Zusammenfassung
Didaktische Aufsätze:
-
Hruschka, Die Herbeiführung eines Erfolges durch einen von zwei Akten bei eindeutigen und mehrdeutigen Tatsachenfeststellungen, JuS 1982, 317
-
Wolter, Grundfälle zu „in dubio pro reo“ und Wahlfeststellung, JuS 1983, 363, 602 und 769, JuS 1984, 37, 530 und 606
-
Noak, Tatsächlich unklare Sachverhalte im Strafrecht: Zu „in dubio pro reo“ sowie eindeutigen und wahldeutigen Straffeststellungen, Jura 2004, 539
-
Wachsmuth/Waterkamp, Non-Liquet-Situationen und ihre materiell-rechtliche Lösung, JA 2005, 509
-
Norouzi, Grundfälle zur Wahlfeststellung, Präpendenz und Postpendenz, JuS 2008, 17 und 113
Notes
- 1.
Hierzu Hruschka JuS 1982, 317; Wolter JuS 1983, 363, 602 und 769, JuS 1984, 37, 530 und 606; Noak Jura 2004, 539; Wachsmuth/Waterkamp JA 2005, 509; Norouzi JuS 2008, 17 und 113.
- 2.
Zu diesem Beulke, Strafprozessrecht, 13. Aufl. 2016 Rn. 25; Stuckenberg JA 2000, 568.
- 3.
B. Heinrich, AT, 5. Aufl. 2016, Rn. 1452.
- 4.
Kindhäuser, LPK, 6. Aufl. 2015, vor § 52 Rn. 62.
- 5.
Hierzu zsf. B. Heinrich, AT, 5. Aufl. 2016, Rn. 1474f.
- 6.
Vgl. B. Heinrich, AT, 5. Aufl. 2016, Rn. 1474; aus der Rspr. vgl. BayObLG U. v. 12.05.1965 - RReg. 1 b St 501/64 - NJW 1965, 2211 (Anm. Koffka JR 1965, 430; Sax JZ 1965, 745; Fuchs NJW 1966, 1110; Fuchs DRiZ 1967, 16).
- 7.
S. Lackner/Kühl, StGB, 28. Aufl. 2014, § 25 Rn. 20; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 28.05.2014 - 3 StR 206/13 - BGHSt 59, 244 = NJW 2014, 3114 = NStZ 2015, 93 = StV 2015, 433 (Anm. Kretschmer JR 2015, 276).
- 8.
Eser/Hecker, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 1 Rn. 60; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 24.09.1982 - 2 StR 476/82 - NJW 1983, 405 (Anm. Kratzsch JA 1983, 338).
- 9.
Eser/Sternberg-Lieben, in: Sch/Sch, 29. Aufl. 2014, § 211 Rn. 13; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 08.03.2012 - 4 StR 498/11 - NStZ 2012, 441 (Anm. Satzger JK 2012 StGB § 211/65; famos 8/2012).
- 10.
Hierzu B. Heinrich, AT, 5. Aufl. 2016, Rn. 1459ff.
- 11.
Hierzu Wolter GA 1974, 161; Küper FS Lange 1976, 65; Bauer wistra 1990, 218; Richter Jura 1994, 130; Walper Jura 1998, 622; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 11.11.1987 - 2 StR 506/87 - BGHSt 35, 86 = NJW 1988, 921 = NStZ 1988, 455 = StV 1988, 197 (Anm. Hemmer-BGH-Classics Strafrecht, 2003, Nr. 40; Otto JK 1988 StGB § 1/5; Wolter NStZ 1988, 456; Joerden JZ 1988, 847).
- 12.
B. Heinrich, AT, 5. Aufl. 2016, Rn. 1457.
- 13.
