Zusammenfassung
Die Idee des Ionenplattierens wurde bereits 1939 von Berghaus [7.1] ausgesprochen, realisiert wurde sie aber erst 1964 durch Mattox [7.2; 7.3], der auch den Begriff „Ion Plating“ prägte. Nach Mattox ist das Ionenplattieren (IP) ein Vakuumbeschichtungs verfahren, bei dem die Substratoberfläche und/oder die sich abscheidende Schicht einem Teilchenstrom hinreichend hoher Energie ausgesetzt wird, um in der Übergangszone Substrat/Schicht (interface) sowie in der Schicht selbst Veränderungen gegenüber Beschichtungen ohne Teilchenbeschuß zu verursachen. Mit dieser Definition wird nur das beschrieben, was am zu beschichtenden Werkstück geschieht, während die Frage nach der Quelle des Schichtmaterials sowie die nach der Quelle des energiereichen Teilchenstroms offen bleibt. Demnach fallen auch das Bias-Sputtern und gewisse Formen des plasmaaktivierten CVD unter den Oberbegriff des Ionenplattierens.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Literatur zu Kapitel 7
Berghaus,B.: DE Pat 683414 (1939),GB Pat Specification 510993 (1939)
Mattox,D.M.: Electrochem. Technol. 2 (1964) 295
Mattox,D.M.: J. Vac. Sci. Technol. 10 (1973) 47
Teer,D.G.: Proc. 1st Int. Congr. Surf. Technol. (1981) 247
Hailing,J.; Teer,D.G.; Matthews,A.: Thin Solid Films 80 (1981) 41
Mattox,D.M.: Proc. IPAT (1979) 1-10
Teer,D.G.: J. Adhesion 8 (1977) 289
Hasted, J.B.: Physics of atomic collisions. London: Butterworth 1964
Davis,W.D., Vanderslice,T.A.: Phys. Rev. 131 (1963) 219
McLeod,P.S.; Mah,G.: J. Vac. Sci. Technol. 11 (1974) 119
Westwood,W.D.: Progr. Surf. Sci. 7 (1976) 71
Navinsek,B.: Progr. Surf. Sci. 7 (1976) 49
McDonald,R.J., Haneman,D.: J. Appl. Phys. 37 (1966) 1609 and 3048
Bellina jr., J.J.; Farnsworth,H.E.: J. Vac. Sci. Technol. 9 (1972) 616
Norris,D.I.R.: Rad. Effects 14 (1972) 1
Edwards,D., Kornelsen,E.V.: Radiat. Eff.26 (1975) 155
Colligon,J.S.; Fischer,G., Patel,M.H.: J. Mater. Sci. 12 (1977) 829
Cuomo,J.J., Gambino,R.J.: J. Vac. Sci. Technol. 14 (1977) 152
Stephens,K.C., Wilson,I.J.: Thin Solid Films 50 (1978) 325
Fischer,G., Hill,A.E., Colligon,J.S.: Vacuum 28 (1978) 277
Kominiak,G.J.; Uhl,J.E.: J. Vac. Sci. Technol. 13 (1976) 1193
Johnson,R.A., Lum,N.Q.: Phys. Rev. B13 (1976) 4364
Lardon,M., Buhl,R., Signer,H., Pulker,H.K.; Moll,E.: Thin Solid Films 54 (1978) 317
Enomoto,Y.; Matsubara,K.: J. Vac. Sci. Technol. 12 (1975) 8277.
