87 II – NJW 1988, 922; OLG Karlsruhe B. v. 12.10.1992 – 3 Ws 97/92; OLG Hamm B. v. 04.03.2008 – 2 Ss 33/08.
- 140.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1180.
- 141.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 5; näher Freund GA 1987, 536; Lenhart NZV 2013, 270; Zopfs ZIS 2016, 426; aus der Rspr. vgl. zuletzt KG B. v. 08.07.2015 – (3) 121 Ss 69/15 (47/15) (Anm. Krumm/Staub NZV 2016, 362).
- 142.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 6; zum Unfall auf Skipisten Kleppe NJW 1967, 2194.
- 143.
Zopfs, in: MK-StGB, 3 Aufl. 2017, § 142 Rn. 33.
- 144.
S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 11; näher Himmelreich DAR 2007, 669; Satzger Jura 2012, 786; aus der Rspr. vgl. OLG Nürnberg B. v. 24.01.2007 – 2 St OLG Ss 300/06 – NStZ-RR 2008, 56.
- 145.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 11.
- 146.
So Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142; OLG Nürnberg B. v. 24.01.2007 – 2 St OLG Ss 300/06 – NStZ-RR 2008, 56.
- 147.
Sternberg-Lieben, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 142 Rn. 9.
- 148.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 11; aus der Rspr. vgl. OLG Karlsruhe U. v. 02.07.1959 – 1 Ss 93/59 – NJW 1960, 688.
- 149.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 12; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 26.05.1955 – 4 StR 148/55 – BGHSt 8, 263 = NJW 1955, 1078 (Anm. Mittelbach JR 1955, 390); BGH U. v. 28.06.1956 – 4 StR 175/56 – BGHSt 9, 267 = NJW 1956, 1325; BayObLG U. v. 27.11.1957 – RReg. 1 St 792/57 – NJW 1958, 269; OLG Saarbrücken U. v. 09.07.1997 – 5 U 91/97 – 15.
- 150.
Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 29; aus der Rspr. vgl. OLG Köln B. v. 12.03.2002 – Ss 54/02 – NJW 2002, 2334 (Anm. Geppert JK 2002 StGB § 142/21; RA 2002, 486).
- 151.
Hierzu zsf. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 15ff.; näher Geppert GA 1970, 1; Oppe GA 1970, 367; Hartmann-Hilter NZV 1995, 340; aus der Rspr. vgl. OLG Koblenz U. v. 21.09.1978 – 1 Ss 435/78 (Anm. Geilen JK 1979 StGB § 142/2); BayObLG B. v. 27.06.1986 – RReg. 1 St 133/86 (Anm. Geppert JK 1987 StGB § 142/12; Hentschel JR 1987, 247); BGH U. v. 15.11.2001 – 4 StR 233/01 (Mülltonnenvandalismus) – BGHSt 47, 158 = NJW 2002, 626 = NStZ 2002, 252 = StV 2002, 359 (Anm. Kühl, Höchstrichterliche Rspr. BT, 2002, Nr. 7; Geppert JK 2002 StGB § 142/20; Baier JA 2002, 631; Martin JuS 2002, 716; LL 2002, 393; RÜ 2002, 121; RA 2002, 184; famos 2/2002; Sternberg-Lieben JR 2002, 386; Schnabl NZV 2005, 281); BGH U. v. 20.02.2003 – 4 StR 228/02 – BGHSt 48, 233 = NJW 2003, 1613 = NStZ 2003, 486 = StV 2003, 338 (Anm. Martin JuS 2003, 926; Dreher JuS 2003, 1159; LL 2003, 563; RÜ 2003, 217; RA 2003, 327; famos 7/2003; Seier/Hillebrand NZV 2003, 490; Müller/Kraus NZV 2003, 559; König NStZ 2004, 175).
- 152.
S.o.
- 153.
S. nur Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 7.
- 154.
Rudolphi/Stein, in: SK-StGB, 115. Lfg. 2008, § 142 Rn. 13.
- 155.
