Zusammenfassung
Der Begriff der Passivität geht auf die Beobachtung des Verhaltens des Eisens in Salpetersäure-Lösungen zurück: In verdünnten HNO3-Lösungen geht das Metall nach dem üblichen Mechanismus der Säurekorrosion in Lösung; die Korrosionsgeschwindigkeit steigt wie erwartet mit der Säurekonzentration. In konzentrierter Salpetersäure sinkt die Korrosionsgeschwindigkeit jedoch auf vernachlässigbar kleine Werte, das Eisen ist nun praktisch korrosionsfest, obwohl die thermodynamische Triebkraft der Korrosionsreaktion erheblich zugenommen hat. Die sehr stark oxydierend wirkende Salpetersäure hat das Metall passiviert. Nach dem Augenschein ist für dieses Umschlagen des Elektrodenverhaltens von schneller Korrosion zu fast völliger Unangreifbarkeit keine Ursache zu erkennen. Das Eisen bleibt in der Säure metallisch blank, es verhält sich insoweit nun ähnlich einem Edelmetall. Die Analogie zum Edelmetall-Verhalten geht noch weiter, denn am passiven Eisen kann anodisch Sauerstoff abgeschieden werden.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Literatur
Franck, U. F.: Habilitationsschrift, Göttingen 1954
Weil, K. G.; Frank, U. F.: Z. Elektrochemie 56, 814 (1952)
Herbsleb, G.; Engell, H. J.: Z. Elektrochemie 65, 881 (1961)
Franck, U. F.; Fitzhugh, R.: Z. phys. Chem. N. F. 3, 183 (1955)
Épelboin, I.; Gabrielle, C.; Keddam, M.: Corr. Sei. 15, 155 (1975)
Franck, U. F.: Werkstoffe u. Korrosion 11, 401 (1960)
Osterwald, J.: Z. Elektrochemie 66, 401 (1962)
Christiansen, K. A.; Hoeg, H.; Michelsen, K.; Nord, H.: Acta chem. scand. 15, 300 (1961)
Ord, J. L.; Bartlett, J. H.: J. electrochem. Soc. 1 12, 160 (1965)
Heusler, K. E.: Ber. Bunsenges. phys. Chem. 72, 1197 (1968)
Franck, U. F.: Z. Naturforschung 4a, 378 (1951)
Vetter, K. J.: Z. Elektrochemie 58, 230 (1951)
Weil, K. G.: Bonhoeffer, K.-F.: Z. phys. Chem. N. F. 4, 175 (1955)
Pryor, M. J.; Evans, U. R.: J. chem. Soc. 1949, 3330;1950, 1259, 1267; 1950, 1274
Göhr, H.; Lange, E.: Naturwiss. 43, 12 (1956)
Mayne, J.E.O.; Menter, J.W.; Pryor, M.: J. chem. Soc. 1950, 3229; 1954, 103 — Mayne, J.E.O.; Pryor, M. J.: J. electrochem. Soc. 98, 263 (1961); 100, 203 (1953)
Nagayama, M.; Cohen, M.: J. electrochem. Soc. 109.78 (1962), 1 10, 670 (1963)
Göhr, H.; Lange, E.: Z. Elektrochemie 61, 1291 (1957)
Vetter, K. J.: Z. phys. Chem. 202, 1 (1953); Z. Elektrochem. 58, 230 (1954), Z. phys. Chem. N. F. 4, 165 (1955) — Weil, K. G.: Z. Elektrochemie 59, 711 (1955)
Tronstad, L.: Trans. Fafad. Soc. 31, 1151 (1935) — Winterbottom, A. B.: Z. Elektrochemie 62, 811 (1958) — Ellipsometry in the Measurement of Surfaces and Thin Films, Symposium Proceedings (Passaglia, E.; Stromberg, R. R.; Kruger, J., editors) NBS Misc. Publ. 256, US Government Printing office, Washington 1964 — Proc. Symp. Recent Developments in Ellipsometry (Bashara, N. M., Buchman, A. B.; Hall, A. C., editors) Surface Sci. 16 (1969)
Gorn, F.; Vetter, K. J.: Z. phys. Chem. N. F. 77, 317 (1972)
Gorn, F.: Optik 35, 536 (1972)
Vetter, K. J.; Gorn, F.: Z. phys. Chem. N. F. 86, 113 (1973)
Weil, K. G.: J. electrochem. Soc. 110, 640 (1963)
Vgl. Insbesondere: Vetter, K. J.: Elektrochemische Kinetik, Berlin, Heidelberg, New York: Springer 1961.