Moll,E., Vogel, J.: Oberfläche-Surface 25 (1984)
Mattox, D.M., Kominiak, G.J.: J. Vac. Sci. Technol.9 (1972) 528
Bland, R.D., Kominiak, G.J.: J. Vac. Sci. Technol. 11 (1974) 671
Aisenberg, S.; Chabot, R.W.: J. Vac. Sci. Technol. 10 (1973) 104
Stowell; Chambers, D.: J. Vac. Sci. Technol. 11 (1974) 653
Murayama, Y.: J. Vac. Sci. Technol. 12 (1975) 818
König, U.; Grewe, H.; In: Bunk, W.; Hansen, J.; Geyer, M. (Hrsg): Tribologie, Bd 1. Berlin: Springer 1981, 197–250
Carmichael, D.C.: J. Vac. Sci. Technol. 11 (1974) 639
Wan, C.T.; Chambers, D.L.; Carmichael,D.C.: J. Vac. Sci. Technol. 8 (1971) VM 99
Matsubara,K.; Enomoto, Y.; Yaguchi, G.; Watanabe, M.; Yamazaki, R.: Proc. 6th Int. Vac. Congr. (1974) 455
Berg, R.S.; Kominiak, G.J.; Mattox,D.M.: J. Vac. Sci. Technol. 11 (1974) 52
Schiller,S.; Heisig,U.; Goedicke, K.: J. Vac. Sci. Technol. 12 (1975) 858
Steube, K.E.; McCrary, L.E.: J. Vac. Sci. Technol. 11 (1974) 362
White, G.W.: Res. Dev.24 (1973) 43
Janninek, R.F., Heiden, C.R.; Guttensohn, A.E.: J. Vac. Sci. Technol. 11 (1974) 535
Krimmel, E.F.; Gordon,A.: Z. Angew. Phys.22 (1966) 1
Davy, T.G.; Hanak, I.I.: J. Vac. Sci. Technol. 11 (1974) 43
Bunshah, R.F.: Proc. IPAT (1979) 230
Matthews,A.; Teer,D.G.: Thin Solid Films 72 (1980) 541
Freller,H.; Häßler,H.; Schreiner,H.: Proc. 10. Plansee Seminar,Reutte (1981) 625
Chin,J., Eisner,N.B.: J. Vac. Sci. Technol. 12 (1975) 821
Ward,A.L.: Phys. Rev. 112 (1958) 1852
Kaminsky,M.: Atomic and ionic impact phenomena on metal surfaces. Berlin: Springer 1965
Schiller,S., Heisig,U.; Goedicke, K.: Proc. 7th Int. Vac. Congr. (1977) 1545
Heinz, B., Kienel, G.: Proc. IPAT 77 (1977) 73
Schiller,S., Heisig,U.; Goedicke,K.: Vak. Tech. 25 (1976) 113
Kloos,K.H.; Broszeit,E., Gabriel,E.: Vak. Tech. 30 (1980) 15
Raghuran,A.C.; Nimmagadda,R., Wagner,C.J.: Thin Solid Films 20 (1974) 187
Kaufman,H.R.; Harper,J.M.E.; Cuomo,J.J.: J. Vac. Sci. Technol. 21 (1982) 764
Kaufman,H.R.; Cuomo,J.J.; Harper,J.M.E.: J. Vac. Sci. Technol. 21 (1982) 725
Harper,J.M.E.; Cuomo,J.J.; Kaufman,H.R.: J. Vac. Sci. Technol. 21 (1982) 737
Harper,J.M.E.: Thin Film Processes. Vossen,J.L.; Kern,W. (eds). New York: Academic Press 1978,p 175
Ardenne,M. von: Tabellen der Elektronenphysik,Ionenphysik und Übermikroskopie. Berlin: VEB Deutsch. Verl. Wiss. 1956
Townsend,P.D.; Kelly, J.C., Hartley, N.E.W.: Ion implantation, sputtering and their applications. London: Academic Press 1976
Weissmantel, C: J. Vac. Sci. Technol. 18 (1981) 179
Murayama, Y.: J. Vac. Sci. Technol. 12 (1975) 818
Machet, J.; Guille, J.; Saulnier, P.; Robert, S.: Thin Solid Films 80 (1981) 149
Ridge, M., Stenlake, M.; Howson, R.P.; Bishop,CA.: Thin Solid Films 80 (1981) 31
Ridge,M.J.; Howson,R.P.; Avaritsiotis,J.N.; Bishop,CA.: Proc. Ion Plating and Allied Techn. (1979) 21
Hale, G.J.; White, G.W.; Meyer, D.E.: Electron. Packdg. Prod. (1975) 39 7.
