Skip to main content

12. Kapitel Straßenverkehrsdelikte

  • Chapter
  • First Online:
Strafrecht Besonderer Teil 1

Part of the book series: Springer-Lehrbuch ((SLB))

  • 12k Accesses

Zusammenfassung

Im Folgenden werden die sog. Straßenverkehrsdelikte des StGB erörtert. Hingewiesen sei ferner auf das sehr praxisrelevante Fahren ohne Fahrerlaubnis, § 21 StVG.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Institutional subscriptions

Notes

  1. 1.

    Rechtsprechungsübersichten bei Krumme DRiZ 1960, 358; Horn/Hoyer JZ 1987, 965; Hatz SVR 2014, 377; zu Reformüberlegungen Wimmer DAR 1958, 145; Bockelmann DAR 1961, 181; Baumann DAR 1962, 93; Kohlhaas DAR 1962, 345; Schütt DRiZ 1965, 292; Rasehorn ZRP 1969, 81; Rebmann DAR 1978, 296; Hentschel DAR 1981, 79; Müller-Metz NZV 1994, 89; Weigend FS Miyazawa 1995, 549; Nehm DAR 1996, 432; Schünemann DAR 1998, 424; zuletzt Überlegungen zur Schaffung eines Tatbestands bzgl. verbotener Kraftfahrzeugrennen (§ 315d n.F.-E StGB): s. Zieschang JA 2016, 721; Kubiciel jurisPR-StrafR 16/2016 Anm. 1; Ceffinato ZRP 2016, 201; Neumann Jura 2017, 160; Dahlke/Hoffmann-Holland KriPoZ 2017, 35; Piper NZV 2017, 70; Preuß NZV 2017, 105; Jansen NZV 2017, 214; Mitsch DAR 2017, 70.

  2. 2.

    Zu § 316 StGB Geppert Jura 2001, 559; Müller SVR 2011, 61; Blum SVR 2011, 173; zu kriminologischen und sanktionsrechtlichen Aspekte der Alkoholdelinquenz im Verkehr Mühlhaus DAR 1965, 141; Schöch NStZ 1991, 11; Krüger/Schöch DAR 1993, 334; Iffland DAR 1995, 269; Iffland DAR 1996, 301; Schöch NK 2001/1, 28; Dünkel FS Schöch 2010, 101.

  3. 3.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 316 Rn. 1; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 27.10.1988 – 4 StR 239/88 – BGHSt 35, 390 = NJW 1989, 723 = StV 1989, 305 (Anm. Geppert JK 1989 StGB § 316/4; Hassemer JuS 1989, 578; Hentschel JR 1990, 32).

  4. 4.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 316 Rn. 1; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Stuttgart U. v. 17.10.2016 – 2 Ss 542/16 (Anm. Reckmann jurisPR-StrafR 23/2016 Anm. 2).

  5. 5.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 49; näher Rudolphi GA 1970, 353; Rehberg FS Schultz 1977, 72; aus der Rspr. vgl. OLG Dresden B. v. 19.12.2005 – 3 Ss 588/05 – NJW 2006, 1013 (Anm. Bosch JA 2006, 576; Jahn JuS 2006, 468; LL 2006, 396; RA 2006, 259; König DAR 2006, 161; Ternig SVR 2006, 351; Grupp/Kinzig NStZ 2007, 132).

  6. 6.

    Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 316 Rn. 9.

  7. 7.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1103; näher Blum SVR 2013, 250.

  8. 8.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 316 Rn. 2; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 23.09.2014 – 4 StR 92/14 – BGHSt 59, 311 = NJW 2015, 1124 = NStZ 2015, 409 (Anm. Satzger Jura 2015, 1012; Kudlich JA 2015, 232; Jahn JuS 2015, 372; famos/3/2015; Gübner NJW 2015, 1126; Mitsch NStZ 2015, 410); VGH München U. v. 17.11.2014 – 11 ZB 14/1755 – NJW 2015, 1626 (Anm. Scheidler DAR 2015, 108).

  9. 9.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1105; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 18.01.1990 – 4 StR 292/89 – BGHSt 36, 341 = NJW 1990, 1245 = NStZ 1990, 232 (Anm. Hentschel JR 1991, 113); BGH U. v. 02.05.1995 – 4 StR 187/95 – NJW 1996, 208.

  10. 10.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1105; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 23.09.2014 – 4 StR 92/14 – BGHSt 59, 311 = NJW 2015, 1124 = NStZ 2015, 409 (Anm. Satzger Jura 2015, 1012; Kudlich JA 2015, 232; Jahn JuS 2015, 372; famos/3/2015; Gübner NJW 2015, 1126; Mitsch NStZ 2015, 410).

  11. 11.

    Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 3a; Reichart NJW 1994, 103; aus der Rspr. vgl. BayObLG U. v. 16.09.1983 – RReg. 1 St 181/83 – NJW 1984, 878; OLG Frankfurt B. v. 26.11.1984 – 2 Ss 412/84 – NJW 1985, 2961; BGH B. v. 18.01.1990 – 4 StR 292/89 – BGHSt 36, 341 = NJW 1990, 1245 = NStZ 1990, 232 (Anm. Hentschel JR 1991, 113).

  12. 12.

    Sternberg-Lieben/Hecker, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 316 Rn. 19; a.A. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 3a; aus der Rspr. vgl.OLG Celle U. v. 15.10.1964 – 1 Ss 327/64 – NJW 1965, 63.

  13. 13.

    Sternberg-Lieben/Hecker, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 316 Rn. 19; aus der Rspr. vgl. BayObLG U. v. 26.08.1958 – RReg. 2 St 462/58 – NJW 1959, 111; BGH B. v. 29.03.1960 – 4 StR 55/60 – BGHSt 14, 185 = NJW 1960, 1211.

  14. 14.

    S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 3a; aus der Rspr. vgl. zuletzt AG Landstuhl B. v. 20.10.2016 – 2 OWi 4286 Js 10115/16 (Anm. Schulz-Merkel jurisPR-StrafR 7/2017 Anm. 5).

  15. 15.

    Hierzu Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1106ff.; näher Rebler DAR 2005, 65; Blum SVR 2012, 365; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 05.10.2011 – 4 StR 401/11 – NStZ-RR 2012, 185 = StV 2012, 218 (Anm. Bosch JK 2012 StGB § 315b I Nr. 3/15; RÜ 2012, 107; RA 2012, 298; Geppert DAR 2012, 372); BGH U. v. 30.01.2013 – 4 StR 527/12 – NStZ 2013, 530 (Anm. RÜ 2013, 433).

  16. 16.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 316 Rn. 7f:, aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Hamburg B. v. 19.12.2016 – 1 Rev 76/16 (Anm. Kerkmann NZV 2017, 193).

  17. 17.

    Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 12ff.; Goltz JR 1955, 169; Osterhaus NJW 1972, 2206; Barton StV 1983, 428; Schwerd FS Spendel 1992, 583; Schembecker JuS 1993, 674; Otto FG 50 Jahre BGH IV 2000, 111; König JA 2003, 131; Satzger Jura 2013, 345.

  18. 18.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 316 Rn. 9.

  19. 19.

    Zum Mofa Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 25; Mollenkott NJW 1981, 1307; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 28.06.1990 – 4 StR 297/90 – BGHSt 37, 89 = NJW 1990, 2393 = NStZ 1990, 491 = StV 1990, 353 (Anm. Janiszewski NStZ 1990, 493; Jung DAR 1990, 351; Berz NZV 1990, 359; Kozak/Hüting Jura 1991, 241; Geppert JK 1991 StGB § 316/5; Hentschel NZV 1991, 329; Hüting/Konzak NZV 1992, 136).

  20. 20.

    Statt aller Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 316 Rn. 11; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Hamburg B. v. 19.12.2016 – 1 Rev 76/16 (Anm. Kerkmann NZV 2017, 193).

  21. 21.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 29; näher Brettel NJW 1976, 353.

  22. 22.

    Wolters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, § 316 Rn. 18.

  23. 23.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 25; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 18.01.1990 – 4 StR 292/89 – BGHSt 36, 341 = NJW 1990, 1245 = NStZ 1990, 232 (Anm. Hentschel JR 1991, 113).

  24. 24.

    H.M., i.E. problematisch, s. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 28; zu Wasserfahrzeugen Seifert NZV 1997, 147; Sudmeyer NZV 1997, 340; aus der Rspr. vgl. OLG Köln U. v. 10.11.1989 – 3-2/89 S – NJW 1990, 847; AG Rostock U. v. 15.06.1995 – 30 Ds 333 Js 27375/94; OLG Brandenburg B. v. 23.01.2001 – 1 AR 8/01 – NStZ-RR 2002, 222; zu Schienenfahrzeugen Meyer NZV 2011, 374; aus der Rspr. vgl. OLG Hamm U. v. 19.09.1968 – 2 Ss 798/68 – NJW 1969, 198; BayObLG B. v. 06.04.1993 – 1 St RR 59/93.