Wagner, C.: Ber. Bunsenges. phys. Chemie 77, 1090 (1973)
Novakovski, V. M.; Likhachev, Y. A.: Electrochim. acta — Heusler, K. E.: Ber. Bunsenges. phys. Chem. 72, 1197 (1968)
Jaenicke, W.: Z. Elektrochemie 56,473 (1952), Jaenicke, W., Haase, M.: Z. Elektrochemie 63, 521 (1959); Engell, H. J.: Z. phys. Chem. N. F. 7, 158 (1956); Valverde, N., Wagner, C. W.: Ber. Bunsen-ges. phys. Chemie 80,330 (1976)—Vgl. auch Diggle J. W. in [117b], p. 281
Proc. 4th Int. Symp. Passivity and Breakdown of Passivity. Airlie, Va. 1977. Nace Houston 1978
Vgl. z. B. Landolt, D., in [30]
Hoar, T. P.: J. electrochem. Soc. 117,17 C (1970)
Evans, U. R.: Electrochem. acta 16, 1825 (1971)
Wroblowa, H.; Brusic, V.; Bockris, J. O. M.: J. Phys. Chem. 75, 2823 (1971)
El Miligy, A. A.; Geana, D.; Lorenz, W. J.: Electrochim. acta 20,273 (1975) — Lorbeer, P.; Lorenz, W.J. in [30]
Sato, N.; Kudo, K.; Noda, T.: Corr. Sci. 10, 785 (1974)
Nagayama, M.; Cohen, M.: J. Electrochem. Soc. 110, 670 (1963); Sato, N., Kudo, K.: Electrochim. acta 16, 447 (1971); Sato, N.; Kudo, K.; Noda, T.: Electrochim. acta 16, 1909 (1971); Corr. Sci. 10, 785 (1970)
Yolken, H. T.; Kruger, J.; Calvert, J. P.: Corr. Sci. 8 (1968)
Grady, O.; Bockris, J. O. M.: Chem. Physics Letters 5,116 (1970); Surface sci. 38, 249 (1973)
Revie, R. W.; Baker, B. G.; Bockris, J. O. M.: J. Electrochem. Soc. 122, 1460 (1975) — Lumsden, J. B.; Staehle, R. W.: Scripta met. 6, 1205 (1972) — Seo, M.; Lumsden, J. B.; Staehle, R. W.: Surface sci. 42, 337 (1974); 50, 541 (1975)
Nagayama, M.; Cohen, M.: in [17]
Oelsner, G.: Dissertation TU Berlin 1974
Kolotyrkin, Y. M.: Z. Elektrochemie 62, 700 (1958)
Sato, N.; Okamoto, G.: J. electrochem. Soc. 110, 703 (1963)
Vetter, K. J.; Arnold, K.: Z. Elektrochemie 64, 240, 407 (1962)
Heumann, T. W.; Rösener, W.: Z. Elektrochemie 59, 722 (1955)
Rocha, H.-J.; Lennartz, G.: Arch. Eisenhüttenwesen 26, 117 (1955)
Heumann, T.; Diekötter, W.: Z. Elektrochemie 62, 745 (1958)
Andreeva, V. V.: Corrosion NACE 20, 35 (1964)
Seo, M.; Furuichi, R.; Kamoto, G. O.; Sato, N.: Trans. Jap. Inst. Met. 16, 519 (1975)
Plieth, W. J.; Vetter, K. J.: Ber. Bunsenges. phys. Chemie 73, 1077 (1969)
Knoedler, R.; Hensler, K. E.: Electrochim. acta 17, 197 (1972)
Vgl. Lit.-Angaben bei [51] und [52]
Sato, N.; Okamoto, G.: J. electrochem. Soc. 110, 703 (1963)