Vgl. LG Düsseldorf U. v. 06.05.2011 – 29 Ns 3/11 – NStZ-RR 2011, 355 (Anm. Deutscher jurisPR-StrafR 22/2011 Anm. 3); OLG Köln U. v. 19.07.2011 – 1 RVs 138/11 – NStZ-RR 2011, 354 (Anm. Hecker JuS 2011, 1038); LG Aachen U. v. 09.12.2011 – 71 Ns-607 Js 784/08 – 146/11 (Anm. Hecker JuS 2013, 851); OLG Düsseldorf U. v. 07.11.2011 – 1 RVs 62/11 – NStZ 2012, 326 = NStZ-RR 2012, 218 (Anm. Terning NZV 2012, 351).
- 156.
S. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 13; näher Hartmann-Hilter NZV 1995, 340.
- 157.
Sternberg-Lieben, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 142 Rn. 19; zur Rspr. s.o.
- 158.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 7.
- 159.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 9; aus der Rspr. vgl. AG Berlin-Tiergarten B. v. 16.07.2008 – (290 Cs) 3032 PLs 5850/08 (145/08) – NJW 2008, 3728 (Anm. Kudlich JA 2009, 230; LL 2009, 99; RA 2010, 41).
- 160.
Näher Arloth GA 1985, 492.
- 161.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 8.
- 162.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 15; aus der Rspr. vgl. OLG Frankfurt U. v. 18.04.1983 – 3 Ss 49/83 – NJW 1983, 2038 (Anm. Geppert JK 1984 StGB § 142/8); OLG Koblenz B. v. 02.02.1988 – 2 Ss 24/88 – NJW 1989, 1620 (Anm. Geppert JK 1989 StGB § 142/13); BayObLG B. v. 26.07.1989 – RReg. 2 St 100/89 – NJW 1990, 335 (Anm. Kreissl NJW 1990, 3134); OLG Düsseldorf U. v. 08.12.1992 – 5 Ss 372/92 – 116/92 I; OLG Frankfurt B. v. 21.08.1995 – 3 Ss 222/95 – NStZ-RR 1996, 86; OLG Frankfurt B. v. 27.11.1996 – 3 Ss 364/96 – 3 Ss 364/96; BayObLG B. v. 04.10.1999 – 2 St RR 177/99 – NStZ-RR 2000, 140 (Anm. LL 2000, 634).
- 163.
Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 16; aus der Rspr. vgl. BayObLG B. v. 01.10.1992 – 1 St RR 161/92 – NJW 1993, 410; OLG Frankfurt B. v. 21.08.1995 – 3 Ss 222/95 – NStZ-RR 1996, 86; OLG Frankfurt B. v. 27.11.1996 – 3 Ss 364/96 – 3 Ss 364/96; BayObLG B. v. 04.10.1999 – 2 St RR 177/99 – NStZ-RR 2000, 140 (Anm. LL 2000, 634).
- 164.
S.o.
- 165.
S. nur Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 16.
- 166.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 21, 25.
- 167.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 10; aus der Rspr. vgl. BayObLG B. v. 04.10.1999 – 2 St RR 177/99 – NStZ-RR 2000, 140 (Anm. LL 2000, 634); OLG Jena B. v. 22.06.2004 – 1 Ss 70/03.
- 168.
Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 36; aus der Rspr. vgl. OLG Düsseldorf U. v. 08.12.1992 – 5 Ss 372/92 – 116/92 I.
- 169.
Hierzu näher Küper GA 1994, 49.
- 170.
Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 20; näher Rittig NZV 2012, 561; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Hamburg B. v. 27.03.2009 – 3-13/09 – NJW 2009, 2074 (Anm. Brüning ZJS 2009, 442; RÜ 2009, 508; RA 2009, 449; Mühlenfeld jurisPR-StrafR 10/2009 Anm. 4); LG Arnsberg B. v. 11.09.2014 – 6 Qs 81/14 (Anm. Heinz jurisPR-StrafR 23/2014 Anm. 3).
- 171.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 15.
- 172.
Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 47; aus der Rspr. vgl. BayObLG U. v. 03.11.1978 – RReg. 1 St 285/78 – NJW 1979, 436 (Anm. Janiszewski JR 1979, 341); OLG Stuttgart U. 14.04.1980 – 3 Ss 69/80 – NJW 1981, 878 (Anm. Hentschel JR 1981, 211); OLG Köln B. v. 10.01.1989 – Ss 725/88 (Anm. Bernsmann NZV 1989, 198).