  25. 25.

    H.M., s. nur Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1111; näher Mollenkott NJW 1985, 666; Fahl NZV 1996, 307; Scheidler DAR 2015, 751; Müller/Rebler SVR 2015, 4; Huhn SVR 2015, 327; aus der Rspr. vgl. OLG Karlsruhe B. v. 28.07.1997 – 2 Ss 89/97 – NStZ-RR 1997, 356 (Anm. Fahl JA 1998, 448).

  26. 26.

    Strittig, s. Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 316 Rn. 46; aus der Rspr. vgl. AG Köln U. v. 26.05.1988 – 708 Ds 172/87 – NJW 1989, 921; OLG Oldenburg U. v. 24.02.2014 – 1 Ss 204/13 – NJW 2014, 2211 (Anm. Hecker JuS 2014, 756; König DAR 2014, 399; Ternig SVR 2014, 310).

  27. 27.

    H.M., zur Kontroverse, ob ganz ausnahmsweisen ein Fall der relativen Fahruntüchtigkeit bei noch niedrigerer BAK angenommen werden kann, Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 31; aus der Rspr. vgl. OLG Saarbrücken B. v. 04.02.1999 – Ss 116/98 (11/99) – NStZ-RR 2000, 12 (Anm. Janker NZV 2001, 197).

  28. 28.

    S. nur Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1113; näher Möhl DAR 1971, 4; Peters MDR 1991, 487; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Oldenburg B. v. 07.04.2016 – 1 Ss 53/16 (Anm. Hecker JuS 2016, 1136).

  29. 29.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 35.

  30. 30.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 34f.

  31. 31.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1113; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 12.04.1994 – 4 StR 688/93 (Anm. Hauf NZV 1995, 81).

  32. 32.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 36; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 15.04.2008 – 4 StR 639/07 (Anm. RÜ 2008, 441; Herzog/Laustetter JR 2009, 122).

  33. 33.

    Zur Berechnung der Tatzeit-BAK Salger DRiZ 1989, 174; Schewe FS Salger 1995, 715.

  34. 34.

    Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 19; Ponsold JZ 1963, 471; Schembecker JuS 1993, 674; Satzger Jura 2013, 345; aus der Rspr. vgl. OLG Koblenz B. v. 29.10.2008 – 2 Ss 176/08 – StV 2009, 361.

  35. 35.

    Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 23; ausf. Arbab-Zadeh NJW 1984, 2615; Grüner/Penners NJW 1985, 1377; Iffland/Eisenmenger/Bilzer NJW 1999, 1379; Iffland/Hentschel NZV 1999, 489; Iffland DAR 2005, 198; Sandherr NZV 2016, 6.

  36. 36.

    Hierzu Gerchow FS Sarstedt 1981, 1; Grohmann MDR 1987, 630; Burmann DAR 1987, 134; Salger/Maatz NZV 1993, 329; Bieniek StV 1995, 437; Mettke NZV 2000, 199; Krumm NZV 2009, 215; Krumm NZV 2014, 441; Krumm SVR 2014, 376.

  37. 37.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 10; aus der Rspr. vgl. OLG Düsseldorf B. v. 02.05.1994 – 5 Ss 358/93 – 105/93 I – NJW 1994, 2428 = StV 1994, 376.

  38. 38.

    Zu Cannabis Meininger FS Salger 1995, 535; zu Methadon Gebert MedR 1994, 483; Schöch FS Rolinski 2002, 147.

  39. 39.

    Zu Medikamenten Schöch FS Miyazawa 1995, 227; Schöch DAR 1996, 452; Kauert DAR 1996, 447; Riemenschneider MedR 1998, 17.

  40. 40.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 316 Rn. 10; aus der Rspr. vgl. zuletzt LG Kiel B. v. 10.10.2013 – 8 Qs 61/13 – StV 2014, 627; OLG Saarbrücken B. v. 04.03.2015 – Ss 7/15 – NStZ-RR 2015, 228; BGH U. v. 30.06.2015 – 4 StR 188/15 – NStZ-RR 2015, 321 = StV 2016, 286 (Anm. Sandherr NZV 2016, 346); BGH B. v. 31.01.2017 – 4 StR 597/16 – NStZ-RR 2017, 123 = StV 2017, 323.

  41. 41.

    I.E. problematisch, s. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 40; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 03.11.1998 – 4 StR 395/98 – BGHSt 44, 219 = NJW 1999, 226 = NStZ 1999, 407 = StV 1999, 19 (Anm. Geppert JK 1999 StGB § 316/6; Schreiber NJW 1999, 1770; Berz NStZ 1999, 407).

  42. 42.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 316 Rn. 45; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Düsseldorf B. v. 21.10.2016 – III-1 RVs 93/16 (Anm. Kerkmann NZV 2017, 98).

  43. 43.

    Zu § 315c StGB Stollenwerk DAR 1961, 297; Mayr FS 25 Jahre BGH 1975, 273; Geppert Jura 2001, 559; Eisele JA 2007, 168; Zimmermann JuS 2010, 22; Blum SVR 2011, 173.

  44. 44.

    I.E. problematisch, s. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1120; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 15.09.2016 – 4 StR 90/16 – NJW 2016, 3462 (Anm. Kubiciel jurisPR-StrafR 23/2016 Anm. 1; Sandherr NZV 2016, 586; Theile ZJS 2017, 122).

  45. 45.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315c Rn. 1f.

  46. 46.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1124; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 02.05.1995 – 4 StR 187/95 – NJW 1996, 208; BGH B. v. 09.08.2007 – 4 StR 339/07.

  47. 47.

    H.M., s. Wolters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, § 315c Rn. 7; näher Quarch SVR 2009, 215; aus der Rspr. vgl. OLG Düsseldorf U. v. 05.08.1957 – NJW 1957, 1567; OLG Köln B. v. 02.06.1989 – Ss 227/89 – NJW 1989, 3233.

  48. 48.

    S. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315c Rn. 7; zu Krankheiten näher de Vries SVR 2012, 332; aus der Rspr. vgl. BayObLG B. v. 16.01.1996 – NJW 1996, 2045.

  49. 49.

    S. etwa Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315c Rn. 9.

  50. 50.

    H.M., Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 5a; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 20.01.2009 – 4 StR 396/08 – NStZ-RR 2009, 185.

  51. 51.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 6; näher zum Überholen Haubrich NJW 1989, 1197.

  52. 52.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 7; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 15.04.2008 – 4 StR 639/07 (Anm. RÜ 2008, 441; Herzog/Laustetter JR 2009, 122); OLG Celle B. v. 03.01.2013 – 31 Ss 50/12 (Anm. Ternig NZV 2013, 253); BGH B. v. 21.05.2015 – 4 StR 164/15 (Anm. RÜ2 2015, 157; Ternig DAR 2015, 703).

  53. 53.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 8; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 21.11.2006 – 4 StR 459/06 – NStZ 2007, 222 = StV 2007, 414.

  54. 54.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 10a; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 28.06.1976 – NJW 1976, 2223 (Anm. Rüth JR 1977, 255).

  55. 55.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315c Rn. 4; näher Krumm DAR 2013, 669; aus der Rspr. vgl. LG Karlsruhe U. v. 29.07.2004 – 11 Ns 40 Js 26274/03 – NJW 2005, 915 = NStZ 2005, 451 (Anm. RA 2005, 245); OLG Bamberg B. v. 23.02.2010 – 1 U 161/09.

  56. 56.

    Daher ist auch aus Gründen des Darstellungszusammenhangs eine Prüfung im objektiven Tatbestand vertretbar, s. z.B. die Darstellung bei Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 12ff.

  57. 57.

    H.M., s. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1130.

  58. 58.

    Vgl. schon o. bei § 306a StGB.

  59. 59.

    S. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315c Rn. 16ff.; näher Straube NJW 1955, 407; Jagusch DAR 1955, 205; Giffhorn DAR 1955, 209; Hartung NJW 1960, 1417; von Hippel ZStW 1968, 378; aus der Rspr. (auch zu § 315b StGB) vgl. zuletzt OLG Düsseldorf B. v. 21.10.2016 – III-1 RVs 93/16 (Anm. Kerkmann NZV 2017, 98).

  60. 60.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315c Rn. 17, 19.

  61. 61.

    Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 315c Rn. 89; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 25.01.2012 – 4 StR 507/11 – NStZ-RR 2012, 185; BGH B. v. 26.07.2011 – 4 StR 340/11 – StV 2012, 217 (Anm. LL 2012, 28).

  62. 62.

    Sternberg-Lieben/Hecker, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 315c Rn. 33; aus der Rspr. vgl. OLG Köln U. v. 19.03.1991 – Ss 63/91 – NJW 1991, 3291 (Anm. Hemmer-BGH-Classics Strafrecht, 2003, Nr. 87; Hassemer JuS 1992, 263).

  63. 63.

    S. nur Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1136f.

  64. 64.

    Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 315c Rn. 91.

  65. 65.

    Speziell zu § 315c StGB zsf. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1132.

  66. 66.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 15b; näher Frey DAR 1956, 145; Trops DAR 1956, 183; Hoffmann NJW 1957, 211; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 20.10.1988 – 4 StR 335/88 – NJW 1989, 1227 = NStZ 1989, 73 = StV 1989, 154 (Anm. Geppert JK 1989 StGB § 315c/2; Sonnen JA 1989, 390; Geppert NStZ 1989, 320; Ströber DAR 1989, 414; Becker NStZ 1990, 125; Werle JR 1990, 74).

  67. 67.

    Hierzu Frey DAR 1957, 87; Rengier FS Spendel 1992, 559.

  68. 68.

    Hierzu Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315c Rn. 15; Satzger Jura 2012, 786; Trück NZV 2013, 361; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 28.09.2010 – 4 StR 245/10 – NStZ 2011, 215 = StV 2011, 619 (Anm. Bosch JK 2011 StGB § 315b/14; Jahn JuS 2011, 660; RA 2011, 166); BGH B. v. 04.12.2012 – 4 StR 435/12 – NStZ 2013, 167 (Anm. Kudlich JA 2013, 235; Ernst DAR 2013, 710); BGH U. v. 09.09.2014 – 4 StR 251/14 – NStZ 2015, 278 = StV 2016, 288.

  69. 69.

    S.o.

  70. 70.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1134.

  71. 71.

    Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 315c Rn. 94.

  72. 72.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1134; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 31.01.2017 – 4 StR 597/16 – NStZ-RR 2017, 123 = StV 2017, 323.

  73. 73.

    Hierzu Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1135; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 04.12.2012 – 4 StR 435/12 – NStZ 2013, 167 (Anm. Kudlich JA 2013, 235; Ernst DAR 2013, 710); BGH B. v. 21.4.2015 – 4 StR 92/15 – NJW 2015, 2898 = NStZ 2015, 571 = StV 2015, 630 (Anm. Jäger JA 2015, 874; Kudlich NJW 2015, 2901; Oğlakcıoğlu NStZ 2015, 573); BGH B. v. 21.05.2015 – 4 StR 164/15 (Anm. RÜ2 2015, 157; Ternig DAR 2015, 703).

  74. 74.

    Etwa Wolters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, vor § 306 Rn. 11.

  75. 75.

    S.o.

  76. 76.

    S. nur Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315c Rn. 20f.

  77. 77.

    Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 315c Rn. 97; aus der Rspr. vgl. OLG Celle U. v. 09.05.1963 – 1 Ss 107/63 – NJW 1963, 1839.

  78. 78.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315c Rn. 16; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Köln U. v. 17.01.2017 – III-1 RVs 285/16 – NStZ-RR 2017, 153.

  79. 79.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1138; näher Mühlhaus DAR 1972, 169; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 07.04.1994 – 4 StR 130/94 – NStZ 1995, 88; BGH U. v. 09.10.2003 – 4 StR 127/03 – NStZ-RR 2004, 108; BGH U. v. 06.01.2007 – 4 StR 598/06 – NStZ 2007, 330 = BGH NStZ-RR 2007, 174.

  80. 80.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1139; aus der Rspr. vgl. OLG Celle U. v. 12.02.1970 – 1 Ss 11/70 – NJW 1970, 1091.

  81. 81.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315c Rn. 11; näher Lehmann DAR 1956, 317; Schweling ZStW 1960, 464; Koch DAR 1970, 322; Perpelitz DAR 1971, 126; Grohmann DAR 1975, 260; Peters DAR 1980, 45; Zimmermann MDR 1987, 364; Spöhr/Karst NJW 1993, 3308; Spöhr/Karst NZV 1993, 254; aus der Rspr. vgl. OLG Koblenz B. v. 17.03.2016 – 2 OLG 4 Ss 18/16.

  82. 82.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315c Rn. 14a; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 06.07.1962 – 4 StR 516/61 – NJW 1962, 2165.

  83. 83.

    Hierzu Wolters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, § 315c Rn. 23; Hillenkamp, 40 Probleme aus dem Strafrecht BT, 12. Aufl. 2013, 17. Problem; O Bickelhaupt NJW 1967, 713; Otto Jura 1991, 443; Otto NZV 1992, 309; Schroeder JuS 1994, 846; Geppert Jura 1996, 47; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 14.05.1970 – 4 StR 131/69 – BGHSt 23, 261 = NJW 1970, 1380 (Anm. Kühl, Höchstrichterliche Rspr. BT, 2002, Nr. 82; Hassemer JuS 1970, 642; Oellers NJW 1970, 2121; Langrock MDR 1970, 982).

  84. 84.

    S.o.

  85. 85.

    Etwa Herzog, in: NK, 4. Aufl. 2013, § 315c Rn. 23.

  86. 86.

    Wolters, in: SK-StGB, 9. Aufl. 2016, § 315c Rn. 23.

  87. 87.

    Zu § 315b StGB Mayr FS 25 Jahre BGH 1975, 273; Ranft Jura 1987, 608 und Jura 1988, 133; Geppert Jura 1996, 639; Kopp JA 1999, 943; Freund JuS 2000, 754; Saal Jura 2003, 838; König NStZ 2004, 175; Brand/Albrecht ZStW 2014, 669.

  88. 88.

    H.M., s. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1145; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 04.12.2014 – 4 StR 213/14 – BGHSt 60, 84 = NJW 2015, 500 = NStZ 2015, 263 = StV 2015, 559 (Anm. Heghmanns ZJS 2015, 436; Kaspar JZ 2015, 312).

  89. 89.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 1f.; näher zur Tatbestandsstruktur Dencker FS Nehm 2006, 373.

  90. 90.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 3.

  91. 91.

    Zum „Gully-Deckel-Klau“ Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1154; Herold JA 2013, 344.

  92. 92.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1154.

  93. 93.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 3; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 04.09.1995 – 4 StR 471/94 – NJW 1996, 329 = NStZ 1996, 85 (Anm. Kühl, Höchstrichterliche Rspr. BT, 2002, Nr. 81; von Heintschel-Heinegg JA 1996, 447; Renzikowski JR 1997, 115); OLG München U. v. 08.08.2006 – 4St RR 135/06 – NJW 2006, 3364 = NStZ 2007, 157 (Anm. RÜ 2006, 589; RA 2006, 749; Schiemann NJW 2006, 3366; Kraatz Jura 2007, 531; Bosch JA 2007, 151; LL 2007, 31; famos 1/2007); BGH B. v. 26.07.2011 – 4 StR 340/11 – StV 2012, 217 (Anm. LL 2012, 28).

  94. 94.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315b Rn. 5.

  95. 95.

    Kudlich, in: BeckOK-StGB, Stand 01.05.2017, § 315b Rn. 11; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 21.07.1998 – 4 StR 274/98 – NStZ-RR 1999, 110.

  96. 96.

    Joecks, StGB 10. Aufl. 2012, § 315b Rn. 7; näher Hochreuther NJW 1953, 1697; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 10.12.1987 – 4 StR 617/87 – NStZ 1988, 178 = StV 1988, 151; BGH U. v. 31.08.1995 – 4 StR 283/95 – BGHSt 41, 231 = NJW 1996, 203 (Anm. Geppert JK 1996 StGB § 315b/5; Hauf JA 1996, 359; Ranft JR 1997, 210); OLG Zweibrücken B. v. 04.02.1997 – 1 Ss 339/96 – NStZ-RR 1998, 71.

  97. 97.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 4; aus der Rspr. vgl. OLG Hamm U. v. 13.08.1965 – 1 Ss 788/65 – NJW 1965, 2167.

  98. 98.

    Zieschang, in: NK, 4. Aufl. 2013, § 315b Rn. 16; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 17.10.1958 – 1 Ss 650/58 – NJW 1959, 254; BayObLG B. v. 05.04.1989 – RReg. 2 St 379/88.

  99. 99.

