Zusammenfassung
Die Tollwut ist eine fast immer tödlich verlaufende Viruserkrankung, die in der Regel durch den Biß eines infizierten Tieres auf andere Tiere oder den Menschen übertragen wird und mit charakteristischen, psychischen und nervösen Erscheinungen, Erregungs- und Angstzuständen, Krämpfen und Lähmungen einhergeht. Der Erreger breitet sich entlang den Nervenbahnen aus und führt zu einer Myeloencephalitis.
Veterinärmedizinischer Teil von K. Enigk
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Literatur
Zusammenfassende Arbeiten
Boecker, E.: Tollwut. In Gundel, Die ansteckenden Krankheiten. Stuttgart: Georg Thieme 1950.
Hegler: Lehrbuch der Infektionskrankheiten. Berlin: Springer 1924.
Johnsen, H.: Rabies. In M. Thomas Rivers, Viral and Rickettial Inspections of Man. Philadelphia 1948.
Lommel: Tollwut. In Handbuch der inneren Medizin, Band Infektionskrankheiten. Berlin: Springer 1934.
Einzelarbeiten
Aksel, J. S.: Türk. tib. cem. mec. 4, 308 (1938).
Aksel, J. S.: American Public Health 38, 1, 97 (1948).
Ansell, I.: Brit. med. J. 14, 338 (1948).
Arenas, R.: Rev. med. Trop, y Parasitol., Bact., Clin, y Lab. 5, 79 (1939).
Aubry, G., P. Laffargue et A. Portier: Algérie Med. 2, 169, 173 (1947).
Babes u. Bobes: Zbl. Bakter. I Orig. 99, 110 (1926).
Bailly, J.: Bull. Acad. vét. France 1946, 5.
Bailly, J.: Arch. Inst. Pasteur Algérie 27, 310 (1949).
Balozet, L.: Acta Convent, tert. trop, atque malar, morbis 1, 590 (1938).
Balozet, L.: Arch. Inst. Pasteur Tunis 27, 450 (1938).
Balteau, I.,N. Constantinesco et A. Toma: Arch. roum. Path, expér. 15, 1 /2, 135 (1948).
Barski, G., et J. Maurin: Ann. Inst. Pasteur 78, 3, 411 (1950).
Bartel, H.: Zbl. Bakter. I Orig. 152, 3 /4, 155 (1947).
Baumann, E.D.: Janus (Leyde) 42, 129 (1938).
Baumwell, E., and R. Grossmann: Vet. Med. 34, 177 (1939).
Le Bell, I., C. J. De Boer, E. K. Hazz and H. R. Cox: Proc. Soc. exper. Biol. a. Med. 73, 2, 225 (1950).
Bell, J. F., J. T. Wright and K. Habel: Proc. Soc. exper. Biol. a. Med. 70, 3, 457 (1949).
Belyere, L.: Amministrazione San. 1, 4, 113 (1948).
Bequet, M.,et R. Horrenberger: Arch. Inst. Pasteur Algérie 18, 179 (1940).
Bequignon, R.,R. Lamyet Bussard: Ann. Inst. Pasteur 76, 3, 283 (1949).
Bequignon, R., et C. Vialat: Ann. Inst. Pasteur 75, 163 (1948); 77, 6, 757 (1949).
Blood, B. D.: Bol. Oficina San. Panamer. 29, 3, 293 (1950).
Boccalandro, C. A., y R. B. Exquivel: Rev. Asoc. méd. argent. 63, 665, 544 (1949).
Boecker, E.: Z. Hyg. 122, 387 (1940).
Zbl. Bakter. I Orig. 152, 303 (1948).
De Boer, E.: Nederl. Tijdschr. ind. Bladen v. Diergeneesk. 55, 3 /4, 175 (1948).
De Boer, E.: Bol. Oficina Sanitaria Panamericana 29, 3, 281, 290 (1950).
Briceno Rossi, A. L.: Rev. Grancolombiana Zoot. Hig. y Med. Vet. 3, 1 /3, 222 (1949).