Okamoto, G.; Kobayashi, H.; Nagayarna, M.; Sato, N.: Z. Elektrochemie 62, 775 (1958)
Kunze, E.; Schwabe, K.: Corr. Sci. 4, 109 (1964)
Dubois, B.; Jounneau, A.; Petit, M. C.: Electrochim. acta 18, 395, 583 (1973)
Heusler, K. E.; Schoner, K.: Ber. Bunsenges. phys. Chemie 77, 885 (1973)
Bockris, J. O. M.; Reddy, A. K. N.; Rao, B.: J. e.ectrochem. Soc. 113, 1133 (1966); Reddy, A. K. N.; Rao, B.: Can. J. Chem. 47, 2687, 2693 (1969)
Sato, N.; Kudo, K.: Electrochim. acta 19, 461 (1974)
Engell, H.-J.; Ramchandran, T.: Z. phys. Chemie 215, 176 (1960)
Rocha, H.-J.; Lennartz, G.: Arch. Eisenhüttenwesen 26, 117 (1955)
Uhlig, H. H.; Woodside, G. E.: J. phys. Chemie 57, 280 (1953)
Osozawa, K.; Engell, H.-J.: Corr. sci. 6, 389 (1966)
Vgl. z. B. Schwenk, W.: Werkstoffe u. Korr. 14, 646 (1963); Herbsleb, G.; Schwenk, W.: Werkstoffe u. Korr. 20, 995 (1969)
Heumann, Th.; Klimmeck, M.: Werkstoffe u. Korr. 22, 115 (1971). Vgl. auch Heumann, Th.; Hauck, G.: Z. Metallkde. 56, 75 (1965); Ber. Bunsenges. Phys. Chemie 71, 404 (1967); Kiss, L.; Körösi, A.: Magyar Kemiai Folyoirat 73, 169 (1967); Wikstrom, L. L.; Ken Nobe: J. electrochem. Soc. 116, 525 (1965)
Bockel, M. B.: Corrosion NACE, 29, 393 (1973)
Liszlov, E.A.; Bond, A. P.: J. electrochem. Soc. 122, 719 (1975)
Tronstad, L.: Trans. Farad. Soc. 29, 502 (1933)—Andreeva, V. V.: Corrosion NACE 20, 35 t (1964)—Okamoto, G.; Simbata, T.: Corr. Sci. 10, 371 (1970) — Goswami, K. N.; Staehle, R. W.: Electrochim. acta 16,1895 (1971) — Bulman, G. M.; Tseung, A. C. C.: Corr. Sci. 13, 531 (1973)
Rhodin, T. N.: Corrosion NACE 12,123 t, 465 t (1956)
Barnes, G. J.; Aldage, A. W.; Jerner, R. C.: J. electrochem. Soc. 119, 684 (1972)
Lumsden, J. B.; Staehle, R. W.: Scripta met. 6, 1205 (1972)
Prazàk, M.; Prazàk, V.; Cimal, V.: Z. Elektrochemie 62, 739 (1958)
Asami, K.; Hashimoto, K.; Shimodaira, S.: Corr. sci., 1 6, 387 (1976)
Holliday, J. E.; Frankenthal, R. P.: J. electrochem. Soc. 119, 1190 (1972)
Frankentahl, R. P.; Malm, D. L.: J. electrochem. Soc. 123, 186 (1976)
Uhlig, H. H.: Trans. electrochem. Soc. 85,307 (1944); Z. Elektrochemie 62, 626 (1963); Stolica, N. D.; Uhlig, H. H.: J. electrochem. Soc. 110,1215 (1963); Mansfeld, F.; Uhlig, H.: J. electrochem. Soc. 115, 900 (1968); 117, 427 (1970); Corr. Sci. 9, 377 (1969)