    H.M., Zieschang, in: NK, 4. Aufl. 2013, § 315b Rn. 20; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 28.06.1976 – NJW 1976, 2223 (Anm. Rüth JR 1977, 255); OLG Stuttgart B. v. 03.10.1979 – 2 Ss 408/79 (Anm. Kürschner JR 1980, 472).

  100. 100.

    BGH U. v. 04.12.2002 – 4 StR 103/02 (Steinewerfer) – BGHSt 48, 119 = NJW 2003, 836 = NStZ 2003, 266 = StV 2004, 135 (Anm. Geppert JK 2003 StGB § 315b/9; König JA 2003, 818; Martin JuS 2003, 620; LL 2003, 340; RÜ 2003, 170; RA 2003, 128; König JR 2003, 255; Berz/Saal NZV 2003, 198).

  101. 101.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315b Rn. 22f.

  102. 102.

    Hierzu Isenbeck NJW 1969, 174; Fabricius GA 1994, 164.

  103. 103.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1159; aus der Rspr. vgl. OLG Hamm U. v. 12.11.1954 – (1) Ss 1371/54 – NJW 1955, 114; BGH U. v. 02.04.1969 – 4 StR 102/69 – BGHSt 22, 365 = NJW 1969, 1218.

  104. 104.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1159; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 02.04.1987 – 4 StR 46/87 – BGHSt 34, 324 = NJW 1987, 2027 = NStZ 1987, 373 = StV 1987, 281 (Anm. Geppert JK 1987 StPO § 261/6; Hammerstein JR 1987, 477; Meyer JR 1988, 79).

  105. 105.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315b Rn. 8, 10.

  106. 106.

    Hierzu Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315b Rn. 11ff.; Solbach/Kugler JR 1970, 121; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH U. v. 22.11.2011 – 4 StR 522/11 – NStZ-RR 2012, 123 (Anm. Brüning ZJS 2012, 394); AG Lübeck B. v. 09.12.2011 – 61 GS 125/11 – NStZ-RR 2012, 124; BGH U. v. 05.10.2011 – 4 StR 401/11 – NStZ-RR 2012, 185 = StV 2012, 218 (Anm. Bosch JK 2012 StGB § 315b I Nr. 3/15; RÜ 2012, 107; RA 2012, 298; Geppert DAR 2012, 372); BGH U. v. 25.04.2013 – 4 StR 551/12 – NJW 2013, 2133 = NStZ-RR 2013, 369 (Anm. Satzger JK 2013 StGB § 33/5; Jäger JA 2013, 708; Brüning ZJS 2013, 511; LL 2013, 745; RÜ 2013, 505; Erb NStZ-RR 2013, 371; Engländer HRRS 2013, 389; Mitsch JuS 2014, 593); BGH U. v. 30.08.2012 – 4 StR 84/12 – NStZ 2013, 337 (Anm. RÜ 2012, 777; Bosch JK 2013 StGB § 211/66; LL 2013, 515; famos 1/2013); BGH B. v. 18.06.2013 – 4 StR 145/13 (Anm. Bosch JK 2013 StGB § 315b/16); OLG Hamm B. v. 20.02.2014 – 1 RVs 15/14 – NStZ-RR 2014, 141 (Anm. Kudlich JA 2014, 474; Ernst DAR 2014, 594); BGH U. v. 04.12.2014 – 4 StR 213/14 – BGHSt 60, 84 = NJW 2015, 500 = NStZ 2015, 263 = StV 2015, 559 (Anm. Heghmanns ZJS 2015, 436; Kaspar JZ 2015, 312); BGH B. v. 04.11.2014 – 4 StR 200/14 – NStZ-RR 2015, 244 (Anm. LL 2015, 335; RÜ 2015, 103; Stam NStZ 2016, 713); BGH U. v. 30.06.2015 – 4 StR 188/15 – NStZ-RR 2015, 321 = StV 2016, 286 (Anm. Sandherr NZV 2016, 346); OLG Hamm B. v. 31.01.2017 – 4 RVs 159/16 (Anm. Hecker JuS 2017, 563).

  107. 107.

    S. nur Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 315b Rn. 12; krit. aber Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 5.

  108. 108.

    Insbesondere ggü. Polizeibeamten, s. etwa Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 13.

  109. 109.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 13; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 04.03.1997 – 4 StR 48/97 – NStZ-RR 1997, 261 (Anm. Geppert JK 1998 StGB § 315b/7); BGH U. v. 20.02.2003 – 4 StR 228/02 – BGHSt 48, 233.

  110. 110.

    Hierzu Fleischer NJW 1976, 878; König JA 2000, 777; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 05.10.2011 – 4 StR 401/11 – NStZ-RR 2012, 185 = StV 2012, 218 (Anm. Bosch JK 2012 StGB § 315b I Nr. 3/15; RÜ 2012, 107; RA 2012, 298; Geppert DAR 2012, 372).

  111. 111.

    S.o.

  112. 112.

    Z.B. Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 5.

  113. 113.

    S. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1158.

  114. 114.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 12a.

  115. 115.

    Hierzu zsf. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1152; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Hamm B. v. 31.01.2017 – 4 RVs 159/16 (Anm. Hecker JuS 2017, 563).

  116. 116.

    OLG Karlsruhe U. v. 19.01.1978 – 1 Ss 329/77 – NJW 1978, 1391.

  117. 117.

    Grupp/Kinzig NStZ 2007, 132.

  118. 118.

    OLG Hamm U. v. 21.03.2000 – 4 Ss 121/00 – NJW 2000, 2686.

  119. 119.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1152.

  120. 120.

    S. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1161; aus der Rspr. vgl. OLG Düsseldorf B. v. 27.05.1982 – 5 S 206/82 – 162/82 I – NJW 1982, 2391.

  121. 121.

    Ausf. zum Straßenverkehr im spezifischen Kontext des § 315b StGB s. Pegel, in: MK-StGB, 2. Aufl. 2014, § 315b Rn. 5ff.

  122. 122.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 18f.; näher Brand/Albrecht ZStW 2014, 669; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 04.12.2002 – 4 StR 103/02 (Steinewerfer) – BGHSt 48, 119 = NJW 2003, 836 = NStZ 2003, 266 = StV 2004, 135 (Anm. Geppert JK 2003 StGB § 315b/9; König JA 2003, 818; Martin JuS 2003, 620; LL 2003, 340; RÜ 2003, 170; RA 2003, 128; König JR 2003, 255; Berz/Saal NZV 2003, 198).

  123. 123.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1163.

  124. 124.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1163; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 13.06.2006 – 4 StR 123/06 – NStZ 2007, 34 (Anm. Bosch JA 2006, 900; RA 2006, 623; Jahn JuS 2007, 89; LL 2007, 103; Grupp/Kinzig NStZ 2007 132).

  125. 125.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 17a, 18; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 16.07.2015 – 4 StR 117/15 – NStZ 2016, 407 = NStZ-RR 2015, 352 = StV 2016, 287 (Anm. Kulhanek NStZ 2016, 408).

  126. 126.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 17a; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 26.07.2011 – 4 StR 340/11 – StV 2012, 217 (Anm. LL 2012, 28).

  127. 127.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1164.

  128. 128.

    H.M., Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1169.

  129. 129.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 315b Rn. 22; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 04.09.1995 – 4 StR 471/94 – NJW 1996, 329 = NStZ 1996, 85 (Anm. Kühl, Höchstrichterliche Rspr. BT, 2002, Nr. 81; von Heintschel-Heinegg JA 1996, 447; Renzikowski JR 1997, 115); OLG München B. v. 09.11.2005 – 4St RR 215/03 – NJW 2005, 3794 = NStZ 2006, 452.

  130. 130.

    Hierzu Eisele, BT I. Aufl. 2012, Rn. 1173; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 12.07.2005 – 4 StR 170/05 – NStZ-RR 2005, 340 = StV 2005, 606 (Anm. RÜ 2005, 589; RA 2005, 682; Geppert JK 2006 StGB § 252/7; Kudlich JA 2006, 249); BGH U. v. 06.01.2007 – 4 StR 598/06 – NStZ 2007, 330 = BGH NStZ-RR 2007, 174; BGH U. v. 14.11.2006 – 4 StR 446/06 – NStZ-RR 2007, 59.

  131. 131.

    S.o.

  132. 132.

    S. Lackner/Kühl, 28. Aufl. 2014, § 315b Rn. 7.

  133. 133.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 315b Rn. 19.

  134. 134.

