Zusammenfassung
Die Elektrizitätsleitung in Flüssigkeiten ist — wenn man von flüssigen Metallen (über diese s. Kap. 1) und einigen noch ungeklärten Fällen absieht — eine Ionenleitung. Deren Kennzeichen ist der zwangsläufig mit dem Elektrizitätstransport verbundene Transport von Materie. Seit Faraday 1) wissen wir, daß dabei mit je einem Grammäquivalent beliebiger Stoffe eine konstante Elektrizitätsmenge befördert wird, nach unserer heutigen Kenntnis 96494 Coulomb (s. Kap. 14). Die durch Helmholtz 2) gegebene Deutung dieser Gesetzmäßigkeit — Annahme von „Atomen der Elektrizität“, die nach einfachen Zahlenverhältnissen mit materiellen Atomen oder Atomgruppen verknüpft sind — ist durch die Forschung der letzten Jahrzehnte glänzend bestätigt. Die konsequente Weiterentwicklung des Gedankens von der atomistischen Struktur der Elektrizität führte zu der Rutherford-Bohr- sehen Vorstellung vom Bau der Atome, die wir uns heute als komplizierte Gebilde von positiven und negativen Elementarteilchen der Elektrizität denken. Die Ionen unterscheiden sich von den nach außen elektrisch neutralen Atomen (bzw. Atomkomplexen) durch das Vorhandensein von Überschußladungen, entstanden gedacht durch Abgabe bzw. Aufnahme negativer Elementarquanten, Elektronen. Die durch diesen Vorgang entstehenden positiven oder negativen Teilchen nennen wir Kationen und Anionen; ihre „Wertigkeit“ ist durch Zahl und Vorzeichen der Überschußladungen definiert. Die durch den Einfluß eines elektrischen Feldes erzwungene Bewegung dieser Ionen ist die Ursache der Stromleitung.
This is a preview of subscription content, log in via an institution.
Buying options
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Learn about institutional subscriptionsPreview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Literature
M. Faraday, Phil. Trans. Bd. 123, S. 379. 1833; Bd. 124, S. 481. 1834.
H. v. Helmholtz, Vorträge und Reden, 5. Aufl., Bd. II, S. 272. Braunschweig 1903.
Sv. Arrhenius, ZS. f. phys. Chem. Bd. 1, S. 631. 1887; Bd 2, S. 284. 1888; s. auch M. Planck, ebenda Bd. 1 S. 577. 1887.
Die Nowendigkeit, freie Ionen zu einen gewissen Betrage vorauszusetzen, findet sic bereits bei R. Clausius, Pogg. Ann Bd. 101, S. 338. 1857; und bie H. v. Helmholtz, Wied. Ann. Bd. 11, S. 737. 1880, betont.
Neuerdings zeigt sich bei den Chemikern wieder das Bestreben, diese Definition der Säuren, Basen und Salze durch eine ,,rein chemische Kennzeichnung zu ersetzen. Vgl. etwa A. Hantzsch, Chem. Ber. Bd. 60, S. 1933. 1927, sowie frühere Arbeiten desselben Verfassers.
F. Kohlrausch, Göttinger Nachr. 1876, S. 213.
R.Lorenz, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 106, S. 50. 1919. Die an dieser Stelle zitierte Arbeit von R. Wegscheider enthält übrigens keineswegs die behauptete Ablehnung der,, Äquivalentleitfähigkeit.
Die dazu erforderliche sehr kurze Zeit entzieht sich der Beobachtung. Vgl. dazu E.Cohn, Wied. Ann. Bd. 38, S. 217. 1889.
Von der Berücksichtigung sekundärer Einflüsse auf die Feldstärke und auf die Konzentrationsverteilung (Polarisation) ist bewußt abgesehen. Darüber vgl. Kap. 14.
F. Guthrie U. C. F. Boys, Phil. Mag. (5) Bd. 10, S. 328. 1880; W. S. Franklin U. L. A. Freudenberger, Phys. Rev. Bd. 25, S. 294. 1907; R. Höber, ZS. f. Elektrochem. Bd. 17, S. 148. 1911; L. Grätz, Ann. d. Phys. (4) Bd. 1, S. 530. 1900; J. A. Erskine, Wied. Ann. Bd. 62, S. 454. 1897.
F. Kohlrausch U. W. A. Nippoldt, Pogg. Ann. Bd. 138, S. 280, 370. 1869.
Zur Theorie der Fehlerquellen s. z. B. Kohlrauschholborn, Das Leitvermögen der Elektrolyte, 2. Aufl. S. 61. Leipzig 1916.
F. Fuchs, Pogg. Ann. Bd. 156, S. 162. 1875.
Nach P. Walden, Das Leitvermögen der Lösungen Bd. I, S. 24. Leipzig 1924. (In der Folge abgekürzt zitiert: Leitvermögen.) Hier auch eine Zusammenstellung weiteren Zahlenmaterials und vollständige Literaturangaben; s. ferner M. Rabinowitsch, ZS. f. phys. Chem. Bd. 119, S. 59, 70 u. 79. 1926.
F. Kohlrausch u. A. Heydweiller, Wied. Ann. Bd. 53 S. 209. 1894; ZS. f, phys. Chem. Bd. 14, S. 317. 1894; s. auch A. Heydweiller, Ann. d. Phys. (4) Bd. 28, S. 503. 1909
Näheres über Herstellung und Verwendung von Leitfähigkeitswasser in Bd. XVI, Kap. 24.
G. Jaffé, Ann. d. Phys. (4) Bd. 25, S. 257. 1908; Bd. 28, S. 326. 1909; Bd. 32, S. 148 4910; Bd. 36, S. 25. 1911.
J. Schröder, Ann. d. Phys. (4) Bd. 29, S. 125. 1909.
J. Carvallo, C. R. Bd. 151, S. 717.1910; Bd. 156, S. 1609, 1755. 1912; Journ. de phys. (5) Bd. 4, S. 387. 1914; Ann. d. Phys. Bd. 1, S. 171. 4914.
H. Z. van der Bijl, Ann. d. Phys. (4) Bd. 39, S. 170. 1912.
J. Fassbinder, Ann. d. Phys. (4) Bd. 48, S. 449. 1915.
F. Kohlrausch, Pogg. Ann. Bd. 159, S. 271. 1876.
P. Walden, Leitvermögen Bd. I, S. 18ff. In diesem Zusammenhange sei auch auf die Ausführungen von A. Hantzsch, Ghem. Ber. Bd. 60, S. 1933. 1927, verwiesen.
F. Kohlrausch U. A. Heydweiller, Wied. Ann. Bd. 53, S. 209. 1894; ZS. f. phys. Chem. Bd. 14, S. 317. 1894.
J. J. Thomson, Nature Bd. 55, S. 606. 1897.
P. Curie, C. R. Bd. 134, S. 420. 1903.
J. Stark U. W. Hentring, Phys. ZS. Bd. 9, S. 481. 1909; J. Stark, ebenda. Bd. 10, S. 617. 1909.
G. Szivessy u. K.Schäfer, Ann. D. Phys. (4) BD. 35, S. 511. 1911.
M.Volmer, Ann. d. Phys. (4) Bd. 40, S. 775. 1913.
A. Coehn u. H. Becker. ZS. f. phys. Chem. Bd. 70, S. 88. 1910.
Eine vollstandige Sammlung des Zahlenmaterials und der Literatur bei P. Walden, Das Leitvermögen der Lösungen. Leipzig 1924. Auswahl aunch in Landolt-Börnstein-Roth-Scheel, physikalisch-chemische Tabellen, 5. Aufl. Berlin 1923. Neuestes Material im 1. Erg.-Bd. Dazu. Berlin 1927.
Vgl. auch J. Kendall, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 38, S. 1480, 2460. 1916; Bd. 39, S. 7. 1917; E. W. Washburn, ebenda Bd. 40, S. 106, 122, 150. 1918; H. Remy, ZS. f. Elektrochem. Bd. 31, S. 88. 1925.
F. Kohlrausch, Wied. Ann. Bd. 26, S. 161. 1885.
F. Kohlrausch U, M, E. Maltby, Wiss. Abh. d. Phys.-Techn, Reichsanst, Bd. 3, S. 156. 1900,
A. Sachanov, ZS. f. Elektrochem. Bd. 19, S. 588. 1913; A. J. Rabinowitsch, ZS. f. phys. Chem. Bd. 99, S. 338, 417, 434. 1921.