Zur echten Wahlfeststellung Zeiler ZStW 1951, 156; Schaffstein NJW 1952, 725; Nüse GA 1953, 33; Rheinen NJW 1957, 942; Zeiler ZStW 1960, 4; von Hippel NJW 1963, 1533; Schulz JuS 1964, 635; Schorn DRiZ 1964, 45; Hruschka MDR 1967, 265; Hruschka JZ 1970, 637; Jakobs GA 1971, 257; Otto FS Peters 1974, 373; Röhmel JA 1975, 371; Montenbruck GA 1988, 531; Stuckenberg JA 2001, 221; Kruse Jura 2008, 173; Wolter GA 2013, 271; Freund FS Wolter 2013, 35; Ceffinato Jura 2014, 655; Freund/Rostalski JZ 2015, 164; Stuckenberg JZ 2015, 714; Freund/Rostalski JZ 2015, 716; Kotsoglou ZStW 2015, 334; Wolter GA 2016, 316; Pohlreich ZStW 2016, 676; aus der Rspr. vgl. zuletzt BGH B. v. 02.11.2016 - 2 StR 495/12 (Anm. Kratz jurisPR-StrafR 1/2017 Anm. 1).
- 14.
Zur Wahlfeststellung zwischen §§ 242 und 259 StGB Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 242 Rn. 62; aus der Rspr. vgl. OLG Düsseldorf B. v. 27.04.1999 - 2 Ss 31/99-14/99 III - NStZ-RR 1999, 304 (Anm. RÜ 2000, 29).
- 15.
Hierzu B. Heinrich, AT, 5. Aufl. 2016, Rn. 1465f.
- 16.
Aus der sehr umfangreichen Rspr. vgl. BGH U. v. 11.11.1966 - 4 StR 387/66 - BGHSt 21, 152 = NJW 1967, 359 (Anm. Willms JuS 1967, 188; Deubner NJW 1967, 738; Oellers MDR 1967, 506; Fuchs DRiZ 1968, 16).
- 17.
Vgl. nur Kindhäuser, LPK, 6. Aufl. 2015, vor § 52 Rn. 55ff.
- 18.
Z.B. Frister, in: NK, 4. Aufl. 2013, nach § 2 Rn. 76ff.
- 19.
BGH B. v. 28.01.2014 - 2 StR 495/12 - NStZ 2014, 392 = NStZ-RR 2014, 307 = StV 2014, 580 (Anm. von Heintschel-Heinegg JA 2014, 710; Jahn JuS 2014, 753; Bosch JK 2014 GG Art. 103 II/6; Wagner ZJS 2014, 436; LL 2014, 740; RÜ 2014, 507; famos 9/2014; Schuhr NStZ 2014, 437; Frister StV 2014, 584; Stuckenberg ZIS 2014, 461; Bauer wistra 2014, 475; Kröpil JR 2015, 116); BGH B. v. 02.11.2016 - 2 StR 495/12 (Anm. Kratz jurisPR-StrafR 1/2017 Anm. 1).
- 20.
Erster Senat: BGH B. v. 24.06.2014 - 1 ARs 14/14 - NStZ-RR 2014, 308 (Anm. RÜ 2015, 97); Dritter Senat: BGH B. v. 30.09.2014 - 3 ARs 13/14 - NStZ-RR 2015, 39 (Anm. RÜ 2015, 97); Vierter Senat: BGH B. v. 11.09.2014 - 4 ARs 12/14 - NStZ-RR 2015, 40 (Anm. RÜ 2015, 97); Fünfter Senat: BGH B. v. 16.07.2014 - 5 ARs 39/14 NStZ-RR 2014, 307 (Anm. RÜ 2015, 97).
- 21.
BGH B. v. 02.11.2016 - 2 StR 495/12 - (Anm. Kratz jurisPR-StrafR 1/2017 Anm. 1).
- 22.
Hierzu Kindhäuser, LPK, 6. Aufl. 2015, vor § 52 Rn. 56ff.
- 23.
Näher Eschelbach, in: BeckOK-StPO, Stand 01.01.2017, § 264 Rn. 13; Beulke/Fahl Jura 1998, 262.
- 24.
Hierzu Kindhäuser, LPK, 6. Aufl. 2015, vor § 52 Rn. 61.
- 25.
S. obige Nachweise.
- 26.
S. nur B. Heinrich, AT, 5. Aufl. 2016, Rn. 1470f.
- 27.