    Zu § 142 StGB Seibert DAR 1952, 145; Seibert NJW 1955, 1428; Schmidhäuser JZ 1955, 433; Berger DAR 1955, 150; Roesen NJW 1957, 1737; Dünnebier GA 1957, 33; Roth-Stielow NJW 1963, 1188; Krumme DAR 1968, 234; Jagusch NJW 1975, 1631; Hahn NJW 1976, 509; Küper NJW 1981, 853; Küper JZ 1982, 209 und 251; Volk DAR 1982, 81; Loos/Schwertdfeger DAR 1983, 209; Geppert Jura 1990, 78; Küper GA 1994, 49; Blum SVR 2007, 163; Brüning ZIS 2008, 148; Geppert FS Eisenberg 2009, 287; Bosch Jura 2011, 593; Waszczynski JA 2015, 507; Fromm SVR 2015, 87; zur Verteidigung bei unerlaubtem Entfernen vom Unfallort Janker NJW 1991, 3113; Bittmann SVR 2007, 55; zu Reformüberlegungen von Münch DAR 1957, 205; Freiherr von Schlotheim DAR 1957, 349; Spiegel DAR 1972, 291; Händel DAR 1973, 60; Beier DAR 1973, 85; Denzlinger ZRP 1982, 178; Heublein DAR 1985, 15; Wetekamp DAR 1986, 11; Scholz ZRP 1987, 7; Cramer ZRP 1987, 157; Weigend FS Tröndle 1989, 753; Park DAR 1993, 246; Zopfs DRiZ 1994, 87; Schünemann DAR 2003, 207; Schulz ZRP 2006, 149

  135. 135.

    S. Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 19.

  136. 136.

    S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 2; aus der Rspr. vgl. OLG Hamm B. v. 16.11.1984 – 4 Ss 986/84 – NJW 1985, 445 (Anm. Hassemer JuS 1985, 484).

  137. 137.

    Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 1ff.; krit. zur kriminalpolitischen Legitimation Duttge JR 2001, 181; zur Verfassungsmäßigkeit Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 1; aus der Rspr. vgl. BVerfG B. v. 29.05.1963 – 2 BvR 161/63 – BVerfGE 16, 191 = NJW 1963, 1195; BGH B. v. 29.11.1979 – 4 StR 624/78 – BGHSt 29, 138 = NJW 1980, 896 (Anm. Geppert JK 1980 StGB § 142/3; Hassemer JuS 1980, 532; Reiß NJW 1980, 1806; Beulke JR 1980, 523; Dornseifer JZ 1980, 299).

  138. 138.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1174; näher Arloth GA 1985, 492; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 22.07.1960 – 4 StR 232/60 – BGHSt 15, 1 = NJW 1960, 2060 (Anm. Lienen NJW 1960, 2062; Ganschezian-Fingk NJW 1961, 325); OLG Köln U. v. 14.05.1991 – Ss 193/91 – NJW 1992, 703 (Anm. Geppert JK 1992 StGB § 142/18).

  139. 139.

    S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 8; näher Bullert DAR 1965, 7; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 26.05.1955 – 4 StR 148/55 – BGHSt 8, 263 = NJW 1955, 1078 (Anm. Mittelbach JR 1955, 390); BGH U. v. 17.09.1958 – 4 StR 165/58 – BGHSt 12, 253 = NJW 1959, 394; OLG Bremen U. v. 01.02.1967 – Ss 129/66 – NJW 1967, 990; OLG Düsseldorf B. v. 13.11.1987 – 2 Ss 413/87 – 260/87 II – NJW 1988, 922; OLG Karlsruhe B. v. 12.10.1992 – 3 Ws 97/92; OLG Hamm B. v. 04.03.2008 – 2 Ss 33/08.

  140. 140.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1180.

  141. 141.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 5; näher Freund GA 1987, 536; Lenhart NZV 2013, 270; Zopfs ZIS 2016, 426; aus der Rspr. vgl. zuletzt KG B. v. 08.07.2015 – (3) 121 Ss 69/15 (47/15) (Anm. Krumm/Staub NZV 2016, 362).

  142. 142.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 6; zum Unfall auf Skipisten Kleppe NJW 1967, 2194.

  143. 143.

    Zopfs, in: MK-StGB, 3 Aufl. 2017, § 142 Rn. 33.

  144. 144.

    S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 11; näher Himmelreich DAR 2007, 669; Satzger Jura 2012, 786; aus der Rspr. vgl. OLG Nürnberg B. v. 24.01.2007 – 2 St OLG Ss 300/06 – NStZ-RR 2008, 56.

  145. 145.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 11.

  146. 146.

    So Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142; OLG Nürnberg B. v. 24.01.2007 – 2 St OLG Ss 300/06 – NStZ-RR 2008, 56.

  147. 147.

    Sternberg-Lieben, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 142 Rn. 9.

  148. 148.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 11; aus der Rspr. vgl. OLG Karlsruhe U. v. 02.07.1959 – 1 Ss 93/59 – NJW 1960, 688.

  149. 149.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 12; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 26.05.1955 – 4 StR 148/55 – BGHSt 8, 263 = NJW 1955, 1078 (Anm. Mittelbach JR 1955, 390); BGH U. v. 28.06.1956 – 4 StR 175/56 – BGHSt 9, 267 = NJW 1956, 1325; BayObLG U. v. 27.11.1957 – RReg. 1 St 792/57 – NJW 1958, 269; OLG Saarbrücken U. v. 09.07.1997 – 5 U 91/97 – 15.

  150. 150.

    Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 29; aus der Rspr. vgl. OLG Köln B. v. 12.03.2002 – Ss 54/02 – NJW 2002, 2334 (Anm. Geppert JK 2002 StGB § 142/21; RA 2002, 486).

  151. 151.

    Hierzu zsf. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 15ff.; näher Geppert GA 1970, 1; Oppe GA 1970, 367; Hartmann-Hilter NZV 1995, 340; aus der Rspr. vgl. OLG Koblenz U. v. 21.09.1978 – 1 Ss 435/78 (Anm. Geilen JK 1979 StGB § 142/2); BayObLG B. v. 27.06.1986 – RReg. 1 St 133/86 (Anm. Geppert JK 1987 StGB § 142/12; Hentschel JR 1987, 247); BGH U. v. 15.11.2001 – 4 StR 233/01 (Mülltonnenvandalismus) – BGHSt 47, 158 = NJW 2002, 626 = NStZ 2002, 252 = StV 2002, 359 (Anm. Kühl, Höchstrichterliche Rspr. BT, 2002, Nr. 7; Geppert JK 2002 StGB § 142/20; Baier JA 2002, 631; Martin JuS 2002, 716; LL 2002, 393; RÜ 2002, 121; RA 2002, 184; famos 2/2002; Sternberg-Lieben JR 2002, 386; Schnabl NZV 2005, 281); BGH U. v. 20.02.2003 – 4 StR 228/02 – BGHSt 48, 233 = NJW 2003, 1613 = NStZ 2003, 486 = StV 2003, 338 (Anm. Martin JuS 2003, 926; Dreher JuS 2003, 1159; LL 2003, 563; RÜ 2003, 217; RA 2003, 327; famos 7/2003; Seier/Hillebrand NZV 2003, 490; Müller/Kraus NZV 2003, 559; König NStZ 2004, 175).

  152. 152.

    S.o.

  153. 153.

    S. nur Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 7.

  154. 154.

    Rudolphi/Stein, in: SK-StGB, 115. Lfg. 2008, § 142 Rn. 13.

  155. 155.

    Vgl. LG Düsseldorf U. v. 06.05.2011 – 29 Ns 3/11 – NStZ-RR 2011, 355 (Anm. Deutscher jurisPR-StrafR 22/2011 Anm. 3); OLG Köln U. v. 19.07.2011 – 1 RVs 138/11 – NStZ-RR 2011, 354 (Anm. Hecker JuS 2011, 1038); LG Aachen U. v. 09.12.2011 – 71 Ns-607 Js 784/08 – 146/11 (Anm. Hecker JuS 2013, 851); OLG Düsseldorf U. v. 07.11.2011 – 1 RVs 62/11 – NStZ 2012, 326 = NStZ-RR 2012, 218 (Anm. Terning NZV 2012, 351).

  156. 156.

    S. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 13; näher Hartmann-Hilter NZV 1995, 340.

  157. 157.

    Sternberg-Lieben, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 142 Rn. 19; zur Rspr. s.o.

  158. 158.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 7.

  159. 159.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 9; aus der Rspr. vgl. AG Berlin-Tiergarten B. v. 16.07.2008 – (290 Cs) 3032 PLs 5850/08 (145/08) – NJW 2008, 3728 (Anm. Kudlich JA 2009, 230; LL 2009, 99; RA 2010, 41).

  160. 160.

    Näher Arloth GA 1985, 492.

  161. 161.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 8.