- 173.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 20; näher Blum SVR 2010, 210; Beulke FS Maiwald 2010, 21; Blum SVR 2011, 286; Rittig NZV 2012, 561; Hillenkamp FS Beulke 2015, 449; aus der Rspr. vgl. BVerfG B. v. 19.03.2007 – 2 BvR 2273/06 – BVerfGK 10, 442 = NJW 2007, 1666 (Anm. Geppert JK 2007 StGB § 142/23; Kudlich JA 2007, 549; Jahn JuS 2007, 689; LL 2007, 540; RÜ 2007, 254; RA 2007, 286; famos 5/2007; Brüning ZIS 2007, 317: Laschewski NZV 2007, 444; Dehne-Niemann Jura 2008, 135; Küper NStZ 2008, 597; Ebner SVR 2007, 389; Kudlich FS Stöckel 2010, 93); OLG Düsseldorf B. v. 01.10.2007 – 2 Ss 142/07 – 69/07 III – NStZ-RR 2008, 88 (Anm. Geppert JK 2008 StGB § 142/24; RA 2008, 262; Blum NZV 2008, 495); OLG Hamburg B. v. 27.03.2009 – 3-13/09 – NJW 2009, 2074 (Anm. Brüning ZJS 2009, 442; RÜ 2009, 508; RA 2009, 449; Mühlenfeld jurisPR-StrafR 10/2009 Anm. 4); BGH B. v. 15.11.2010 – 4 StR 413/10 – NStZ 2011, 209 = StV 2011, 160 (Anm. Jahn JuS 2011, 274); LG Arnsberg B. v. 11.09.2014 – 6 Qs 81/14 (Anm. Heinz jurisPR-StrafR 23/2014 Anm. 3).
- 174.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1192; aus der Rspr. vgl. zuletzt LG Arnsberg B. v. 11.09.2014 – 6 Qs 81/14 (Anm. Heinz jurisPR-StrafR 23/2014 Anm. 3).
- 175.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1192; aus der Rspr. vgl. OLG Hamm U. 20.09.1978 – 4 Ss 942/78 – NJW 1979, 438.
- 176.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1199; aus der Rspr. vgl. BayObLG U. 05.02.1969 – RReg. 1 b St 527/68 (Anm. Schröder JR 1969, 430).
- 177.
Lackner/Kühl, StGB, 28. Aufl. 2014, § 142 Rn. 17; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 09.02.1962 – 4 StR 519/61 – BGHSt 17, 143 = NJW 1962, 1829 (Anm. Baumann NJW 1962, 1793); BGH U. v. 27.07.1962 – 4 StR 215/62 – BGHSt 18, 6 = NJW 1962, 2069; OLG Oldenburg U. v. 05.03.1968 – 4 Ss 52/68 – NJW 1968, 1293.
- 178.
H.M. s. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 57; näher Stein JZ 1983, 511; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 11.06.1981 – 4 StR 298/80 – BGHSt 30, 160 = NJW 1981, 2366 = NStZ 1981, 435 (Anm. Hassemer JuS 1982, 386; Bär JR 1982, 379); BayObLG B. v. 23.12.1981 – RReg. 1 St 295/81 – NJW 1982, 1059 (Anm. Klinkenberg/Lippold/Blumenthal NJW 1982, 2359; Schwab MDR 1983, 454; Jacob MDR 1983, 461; Klinkenberg MDR 1983, 808; Joerden JR 1984, 51); OLG Hamm B. v. 16.11.1984 – 4 Ss 986/84 – NJW 1985, 445 (Anm. Hassemer JuS 1985, 484); BayObLG B. v. 01.10.1992 – 1 St RR 161/92 – NJW 1993, 410.
- 179.
I.E. problematisch, s. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 22.
- 180.
Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 48; aus der Rspr. vgl. OLG Celle Vorlegungsb. v. 05.04.1965 – 2 Ss 81/65 – NJW 1965, 1632 und 2080; BGH B. v. 24.08.1965 – 4 StR 353/65 – BGHSt 20, 258 = NJW 1965, 2065 (Anm. Möhl JR 1965, 470).
- 181.
Sternberg-Lieben, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 142 Rn. 83; aus der Rspr. vgl. OLG Köln B. v. 11.01.1994 – Ss 575/93.
- 182.
Hierzu Jagusch NJW 1976, 504; Maier NJW 1976, 1190; Bringewat JA 1977, 231; Küper JZ 1988, 473; Zopfs FS Küper 2007, 747.
- 183.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1196.
- 184.