F. Kohlrausch, Berl. Ber. 1901, S. 1026; 1902, S. 968; Proc. Roy. Soc. London Bd. 71, S. 338. 1903; ZS. f. Elektrochem. Bd. 8, S. 288, 626. 1902; Bd. 14, S. 129. 1908; vgl. ferner H. Clausen, Ann. d. Phys. (4) Bd. 37. S. 51. 1911; Bd. 44, S. IO67. 1914.
A. A. Noyes u. Mitarbeiter, ZS. f. phys. Chem. Bd. 46, S. 323. 1903 Bd; 70, S. 335. 1910; Bd. 73, S. 1. 1910. Von neueren Arbeiten bei erhöhter Tempetature (bis 100∘) seien genant: A. J. Rabinowitsch, ZS. f. phys. Chem. Bd. 99, S. 338, 434, 1921 (höchst konzentrierte Salzlösungen); P. Walden u. W. Ulich, ebenda Bd. 106, S. 49. 1923 (äußerst verdünnte Lösungen).
J.Kunz, ZS. f. phys. Chem. Bd. 42, S. 591. 1903; Bd. 70, S. 335. 1910; Bd. 73, S. 1. 1910; W. Hechler, Ann. d. Phys. (4) Bd. 15, S. 157. 1904; R. Hosking, Phil. Mag. (6) Bd. 7, S. 469. 1904.
J. Fanjung, ZS. f. phys. Chem. Bd.14, S.673.0 1894; W. C. Röntgen, Göttinger Nachr. 1893, S. 505; G. Tammann, ZS. f. phys. Chem. Bd. 17, S. 725. 1895; Wied. Ann. Bd. 69, S. 767. 1899; S. Lussana, Cim. (4) Bd. 5, S. 357, 441. 1897; (5) Bd. 18, S. 170. 1909; ZS. f. phys. Chem. Bd. 76, S. 420. 1911; Bd. 79, S. 677. 1912; A. Bogojawlenski U. G. Tammann, ebenda Bd. 27, S. 457. 1898; F. Körber, ebenda Bd. 67, S. 212. 1909.; Bd. 77, S. 420. 1911.
G. Berndt, Verh. d. D. Phys. Ges. 1907, S. 240.
P. Walden, Leitvermögen Bd. I, S. 43.
Literatur und Zahlenmaterial sehr vollständig bei P. Walden, Das Leitvermögen der Lösungen. Leipzig 1924, und Elektrochemie nichtwässeriger Lösungen. Leipzig 1924. Auswahl in Landolt-Börnstein-Roth-Scheel, Physikalisch-chemische Tabellen. 5. Aufl. Berlin 1923 und 1. Erg.-Bd. dazu. Berlin 1927.
Siehe z. B. P. Walden, ZS. f. phys. Chem. Bd. 73, S. 257. 1910. Hier auch die ältere Literatur; ebenda Bd. 78, S. 257. 1912; Bd. 94, S. 274. 1920; ZS. f. anorg. Chem. Bd. 113, S. 85. 1920; Bd. 115, S. 49. 1921.
Die Zahlen dieser und der folgenden Tabellen sind der Zusammenstellung in P. Walden, Leitvermögen, entnommen.
P. Walden U. H. Ulich, ZS. f. phys. Chem. Bd.. 114, S. 297. 1924.
A. Sachanow, ZS. f. phys. Chem. Bd. 80, S. 13 u. 631. 1912; Bd. 83,S. 129. 1913; ZS. f. Elektrochem. Bd. 20, S. 39 u. 529.1914; Journ. phys. chem. Bd. 21, S. 169. 1917; P. Walden, Bull. Pétersbourg 1913, S. 907, 987 u. 1075; ZS. f. phys. Chem. Bd. 100, S. 512. 1922.
I. Kablukoff, ZS. f. phys. Chem. Bd. 4, S. 429. 1889; H. Zanninovich-Tessarin, ebenda Bd. 19, S. 251. 1896. Weitere Literatur bei P. Walden, Leitvermögen.
Literaturbei P. Walden, Leitvermögen.
P. Walden, ZS. f. phys. Chem. Bd. 43, S. 407. 1903; L. Bruner u. E. Bekier, ebenda Bd. 123, S. 1134. 1923.
Zum Beispiel P. Walden, Chem. Ber. Bd. 34, S. 4194. 1901; Bd. 35, S. 1771 u. 2022. 1902; ZS. f. phys. Chem. Bd. 43. S. 385. 1903.
E. C. Franklin u. Ch. A. Kraus, Journ. Amer, Chem. Soc. Bd. 27, S. 191. 1905; E. C. Franklin, ZS. f. phys. Chem. Bd. 69, S. 272. 1909.
A. Hantzsch, Chem. Ber. Bd. 58, S. 612, 941. 1925; Bd. 60, S. 1933. 1927.
B. D. Steele, D. McIntosh U. E. H. Archibald, ZS. f. phys. Chem. Bd. 55, S. 179. 1906; ferner die oben zitierten Arbeiten von Sachanow.
P. Walden, Bull. Pétersbourg 1913, S. 907, 987 u. 1075.
P. Walden, ZS. f. phys. Chem. Bd. 94, S. 295. 1920; ZS. f. Elektrochem. Bd. 26, S. 61. 1920; Kolloid-ZS. Bd. 27, S. 97. 1920.
P. Walden, Leitvermögen Bd. I, S. 92. 1924.
E. W. Schmidt, ZS. f. phys. Chem. Bd. 75, S. 305. 1910; s. auch G. Tammann, ZS. f. Elektrochem. Bd. 16, S. 592. 1910.
Ch. A. Kraus, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 29, S. 1557. 1907; Bd. 30, S. 653, 1197 u. 1323. 1908; Bd. 42, S. 990. 1920; Bd. 43, S. 749. 1921; Bd. 44, S. 1216, 1941 u. 1949. 1922; Ree. Trav. Chim. Pays. Bas. Bd. 42, S. 588. 1923; Ch. A. Kraus U. W. W. Lucasse, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 43, S. 2529. 1921; Bd. 44, S. 1941. 1922; G. E. Gibson U. T. E. Phipps, ebenda Bd. 48, S. 312. 1926.
R. Kremann, Elektrolyse geschmolzener Legierungen. Sammlung chem. u. chem. techn. Vorträge Bd. 28, H. 10/11. Stuttgart 1926 (zusammenfassender Bericht); s. auch: G. N. Lewis, E. A. Adams U. E. H. Lanman, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 37, S. 2656. 1915; F. Skaupy, ZS. f. Elektrochem. Bd. 28, S. 23. 1922.
Literatur und Zahlenmaterial gesammelt bei P. Walden, Das Leitvermögen der Lösungen. Leipzig 1924. Vgl. ferner besonders die Lehrbücher der Kolloidchemie: H. FreundLich, Kapillarchemie, 2. Aufl. Leipzig 1922; R. Zsigmondy, Kolloidchemie, 5. Aufl., Bd. I. Leipzig 1925.
J.W. McBain U. M.Taylor, ZS. f. phys. Chem. Bd. 76, S. 179. 1911.
O. J. Flecker U. M.Taylor, Journ. chem. soc. Bd. 121, S. 1101. 1922.
L. Kahlenberg u. O. Schreiner, ZS. f. phys. Chem. Bd. 27, S. 559. 1898.
W, Bjltz u. A. V. Vegesack, ZS. f. phys. Chem. Bd. 73, S. 481. 1910.
H. Nordenson, Kolloid-ZS. Bd. 16, 65. 1915; G. v. Hevesy, ebenda Bd. 21, S. 136. 1917.
R. Lorenz, Die, Elektrolyse geschmolzener Salze. Halle a. S. 1905; R.Lorenz U. F. Kaufler, Elektrochemie geschmolzener Salze. Leipzig 1909, in beiden Werken auch die ältere Literatur; R. Lorenz u. Mitarbeiter, ZS. f. phys. Chem. Bd. 59, S. 17 u. 244. 1907; Bd. 79, S. 63. 1912; ZS. f. anorg. Chem. Bd. 94, S. 288, 305. 1916.