Brooks, A. G., C. B. D’Silva, B. N. Lahiri and M. L. Ahuja: Indian J. med. Res. 38, 1, 119 (1950).
Bussard, A., R. Bequignon et R. Lamy: Ann. Inst. Pasteur 77, 2, 183 (1949).
Campell, T. C., and R. D. Defries: Canad. J. publ. Health 39, 82 (1948).
Campillo, C.: Med. Mexico 30, 595, 1 (1950).
Calvo Fonseca, R.: Rev. Cuba Med. Trop, y Parat. 5, 9 /10, 130 (1949).
Chen-Jen, C., and S. H. Zia: J. of Immun. 00, 1, 17 (1948).
Collier (Sensburg): Berl. u. Münch, tierärztl. Wschr. 1943, 411.
Committee on Publ. Health Relations of the New York Academy of Medicine: Publ. Health Rep. 1947, 1215.
Cruveilhier, L., J. Rieryck et C. Viala: Ann. Inst. Pasteur 62, 652 (1939).
Dodero, J.: Ann. Inst. Pasteur 62, 121 (1939).
Doerr, R.: In R. Doerr und E. Hallauer, Handbuch der Viruskrankheiten, Bd. 1, S. 169–177. 1944.
Düwer, I.: Berl. u. Münch, tierärztl. Wschr. 3, 43 (1950).
Duffy, C. E., P. V. Wolley and W. S. Notling: J. of Pediatr. 1947, 440.
Dwivedi, J. K.: Indian med. Assoc. 18, 10, 393 (1949).
Eberle, K.: J. Amer. med. Assoc. 138, 1042 (1948).
Feldmann, W. H.: Virgin, med. Mthl. 66, 36 (1939).
Fendall, N.R.E.: East afr. med. J. 27, 4, 167 (1950).
Figueroa, J.: Bol. Oficina San. Panamer. 29, 3, 275 (1950).
Fischl, M.: Harefuah-Jerusalem 15, 6 (1949) (hebräisch, engl. Summary).
Freund, J., M. M. Lipton and T.M.Psani: Proc. Soc. exper. Biol. a. Med. 68, 3, 609 (1948).
Gerlach: Wien, tierärztl. Wschr. 1946, 11.
Ghodssi, M.: Ann. Inst. Pasteur 1947, 900.
Girard, G., et M.Milliau: Bull. Soc. Path. exot. Paris 33, 137 (1940).
Goret, P., F. Mery, J. Brune et G. Yvore: C. r. Soc. Biol. Paris 1947, 425.
Goret, P., et G. Yvore: C. r. Soc. Biol. Paris 1947, 423.
Goss, P., F. B. Cooper and M. Lewis: Proc. Soc. exper. Biol. a. Med. 40, 649 (1939).
Goyal, R. K.: Indian J. med. Res. 36, 149 (1948).
Grycz, E.: Ann. Univ. Mariae-Curie-Sklodowska 4, 49 (1949).
Habel, K.: Publ. Health Rep. 1947, 791.
Habel, K, J. F. Bell and J. T. Wright: Proc. Soc. exper. Biol. a. Med. 70, 455 (1949).
Habel, K., and J. T. Wright: Publ. Health Rep. 63, 44 (1948).
Hagen, Benno V.: Lyssa, eine medizingeschichtliche Interpretation. Jena: Gustav Fischer 1940.
Hallauer, E.: In R. Doerr und E. Hallauer, Handbuch der Viruskrankheiten, Bd. 2, S. 401–458. 1944.
Hart, B. F., and E. Evans: J. Amer. med. Assoc. 112, 731 (1939).
Hauck: Wien, tierärztl. Mschr. 1948, 480.
Hecke, F.: Dtsch. tierärztl. Wschr. und tierärztl. Rdsch. 1943, 305.
Hecke, F.: Zbl. Bakter. I Orig. 151, 311 (1944).
Hell, H.: Klin. Med. 2, 1033 (1947).
Hempt, A.: Arch. f. Virnsforschg 3, 111 (1943).
Hermann: Zbl. Bakt. Bakter. I Orig. 95, 72 (1925).