Osterwald, J.; Uhlig, H. H.: J. electrochem. Soc. 108, 515 (1961)
Makrides, A. C.; Stern, M.: J. electrochem. Soc. 107,877 (1960); Makrides, A. C.: J. electrochem. Soc. 108,412 (1961); 111,392, 401 (1964); 113, 1158 (1966). Gerischer, H.: Z. phys. Chem. N. F. 26,233, 325 (1960), 27,48 (1961); Physical Chemistry (Eyring, H.; Henderson, D., Jost, W., Editors) Vol. IX A, New York: Academic Press (1970) — Dogonadse, R.R.; Kusnetsov, A. M.; Ulstrup, J.: Electrochim. acta 22,967 (1977) — Heusler, K.E.; Kyung Suk Yun: Electrochim. acta p. 977 — Schultze, J. W. in: [30] — Schmickler, W. in: [30]
Koltyrkin, Y. M.; Bune, N. Y.: Z. phys. Chem. 214, 274 (1960)
Tomaschow, N. D.: Z. Elektrochemie 62, 717 (1958); Corr. Sci. 4, 315 (1964); Werkstoffe u. Korr. 27, 636 (1976)
Strauss, B.: Z. Elektrochem. 33,717 (1928). — Vgl. auch Uhlig, H. H.
Carr, N.; Schneider, P.: Trans. electrochem. Soc. 79,111(1941). — Kolotyrkin, Y. M.; Bunde, N. Y.; Florianowitsch, G. M.: C. r. Symposium Européen sur les Inhibiteurs, Ferrara 1961, s. [6], S. 493.
Kaesche, H.: Arch. Eisenhüttenw. 36, 911 (1965)
Bäumel, A.; Engell, H.-J.: Arch. Eisenhüttenw. 30, 417 (1959)
Pryor, M. J.; Cohen, M.: J. electrochem. Soc. 100, 203 (1953)— Cohen, M. in: Corrosion (Shreir, L. L., Editor), Bd. 2, S. 18. 27
Uhlig, H. H.; Triadis, D. N.; Stern, M.: J. electrochem. Soc. 102, 59
Mayne, J.E.O.; Menter, J.W.; Pryor, M.J.: J. them. Soc. 1950, 3229; 1954, 103; Mayne, J.E.O.; Menter, J. W.: J. chem. Soc. 1954, 103; Mayne, J. E.O.; Pryor, M. J.: J. chem. Soc. 1949, 1831; Pryor, M.J.; Cohen: J. electrochem. Soc. 98, 263 (1961); 100, 203 (1953); Szklarska — Smialowska, S.; Staehle, R. W.: J. electrochem. Soc. 121, 1393 (1974)
Brasher, D.M.; Kingsbury, A.H.: Trans. Farad. Soc. 54, 1214 (1958); Cohen, M.; Beck, F.: Z. Elektrochemie 62, 696 (1958); Uhlig, H. H.; King, P.: J. Electrochem. Soc. 106,1(1959); Kruger, J.: J. electrochem. Soc. 110, 664 (1963); Szklarska-Smialowska, Z.; Staehle, R. W.: J. electrochem. Soc. 121, 1146 (1974)
Cartledge, G. H.: Z. Elektrochemie 62, 684 (1958); J. phys. Chem. 64, 1877, 1882 (1960); 65, 1009, 1361 (1961); British Corr. J. 1, 293 (1966); J. electrochem. Soc. 1 14, 39 (1967)
Vgl. z. B. Evans, U. R.: Corrosion and Oxydation of Metals, London: Arnolds, 1960, Suppl. Volumes 1968, 1976.