Hierzu Schneider, in: KK-StPO, 7. Aufl. 2013, § 200 Rn. 13; Beulke/Fahl Jura 1998, 262.
- 28.
S.o.
- 29.
B. Heinrich, AT, 5. Aufl. 2016, Rn. 1472; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 26.07.1961 - 2 StR 190/61 - BGHSt 16, 184 = NJW 1961, 1936 (Anm. Deubner JuS 1962, 21).
- 30.
B. Heinrich, AT, 5. Aufl. 2016, Rn. 1472; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 21.10.1970 - 2 StR 316/70 - BGHSt 23, 360 = NJW 1971, 62 (Anm. Hassemer JuS 1971, 212; Hruschka NJW 1971, 1392; Schröder JZ 1971, 141).
- 31.
H.M.; vgl. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 1 Rn. 42; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 18.09.1984 - 4 StR 483/84 - NStZ 1985, 123 = StV 1985, 92 (Anm. Geppert JK 1985 StGB § 1/3).
- 32.
Vgl. Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 1 Rn. 42; aus der Rspr. vgl. OLG Düsseldorf U. v. 22.08.1988 - 5 Ss 231/88 - 195/88 I - NJW 1989, 115.
- 33.
Vgl. B. Heinrich, AT, 5. Aufl. 2016, Rn. 1472; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 12.02.2008 - 4 StR 623/07 - NJW 2008, 1394 = NStZ 2008, 281 = StV 2008, 250 (Anm. Geppert JK 2008 StGB § 263a/15; von Heintschel-Heinegg JA 2008, 660; RÜ 2008, 311; RA 2008, 312); BGH U. v. 20.02.2014 - 3 StR 178/13 - NStZ 2014, 579 (Anm. LL 2014, 815; RÜ 2014, 437).
- 34.
Vgl. zu §§ 250 und 259 bzw. § 246 StGB aus der Rspr. BGH U. v. 15.04.1986 - 1 StR 103/86 (Anm. Otto JK 1987 StGB § 1/4).
- 35.
B. Heinrich, AT, 5. Aufl. 2016, Rn. 1472; aus der Rspr. vgl. BGH B. v. 03.11.1983 - 1 StR 178/83 - BGHSt 32, 146 = NJW 1984, 2109 = NStZ 1984, 260 = StV 1984, 98 (Anm. Brauns JA 1984, 383; Geppert JK 1985 StGB § 1/2; Schröder NJW 1985, 780).
- 36.
Kindhäuser, LPK, 6. Aufl. 2015, vor § 52 Rn. 59; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 18.09.1984 - 4 StR 483/84 - NStZ 1985, 123 = StV 1985, 92 (Anm. Geppert JK 1985 StGB § 1/3).
- 37.
Fischer, StGB, 64. Aufl. 2017, § 1 Rn. 44; aus der Rspr. vgl. BGH U. v. 12.05.2010 - 2 StR 46/10.
- 38.
B. Heinrich, AT, 5. Aufl. 2016, Rn. 1472; aus der Rspr. vgl. OLG Düsseldorf U. v. 28.06.1974 - 3 Ss 312/74 - NJW 1974, 1833 (Anm. Hassemer JuS 1975, 125; Oexmann NJW 1974, 2296).
- 39.
Näher Tröndle FS Jescheck 1985, 665; Berster ZStW 2012, 991; aus der Rspr. vgl. OLG Karlsruhe B. v. 21.09.2004 - 1 Ss 102/04 - NJW 2004, 3356 (Anm. LL 2004, 829; Geppert JK 2005 StGB § 323a/7).
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Rights and permissions
Copyright information
© 2018 Springer-Verlag GmbH Deutschland, ein Teil von Springer Nature
About this chapter
Cite this chapter
Bock, D. (2018). 19. Kapitel: Unklare Sachverhalte. In: Strafrecht Allgemeiner Teil. Springer-Lehrbuch. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-662-54789-2_19
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-662-54789-2_19
Published:
Publisher Name: Springer, Berlin, Heidelberg
Print ISBN: 978-3-662-54788-5
Online ISBN: 978-3-662-54789-2
eBook Packages: Social Science and Law (German Language)