Irr, G.: Cahiers Méd. Union franç. 2, 13, 615 (1947).
Jacotot, H.: Ann. Inst. Pasteur 73, 1028 (1947); 74, 53 (1948).
Jatjjou: Bull. Acad. Nat. Méd. 132, 7 /8 (1948).
Jervis, G. A., R. L. Burkhart and H. Koprowski: Amer. J. Hyg. 50, 1, 14 (1949).
Jervis, G. A., and H; Koprowski: Canad. J. Comp. Med. 13, 5, 116 (1949).
Johnson, H.N.: Amer. J. Hyg. 47, 2, 189 (1948).
Jones, W. E.: J. Amer. vet. med. Assoc. 113, 567, 861 (1948).
Jonnescu, D.: Ann. Inst. Pasteur 61, 527 (1938).
Jonnescu, D.: Arch. roum. Path. expér. 11,199 (1938).; 14, 186 (1945–1947).
Jonnescu, D.: Zbl. Bakt. I Orig. 151, 254 (1944).
Jonnescu, D.: Rev. Stiint. med. (rum.) 35, 5 /8, 424 (1946).
Jonnescu, D., U. C. Olaru: Arch. roum. Path, expér. 14, 1/4, 189 (1945—1947).
Jonnescu, D., U. S. Stamatesco: Arch. roum. Path, expér. 15, 302 (1948).
Jordan, J. H., H. Pedersen and S. SHU: Trans, roy. Soc. trop. Med. Lond. 33, 233 (1939).
Kaiser, M., u. F. Puntigam: Wien. klin. Wschr. 1949, 481.
Kanazawa, K.: Jap. J. of exper. Med. 19, 129 (1941).
Kirk, R.: Nature (Lond.) 143, 77 (1939).
Kirk, R.. and E.E. Ecker: Proc. Soc. exper. Biol. a. Med. 70, 4, 734 (1949).
Klimt, C.: Wien, med. Wschr. 1949, 462.
Köhle, W.: Klin. Med. 4, 281. — Konradi: Zit. nach Nikolic.
Kopeloff, L. M., and N. Kopeloef: J. of Immun. 57, 3, 229 (1947).
Koprowski, H.: Canad. J. publ. Health 40, 60 (1948).
Koprowski, H., and J. BLACK: J. of Immun. 64, 3, 185 (1950).
Koprowski, H., and H. R. Cox: J. of Immun. 60, 4, 533 (1948).
Koprowski, H., and H. R. Cox: Proc. Soc. exper. Biol. a. Med. 68, 3, 612 (1948).
Korns, R. F., and A. Zeissig: Amer. J. publ. Health 38, 1, 50 (1948).
Korwin-Pisarewski, W. V., u. I. v. Korwin-Pisarewski: Ther. Umschau 6, H. 5 (1949).
Kozewaloff: C. r. Soc. Biol. Paris 89 (1923).
Kraus-Gerlach-Schwein- Bürg: Lyssa bei Menschen und Tieren. Wien 1926.
Lepine, P., et P. Äthanasiu: Ann. Inst. Pasteur 73, 8, 824, 827 (1947).
Lepine, P., et V. Sautter: C. r. Soc. Biol. Paris 127, 193 (1938); 130, 617 (1939).
Levaditi, C., A. Vaisman et M. Dunoyer: Bull. Acad. Nat. Méd. 131, 30 /31, 593 (1947).
Lieou, Y. C.: China med. J. 66, 12, 694 (1948).
Lipton, M. M., and J. Freund: J. of Immun. 64, 4, 297 (1950).
Löffler U. Schweinburg: Zbl. Bakter. I Orig. 130, 329 (1933/34).
Lussich, J. J.: Bol. Oficina San. Panamer. 27, 7, 624 (1948).
Mace, D. L.: J. Amer. vet. med. Assoc. 114, 862 (1949).
Manninger, R.: Acta Convent. tert. trop, atque malar, morbis 1, 583 (1938).
Mcintyre, H. D., and H. Krouse: Arch, of Neur. 62, 6, 802 (1949).