Vgl. insbesondere Zwicker, U.: Titan und Titanlegierungen. Berlin, Heidelberg, New York: Springer 1974
Vgl. z. B. Kaesche, H.: Z. Metallkunde 64, 593 (1973)
Thull, R.; Schaldach, M.: Biomedizinische Technik 20, 51, 111 (1975)
Brauer, E.; Nann, E.: Werkstoffe u. Korr. 20, 676 (1969)
Stern, M.; Wissemberg, W.: J. electrochem. Soc. 106, 756 (1959)
Oelsner, G.: Diplomarbeit, TU Berlin 1961
Vgl. auch Straumanis, M. E.; Shim, S. T.; Schlechten, A. W.: J. phys. Chem. 59, 317 (1955)
Straumanis, M. E.; Gill, C. B.: J. electrochem. Soc. 101, 10 (1954)
Lange, E.; Göhr, H.: Thermodynamische Elektrochemie. Heidelberg: Hüthig,1962
Franz, D.; Göhr, H.: Ber. Bunsenges. phys. Chemie 67, 680 (1963)
Rüdiger, O.; Fischer, W. R.; Knorr, W.: Z. Metallkde. 47, 599 (1956) — Tomaschow, N. I.; Tschernowa, G. P.; Altowski, R. M.: Z. phys. Chem. 214, 312 (1960)
Stern, M.; Bishop, C.: Trans. ASME 25, 239 (1960)
Fischer, W. R.; Ilschner-Gensch, C.; Knorr, W.: Werkstoffe u. Korrosion 12, 597 (1961)
Vondracek, R.; Izak-Krizko, I.I.: Recueil tray. chim. Pay-Bas 44, 376 (1925), zitiert nach Evans, U. R.: Corrosion and Oxydation of Metals. London: Arnolds 1960, p. 311
Franz, D.; Nagel, K.; Weidinger, H. G.; Lange, E.: Naturwissenschaften 49, 154 (1962)
Andreeva, V. V., loc. cit [69]
Allard, K. D.; Ahrens, M.; Heusler, K. E.: Werkstoffe u. Korrosion 26, 694 (1975)
Die Passivität des Aluminiums ist bei Kaesche, H. in: [30] ausführlicher abgehandelt, vgl. dort auch die Literaturangaben
Kaesche, H.: Z. phys. Chem. N. F. 34, 87 (1962); Werkstoffe u. Korrosion 14, 557 (1963)
Vedder, W.; Vermilyea, D. A.: Trans. Farad. Soc. 65, 561 (1969)
Ergang, R.; Masing, G.: Z. Metallkunde 41, 272 (1950)
Pryor, M. J.; Keir, D. S.: J. electrochem. Soc. 102, 605 (1955)
Galvele, J. R. S. M. de Demicheli in: Proc. 4’h Int. Conf. Metallic Corrosion, Amsterdam 1969. NACE Houston 1972, p. 439
Heusler, K. E.; Allgaier, W.: Werkstoffe u. Korrosion 22, 297 (1971)
Vgl. insbesondere a) Young, L.: Anodic Oxide Films. London, New York: Academie Press 1961 — b) Oxides and Oxide Films (Diggle, J. W., editor). New York: Marcel Dekker 1973
Vgl. z. B. Reschke, L. in Korrosion u. Korrosionsschutz (Tödt, F. Herausgeber) De Gruyter: Berlin 1961
Huber, K.: Helv. chim. acta 26, 1037 (1943); 27, 1443 (1944) — Z. Elektrochemie 62, 675 (1958) —Landsberg: Z. phys. Chem. 206, 291 (1957); Landsberg, R.; Bartelt, H.: Z.Elektrochemie 61, 1162 (1957); Bartelt, H.; Landsberg, R.: Z. phys. Chemie 222, 217 (1963) — Popova, T. J.; Bagotzkii, V. S.; Kabanov, B. N.: Dokl. Akad. Nauk SSSR 132, 639 (1960); — Zhur. Fiz. Khim. 36, 1432, 1439 (1962) — Kabanov, B. N.: Electrochim. acta 6, 253 (1962) — Schwabe, K.: Z. phys. Chemie 205, 304 (1956) — Electrochim. acta 3, 47 (1960) — Popova, T. I.; Simonova, N. A.; Kabanov, B.N.: So viet Electrochem. 3, 1273 (1967); 2, 1347 (1966)