Kudlich, in: BeckOK-StGB, Stand 01.05.2017, § 142 Rn. 19; aus der Rspr. vgl. OLG Frankfurt B. v. 23.08.1982 – 3 Ss 343/82 – NJW 1983, 293 (Anm. Hassemer JuS 1983, 396); BayObLG B. v. 01.10.1992 – 1 St RR 161/92 – NJW 1993, 410.
- 185.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 28; aus der Rspr. vgl. OLG Hamm B. v. 10.11.1976 – 3 Ss 702/76 – NJW 1977, 207 (Anm. Hassemer JuS 1977, 342); OLG Frankfurt U. v. 14.02.1977 – 3 Ss 680/76 – NJW 1977, 1833; OLG Stuttgart U. v. 21.06.1982 – 3 Ss (12) 184/82 – NJW 1982, 2266 (Anm. Geppert JK 1983 StGB § 142/6); BayObLG B. v. 01.10.1992 – 1 St RR 161/92 – NJW 1993, 410.
- 186.
Kindhäuer, LPK, 6. Aufl. 2015, § 142 Rn. 12.
- 187.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 27; näher Heidemeier FS Hamm 2008, 191; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 21.06.1982 – 3 Ss (12) 184/82 – NJW 1982, 2266 (Anm. Geppert JK 1983 StGB § 142/6); OLG Düsseldorf B. v. 22.03.1985 – 5 Ss 66/85 – 55/85 I – NJW 1985, 2725; OLG Köln B. v. 10.01.1989 – Ss 725/88 (Anm. Bernsmann NZV 1989, 198).
- 188.
Hierzu zsf. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 41; näher Dvorak JZ 1981, 16; aus der Rspr. vgl. OLG Zweibrücken B. v. 18.05.1989 – 1 Ss 47/89 – NJW 1989, 2765 (Anm. Geppert JK 1990 StGB § 142/14; Weigend NZV 1990, 79); OLG Köln U. v. 19.01.1999 – Ss 526/98 – NStZ-RR 1999, 251 (Anm. LL 1999, 800).
- 189.
S.o.
- 190.
S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 27.
- 191.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 41.
- 192.
Etwa Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1199.
- 193.
H.M., Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 28; aus der Rspr. vgl. BayObLG B. v. 16.02.1984 – RReg. 1 St 327/83 – NJW 1984, 1365 (Anm. Sonnen JA 1984, 534; Hassemer JuS 1984, 647; Geppert JK 1985 StGB § 142/10; Loos JR 1985, 164); OLG Hamm B. v. 16.11.1984 – 4 Ss 986/84 – NJW 1985, 445 (Anm. Hassemer JuS 1985, 484).
- 194.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 17; näher Bernsmann NZV 1989, 49; aus der Rspr. vgl. OLG Köln U. v. 03.06.1981 – 3 Ss 282/81 (156) – NJW 1981, 2367 (Anm. Hassemer JuS 1982, 386; Beulke JuS 1982, 815; Dvorak MDR 1982, 804); OLG Stuttgart U. v. 21.06.1982 – 3 Ss (12) 184/82 – NJW 1982, 2266 (Anm. Geppert JK 1983 StGB § 142/6).
- 195.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 31; aus der Rspr. vgl. OLG Oldenburg U. v. 12.12.1994 – Ss 399/94 – NJW 1995, 1689.
- 196.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 33; aus der Rspr. vgl. OLG Düsseldorf B. v. 10.12.1985 – 5 Ss 360/85 – 295/85 I – NJW 1986, 2001 = StV 1986, 159 (Anm. Otto JK 1987 StGB § 142/11; Kuhlen StV 1987, 437; Freund GA 1987, 536).
- 197.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 32.
- 198.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 32; aus der Rspr. vgl. OLG Frankfurt U. v. 03.01.1962 – 1 Ss 1070/61 – NJW 1962, 685 (Anm. Blechschmid JuS 1962, 239; Rutkowsky NJW 1962, 686); OLG Frankfurt U. v. 23.01.1963 – 1 Ss 1016/62 – NJW 1963, 1215 (Anm. Rutkowsky NJW 1963, 1216).
- 199.