K. Arndt u. Mitarbeiter, ZS. f. Elektrochem. Bd. 12, S. 337. 1906; Bd. 13, S. 509. 1907; Bd. 14, S. 662. 1908; Bd. 15, S. 784. 1909; Bd. 18, S. 994. 1912; Bd. 29, S. 323.1923; Bd. 30, S. 12. 1924; ZS. f. phys. Chem. Bd. 110, S. 237. 1924; Bd. 121, S. 439. 1926.
H. M. Goodwin U. R. D. Mailey, Phys. Rev. Bd. 23, S. 22. 1906; Bd. 25, S. 469. 1907; Bd. 26, S. 28. 1908; Bd. 27, S. 322. 1908.
A. W. Aten, ZS. f. phys. Chem. Bd. 66, S. 641. 1909; Bd. 73, S. 578 u. 624. 1910; Bd. 78, S. 1. 1911.
F. M. Jaeger u. B. Kapma, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 113, S. 27. 1920.
W. Biltz U. A. Voigt, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 120, S.71. 1921; Bd. 126, S. 126. 1923; W. Biltz U. W. Klemm, ebenda Bd. 131, S. 22. 1923; ZS. f. phys. Chem. Bd. 110, S. 318. 1924; W. Biltz, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 133, S. 306 u. 312. 1924; A. Voigt u. W. Biltz, ebenda Bd. 133, S. 277- 1924. S. ferner: O. Sackur, ZS. f. phys. Chem. Bd. 83, S. 297. 1913; L.Wöhler, ZS. f. Elektrochem. Bd. 24, S. 261. 1918; M. Rabinowitsch, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 129, S. 60. 1923; S. Jakubsohnu. M. Rabinowitsch, ZS. f. phys. Chem. Bd. 116, S. 359. 1925.
A. J. Rabinowitsch, ZS. f. phys. Chem. Bd. 99, S. 417. 1921, konnte an einigen Beispielen Messungen an höchstkonzentrierten Lösungen bis zum stetigen Übergang in die Schmelzen durchführen.
W. Biltz, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 133, S. 306. 1924.
H.Poincaré, Ann. chim. phys. Bd. 17, S. 52. I889; Bd. 21, S. 289. 1890. 3
H. M. Goodwin u. R. D. Mailey, 1. c.
W. Hittorf, Pogg. Ann. Bd. 89, S. 177. 1853; Bd. 98, S. i. 1856; Bd. 103, S. 1. 1858; Bd. 106, S. 338, 513. 1859; ZS. f. phys. Chem. Bd. 39, S. 612. 1901; Bd. 43, S. 49. 1903.
W. Nernst, Göttinger Nachr. 1900, S. 68; G. Buchböck, ZS. f. phys. Chem. Bd. 55, S. 563. 1906; E. W. Washburn, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 31, S. 322. 1909; ZS. f. phys. Chem. Bd. 66, S. 513. 1909; E. W. Washburn U. E. B. Millard, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 37, S. 694. 1915; G. N. Lewis, ebenda Bd. 30, S. 1355. 1908; ZS. f. Elektrochem. Bd. 14, S. 509. 1908; Diskussion der Resultate bei H. Remy, Fortschr. d. Chem., Phys. u. phys. Chem. Bd. 19, H. 2. Berlin 1927.
F. Kohlrausch, Göttinger Nachr. 1876, S. 213; Wied. Ann. Bd. 6, S. 167. 1879; BD. 26, S. 213. 1885; vg1. Auch W. Palmaer, ZS. F. Elektrochem, BD. 12, S. 509. 1906.
Sv. Arrhenius, ZS. f. phys. Chem, Bd. 1, S. 631. 1887.
Nach Kohlrausch-Holborn, Leitvermögen der Elektrolyte, 2. Aufl., Leipzig u. Berlin 1916.
F. Kohlrausch, Wied. Ann. Bd. 50, S. 385. 1893; Bd. 66, S. 785. 1898; Beri. Ber.,1900, S. 1002; 19OI, S. 1026; 1902, S. 572; ZS. f. Elektrochem. Bd. 13, S. 333. 1907; Bd. 14, S. 129. 1908; F. Kohlrausch U. E. Grüneisen, Beri. Ber. 1904, S. 1215; F. Kohlrausch u. M. E. Maltby, ebenda 1899, S. 655; F. Kohlrausch U. H. V. Steinwehr, ebenda 1902, S. 581.
P.Walden U. H. Ulich, ZS. f. phys. Chem. Bd. 106, S. 49. 1923. Weitere Zahlen in der von Walden kritisch bearbeiteten Übersicht in Landolt-Börnstein-Roth-Scheel, Physchem. Tabellen. 1. Erg.-Bd. Berlin 1927
Die einigermaßen sicheren Zahlen hat ebenfalls Walden in Landolt-Börnstein- Roth-Scheel, Phys.-chem. Tabellen, 1. Erg.-Bd, Berlin 1927, zusammengestellt.
Ua. M. Rudolphi, ZS. f. phys. Chem. Bd. 17, S. 385. 1895; J. H. van ’t hoff, ebenda Bd. 18, S. 300. 1895; L. Storch, ebenda Bd. 19, S. 13. 1896; F. Barmwater, ebenda Bd. 28, S. 134 u. 428. 1899; W. D. Bancroft, ebenda Bd. 31, S. 188. 1899; F. Kohlrausch, ebenda Bd. 13, S. 333. 1907; A. A. Noyes, ebenda Bd. 50, S. 334. 1907; Ch. A. Kraus u. W. C. Bray, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 35, S. 1315. 1913.
F. Bredig, ZS. f. phys. Chem. Bd. 13, S. 191. 1894; vgl. auch R. Lorenz U. E.Schmidt, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 112, S. 209. 1920.
Ostwald-Luther-Drucker, Physikochemische Messungen, 3. Aufl., S. 481. Leipzig 1910.
P. Walden, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 115, S. 49. 1920.
P. Walden, ZS. f. phys. Chem. Bd. 108, S. 341. 1924.
W. Ostwald, ZS. F. phys. Chem. Bd. 1, S. 74. 1887; Bd. 2, S. 840 u, 901. 1888; P. Walden, ebenda Bd. 1, S. 529. 1887; Bd. 2. S. 49. 1888.
Ostwald-Luther-Drucker, Physikochemische Messungen, 3. Aufl., S. 482. Leipzig 1910.
O. Lodge, Brit. Assoc. Reports 1886, S. 389.
W. C. D. Whetham, ZS. f. phys. Chem. Bd. 11, S. 220. 1893.
O. Masson, ZS. f. phys. Chem. Bd. 29, S. 501. 1899.
R. Abegg U. B. D. Steele, ZS. f. Elektischem. Bd. 7, S. 618. 1901; B. D. Steele, ZS. f. phys. Chem. Bd. 40, S. 689. 1902; R. Abegg U. W. GAUS, ebenda Bd. 40, S. 737. 1902.
R.B. Denison, ZS. f. phys. Chem. Bd. 44, S. 575. 1903; R. B. Denison U. B. D. Steele, ebenda Bd. 57, S. 110. 1907.
R. Lorenz U. W. Neu, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 116, S. 45. 1921.
D.A. McInnes U. E. R. Smith, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 45, S. 2246. 1923; Bd. 46, S. 1398. 1924; Bd. 47, S. 1009. 1925; D. A. Mc. Innes U. T. B. Brighton, ebenda Bd. 47, S. 994. 1925; Bd. 48, S. 1909. 1926.
W. Nernst, ZS. f. Elektrochem. Bd. 3, S. 308. 1897.
E. C. Franklin u. H. P. Cady, journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 26, S. 499. 1904.
L. Engel U. W. Pauli, ZS. f. phys. Chem. Bd. 126, S. 247. 1927. Hier auch vollständige Übersicht über frühere Arbeiten, sowie kritische Bemerkungen zur Methodik.
F. Kohlrausch, Wied. Ann. Bd. 62, S. 209. 1897.
H.Weber, Beri. Ber. 1897, S. 936.
W.L.Miller, ZS. f. phys. Chem. Bd. 69, S. 437. 1909.
M. v. Laue, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 93, S. 329. 1915.
R.Lorenz U. W. Neu, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 116, S, 45. 1921.
E.R.Smith U. D. A. Mcinnes, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 46, S. 1398. 1924.