Mckendrick, A. G.: Trop. Dis. Bull. 36, 193 (1939).
Mohr, W.: Hamb. Ärztebl. 3, 43 (1951).
Nikolic, Milan: Über die Resultate der Dezentralisation der Tollwutbekämpfung in Jugoslawien. Veterinarski arhiva, Zagreb 5, 247 (1935).
Nikolic, Milan: Kritische Studie zu den Vorschlägen des ständigen Komitees für Tollwut bei der Welt-Gesundheits-Organisation. Veterinarski arhiva, Zagreb 21, 1 (1951).
Nörr: Münch, tierärztl. Wschr. 1935, 529.
Novicky, R.: Bol. Inst. Invest, vet. Caracas 3, 13, 399 (1946).
Canad. J. Comp. Med. 11, 11, 335 (1947).
Ortiz Mariotte, C.: Med. Mexico 29, 583, 255 (1949).
Otten, L.: Antonie van Leeuwenhoek, J. Microbiol, a. Serol. 13, 2 /4, 101 (1947).
Paît, C. F., and H. E. Persons: Amer. J. publ. Health 7, 875 (1949).
Pampottkis: Zit. nach Nikolic.
Pawan, J. L.: Ann. trop. Med. 42, 2, 173 (1948).
Phisalix et F. Pasteur: C. r. Acad. Sei. Paris 188, 767 (1929).
Pickar, D. N., and H. M. Kramer: South, med. J. 42, 2, 127 (1949).
Piringer, W.: Wien. klin. Wschr. 1989, 433.
Piringer, W.: Schweiz. Z. Path. u. Bakter. 8, 3 /4, 245 (1945).
Piringer, W.: Z. Hyg. 126, 12, 1 /2 (1944).
Powell, H. M., and C. G. Culbertson: Publ. Health Rep. 05, 400 (1950).
Culbertson: Public Health Bep. 62, 34, 1215 (1947).
Ramirez Corria, F.: Rev. Sei. Méd. 1, 53, 210 (1938).
Rao, R. S., and J. R. Dogra: Teil I: Indian med. J. Res. 36, 271 (1948).
Rao, R. S., and J. R. Dogra: Teü II: Indian med. J. Res. 36, 291 (1948).
Ratcliffe, A. W.: J. Indiana med. State Assoc. 32, 366 (1939).
Ratz, V.: Z. Inf. krkh. Haustiere 1913, 1.
Recio, A.: Rev. med. Trop, y Parasitol., Bact., Clin, y Lab. 5, 97 (1939).
Relova, R. N.: J. Philippine med. Assoc. 24, 129 (1948).
Remlinger et Bailly: Bull. Acad. Méd. Paris 119, 720 (1939).
Remlinger, P.: Presse méd. 47, 479 (1939).
Remlinger, P.: Rev. d’Hyg. 61, 241 (1939).
Remlinger, P.: Bull. Acad. Nat. Méd. 134, 9 /10, 187 (1950).
Remlinger, P.: Med. Col. Madrid 15, 173 (1950).
Remlinger, P., et J. Bailly: La Rage (Bibliographie).
Paris: Librairie Maloine 1947.
Paris: C. r. Soc. Biol. Paris 129, 739 (1938).
Paris: Bull. Acad. Nat. Méd. 121, 27 (1939); 131, 597 (1947); 132, 166, 598 (1948); 134, 91 (1950).
Paris: Arch. Inst. Pasteur Algérie 20, 1 (1942); 21, 12 (1943); 24, 289 (1946).
Paris: Med. Col. Madrid 11, 115 (1948).
Paris: Ann. Inst. Pasteur 78, 544 (1950).
Remlinger, P., et Roumy: Bull. Acad. vét. France 10, 356 (1937).
Rita, G.: Bol. Sec. Ital. d. Soc. Internaz. Microbiol. 11, 20 (1939).
Roantree, W. B.: Brit. med. J. 21, 900 (1949).
Sabban, M. S.: Proc. Soc. exper. Biol. a. Med. 71, 423 (1949).
Sandhof, B. L.: Klin. Med. 16, 1264 (1938).