  162. 162.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 15; aus der Rspr. vgl. OLG Frankfurt U. v. 18.04.1983 – 3 Ss 49/83 – NJW 1983, 2038 (Anm. Geppert JK 1984 StGB § 142/8); OLG Koblenz B. v. 02.02.1988 – 2 Ss 24/88 – NJW 1989, 1620 (Anm. Geppert JK 1989 StGB § 142/13); BayObLG B. v. 26.07.1989 – RReg. 2 St 100/89 – NJW 1990, 335 (Anm. Kreissl NJW 1990, 3134); OLG Düsseldorf U. v. 08.12.1992 – 5 Ss 372/92 – 116/92 I; OLG Frankfurt B. v. 21.08.1995 – 3 Ss 222/95 – NStZ-RR 1996, 86; OLG Frankfurt B. v. 27.11.1996 – 3 Ss 364/96 – 3 Ss 364/96; BayObLG B. v. 04.10.1999 – 2 St RR 177/99 – NStZ-RR 2000, 140 (Anm. LL 2000, 634).

  163. 163.

    Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 16; aus der Rspr. vgl. BayObLG B. v. 01.10.1992 – 1 St RR 161/92 – NJW 1993, 410; OLG Frankfurt B. v. 21.08.1995 – 3 Ss 222/95 – NStZ-RR 1996, 86; OLG Frankfurt B. v. 27.11.1996 – 3 Ss 364/96 – 3 Ss 364/96; BayObLG B. v. 04.10.1999 – 2 St RR 177/99 – NStZ-RR 2000, 140 (Anm. LL 2000, 634).

  164. 164.

    S.o.

  165. 165.

    S. nur Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 16.

  166. 166.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 21, 25.

  167. 167.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 10; aus der Rspr. vgl. BayObLG B. v. 04.10.1999 – 2 St RR 177/99 – NStZ-RR 2000, 140 (Anm. LL 2000, 634); OLG Jena B. v. 22.06.2004 – 1 Ss 70/03.

  168. 168.

    Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 36; aus der Rspr. vgl. OLG Düsseldorf U. v. 08.12.1992 – 5 Ss 372/92 – 116/92 I.

  169. 169.

    Hierzu näher Küper GA 1994, 49.

  170. 170.

    Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 20; näher Rittig NZV 2012, 561; aus der Rspr. vgl. zuletzt OLG Hamburg B. v. 27.03.2009 – 3-13/09 – NJW 2009, 2074 (Anm. Brüning ZJS 2009, 442; RÜ 2009, 508; RA 2009, 449; Mühlenfeld jurisPR-StrafR 10/2009 Anm. 4); LG Arnsberg B. v. 11.09.2014 – 6 Qs 81/14 (Anm. Heinz jurisPR-StrafR 23/2014 Anm. 3).

  171. 171.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 15.

  172. 172.

    Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 47; aus der Rspr. vgl. BayObLG U. v. 03.11.1978 – RReg. 1 St 285/78 – NJW 1979, 436 (Anm. Janiszewski JR 1979, 341); OLG Stuttgart U. 14.04.1980 – 3 Ss 69/80 – NJW 1981, 878 (Anm. Hentschel JR 1981, 211); OLG Köln B. v. 10.01.1989 – Ss 725/88 (Anm. Bernsmann NZV 1989, 198).

  173. 173.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 20; näher Blum SVR 2010, 210; Beulke FS Maiwald 2010, 21; Blum SVR 2011, 286; Rittig NZV 2012, 561; Hillenkamp FS Beulke 2015, 449; aus der Rspr. vgl. BVerfG B. v. 19.03.2007 – 2 BvR 2273/06 – BVerfGK 10, 442 = NJW 2007, 1666 (Anm. Geppert JK 2007 StGB § 142/23; Kudlich JA 2007, 549; Jahn JuS 2007, 689; LL 2007, 540; RÜ 2007, 254; RA 2007, 286; famos 5/2007; Brüning ZIS 2007, 317: Laschewski NZV 2007, 444; Dehne-Niemann Jura 2008, 135; Küper NStZ 2008, 597; Ebner SVR 2007, 389; Kudlich FS Stöckel 2010, 93); OLG Düsseldorf B. v. 01.10.2007 – 2 Ss 142/07 – 69/07 III – NStZ-RR 2008, 88 (Anm. Geppert JK 2008 StGB § 142/24; RA 2008, 262; Blum NZV 2008, 495); OLG Hamburg B. v. 27.03.2009 – 3-13/09 – NJW 2009, 2074 (Anm. Brüning ZJS 2009, 442; RÜ 2009, 508; RA 2009, 449; Mühlenfeld jurisPR-StrafR 10/2009 Anm. 4); BGH B. v. 15.11.2010 – 4 StR 413/10 – NStZ 2011, 209 = StV 2011, 160 (Anm. Jahn JuS 2011, 274); LG Arnsberg B. v. 11.09.2014 – 6 Qs 81/14 (Anm. Heinz jurisPR-StrafR 23/2014 Anm. 3).

  174. 174.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1192; aus der Rspr. vgl. zuletzt LG Arnsberg B. v. 11.09.2014 – 6 Qs 81/14 (Anm. Heinz jurisPR-StrafR 23/2014 Anm. 3).

  175. 175.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1192; aus der Rspr. vgl. OLG Hamm U. 20.09.1978 – 4 Ss 942/78 – NJW 1979, 438.

  176. 176.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1199; aus der Rspr. vgl. BayObLG U. 05.02.1969 – RReg. 1 b St 527/68 (Anm. Schröder JR 1969, 430).

  177. 177.

    Lackner/Kühl, StGB, 28. Aufl. 2014, § 142 Rn. 17; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 09.02.1962 – 4 StR 519/61 – BGHSt 17, 143 = NJW 1962, 1829 (Anm. Baumann NJW 1962, 1793); BGH U. v. 27.07.1962 – 4 StR 215/62 – BGHSt 18, 6 = NJW 1962, 2069; OLG Oldenburg U. v. 05.03.1968 – 4 Ss 52/68 – NJW 1968, 1293.

  178. 178.

    H.M. s. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 57; näher Stein JZ 1983, 511; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 11.06.1981 – 4 StR 298/80 – BGHSt 30, 160 = NJW 1981, 2366 = NStZ 1981, 435 (Anm. Hassemer JuS 1982, 386; Bär JR 1982, 379); BayObLG B. v. 23.12.1981 – RReg. 1 St 295/81 – NJW 1982, 1059 (Anm. Klinkenberg/Lippold/Blumenthal NJW 1982, 2359; Schwab MDR 1983, 454; Jacob MDR 1983, 461; Klinkenberg MDR 1983, 808; Joerden JR 1984, 51); OLG Hamm B. v. 16.11.1984 – 4 Ss 986/84 – NJW 1985, 445 (Anm. Hassemer JuS 1985, 484); BayObLG B. v. 01.10.1992 – 1 St RR 161/92 – NJW 1993, 410.

  179. 179.

    I.E. problematisch, s. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 22.

  180. 180.

    Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 48; aus der Rspr. vgl. OLG Celle Vorlegungsb. v. 05.04.1965 – 2 Ss 81/65 – NJW 1965, 1632 und 2080; BGH B. v. 24.08.1965 – 4 StR 353/65 – BGHSt 20, 258 = NJW 1965, 2065 (Anm. Möhl JR 1965, 470).

  181. 181.

    Sternberg-Lieben, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 142 Rn. 83; aus der Rspr. vgl. OLG Köln B. v. 11.01.1994 – Ss 575/93.

  182. 182.

    Hierzu Jagusch NJW 1976, 504; Maier NJW 1976, 1190; Bringewat JA 1977, 231; Küper JZ 1988, 473; Zopfs FS Küper 2007, 747.

  183. 183.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1196.

  184. 184.

    Kudlich, in: BeckOK-StGB, Stand 01.05.2017, § 142 Rn. 19; aus der Rspr. vgl. OLG Frankfurt B. v. 23.08.1982 – 3 Ss 343/82 – NJW 1983, 293 (Anm. Hassemer JuS 1983, 396); BayObLG B. v. 01.10.1992 – 1 St RR 161/92 – NJW 1993, 410.

  185. 185.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 28; aus der Rspr. vgl. OLG Hamm B. v. 10.11.1976 – 3 Ss 702/76 – NJW 1977, 207 (Anm. Hassemer JuS 1977, 342); OLG Frankfurt U. v. 14.02.1977 – 3 Ss 680/76 – NJW 1977, 1833; OLG Stuttgart U. v. 21.06.1982 – 3 Ss (12) 184/82 – NJW 1982, 2266 (Anm. Geppert JK 1983 StGB § 142/6); BayObLG B. v. 01.10.1992 – 1 St RR 161/92 – NJW 1993, 410.