Spalvins, T.: J. Vac. Sci. Technol. 17 (1980) 315
Spalvins,T.; Brainard,W.A.: Ion plating with an induction heating source. NASA TMX 3330 (1976)
Tsuchimoto,T.: J. Vac. Sci. Technol. 15 (1978) 70 and 1730
Matthews,A.; Teer, T.G.: Thin Solid Films 80 (1981) 41
Matthews, A.; Valli, J.: Oberflächentechnik. SURTEC-Kongr. 3 (1985) 627
Fleischer, W.; Schulze, D.; Wilberg, R., Lunk, A.; Schrader, F.: Thin Solid Films 63 (1979) 347
Alecseev, A.M.: Proc. 4th Int. Symp. on Plasma Chemistry. Zürich (1979) vol 2, 742
Kobayashi, M.; Doi, Y.: Thin Solid Films 54 (1978) 67
Teer,D.G., Delcea, B.L.: Thin Solid Films 54 (1978) 295
Münz, W.D.; Hessberger, G.: Vak. Tech. 30 (1981) 78
Gabriel,H.M.; Münz,W.D.: Oberflächentechnik. SURTEC-Kongr. 3 (1985) 17
Schiller,S., Heisig,U.; Goedicke,K.: J. Vac. Sci. Technol. 14 (1977) 81
Cocca,M.A., Stauffer,L.H.: Trans. Vac. Met. Conf. (1963) 203
Morley,J.R.: Trans. Vac. Met. Conf. (1963) 186 -US Pat. 3,562,141 (1968)
Morley,J.R.; Smith,H.R.: J. Vac. Sci. Technol. 9 (1972) 1377
Komiya,S.; Tsuruoka,K.: J. Vac. Sci. Technol. 12 (1975) 589
Komiya,S.; Tsuruoka,K.: J. Vac. Sci. Technol. 13 (1976) 520
Komiya,S., Umezu,N.; Narusawa,T.: Thin Solid Films 54 (1978) 51
Sato,T., Tada,M; Huang,Y.C.: Thin Solid Films 54 (1978) 61
Moll,E.; Daxinger,H.: US Pat. 4,197,175 (1977
Buhl,R.; Pulker,H.K.; Moll,E.: Thin Solid Films 80 (1981) 265
Gühring,K.; Kerschl,W.: Fertigungstechnik (1980) 100
Kelly,P.W.: Am. Mach. November (1982)
Hatschek,R.L.: Am. Mach. March (1983)
Bergmann,E.; Vogel,J.: Oberflächentechnik. SURTEC-Kongr. 3 (1985) 207
Finkeinburg,W.; Maecker,H.: Handbuch der Physik,Bd 22. Berlin: Springer 1956,S 403
Snaper,J.: US Pat. 3,625,848 (1971)
Sablev,L.P.; US Pat. 3,783,231 (1974) and 3,793,179 (1974)
Dorodnov,A.M.: Sov. Phys. Tech. Phys.23 (1978) 1058
Osipov,V.A.: Sov. Rev. Sci. Instr.21 (1978) 1651
Gabriel,H.M.: Verschleiß-und Korrosionsschutz durch ionen-und plasmagestützte Vakuumbeschichtungstechnologien. -THD Schriftenreihe Wissenschaft und Technik,Bd 20. 1984
Ertürk,E.: Oberflächentechnik. SURTEC-Kongr. 3 (1985) 191
Takagi,T.; Yamada,J.; Sasaki,A.; J. Vac. Sci. Technol. 12 (1975) 1128
Yamada,Y.; Takagi,T.: Thin Solid Films 80 (1981) 105
Yamada,J.; Takaoka,H.; Inokawa, H.; Usui, H., Cheng, S.C., Takagi,T.: Thin Solid Films 92 (1982) 137
Nakamura,N.; Inagawa,N.K.; Tsuruoka,K., Komiya,S.: Thin Solid Films 40 (1977) 155
Vogel,J.: Verschleiß-Schutzschichten unter Anwendung der CVD/PVD-Verfahren. Tech. Akad. Esslingen,Lehrgang Nr. 7213/45055,Oktober 1984
Gabriel,H.M.: Proc. Int. Congr. SURTEC 2 (1983) 555
Fraisa AG,CH-4512 Bellach,Firmenschrift
Fette GmbH,D-2053 Schwarzenbek,Firmenschrift