Nach P. Walden, Leitvermogen.
P. Walden, ZS. f. phys. Chem. Bd. 54, S. 129. 1905; Bd. 55, S. 207; 246. 1906; Bd. 78, S. 271. 1911; ZS. f. anorg. Chem. Bd. 113, S. 85. 1920.
P. Walden, ZS. f. phys. Chem. Bd. 78, S. 271. 1911.
P. Walden, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 113, S. 113. 1920.
Diskussion der Gültigkeitsgrenzen bei J. Weyssenhoff, Ann. d. Phys. (4) Bd. 62, S. l. 1920; s. auch R.Lorenz, Raumerfüllung und Ionenbeweglichkeit. Leipzig 1922.
H. Ulich, Fortschr. d. Chem., Phys. u. phys. Chem. Bd. 18, H. 10. 1926.
M.Wien, Ann. d. Phys. (4) Bd. 73, S. 161. 1924; Bd. 77, S. 560. 1925; J. Malsch u. M.Wien, Phys. ZS. Bd. 25, S. 559. 1925.
F. Körber, ZS. f. phys. Chem. Bd. 67, S. 212. 1909.
E. Cunningham, Proc. Roy. Soc. London (A) Bd. 83, S. 357. 1910; vgl. auch F. Zerner, Phys. ZS. Bd. 20, S. 546. 1919.
P. Lenard, Ann. d. Phys. (4) Bd. 61, S. 718. 1920; vgl. auch F. A. Lindemann, ZS. f. phys. Chem. Bd. 110, S. 394. 1924.
Siehe die Zusammenstellung bei H. Ulich, Fortschr. d. Chem., Phys. u. phys. Chem. Bd. 18, H. 10. 1926.
P. Walden U. H. Ulich, ZS. f. phys. Chem. Bd. 107, S. 219. 1923.
G. A. Abbot U. W. C. Bray, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 31, S. 279. 1909.
Die Zahlen stammen von A. Stepniczka-Marinkovic, Monatsh. f. Chem. Bd. 36, S. 831. 1915 u. K. Hopfgartner, ebenda S. 751; A. Heydweiller, ZS. f. phys. Chem. Bd. 89, S. 281. 1915 gibt für Fe+ + + den wesentlich abweichenden Wert 61.
R. Wegscheider, Monatsh. f. Chem. Bd. 23, S. 608. 1902.
H. Ley, ZS. f. phys. Chem. Bd. 106. 1923; P. Walden u. H. Ulich, ZS. f. phys. Chem. Bd. 114, S. 317. 1924.
R. Lorenz, Raumerfüllung und Ionenbeweglichkeit. Leipzig 1922. ( Zusammenfassende Darstellung zahlreicher Einzelarbeiten. )
P. Walden, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 113, S. 129. 1920; vgl. auch ZS. f. Elektrochem. Bd. 26, S. 69. 1920.
Vgl. den zusammenfassenden Bericht von R. FRICKE, ZS. f. Elektrochem. Bd. 28, S. 161. 1922.
Vgl. M. E. Lembert, ZS. f. phys. Chem. Bd. 104, S. 101. 1923.
M. Born, ZS. f. Elektrochem. Bd. 26, S. 401. 1920; ZS. f. Phys. Bd. l, S. 221. 1920; vgl. auch R. Lorenz, ZS. f. Elektrochem. Bd. 26, S. 424. 1920.
P. Drude U. W. Nernst, ZS. f. phys. Chem. Bd. 15, S. 79. 1894.
P. Walden, ZS. f. phys. Chem. Bd. 60, S. 87. 1907.
P. Lertes, ZS. f. Phys. Bd. 4, S. 315. 1921; Bd. 6, S. 56. 1921.
P. Walden U. H. Ulich, ZS. f. phys. Chem. Bd. 107, S. 219. 1923.
H. Schmick, ZS. f. Phys. Bd. 24, S. 56. 1924; vgl. auch A. Guyemant, ebenda Bd. 30, S. 240. 1924.
G. v. Hevesy, Kolloid-ZS. Bd. 21, S. 129, 136.1917; Jahrb. d. Radioakt. Bd. 11, S. 419. 1914; Bd. 13, S. 271. 1916; ZS. f. Elektrochem. Bd. 27, S. 21 u. 77. 1921
Die Solvatation in Abhängigkeit von der Konstitution, insbesondere der Dipoleigenschaften der Ionen und Lösungsmittelmolekeln wird eingehend erörtert bei H. Ulich, Fortschr. d. Chem., Phys. 11. phys. Chem. Bd. 18, H. 10. 1926
Sv. Arrhenius, ZS. f. phys. Chem. Bd. 1, S. 631. 1887; Bd. 2, S. 491. 1888.
Vgl. etwa die klassische Monographie von W. OSTWALD, Die wissenschaftlichen Grundlagen der analytischen Chemie. 5. Aufl. Leipzig 1910.
W. Ostwald, ZS. f. phys. Chem. Bd. 2, S. 280. 1888; weitere Literatur bei P. Walden, Leitvermögen. Bd. III, S. 45.
J. H. van ’t Hoff, Arch. Néerland. Bd. 20, S. 239, 1885; ZS. f. phys. Chem. Bd. 1, S. 481. 1887.
J. H. van ’t Hoff U. L. TH. Reicher, ZS. f. phys. Chem. Bd. 3, S. 198. 1889.
W. Nernst, ZS. f. phys. Chem. Bd. 4, S. 12. 1889.
Vgl. auch die übersichtliche Zusammenstellung bei F.W.Küster U. A.Thiel, Lehrbuch der allgem., phys. u. theor. Chem. Bd. II, S. 96 t. Heidelberg 1923.
W. Ostwald, ZS. f. phys. Chem. Bd. 2, S. 36 u. 270. 1888; vgl. auch M. Planck, Wied. Ann. Bd. 34, S. 139. 1888.
Siehe besonders J. H. van ’T Hoff U. L. TH. Reicher, ZS. f. phys. Chem. Bd. 2, S .777. 1888; W. Ostwald, ebenda Bd.3, S.170 u.4l8. 1889; H. G. Bethmann, ebenda Bd. 5, S. 385: 1890;. R.Bader, ebenda Bd. 6, S. 289. 1890; P. Walden, ebenda Bd. 8, S. 433. 1891; G. Bredig, ebenda Bd. 13, S. 289. 1894; und zahlreiche neuere Arbeiten.
W. Ostwald, ZS. f. phys. Chem. Bd. 3, S. 174. 1889 (in alten Einheiten wiedergegeben).
Vgl. hierzu K. Drucker, Die Anomalie der starken Elektrolyte. Sammlung chem, und chem. techn. Vorträge Bd. 10, H. 1/2. Stuttgart 1905.
W. Ostwald, ZS. f. phys. CheimBd. 3, S. 186, 280. 1889.
Vgl. z. B. C. Drucker, ZS. f. phys. Chem. Bd. 96, S. 381. 1920; über mehrbasische Säuren und ihre Dissoziationsverhältnisse s. ferner besonders: W. Ostwald, ebenda Bd. 9, S. 553. 1892; J.E.Trevor, ebenda Bd. 10, S. 321. 1892; A. A. Noyes, ebenda Bd. 11, S. 495. 1893; R. Wegscheider, Monatsh. f. Chem. Bd. 16, S. 153. 1895; Bd. 23, S. 287 u. 599. 1902; Bd. 26, S. 1235. 1905; Bd. 33, S. 899. 1912; Bd. 37, S. 251. 1916; ZS. f. Elektrochem. Bd. 14, S. 740. 1908; Bd. 20, S. 18. 1914; W. A. Smith, ZS. f. phys. Chem. Bd. 25, S. 144 u. 193. 1898; K. Jellinek, ebenda Bd.4 76, S. 257. 1911; K.Drucker, ZS. f. Elektrochem. Bd. 17, S. 398. 1911; E. Q. ADAMS, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 38, S. 1503. 1916; I. M. Kolthoff, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 109, S. 69. 1920; N. Bjerrum, ZS. f. phys. Chem. Bd. 106, S. 219. 1923; E. Larsson, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 125, S. 281. 1922; Bd. 140, S. 292. 1924; Bd. 155, S. 247. 1926; TH. Paul, ZS f. phys. Chem. Bd. 110, S. 417. 1924 (hier weitere Litera-tur); L. Ebert, Chem. Ber. Bd. 58, S. 175. 1925,
Siehe besonders W. Ostwald, ZS. f. phys. Chem. Bd. 3, S. 4 70, 241 u. 369. 1889; G. Bredig, ebenda Bd. 13, S. 289. 1894; R. Wegscheidel Monatsh. f. Chem. Bd. 23, S. 290. 1902.