Franck, U. F.; Lüdering, W.; zitiert nach Franck, U. F.: Werkstoffe u. Korrosion 9, 504 (1958)
Hull, M. N.; Ellison; Jtoni, J. E.: J. electrochem. Soc. 117, 192 (1970)
Kaesche, H.: Electrochim. acta. 9, 383 (1964)
Breiter, M. W.: J. electrochem. Soc. 116, 719 (1969) — a) Powers, R. W.: J. electrochem. Soc. 116, p. 1652; Breiter, M. W.: J. electrochem. Soc. 117, 738 (1970); b) Grauer, W.; Kaesche, H.: Corr. Sci. 12, 617 (1972)
Gradl, K.; Wendler-Kalsch, E.; Kaesche, H.
Huber, K., in [119]: J. electrochem. Soc. 100, 376 (1953)
Vgl. z. B. Gerischer, H. in: Advances in Electrochemistry and Electrochemical EngiSeering (Delahay, P.; Tobias, C. W. editors), New York: Interscience Publs. 1961, p. 139 — Many, A.; Goldstein, Y.; Grover, N. B.: Semiconductor Surfaces. J. New York: Wiley, 1965
Morrison, S. R.; Freund, T.: Electrochim. acta 13, 1343 (1968) — Gerischer, H.; Kolb, D. M.: ibid. 18, 987 (1973) — Dettinger, B.; Schöppel, H.-R.; Yokoyama, T.; Geri scher, H.: Ber. Bunsenges. phys. Chem. 78, 1024 (1974) — Fruhwirth, O.; Friedmann, J.; Herzog, G. W.: Surface Technology 4, 417 (1976)
Devanathan, M. A. V.; Lakshmanan: Electrochim. acta 13, 667 (1968)
Reddy, A. K. N.; Devanathan, M. A. V.; Bockris, J. O. M.: J. electroanal. Chem. 6, 61 (1963)
Kaesche, H.: Werkstoffe u. Korrosion 20, 119 (1969)
Kroenig, W. O.; Pawlow, S. F.: Korr. Metallschutz 9, 268 (1933) — Schikorr, G.: Gas-u. Wasserfach 82, 834 (1939) — Roters, H.; Eisenstecken, F.: Arch. Eisenhüttenwesen 15, 59 (1941)
Gilbert, P. T.: Pittsburgh Int. Conf. Surface Reactions. Pittsburgh: Corr. Publ. Comp. 1948, p. 127 —Hoxeng, R. B.; Prutton, C. F.: Corr. NACE 5, 330 (1949) — Shuldiner, H. L.; Lehrmann, L.: Corr. NACE 14, 585 (1958)
Kaesche, H.: Heizung, Lüftung, Haustechnik 13, 332 (1962)
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 1979 Springer-Verlag Berlin Heidelberg
About this chapter
Cite this chapter
Kaesche, H. (1979). Die Passivität der Metalle. In: Die Korrosion der Metalle. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-662-11502-2_10
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-662-11502-2_10
Publisher Name: Springer, Berlin, Heidelberg
Print ISBN: 978-3-662-11503-9
Online ISBN: 978-3-662-11502-2
eBook Packages: Springer Book Archive