Hierzu Eisele, BT I, 2.Aufl. 2012, Rn. 1200; näher Koch NJW 1961, 2195; Enskat NJW 1962, 332; Krüger NJW 1965, 142; Bauer NStZ 1985, 301; Küper JZ 1990, 510; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 21.06.1982 – 3 Ss (12) 184/82 – NJW 1982, 2266 (Anm. Geppert JK 1983 StGB § 142/6); BayObLG B. v. 06.04.1983 – RReg. 1 St 38/83 – NJW 1983, 2039 (Anm. Janiszewski JR 1983, 506; Bauer NStZ 1985, 301); BayObLG B. v. 25.07.1983 – BReg. 1 St 177/83 – NJW 1984, 66; BayObLG B. v. 16.02.1984 – RReg. 1 St 327/83 – NJW 1984, 1365 (Anm. Sonnen JA 1984, 534; Hassemer JuS 1984, 647; Geppert JK 1985 StGB § 142/10; Loos JR 1985, 164).
- 200.
S.o.
- 201.
S. nur Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1200.
- 202.
Etwa Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 58.
- 203.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 94; näher Ulsenheimer GA 1972, 1; aus der Rspr. vgl. OLG Oldenburg U. v. 02.07.1968 – 1 Ss 152/68 – NJW 1968, 2019 (Anm. Ulsenheimer JuS 1972, 24); LG Duisburg U. v. 16.01.1969 – 6 KLs 13/68 – NJW 1969, 1261 (Anm. Oppe NJW 1969, 1264; Roxin NJW 1969, 2038; Geppert GA 1970, 1; Oppe GA 1970, 367); BGH U. v. 27.07.1972 – 4 StR 287/72 – BGHSt 24, 382 = NJW 1972, 1960 (Anm. Hemmer-BGH-Classics Strafrecht, 2003, Nr. 42; Forster NJW 1972, 2319; Hassemer JuS 1973, 118; Berz JuS 1973, 558; Eich MDR 1973, 814); OLG Karlsruhe U. v. 14.12.1972 – 2 Ss 156/72 – NJW 1973, 378.
- 204.
Hierzu näher Küper GA 1994, 49.
- 205.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 18; näher Snell NJW 1955, 659; aus der Rspr. vgl. BayObLG U. v. 06.02.1987 – RReg. 1 St 292/86 – NJW 1987, 1712 (Anm. Hassemer JuS 1987, 995; Hentschel JR 1988, 297); OLG Köln B. v. 06.03.2001 – Ss 64/01 – NJW 2002, 1359 = StV 2002, 363 (Anm. RA 2001, 413; RÜ 2002, 267).
- 206.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 35f.
- 207.
Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 86; aus der Rspr. vgl. BayObLG U. v. 06.02.1987 – RReg. 1 St 292/86 – NJW 1987, 1712 (Anm. Hassemer JuS 1987, 995; Hentschel JR 1988, 297).
- 208.
H.M., s. Kudlich, in: BeckOK-StGB, Stand 01.05.2017, § 142 Rn. 14; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 15.03.1982 – 2 Ss (22) 26/82 – NJW 1982, 1769.
- 209.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 37; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 15.12.1980 – 3 Ss 752/80 – NJW 1981, 1107; OLG Köln B. v. 02.06.1989 – Ss 227/89 – NJW 1989, 3233; OLG Zweibrücken B. v. 15.02.1990 – 1 Ss 219/89 (Anm. Hartman/Hilter NZV 1992, 429).
- 210.
Hierzu Schild/Kretschmer, in: NK, 4. Aufl. 2013, § 142 Rn. 58; aus der Rspr. vgl. OLG Zweibrücken U. v. 22.03.1982 – ASs 281/81 (Anm. Bär DAR 1983, 215).
- 211.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 50; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 12.03.1953 – 3 StR 819/52 – BGHSt 4, 144 = NJW 1953, 1190; BGH U. v. 10.11.1953 – 1 StR 227/53 – BGHSt 5, 124 = NJW 1954, 400 (Anm. Lange JZ 1954, 329).
- 212.
S. auch Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 79.
- 213.
Hierzu Berz Jura 1979, 125; Krumm NZV 2008, 497.
- 214.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1207; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 30.08.1978 – 4 StR 682/77 – BGHSt 28, 129 = NJW 1979, 434 (Anm. Kühl, Höchstrichterliche Rspr. BT, 2002, Nr. 8; Geilen JK 1979 StGB § 142/1; Rudolphi JR 1979, 210; Römer MDR 1980, 89); BayObLG B. v. 07.07.1981 – RReg. 2 St 142/81 – NJW 1982, 117 (Anm. Hentschel JR 1982, 250); BayObLG B. v. 22.01.1990 – RReg. 1 St 5/90 – NJW 1990, 1861 (Anm. Hassemer JuS 1990, 1024; Herzberg NZV 1990, 375; Otto JK 1991 StGB § 27/17; Seelmann JuS 1991, 290).