G. Bredig, ZS. f. phys. Chem. Bd. 13, S. 289. 1894.
Zahlenwerte von Dissoziationskonstanten und Literatur in Landolt-Börnstein- Roth-Scheel, Physikalisch-chemische Tabellen. 5. Aufl. Berlin 1923; 1. Erg.-Bd. Berlin 1927.
Literatur über die Frage der Pseudosäuren usw. bei A. Thiel, Sammlung chem. u. ehem. techn. Vorträge Bd. 16, S. 307. 1911; s. auch E. Baars, ebenda Bd. 29, S, 265. 1927.
A.Thiel, Chem. Ber. Bd. 46, S. 172 U. 241. 1913; A.Thiel U. R. Strohecker, ebenda Bd. 47, S. 945. 1914; L. Pusch, ZS. f. Elektrochem. Bd. 22, S. 206 u. 293. 1916.
Vgl. G. Bredig, ZS. f. Elektrochem. Bd. 6, S. 33- 1899; Bd. 10, S. 245. 1904; ZS. f. anorg. Chem. Bd. 34, S. 202. 1903; K. Winkelblech, ZS. f. phys. Chem. Bd. 36, S. 546. 1901; J.Walker, ebenda Bd. 49, S. 82. 1904; Bd. 51, S. 406. 1905; Bd. 57, S. 600. 1907; B. Holmberg, ebenda Bd. 62, S. 726. 1908; N. Bjerrum, ebenda Bd. 104, S. 147, 1923; H. LundéN, ebenda Bd. 54, S. 532. 1906; Sammlung chem. u, chem. techn. Vorträge Bd. 14, S. 49. 1908.
F. W. Küster, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 13, S. 136. 1897; N. Bjerrum, ZS. f. phys. Chem. Bd. 104, S. 147. 1923; O. Blüh, ebenda Bd. 106, S. 341. 1923, Bd. 111, S. 251. 1924; A. Thiel U. A. Dassler, ebenda Bd. 108, S. 298. 1924; L. Ebert, ebenda Bd. 121, S. 385. 1926.
W. Nernst, Göttinger Nachr. 1893, Nr. 12; ZS. f. phys. Chem. Bd. 13, S. 531. 1894; vgl. auch J. J.Thomson, Phil. Mag. (5) Bd. 36, S. 320. 1893.
P. Walden, ZS. f. phys. Chem. Bd. 54, S. 228. 1905; Bd. 55, S. 683. 1906; Bd. 94, S. 263 u. 374. 1920; vgl. auch R. Malmström, ZS. f. Elektrochem. Bd. 11, S. 797. 1905; Ann. d. Phys. (4) Bd. 18, S. 413. 1905; E. Baur, ebenda Bd. 11, S. 936. 1905; Bd. 12, S. 725. 1906; J. J. van Laar, Lehrb. der theor. Elektrochem. Leipzig 1907; ZS. f. phys. Chem. Bd. 58, S. 567. 1907; Bd. 59, S. 212. 1907; H. N. Mccoy, Journ. Amer. Chem. SQC. Bd. 30, S. 1074. 1908; F. Krüger, ZS. f. Elektrochem. Bd. 17, S. 453. 1911
P. Walden U. H. Ulich, ZS. f. phys. Chem. Bd. 114, S. 297. 1924.
F. Kohlrausch u. A. Heydweiller, Wied. Ann. BD. 53, S. 209. 1894; ZS. F. Phys. Chem. Bd. 14, S. 317. 1894; vgl. auch A. Heydweiller, Ann. d. Phys. (4). Bd.28, S. 503. 1909.
W. Nernst, ZS. f. phys. Chem.,Bd. 14, S. 155. 1894.
R. Löwenherz, ZS. f. phys. Chem. Bd. 20, S. 283. 1896.
J. J. A. Wijs, ZS. f. phys. Chem. Bd. 11, S. 492. 1893; Bd. 12, S. 514. 1893.
Sv. Arrhenius, ZS. f. phys. Chem. Bd. 11, S. 805. 1893.
S. P. L. Sörensen, Biochem. ZS. Bd. 21, S. 131. 1909.
L. Michaelis, Die Wasserstoffionenkonzentration, S. 8. Berlin 1914.
R. Löwenherz, ZS. f. phys. Chem. Bd. 20, S. 283. 1894.
Siehe z. B. G. Poma, ZS. f. phys. Chem. Bd. 79, S. 55. 1912; Bd. 87, S. 196. 1914; Bd. 88, S. 671. 1914; W. Palmaer U. K. Melander,4ZS. f. Elektrochem. Bd. 21, S. 418. 1915.
J. H. Hildebrand U. PH. S. Danner, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 44, S. 2824, 2832. 1922.
N. Bjerrum, A. Unmack U. L. Zechmeister, Medd. Kopenhagen Bd. 5, H. 11. 1924.
J. Thomsen, Systematische Durchführung thermochemischer Untersuchungen. Stuttgart 1906. Weiteres Zahlenmaterial und Literatur über Neutralisations- und Dissoziationswärmen in Landolt-Börnstein-Roth-Scheel, 5. Aufl. Berlin 1923; 1. Erg.-Bd. Berlin 1927.
F. Kohlrausch U. A. Heydweiller, ZS. f. phys. Chem. Bd. 14, S. 317. 1894. Sv. Arrhenius, ZS. f. phys. Chem. Bd. 3, S. 96. 1889; Bd. 4, S. 112. 1889; Bd. 9, S. 339.
Sv. Arrhenius, Lehrbuch der Elektrochemie, 4. Abdr., S. 187. Leipzig 1920.
Sv. Arrhenius, ZS. f. phys. Chem. Bd. 4, S. 112. 1889.
M.Planck, Wied. Ann. Bd. 32, S, 494. 1887.
I. Fanjung, ZS. f. phys. Chem. Bd. 14, S. 673. 1894.
W. Ostwald, Pogg. Ann. Erg. Bd. 8, S. 154. 1876; Journ. f. prakt. Chem. (2) Bd. 16, S. 385. 1877.
Sv. Arrhenius, ZS. f. phys. Chem. Bd. 2, S. 284. 1888; Bd. 5, S. 1. 1890; s. auch A. J. Wakemann, ebenda Bd. 15, S. 159. 1894; J. G. Macgregor, Phil. Mag. Bd. 41, S. 276. 1896; ZS. f. phys. Chem. Bd. 33, S. 529. 1900; F. Barmwater, ebenda Bd. 28, S. 424. 1899; Bd. 45, S. 557. 1903; Bd. 56, S. 225. 1906.
S. P. L. Sörensen, Biochem. ZS. Bd. 21, S. 149. 1909. Weiteres über Pufferlösungen und ihre Anwendung sowie Literatur bei: L. Michaelis, Die Wasserstoffionenkonzentration. Berlin 1914. 2. Aufl., Bd. I. Berlin 1922; I. M. Kolthoff, Der Gebrauch von Farbindikatoren. 3. Aufl. Berlin 1926.
Der Name stammt wahrscheinlich von H. E. Armstrong, Journ. ehem. soc. Bd. 45, S. 148. 1884; die Theorie entwickelte Sv. Arrhenius, ZS. f. phys. Chem. Bd. 5, S. 1. 189O; s. auch Bd. 13, S. 407. 1894; ferner H. Lundén, Journ. chim. phys. Bd. 5, S. 574. 1907; wichtige experimentelle Beiträge lieferten zuerst J.Walker, ebenda Bd. 4, S. 319 u. 333. 1889; J. Shields, ebenda Bd. 12, S. 167. 1893; G. Bredig, ebenda Bd. 13, S. 214. 1894; eine andersartige Auffassung der Hydrolyse bei P. Pfeiffer, Chem. Ber. Bd. 40, S. 4036. 1907; A. Werner, Neuere Anschauungen auf dem Gebiete der anorganischen Chemie. 4. Aufl. Braunschweig 1920; weitere Literatur und Zahlenmaterial in Landolt-Börnstein-Roth- Scheel, Physikalisch-chemische Tabellen. 5. Aufl. Berlin 1923; 1. Erg.-Bd. Berlin 1927-
Vgl. H. Lundén, Sammlung ehem. u. chem. techn. Vorträge Bd. 16, S. 1. 1909.