Schadelbauer, K.: Wien. med. Wschr. 1938, 1254.
Schwanner, E.: Dtsch. tierärztl. Wschr. u. tierärztl. Rdsch. 1943, 221.
Seliger, J., and H. Bernkopf: Brit. J. exper. Path. 19, 378 (1938).
Sellers, T. F.: Amer. J. trop. Med. 28, 453 (1948).
Sieglee., A.M.: U.S. nav. med. Bull. 48, 4, 620 (1948).
Slimon, J. G.: J. roy. Navy med. Serv. 25, 142 (1939).
Smith, R. O. A., J. P. Mcguise, E. D. Stephens and B. N. Laher: Indian med. Gaz. 73, 736 (1938).
Snitkin, P. v.: Dtsch. med. Wschr. 1950, 467.
Snyman, P., et A. D. Thomas: Acta Convent, tert. trop. atque malar, morbis 1, 616 (1938).
Soriano Lleras, A.: Rep. Med. y Cirurgia 3, 9, 677 (1948).
Stanesco, M., et S. D. Ena-Chesco: Sang 13, 700 (1939).
Suarez Torres, G.: Bol. Oficina San. Panamer. 29, 3, 267 (1950).
Sulkin, S. E.,and J. C. Willet: Amer. J. publ.Health 29, 921 (1939).
Szekely: Jahresbericht des Pasteur-Instituts, Budapest 1915.
Tanamal, S. J. W.: Nederl. Tijdschr. Geneesk. 92, 48, 3949 (1948).
Tawan, J. L.: Ann. trop. Med. 33, 21 (1939).
Tembroeck, C.: Proc. Soc. exper. Biol. a. Med. 73, 297 (1950).
Trillat, A.: Bull. Acad. Med. Paris 121, 200 (1939).
Tuncman, Z. M.: Türk, tib. cem. mec. 12 (1946) (engl. Summary).
Tuncman, Z. M.: Mikrobiol. Dergisi 1950, Nr 4 (engl. Summary).
Ungari, C.: Pediatria 51, 2, 52 (1943).
Vaz, E.: Rev. Hig. e Saude Publ. 6, 159 (1948).
Folha Med. 30, 20, 157 (1949).
Veeraraghavan, N.: Nature (Lond.) 782, (1947).
Veeraraghavan, N.:Indian J. med. Res. 35, 4, 237 (1947).
Verge, M. J.: Rev. Path. comp, et Hyg. gen. 602, 583 (1948).
Verlinde, J. D., and Kret: J. Microbiol, a. Serol. 15, 1, 34 (1949).
Vieuchange, J., et C. Vialat: Ann. Inst. Pasteur 1947, 1191.
Vittorio Vanni, D.: Semana med. 56, 32, 263 (1949).
Williams, R. B.: Canad. J. Comp. Med. 13, 6, 136 (1949).
Winkle, S.: Hamb. Ärztebl. 2, 21 (1951).
Wirth: Wien, tierärztl. Wschr. 1946, 127.
Wisniowski, J.: Ann. Univ.Mariae Curie-Sklodowska 5, 71 (1950).
World Health Organization: Technical Report Series, No 28, 1950.
Wright, J. T., J. F. Bell and K. Habel: Science (Lancaster, Pa.) 30, 118 (1948).
Wright, J. T., and K. Habel: J. of Immun. 60, 4, 503 (1948).
Zagaria: Giorn. Soc. Accad. vet. ital. 1903, Nr 47.
Editor information
Rights and permissions
Copyright information
© 1952 Springer-Verlag Berlin Heidelberg
About this chapter
Cite this chapter
Mohr, W. (1952). Tollwut (Lyssa oder Rabies). In: Aschenbrenner, R., et al. Infektionskrankheiten. Handbuch der Inneren Medizin, vol 1 / 0. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-94593-9_20
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-642-94593-9_20
Publisher Name: Springer, Berlin, Heidelberg
Print ISBN: 978-3-642-94594-6
Online ISBN: 978-3-642-94593-9
eBook Packages: Springer Book Archive