- 215.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1209; näher Koch DAR 1964, 208; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 27.08.2014 – 4 StR 259/14 – NStZ 2015, 265 = StV 2016, 284 (Anm. Satzger Jura 2015, 542).
- 216.
S. Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 102.
- 217.
Hierzu zsf. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 76f.; näher Stein JZ 1983, 511; aus der Rspr. vgl. BayObLG B. v. 23.12.1981 – RReg. 1 St 295/81 – NJW 1982, 1059 (Anm. Klinkenberg/Lippold/Blumenthal NJW 1982, 2359; Schwab MDR 1983, 454; Jacob MDR 1983, 461; Klinkenberg MDR 1983, 808; Joerden JR 1984, 51); OLG Hamm B. v. 16.11.1984 – 4 Ss 986/84 – NJW 1985, 445 (Anm. Hassemer JuS 1985, 484); BayObLG B. v. 01.10.1992 – 1 St RR 161/92 – NJW 1993, 410.
- 218.
S.o.
- 219.
Etwa Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 77.
- 220.
Hierz zsf. Hillenkamp, 40 Probleme aus dem Strafrecht BT, 13. Aufl. 2012, 18. Problem; Beulke NJW 1979, 400; Küper FS JurFak Heidelberg 1986, 451; Mitsch NZV 2008, 217; Mitsch JuS 2010, 303; Beulke FS Maiwald 2010, 21; Kraatz NZV 2011, 321; aus der Rspr. vgl. zuletzt LG Arnsberg B. v. 11.09.2014 – 6 Qs 81/14 (Anm. Heinz jurisPR-StrafR 23/2014 Anm. 3).
- 221.
S. nur BGH B. v. 30.08.1978 – 4 StR 682/77 – BGHSt 28, 129.
- 222.
Nachweise bei Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 51; Rudolphi/Stein, in: SK-StGB, 115. Lfg. 2008, § 142 Rn. 40.
- 223.
BVerfG B. v. 19.03.2007 – 2 BvR 2273/06 – BVerfGK 10, 442 = NJW 2007, 1666 (Anm. Geppert JK 2007 StGB § 142/23; Kudlich JA 2007, 549; Jahn JuS 2007, 689; LL 2007, 540; RÜ 2007, 254; RA 2007, 286; famos 5/2007; Brüning ZIS 2007, 317: Laschewski NZV 2007, 444; Dehne-Niemann Jura 2008, 135; Küper NStZ 2008, 597; Ebner SVR 2007, 389; Kudlich FS Stöckel 2010, 93).
- 224.
So (auch zum Folgenden und m.w.N.) BVerfG B. v. 19.03.2007 – 2 BvR 2273/06 – BVerfGK 10, 442.
- 225.
So (auch zum Folgenden und m.w.N.) BVerfG B. v. 19.03.2007 – 2 BvR 2273/06 – BVerfGK 10, 442.
- 226.
Bejahend OLG Düsseldorf B. v. 01.10.2007 – 2 Ss 142/07 – 69/07 III – NStZ-RR 2008, 88 (Anm. Geppert JK 2008 StGB § 142/24; RA 2008, 262; Blum NZV 2008, 495); verneinend OLG Hamburg B. v. 27.03.2009 – 3-13/09 – NJW 2009, 2074 (Anm. Brüning ZJS 2009, 442; RÜ 2009, 508; RA 2009, 449; Mühlenfeld jurisPR-StrafR 10/2009 Anm. 4); BGH B. v. 15.11.2010 – 4 StR 413/10 – NStZ 2011, 209 = StV 2011, 160 (Anm. Jahn JuS 2011, 274); LG Arnsberg B. v. 11.09.2014 – 6 Qs 81/14 (Anm. Heinz jurisPR-StrafR 23/2014 Anm. 3).
- 227.
S. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1212; Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 52.
- 228.
Zum Folgenden m.w.N. OLG Hamburg B. v. 27.03.2009 – 3-13/09 – NJW 2009, 2074 (2074f.).