P. Walden, ZS. f. phys. Chem. Bd. 94, S. 295. 1920. Hier weitere Literatur; vgl. auch R. Beutner, ZS. f. Elektrochem. Bd. 25, S. 97. 1919; A. Thiel, ebenda Bd. 25, S. 214. 1919.
H. Ley, ZS. f. phys. Chem. Bd. 30, S. 193. 1899.
Sv. Arrhenius, ZS. f. phys. Chem. Bd. 5, S. 1. 1890.
A.Thiel U. H. Roemer, ZS. f. phys. Chem. Bd. 61, S. 114. 1908; J. M. Lovén, Svensk kemisk tidskrift. Bd. 33, S. 92. 1918; A. Thiel, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 135, S. 8. 1924; FR. Auerbach U. E. Smolczyk, ZS. f. phys. Chem. Bd. 110, S. 65 1924.
J. Thomsen, Pogg. Ann. Bd. 91, S. 95. 1854; Bd. 138, S. 65. 1869; Systematische Durchführung thermochemischer Untersuchungen. Stuttgart 1906.
W. Ostwald, Pogg. Ann. Erg. Bd. 8, S. 154. 1876; Journ. f. prakt. Chem. (2) Bd. 16,.S. 385. 1877.
W. Ostwald, Journ. f. prakt. Chem. (2) Bd. 18, S. 342. 1878; E. Rimbach U. H. Volk, ZS. f. phys. Chem. Bd. 77, S. 385. 1911.
Vgl. etwa W. Herz, Sammlung ehem. u. chem. techn. Vorträge Bd. 15, S. 1. 1909.
Literatur bei H. Lundén, Sammlung ehem. u. chem. techn. Vorträge Bd. 14, S. 1. 1908, sowie in den Ziff. 21 zitierten Arbeiten.
W. Nernst, ZS. f. phys. Chem. Bd. 4, S. 372. 1889.
A. A. Noyes, ZS. f. phys. Chem. Bd. 6, S. 241. 1890; Bd. 9, S. 603. 1892; Bd. 16, S. 125. 1895; Bd. 26, S. 152. 1898; vgl. ferner R. Griessbach, ebenda Bd. 97, S. 28. 1921.
Zahlenwerte von Löslichkeitsprodukten in Landolt-BÖRnstein-Roth-Scheel, Physikalisch-chemische Tabellen. 5. Aufl. Berlin 1923; 1. Erg.-Bd. Berlin 1927.
A. A. Noyes u. Mitarbeiter, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 33, S. 1643. 1911 und später.
Siehe z. B. A. A. Noyes U. D. Schwartz, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 20, S. 742, 1898; ZS. f. phys. Chem. Bd. 27, S. 297. 1898.
J. M. Lovén, ZS. f. anorg.Chem. Bd. 11, S. 404. 1896; A. A. Noyes U. E. Chapin, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 20, S. 751. 1898; ZS. f. phys. Chem. Bd. 27, S. 442. 1898; Bd. 28, S. 518. 1899; E. Larsson, ebenda Bd. 127, S. 233. 1927.
M. le Blanc U. A. A. Noyes, ZS. f. phys. Chem. Bd. 6, S. 385. 1890; vgl. auch W. Ostwald, ebenda Bd. 3, S. 596. 1889.
Siehe z. B. E. H. Riesenfeld u. H. Feld, ZS. f. Elektrochem. Bd. 26, S. 286. 1920.
Siehe z. B. A. A. Noyes U. D. Schwartz, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 20, S. 742, 1898; ZS. f. phys. Chem. Bd. 27, S. 297. 1898.
Vgl. R. Abegg U. G. Bodländer, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 20, S. 471. 1899; G. Bodländer u. O. Storbeck, ebenda Bd. 31, S. 475. 1902.
Vgl. etwa G. Bodländer U. W. Eberlein, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 39, S. 197. 1904.
Vgl. W. Ostwald, ZS. f. phys. Chem. Bd. 3, S. 596. 1889; Die wissenschaftlichen Grundlagen der analytischen Chemie. 5. Aufl. Leipzig 1910.
Vgl. etwa die Statistik von A. A. Noyes U. G. Falk, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 34, S. 454 u. 485. 1912; ferner F. Flügel, ZS. f. phys. Chem. Bd. 79, S. 577. 1912.
Siehe z. B. Sv. Arrhenius, ZS. f. phys. Chem. Bd. 4, S. 236. 1888. Auf das Problem der Reaktionsgeschwindigkeit in Ionenlösungen und die Ionenkatalyse. soll im folgenden nicht näher eingegangen werden. Das Gebiet wird zwar auch von der neuen Theorie der Elektrolyte stark tangiert, doch sind gerade hier Schwierigkeiten vorhanden, deren Erörterung den Rahmen dieses Handbuchs erheblich überschreiten würde.
N. Bjerrum, ZS. f. Elektrochem. Bd. 17, S. 389. 1911.
R. B. Denison U. B. D. Steele, ZS. f. phys. Chem. Bd. 57, S. 124. 1906; G. N. Lewis, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 34, S. 1631. 1912.
Siehe auch R. Wegscheider, ZS. f. phys. Chem. Bd. 69, S. 603. 1909; F. F.ÜGEL, ebenda Bd. 79, S. 577. 1912.
H. Karplus, Dissert. Berlin: 1907; J. Stieglitz, J. urn. Amer. Chem; Soc. Bd. 30, S. 946. 1908.
U. a. Sv. Arrhenius, ZS. f. phys. Chem. Bd. 31, S. 197. 1899; B. v. Szyszkowski, ebenda Bd. 58, S. 420. 1907; Bd, 63, S. 421. 1908; Bd. 73, S. 269. 1910; L.Michaelis U. A. Gyemant, Biochem. ZS. Bd. 109, S. 187. 1920.
Es sei auf die Zusammenstellung von L. Ebert, Jahrb. d. Radioakt. Bd. 18, S. 134. 1921, verwiesen.
Vgl. besonders C. Drucker, ZS. f. Elektischem. Bd. 18, S. 562. 1912; Bd. 19, S. 8 u. 797. 1913; ZS. f. phys. Chem. Bd. 96, S. 381.. 1920; C. Drucker U. G. Riethof, ebenda Bd. 111, S. 1. 1924; C. Drucker U. R. Schingnitz, ebenda Bd. 122, S. 149. 1926.
W. A. Roth, ZS. f. phys. Chem. Bd. 79, S. 599. 1912.
Über diese älteren Versuche vgl. K. Drucker, Sammlung chem. u. chem. techn. Vorträge Bd. 10, S. 1. 1905.
N. Bjerrum, Proc. 7th Intern. Congeress of Appl. Chem., London 1909, Section X; ZS. f. Elektrochem. Bd. 24, S. 321. 1918.
W. Sutherland, Phil. Mag. (6) Bd. 14, S. 1. 1907.
C. Liebenow, ZS. f. Elektrochem. Bd. 8, S. 931. 1902; Bd. 11, S. 301. 1905; R. Malmström, Dissert. Berlin 1905; F. A. Kjellin, ZS. f. phys. Chem. Bd. 77, S. 192. 1911.
Vgl. J. J. van Laar, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 139, S. 108. 1924.
P.Hertz, Ann. d. Phys. (4) Bd. 37, S. 1. 1912.
I.CH. Ghosh, Journ. Chem. Soc. London Bd. 113, S. 449, 627, 707, 790. 1918; Bd. 117, S. 828, 1390. 1920; Trans. Faraday Soc. Bd. 15, S. 154. 1919; ZS. f. phys. Chem. Bd. 98, S. 211. 1921.
P. Debye U. E. Hückel, Phys. ZS. Bd. 24, S. 185, 305. 1923; P. Debye, ebenda Bd. 24, S. 334. 1923; Bd. 25, S. 97. 1924. Über spätere Arbeiten siehe weiter unten.