  186. 186.

    Kindhäuer, LPK, 6. Aufl. 2015, § 142 Rn. 12.

  187. 187.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 27; näher Heidemeier FS Hamm 2008, 191; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 21.06.1982 – 3 Ss (12) 184/82 – NJW 1982, 2266 (Anm. Geppert JK 1983 StGB § 142/6); OLG Düsseldorf B. v. 22.03.1985 – 5 Ss 66/85 – 55/85 I – NJW 1985, 2725; OLG Köln B. v. 10.01.1989 – Ss 725/88 (Anm. Bernsmann NZV 1989, 198).

  188. 188.

    Hierzu zsf. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 41; näher Dvorak JZ 1981, 16; aus der Rspr. vgl. OLG Zweibrücken B. v. 18.05.1989 – 1 Ss 47/89 – NJW 1989, 2765 (Anm. Geppert JK 1990 StGB § 142/14; Weigend NZV 1990, 79); OLG Köln U. v. 19.01.1999 – Ss 526/98 – NStZ-RR 1999, 251 (Anm. LL 1999, 800).

  189. 189.

    S.o.

  190. 190.

    S. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 27.

  191. 191.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 41.

  192. 192.

    Etwa Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1199.

  193. 193.

    H.M., Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 28; aus der Rspr. vgl. BayObLG B. v. 16.02.1984 – RReg. 1 St 327/83 – NJW 1984, 1365 (Anm. Sonnen JA 1984, 534; Hassemer JuS 1984, 647; Geppert JK 1985 StGB § 142/10; Loos JR 1985, 164); OLG Hamm B. v. 16.11.1984 – 4 Ss 986/84 – NJW 1985, 445 (Anm. Hassemer JuS 1985, 484).

  194. 194.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 17; näher Bernsmann NZV 1989, 49; aus der Rspr. vgl. OLG Köln U. v. 03.06.1981 – 3 Ss 282/81 (156) – NJW 1981, 2367 (Anm. Hassemer JuS 1982, 386; Beulke JuS 1982, 815; Dvorak MDR 1982, 804); OLG Stuttgart U. v. 21.06.1982 – 3 Ss (12) 184/82 – NJW 1982, 2266 (Anm. Geppert JK 1983 StGB § 142/6).

  195. 195.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 31; aus der Rspr. vgl. OLG Oldenburg U. v. 12.12.1994 – Ss 399/94 – NJW 1995, 1689.

  196. 196.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 33; aus der Rspr. vgl. OLG Düsseldorf B. v. 10.12.1985 – 5 Ss 360/85 – 295/85 I – NJW 1986, 2001 = StV 1986, 159 (Anm. Otto JK 1987 StGB § 142/11; Kuhlen StV 1987, 437; Freund GA 1987, 536).

  197. 197.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 32.

  198. 198.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 32; aus der Rspr. vgl. OLG Frankfurt U. v. 03.01.1962 – 1 Ss 1070/61 – NJW 1962, 685 (Anm. Blechschmid JuS 1962, 239; Rutkowsky NJW 1962, 686); OLG Frankfurt U. v. 23.01.1963 – 1 Ss 1016/62 – NJW 1963, 1215 (Anm. Rutkowsky NJW 1963, 1216).

  199. 199.

    Hierzu Eisele, BT I, 2.Aufl. 2012, Rn. 1200; näher Koch NJW 1961, 2195; Enskat NJW 1962, 332; Krüger NJW 1965, 142; Bauer NStZ 1985, 301; Küper JZ 1990, 510; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 21.06.1982 – 3 Ss (12) 184/82 – NJW 1982, 2266 (Anm. Geppert JK 1983 StGB § 142/6); BayObLG B. v. 06.04.1983 – RReg. 1 St 38/83 – NJW 1983, 2039 (Anm. Janiszewski JR 1983, 506; Bauer NStZ 1985, 301); BayObLG B. v. 25.07.1983 – BReg. 1 St 177/83 – NJW 1984, 66; BayObLG B. v. 16.02.1984 – RReg. 1 St 327/83 – NJW 1984, 1365 (Anm. Sonnen JA 1984, 534; Hassemer JuS 1984, 647; Geppert JK 1985 StGB § 142/10; Loos JR 1985, 164).

  200. 200.

    S.o.

  201. 201.

    S. nur Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1200.

  202. 202.

    Etwa Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 58.

  203. 203.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 94; näher Ulsenheimer GA 1972, 1; aus der Rspr. vgl. OLG Oldenburg U. v. 02.07.1968 – 1 Ss 152/68 – NJW 1968, 2019 (Anm. Ulsenheimer JuS 1972, 24); LG Duisburg U. v. 16.01.1969 – 6 KLs 13/68 – NJW 1969, 1261 (Anm. Oppe NJW 1969, 1264; Roxin NJW 1969, 2038; Geppert GA 1970, 1; Oppe GA 1970, 367); BGH U. v. 27.07.1972 – 4 StR 287/72 – BGHSt 24, 382 = NJW 1972, 1960 (Anm. Hemmer-BGH-Classics Strafrecht, 2003, Nr. 42; Forster NJW 1972, 2319; Hassemer JuS 1973, 118; Berz JuS 1973, 558; Eich MDR 1973, 814); OLG Karlsruhe U. v. 14.12.1972 – 2 Ss 156/72 – NJW 1973, 378.

  204. 204.

    Hierzu näher Küper GA 1994, 49.

  205. 205.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 18; näher Snell NJW 1955, 659; aus der Rspr. vgl. BayObLG U. v. 06.02.1987 – RReg. 1 St 292/86 – NJW 1987, 1712 (Anm. Hassemer JuS 1987, 995; Hentschel JR 1988, 297); OLG Köln B. v. 06.03.2001 – Ss 64/01 – NJW 2002, 1359 = StV 2002, 363 (Anm. RA 2001, 413; RÜ 2002, 267).

  206. 206.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 35f.

  207. 207.

    Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 86; aus der Rspr. vgl. BayObLG U. v. 06.02.1987 – RReg. 1 St 292/86 – NJW 1987, 1712 (Anm. Hassemer JuS 1987, 995; Hentschel JR 1988, 297).

  208. 208.

    H.M., s. Kudlich, in: BeckOK-StGB, Stand 01.05.2017, § 142 Rn. 14; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 15.03.1982 – 2 Ss (22) 26/82 – NJW 1982, 1769.

  209. 209.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 37; aus der Rspr. vgl. OLG Stuttgart U. v. 15.12.1980 – 3 Ss 752/80 – NJW 1981, 1107; OLG Köln B. v. 02.06.1989 – Ss 227/89 – NJW 1989, 3233; OLG Zweibrücken B. v. 15.02.1990 – 1 Ss 219/89 (Anm. Hartman/Hilter NZV 1992, 429).

  210. 210.

    Hierzu Schild/Kretschmer, in: NK, 4. Aufl. 2013, § 142 Rn. 58; aus der Rspr. vgl. OLG Zweibrücken U. v. 22.03.1982 – ASs 281/81 (Anm. Bär DAR 1983, 215).

  211. 211.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 50; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 12.03.1953 – 3 StR 819/52 – BGHSt 4, 144 = NJW 1953, 1190; BGH U. v. 10.11.1953 – 1 StR 227/53 – BGHSt 5, 124 = NJW 1954, 400 (Anm. Lange JZ 1954, 329).

  212. 212.

    S. auch Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 79.

  213. 213.

    Hierzu Berz Jura 1979, 125; Krumm NZV 2008, 497.

  214. 214.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1207; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 30.08.1978 – 4 StR 682/77 – BGHSt 28, 129 = NJW 1979, 434 (Anm. Kühl, Höchstrichterliche Rspr. BT, 2002, Nr. 8; Geilen JK 1979 StGB § 142/1; Rudolphi JR 1979, 210; Römer MDR 1980, 89); BayObLG B. v. 07.07.1981 – RReg. 2 St 142/81 – NJW 1982, 117 (Anm. Hentschel JR 1982, 250); BayObLG B. v. 22.01.1990 – RReg. 1 St 5/90 – NJW 1990, 1861 (Anm. Hassemer JuS 1990, 1024; Herzberg NZV 1990, 375; Otto JK 1991 StGB § 27/17; Seelmann JuS 1991, 290).

  215. 215.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1209; näher Koch DAR 1964, 208; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 27.08.2014 – 4 StR 259/14 – NStZ 2015, 265 = StV 2016, 284 (Anm. Satzger Jura 2015, 542).

  216. 216.

    S. Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 102.

  217. 217.