- 229.
OLG Düsseldorf B. v. 01.10.2007 – 2 Ss 142/07 – 69/07 III – NStZ-RR 2008, 88.
- 230.
S. z.B. Sternberg-Lieben, in. Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 142 Rm. 54; anders aber z.B. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1209; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 30.08.1978 – 4 StR 682/77 – BGHSt 28, 129 = NJW 1979, 434 (Anm. Kühl, Höchstrichterliche Rspr. BT, 2002, Nr. 8; Geilen JK 1979 StGB § 142/1; Rudolphi JR 1979, 210; Römer MDR 1980, 89).
- 231.
Hierzu zsf. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 64ff.; näher Werner NZV 1988, 88; Miseré Jura 1991, 298; Satzger Jura 2013, 345; aus der Rspr. vgl. OLG Köln U. v. 01.02.1977 – Ss 661/76 – NJW 1977, 2275 (Anm. Franke JuS 1978, 456).
- 232.
S.o.
- 233.
Etwa Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 103.
- 234.
Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1215.
- 235.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 54; näher Haubrich DAR 1981, 211; aus der Rspr. OLG Hamm B. v. 10.11.1976 – 3 Ss 702/76 – NJW 1977, 207 (Anm. Hassemer JuS 1977, 342); OLG Köln B. v. 02.06.1989 – Ss 227/89 – NJW 1989, 3233; LG Zweibrücken B. v. 26.11.1997 – 1 Qs 149/97.
- 236.
Hierzu zsf. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 88f.; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 29.11.1979 – 4 StR 624/78 – BGHSt 29, 138 = NJW 1980, 896 (Anm. Geppert JK 1980 StGB § 142/3; Hassemer JuS 1980, 532; Reiß NJW 1980, 1806; Beulke JR 1980, 523; Dornseifer JZ 1980, 299).
- 237.
Z.B. Sternberg-Lieben, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 142 Rn. 65.
- 238.
OLG Düsseldorf U. v. 26.04.1977 – 5 Ss 117/77.
- 239.
BGH B. v. 29.11.1979 – 4 StR 624/78 – BGHSt 29, 138.
- 240.
S. Lackner/Kühl, StGB, 28. Aufl. 2014, § 142 Rn. 26.
- 241.
I.E. problematisch, s. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 90.
- 242.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 38; näher Lessing DAR 1997, 329; Himmelreich DAR 2010, 45; Staub/Krumm/Himmelreich DAR 2014, 744; aus der Rspr. vgl. zuletzt KG B. v. 08.07.2015 – (3) 121 Ss 69/15 (47/15) (Anm. Krumm/Staub NZV 2016, 362).
- 243.
Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 38; aus der Rspr. vgl. OLG Koblenz B. v. 02.02.1988 – 2 Ss 24/88 – NJW 1989, 1620 (Anm. Geppert JK 1989 StGB § 142/13); BayObLG B. v. 04.10.1999 – 2 St RR 177/99 – NStZ-RR 2000, 140 (Anm. LL 2000, 634).
- 244.
Hierzu Seib JR 1986, 397; Berz DAR 1986, 251; Scholz ZRP 1987, 7; Cramer ZRP 1987, 157; Park DAR 1993, 246; Schulz NJW 1998, 1440; Böse StV 1998, 509; Bönke NZV 1998, 129; Janker DAR 2014, 750.
- 245.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 62; Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 129.
- 246.
Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 32.
- 247.
Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 64; Satzger Jura 2012, 786; aus der Rspr. vgl. zuletzt LG Braunschweig B. v. 03.06.2016 – 8 Qs 113/16 (Anm. jurisPR-StrafR 14/2016 Anm. 2; Ernst DAR 2016, 597).
- 248.
Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 99.
- 249.
Für 1300 Euro Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 64; für 1400 Euro Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 131.
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2018 Springer-Verlag GmbH Deutschland, ein Teil von Springer Nature
About this chapter
Cite this chapter
Bock , D. (2018). 12. Kapitel Straßenverkehrsdelikte. In: Strafrecht Besonderer Teil 1. Springer-Lehrbuch. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-662-54791-5_12
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-662-54791-5_12
Published:
Publisher Name: Springer, Berlin, Heidelberg
Print ISBN: 978-3-662-54790-8
Online ISBN: 978-3-662-54791-5
eBook Packages: Social Science and Law (German Language)