W. Nernst u. W. Orthmann, Berl. Ber. 1926, S. 51; 1927, S. 136; W. Nernst, ZS. F. Elektrochem. BD. 33, S. 428. 1927.
N. Bjerrum, ZS. f. Elektrochem. Bd. 24, S. 321. 1918.
G. N. Lewis, ZS. f. phys. Chem. Bd. 61, S. 129. 1908; Bd. 70, S. 212. 1909; vgl. auch G. N. Lewis U. M. Randall, Thermodynamics and the free energy of chemical substances. Neuyork u. London 1923; deutsch von O. Redlich. Wien 1927.
N. Bjerrum, ZS. f. Elektrochem. Bd. 24, S. 321. 1918; ZS. f. phys. Chem. Bd. 104, S. 406. 1923; vgl. auch J. N. Brönstedt, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 42, S. 761. 1920; P. Debye, Phys. ZS. Bd. 25, S. 97. 1924; E. Schreiner, ZS. f. phys. Chem. Bd. 111, S. 415. 1924.
A. A. Noyes u. K. G. Falk, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 32, S. 1011. 1910.
G. N. Lewis u. M. Randall, Journ. Amer. Chem. Soc Bd. 43, S. 1112. 1921.
Siehe z. B. J. N. Brönstedt, Medd. Kopenhagen Bd. 2, Nr. 10. 1919; Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 42, S. 761. 1920; Bd. 44, S. 877. 1922; ZS. f. phys. Chem. Bd. 100, S. 139. 1922; J. N. Brönstedt U. A.Petersen, ebenda Bd. 43, S. 2267. 1921.
H. S. Harned, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 37, S. 2460. 1915; Bd. 38, S. 1986. 1916; Bd. 42, S. 1808. 1920; ZS. f. phys. Chem. Bd. 117, S. 1. 1925; L. Michaelis U. M. Mizutani, ebenda Bd. 112, S. 68. 1924. (Hier weitere Literatur.)
N. Bjerrum, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 109, S. 275. 1920; E. Schreiner, ebenda Bd. 131, S. 321. 1922.
W. Nernst, ZS. f. Phys. Chem. Bd. 11, S. 345. 1893.
Zahlreiche Literatur bei L. Ebert, Jahrb. d. Radioakt. Bd. 18, S. 134. 1921; G. N. Lewis u. M. Randall, Thermodynamis and the free energy of chemical substances. Neuyork u. London 1923; deutsch von O. Redlich. Wien 1927; in diesem letzteren Werk auch reiches Zahlenmaterial über Aktivitätskoeffizienten, ebenfalls Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 43, S. 1112. 1921; vgl. ferner H. S. Harned, ZS. f. phys. Chem. Bd. 117, S. 1. 1925.
J. N. Brönstedt, Medd. Nobelinstitut Bd. 5, Nr. 25. 1919; Medd. Kopenhagen Bd. 3, Nr. 9. 1920; ZS. f. phys. Chem. Bd. 98, S. 239. 1921; J. N. Brönstedt U. K. Pedersen, ebenda Bd. 103, S. 307. 1923.
P. Hertz, Ann. d. Phys. (4) Bd. 37, S. 1. 1912; s. auch die Darstellung bei R. Lorenz,. Raumerfüllung und Ionenbeweglichkeit. Leipzig 1922.
R.Lorenz, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 118, S. 209. 1921.
R. Lorenz, ZS. f. anorg. Chexn. Bd. 113, S. 135. 1920; R. Lorenz U. PH. Ostwald, ebenda Bd. 114, S. 209. 1920; R. Lorenz U. W. Neu, ebenda Bd. 116, S. 45. 1921; R. Lorenz u. W.Michael, ebenda Bd. 116, S..161. 1921; R. Lorenz U. A.Voigt, ebenda Bd. 145, S. 277. 1925; R. Lorenz, Raumerfüllung und Ionenbeweglichkeit. Leipzig 1922. (Zusammenfassung zahlreicher Einzelarbeiten.)
P. Walden U. H. Ulich, ZS. f. phys. Chem. Bd. 114, S. 297. 1924.
R. Lorenz, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 113, S. 135. 1920; R. Lorenz u. W. Michael, ebenda Bd. 116, S. 161. 1921.
R. Lorenz, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 118, S. 209. 1921.
I. CH. Ghosh, Journ. chem. soc. Bd..113, S. 449, 627, 707 u. 790. 1918; Bd; 117, S. 828 u. 1390. 1920; Trans. Faraday Soc. Bd. 15, S. 154. 1919; ZS. f. phys. Chem. Bd.. 98, S. 211. 1921.
H. Danneel, ZS. f. Elektrochem. Bd. 11, S. 125 u. 249. 1905; zu dieser mehrfach auch anderweit benutzten Hypothese vgl. auch R. Lorenz, ZS. f. phys. Chem. Bd. 73, S. 255. 1910; Bd. 82, S. 615. 1913; G. v. Hevesy, ZS. f. Elektrochem. Bd. 27, S. 21. 1921; O. Blüh, ZS. f. phys. Chem. Bd. 106, S. 341. 1923.
P. Walden, ZS. f. Elektrochem. Bd. 26, S. 72. 1920.
Siehe Sv. Arrhenius, ZS. f. phys. Chem. Bd. 100, S. 9. 1922.
A. A. Noyes u. K. G. Falk, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 34, S. 454. 1912.
J. R. Partington, Trans. Faraday Soc. Bd. 15, S. 98. 1919; D. L. Chapman U. H. J. George, Phil. Mag. (6) Bd. 41, S. 799- 1921; H. Kallmann, ZS. f. phys. Chem. Bd. 98, S. 433. 1921; Ch. A. Kraus, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 43, S. 2514. 1921; Sv. Arrhenius, ZS. f. phys. Chem. Bd. 100, S. 9. 1922; J. KENDALL, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 44, S. 717. 1922; H. J. S. Sand, Phil. Mag. (6) Bd. 43, S. 281. 1923; A. Brodsky, ZS. f. phys. Chem. Bd. 108, S. 293. 1924; L. Klemensiewics, ebenda Bd. 113, S. 28. 1924.
W. Nersnst, Theoretische Chemie. 11.–15. Aufl., S. 623. Stuttgart 1926
P. Debye u. E. Hückel, Phys. ZS. Bd. 24, S. 185. 1923; P. Debeye, ebenda Bd. 25, S. 97. 1924; vgl. wuch E. Huckel, Ergebn. D. exakt. Naturwissensch. Bd. 3, S. 199. Berlin 1924.
Über den Einfluß etwaiger Änderung der Dielektrizitätskonstante in der Umgebung der Ionen vgl. P. Debye u. L. Pauling, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 47, S. 2129. 1925.
P. Gross U. O. Halpern, Phys. ZS. Bd. 26, S. 403. 1925.
F. Zwicky, Phys. ZS. Bd. 27, S. 271. 1926.
N. Bjerrum, ZS. f. phys. Chem. Bd. 119, S. 145. 1926.
P. Debye u. E. Hückel, Phys. ZS. Bd. 24, S. 185. 1923; P. Debye, Pys. ZS. Bd. 25, S. 97. 1924; vgl. auch E. Hückel, Ergebn. d. exakt. Naturwissensch. Bd. 3, S. 199. Berlin 1924.
J. N. Brönstedt, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 42, S. 761. 1920; Bd. 44, S. 938. 1922.
G. N. Lewis U. M. Randall, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 43, S. 1112. 1921.
J. N. Brönstedt U. V. K. la Mer, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 46, S. 555. 1924. vgl. ferner V. K. la Mer, C. V. King u. CH. F. Mason, ebenda Bd. 49, S. 363. 1927; V. K. la Mer U. CH. F. Mason, ebenda Bd. 49, S. 410. 1927. (Nach der letzten Arbeit erhebliche Abweichungen von der Theorie.)