    Hierzu zsf. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 76f.; näher Stein JZ 1983, 511; aus der Rspr. vgl. BayObLG B. v. 23.12.1981 – RReg. 1 St 295/81 – NJW 1982, 1059 (Anm. Klinkenberg/Lippold/Blumenthal NJW 1982, 2359; Schwab MDR 1983, 454; Jacob MDR 1983, 461; Klinkenberg MDR 1983, 808; Joerden JR 1984, 51); OLG Hamm B. v. 16.11.1984 – 4 Ss 986/84 – NJW 1985, 445 (Anm. Hassemer JuS 1985, 484); BayObLG B. v. 01.10.1992 – 1 St RR 161/92 – NJW 1993, 410.

  218. 218.

    S.o.

  219. 219.

    Etwa Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 77.

  220. 220.

    Hierz zsf. Hillenkamp, 40 Probleme aus dem Strafrecht BT, 13. Aufl. 2012, 18. Problem; Beulke NJW 1979, 400; Küper FS JurFak Heidelberg 1986, 451; Mitsch NZV 2008, 217; Mitsch JuS 2010, 303; Beulke FS Maiwald 2010, 21; Kraatz NZV 2011, 321; aus der Rspr. vgl. zuletzt LG Arnsberg B. v. 11.09.2014 – 6 Qs 81/14 (Anm. Heinz jurisPR-StrafR 23/2014 Anm. 3).

  221. 221.

    S. nur BGH B. v. 30.08.1978 – 4 StR 682/77 – BGHSt 28, 129.

  222. 222.

    Nachweise bei Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 51; Rudolphi/Stein, in: SK-StGB, 115. Lfg. 2008, § 142 Rn. 40.

  223. 223.

    BVerfG B. v. 19.03.2007 – 2 BvR 2273/06 – BVerfGK 10, 442 = NJW 2007, 1666 (Anm. Geppert JK 2007 StGB § 142/23; Kudlich JA 2007, 549; Jahn JuS 2007, 689; LL 2007, 540; RÜ 2007, 254; RA 2007, 286; famos 5/2007; Brüning ZIS 2007, 317: Laschewski NZV 2007, 444; Dehne-Niemann Jura 2008, 135; Küper NStZ 2008, 597; Ebner SVR 2007, 389; Kudlich FS Stöckel 2010, 93).

  224. 224.

    So (auch zum Folgenden und m.w.N.) BVerfG B. v. 19.03.2007 – 2 BvR 2273/06 – BVerfGK 10, 442.

  225. 225.

    So (auch zum Folgenden und m.w.N.) BVerfG B. v. 19.03.2007 – 2 BvR 2273/06 – BVerfGK 10, 442.

  226. 226.

    Bejahend OLG Düsseldorf B. v. 01.10.2007 – 2 Ss 142/07 – 69/07 III – NStZ-RR 2008, 88 (Anm. Geppert JK 2008 StGB § 142/24; RA 2008, 262; Blum NZV 2008, 495); verneinend OLG Hamburg B. v. 27.03.2009 – 3-13/09 – NJW 2009, 2074 (Anm. Brüning ZJS 2009, 442; RÜ 2009, 508; RA 2009, 449; Mühlenfeld jurisPR-StrafR 10/2009 Anm. 4); BGH B. v. 15.11.2010 – 4 StR 413/10 – NStZ 2011, 209 = StV 2011, 160 (Anm. Jahn JuS 2011, 274); LG Arnsberg B. v. 11.09.2014 – 6 Qs 81/14 (Anm. Heinz jurisPR-StrafR 23/2014 Anm. 3).

  227. 227.

    S. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1212; Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 52.

  228. 228.

    Zum Folgenden m.w.N. OLG Hamburg B. v. 27.03.2009 – 3-13/09 – NJW 2009, 2074 (2074f.).

  229. 229.

    OLG Düsseldorf B. v. 01.10.2007 – 2 Ss 142/07 – 69/07 III – NStZ-RR 2008, 88.

  230. 230.

    S. z.B. Sternberg-Lieben, in. Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 142 Rm. 54; anders aber z.B. Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1209; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 30.08.1978 – 4 StR 682/77 – BGHSt 28, 129 = NJW 1979, 434 (Anm. Kühl, Höchstrichterliche Rspr. BT, 2002, Nr. 8; Geilen JK 1979 StGB § 142/1; Rudolphi JR 1979, 210; Römer MDR 1980, 89).

  231. 231.

    Hierzu zsf. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 64ff.; näher Werner NZV 1988, 88; Miseré Jura 1991, 298; Satzger Jura 2013, 345; aus der Rspr. vgl. OLG Köln U. v. 01.02.1977 – Ss 661/76 – NJW 1977, 2275 (Anm. Franke JuS 1978, 456).

  232. 232.

    S.o.

  233. 233.

    Etwa Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 103.

  234. 234.

    Eisele, BT I, 4. Aufl. 2017, Rn. 1215.

  235. 235.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 54; näher Haubrich DAR 1981, 211; aus der Rspr. OLG Hamm B. v. 10.11.1976 – 3 Ss 702/76 – NJW 1977, 207 (Anm. Hassemer JuS 1977, 342); OLG Köln B. v. 02.06.1989 – Ss 227/89 – NJW 1989, 3233; LG Zweibrücken B. v. 26.11.1997 – 1 Qs 149/97.

  236. 236.

    Hierzu zsf. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 88f.; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 29.11.1979 – 4 StR 624/78 – BGHSt 29, 138 = NJW 1980, 896 (Anm. Geppert JK 1980 StGB § 142/3; Hassemer JuS 1980, 532; Reiß NJW 1980, 1806; Beulke JR 1980, 523; Dornseifer JZ 1980, 299).

  237. 237.

    Z.B. Sternberg-Lieben, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 142 Rn. 65.

  238. 238.

    OLG Düsseldorf U. v. 26.04.1977 – 5 Ss 117/77.

  239. 239.

    BGH B. v. 29.11.1979 – 4 StR 624/78 – BGHSt 29, 138.

  240. 240.

    S. Lackner/Kühl, StGB, 28. Aufl. 2014, § 142 Rn. 26.

  241. 241.

    I.E. problematisch, s. Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 90.

  242. 242.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 38; näher Lessing DAR 1997, 329; Himmelreich DAR 2010, 45; Staub/Krumm/Himmelreich DAR 2014, 744; aus der Rspr. vgl. zuletzt KG B. v. 08.07.2015 – (3) 121 Ss 69/15 (47/15) (Anm. Krumm/Staub NZV 2016, 362).

  243. 243.

    Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 38; aus der Rspr. vgl. OLG Koblenz B. v. 02.02.1988 – 2 Ss 24/88 – NJW 1989, 1620 (Anm. Geppert JK 1989 StGB § 142/13); BayObLG B. v. 04.10.1999 – 2 St RR 177/99 – NStZ-RR 2000, 140 (Anm. LL 2000, 634).

  244. 244.

    Hierzu Seib JR 1986, 397; Berz DAR 1986, 251; Scholz ZRP 1987, 7; Cramer ZRP 1987, 157; Park DAR 1993, 246; Schulz NJW 1998, 1440; Böse StV 1998, 509; Bönke NZV 1998, 129; Janker DAR 2014, 750.

  245. 245.

    Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 62; Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 129.

  246. 246.

    Kindhäuser, LPK, 7. Aufl. 2017, § 142 Rn. 32.

  247. 247.

    Hierzu Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 64; Satzger Jura 2012, 786; aus der Rspr. vgl. zuletzt LG Braunschweig B. v. 03.06.2016 – 8 Qs 113/16 (Anm. jurisPR-StrafR 14/2016 Anm. 2; Ernst DAR 2016, 597).

  248. 248.

    Joecks, StGB, 11. Aufl. 2014, § 142 Rn. 99.

  249. 249.

    Für 1300 Euro Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 142 Rn. 64; für 1400 Euro Zopfs, in: MK-StGB, 3. Aufl. 2017, § 142 Rn. 131.

Author information

Authors and Affiliations

Authors

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2018 Springer-Verlag GmbH Deutschland, ein Teil von Springer Nature

About this chapter

Check for updates. Verify currency and authenticity via CrossMark

Cite this chapter

Bock , D. (2018). 12. Kapitel Straßenverkehrsdelikte. In: Strafrecht Besonderer Teil 1. Springer-Lehrbuch. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-662-54791-5_12

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-662-54791-5_12

  • Published:

  • Publisher Name: Springer, Berlin, Heidelberg

  • Print ISBN: 978-3-662-54790-8

  • Online ISBN: 978-3-662-54791-5

  • eBook Packages: Social Science and Law (German Language)

Publish with us

Policies and ethics