König, U.; Kauwen, R.; In: Bunk, W.; Hansen,J.; Geyer,M. (Hrsg): Tribologie,Bd 9. Berlin: Springer 1984
Garde,W.: Fachber. Metallbearbeitung 60 (1983) 92
Firma Sphinx,CH-4502 Solothurn,Firmenschrift (1983)
Spalvins,T.: Lubr. Eng. 27 (1971) 40
Spalvins,T.: NASA-Report TMX 3193 (1975)
Ohmae,N.; Nakai,T.; Tsukizoe,T.: Wear 38 (1976) 18
Williams,D.G.: J. Vac. Sci. Technol. 11 (1974) 374
Morris,A.W.: Plating Surf. Finish. 63 (1976) 42
Swaroop,B.; Meyer,D.E.; White,G.W.: J. Vac. Sci. Technol. 13 (1976) 680
Smith,J.R.; Williams,B.J.: Proc. IPAT-77 (1977) 43
Tsunasawa,E.; Inaguaki,K.; Yamanaka,K.: J. Met. Finish. Soc. Jpn. 32 (1977) 159
Schuermeyer,F.C.; Chase,W.R.; King,E.L.: J. Appl. Phys. 42 (1971) 5856
Tsunasawa,E.; Inaguaki,K.; Yamanaka,K.: J. Met. Finish. Soc. Jpn. 23 (1977) 454
Burt,R.A.: Proc. IPAT-77 (1977) 135
Fannin,E.R.: Sci. Techn. Aerospace Rep. 17 (1979) 1824
Fukutomi,M.; Kitajima,M.; Okada,M.; Watanabe,R.: J. Electrochem. Soc. 124 (1977) 1420
Mattox,D.M.; Bland,R.D.: J. Nucl. Mater. 21 (1967) 349
Bland,R.D.: Electrochem. Tech. 6 (1968) 272
Boone,D.H., Lee, D.; Shafer, J.M.: Proc. IPAT-77 (1977) 141
Boone, D.H., Strangman, T.E.; Wilson, L.W.: J. Vac. Sci. Technol. 11 (1974) 641
Teer, D.G.; Salama, M.: Proc. IPAT-77 (1977) 63
Itakura, M.; Chira, F.: Proc. 3rd Symp. Ion Sources and Applications Technol. (1979) 127
Ishida, T.; Wako, S., Ushio, S.: Thin Solid Films 39 (1976) 227
Okada, M.: J. Electrochem. Soc. 124 (1977) 297 C
Takagi, T.; Yamada, I., Sasaki, A.: Proc. 7th Int. Vac. Congr. (1977) 1915
Takagi, T.; Sasaki, A.; Ishibashi, A.: IEEE Trans. Electron Devices 10 (1973) 1110
Howson, R.P.; Avaritsiotis, J.N., Ridge, M.I.; Bishop, CA.: Thin Solid Films 63 (1979) 37
Avaritsiotis, J.N., Howson, R.P.: Thin Solid Films 65 (1980) 101
Williams, E.W.; Jones, K.; Teer, D.G., Mater. Res. Bull. 14 (1979) 59
Jones, K., Griffiths, A.J.; Williams, E.W.: Proc. IPAT-77 (1977) 63
Pulker, H.K.; Buhl, R.; Moll, E.: Proc. 7th Int. Vav. Congr. (1977) 1595
Henderson, E.: Proc. IPAT-77 (1977) 73
Murayama, Y.: J. Vac. Sci. Technol. 12 (1975) 818
Münz, W.D.; Hessberger, G.: Werkst, und ihre Veredelung 3 (1981) 3
Zega, B.; Kornmann, M.; Amiguet, J.: Thin Solid Films 45 (1977) 577
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 1987 Springer-Verlag Berlin, Heidelberg
About this chapter
Cite this chapter
Haefer, R.A. (1987). Ionenplattieren. In: Oberflächen- und Dünnschicht-Technologie. WFT Werkstoff-Forschung und -Technik, vol 5. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-82835-5_7
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-642-82835-5_7
Publisher Name: Springer, Berlin, Heidelberg
Print ISBN: 978-3-540-16723-5
Online ISBN: 978-3-642-82835-5
eBook Packages: Springer Book Archive