U. a. O. Schärer, Phys. ZS. Bd. 25, S. 145. 1924; A. A. Noyes U. W. P. Baxter, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 47, S. 2122. 1925; S. R. Pike U. G. Nonhebel, Phil. Mag. (6) Bd. 50, S. 723. 1925; G. Nonhebel u. H. Hartley, ebenda (6) Bd. 50, S. 729. 1925; (7) Bd. 2, S. 586. 1926; G. Nonhebel, ebenda (7) Bd. 2, S. 1085. 1926; G. Scatchard, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 47, S. 641,648 u. 696.2098. 1925; Phil. Mag. (7) Bd. 2, S. 577. 1926; W. P. Baxter, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 48, S. 615. 1926; J. N. Brönstedt u. N. J. Brumbaugh, ebenda Bd. 48, S. 2015. 1926; T. J. Webb, ebenda Bd. 48, S. 2263. 1926; M. Randall U. G. F. Breckenridge, ebenda Bd. 49, S. 1435. 1927; M. Randall u. C. T. Langford, ebenda Bd. 49, S. 1445. 1927.
P. Debye U. E. Hückel, Phys. ZS. Bd. 24, S. 305. 1923; vgl. auch E. Hüchel,. Ergebn. d. exakt. Naturwissensch. Bd. 3, S. 199. Berlin 1924.
L. Onsager, Phys. ZS. Bd. 27, S. 388. 1926; Bd. 28, S. 277. 1927.
P. Debye U. E.Hückel, Phys. ZS. Bd. 24, S. 185. 1923.
P. Debye U. E. Hückel, Phys. ZS. Bd. 24, S. 185. 1923.
O. Schärer, Phys. ZS. Bd. 25, S. 145. 1924.
E. Hückel, Phys. ZS. Bd. 26, S. 93. 1925.
O. Redlich, Phys. ZS. Bd. 26, S. 199. 1925; Bd. 27, S. 528. 1926
A. J. Allmand u. W. C. Polack, Journ. ehem. soc. Bd. 115, S. 1020. 1919.
G. Scatchard, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 47, S. 2098. 1925; E. Guntelberg, ZS. f. phys. Chem. Bd. 123, S. 199. 1926; W. W. Lucasse, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 48, S. 626. 1926; ZS. f. phys. Chem. Bd. 121, S. 254. 1926; H. S. Harned, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 48, S. 326. 1926; H. S. Harned u. G. Äkerlöf, Phys. ZS. Bd. 27, S. 411. 1926; H. S. Harned u. S.M. Douglas, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 48, S. 3095. 1926.
H. Sack, Phys. ZS. Bd. 28, S. 199. 1927; vgl. auch W. Orthmann, Ergebn. d. exakt. Naturwissensch. Bd. 6, S. 155. Berlin 1927.
T. H. Gronwall u. V. K. la Mer, Science Bd. 64, S. 122. 1926.
P. Debye U. J. McAulay, Phys. ZS. Bd. 26, S. 22. 1925.
E. Wilke, ZS. f. phys. Chem. Bd. 121, S. 401. 1926; E, Wilke u. W. Martin, ebenda
N. Bjerrum, Medd. Kopenhagen Bd. 7, H. 9. 1926.
P. Walden, ZS. f. phys. Chem. Bd. 94, S. 295. 1920; ZS. f. Elektrochem. Bd. 26, S. 61. 1920; Kolloid-ZS. Bd. 27, S. 97. 1920.
P. Gross U. O. Halpern, Phys. ZS. Bd. 26, S. 636. 1925.
H.A. Kramers, Proc. Amsterdam Bd. 30, S. 145. 1927.
H.Müller, Phys. ZS. Bd. 28, S. 324. 1927.
Nach W. Orthmann, Ergebn. d. exakt. Naturwissensch. Bd. 6, S. 155. Berlin 1927.
N. Bjerrum, ZS. f. phys. Chem. Bd. 119, S. 145. 1926.
W. Nernst u. W. Orthmann, Berl. Ber. 1926, S. 51; 1927, S. 136.
E. W. Lange u. G. Messner, Naturwissensch. Bd. 15, S. 521. 1927; ZS. f. Elektrochem. Bd. 33, S. 431. 1927.
Vgl. die Erörterung bei W. Orthmann, Ergebn. d. exakt. Naturwissensch. Bd. 6, S. 155. Berlin 1927.
W. Nernst, ZS. f. Elektrochem. Bd. 33, S. 428. 1927.
M. Randall u. G.N.Scott, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 49, S. 647. 1927.
L. Onsager, Phys. ZS. Bd. 28, S. 277. 1927.
Über Schätzungen des undissoziierten Anteils bei Halogenwasserstoffsäuren vgl. E.Schreiner, ZS. f. phys. Chem. Bd. 111, S. 419. 1924; Naturwissensch. Bd. 13, S. 245. 1925; L. Ebert, ebenda Bd. 13, S. 393. 1925.
A.A. Noyes U. K.G. Falk, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 34, S. 454. 1912.
L. Ebert, ZS. f. Elektrochem. Bd. 30, S. 65. 1924.
N. Bjerrum, Verhandl. bei der 16. skandin. Naturforscherzusammenkunft 1916; ZS. f. Elektrochem. Bd. 24, S. 321. 1918.
H. Goldschmidt U. A. Thuesen, ZS. f. phys. Chem. Bd. 81, S. 30. 1913. 2 )
H. v. Halban u. L. Ebert, ZS. f. phys. Chem. Bd. 112, S. 359. 1924.
Siehe z. B., außer der vorstehend zitierten Arbeit von v. Halban U. Ebert, E. Schreiner, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 115, S. 191. 1921; Bd. 116, S. 102. 1921; Bd. 121, S. 321. 1922; Bd. 122, S. 201. 1922; Bd. 135, S. 333. 1924; ZS. f. phys. Chem. Bd. 117, S. 57. 1925; C. Faurholt, Medd. Kopenhagen Bd. 3, Nr. 20. 1921; E. Larsson, ZS. f. anorg. Chem. Bd. 125, S. 281. 1922; D. A. McInnes, Journ. Amer. Chem. Soc. Bd. 48, S. 2068. 1926.
P. Gross U. O. Halpern, Phys. ZS. Bd. 25, S. 393. 1924.
W. Rossel, Ann. d. Phys. (4) Bd. 49, S. 229. 1916.
W.Sutherland, Phil. Mag. (6) Bd. 14, S. 1. 1907.
I. Ch. Ghosh, ZS. f. phys. Chem. Bd. 98, S. 211. 1921.
Siehe z. B. A. Hantzsch, ZS. f. Elektrochem. Bd. 24, S. 201. 1918; Bd. 29, S. 221. 1923; siehe auch die Polemik mit H. v. Halban, ZS. f. Elektrochem. Bd. 29, S. 431. 1923; Bd. 30, S. 194, 397, 601. 1924; Bd. 31, S. 167. 1925.
K. Fajans, Naturwissensch. Bd. 11, S. 65. 1923.
N. Bjerrum, Ergebn. d. exakt. Naturwissensch. Bd. 5, S. 125. Berlin 1926.
K. Fredenhagen, Ann. d. Phys. (4) Bd. 17, S. 285 u. 332. 1905; ZS. f. phys. Chem. Bd. 98, S. 38. 1921; F.Krüger, ZS. f. Elektrochem. Bd. 17, S. 453. 1911.
K. Fajans, Verh. d. D. Phys. Ges. Bd. 21, S. 549 u. 709. 1919; vgl. auch Naturwissensch. Bd. 9, S. 732. 1921.
Author information
Authors and Affiliations
Editor information
Additional information
Besonderer Hinweis
Dieses Kapitel ist Teil des Digitalisierungsprojekts Springer Book Archives mit Publikationen, die seit den Anfängen des Verlags von 1842 erschienen sind. Der Verlag stellt mit diesem Archiv Quellen für die historische wie auch die disziplingeschichtliche Forschung zur Verfügung, die jeweils im historischen Kontext betrachtet werden müssen. Dieses Kapitel ist aus einem Buch, das in der Zeit vor 1945 erschienen ist und wird daher in seiner zeittypischen politisch-ideologischen Ausrichtung vom Verlag nicht beworben.
Rights and permissions
Copyright information
© 1928 Julius Springer in Berlin
About this chapter
Cite this chapter
Baars, E. (1928). Elektrizitätsleitung in Flüssigkeiten und Theorie der elektrolytischen Dissoziation. In: Geiger, H., Scheel, K., Westphal, W. (eds) Handbuch der Physik. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-90776-0_13
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-642-90776-0_13
Publisher Name: Springer, Berlin, Heidelberg
Print ISBN: 978-3-642-88921-9
Online ISBN: 978-3-642-90776-0
eBook Packages: Springer Book Archive