Zusammenfassung
Die Untersuchung der Kakaoerzeugnisse, der Nachweis etwaiger Fälschungen und die Beurteilung des Nährwertes ist nur möglich, wenn die Zusammensetzung der Kakaobohnen, vor allem der Kakaokerne, bekannt ist. Nachstehend werden zunächst die chemischen Einzelstoffe und Stoffgruppen sowie ihr Vorkommen in den Kakaobohnen behandelt. Wenn nicht ausdrücklich anders vermerkt, beziehen sich alle Angaben auf fermentierten und getrockneten Rohkakao einwandfreier Beschaffenheit. Anschließend wird die Chemie der Kakaobutter besonders ausführlich dargelegt und die Zusammensetzung von Kakaokern und Kakaomasse behandelt. Erst dann kann die chemische Zusammensetzung der wichtigsten Fertigerzeugnisse besprochen werden.
An erratum to this chapter is available at http://dx.doi.org/10.1007/978-3-642-49937-1_10
This is a preview of subscription content, log in via an institution.
Buying options
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Learn about institutional subscriptionsPreview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Referenzen
Fincke, H.: Unveröffentlichte Versuche (1934).
Hadorn, H., u. R. Jungkunz: Mitt. Lebensm. Unters. Hyg. 41 (1950) 155.
Dodd, A. S.: Analyst 52 (1927) 459.
Monier-Williams, G. W.: Trace Elements in Food, New York: J. Wiley & Sons 1950.
Larkin, D., M. Page, J. C. Bartlettu. R. A. Chapman: Food Res. 19 (1954) 211.
Hinton, C. L.: Fette u. Seifen 58 (1956) 853.
Lührig, H.: Z. Unters. Lebensm. 9 (1905) 263.
Fincke, H.: Z. Lebensm. Unters. 50 (1925) 210.
Knapp, A. W., u. A. Churchman: Soc. Chem. Ind. 56 (1957) 29.
Booth, N. P.: Analyst 34 (1909) 143.
Winkler, W. O.: J. Ass. Off. Agric. Chem. 18 (1935) 427.
Turner, A.: I. Sci. Food Agric. 15 (1964) 265.
Kleinert, J.: Gordian 62 (1962) 933.
Fincke, H.: Z. Unters. Lebensm. 50 (1925) 212.
Härtel, F.: Z. Unters. Lebensm. 47 (1924) 265.
Dies war früher bei einigen Sorten, z. B. Puerto Cabello, handelsüblich.
Hadorn, H., u. R. Jungkunz: Mitt. Lebensm. Unters. Hyg. 41 (1950) 155, 384.
Doyne, H. C., u. O. J. Voelcker: Trop. Agric. (Trinidad) 16 (1939) 76.
Fincke, H.: Kakao- u. Zuckerw.-Ind. 30 (1941) 98.
Wirth, W.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 8 (1955) 801.
Für Ghana- und Lagos-Kakao aus der Haupternte 1962 gibt auch O. Riedl als mittleren Fettgehalt der Kakaokerntrockenmasse Werte von 57,2 % bzw. 58,7 % an [Gordian 63 (1963) 386].
Knapp, A. W., u. K. H. Coward: Biochem. J. 29 (1935) 2728.
Neuerdings werden die Internationalen Einheiten auf Cholecalciferol (Vitamin D3) bezogen.
Achcenich, J. R.: Tierernährung 1936, S. 276.
Kon, S. K., u. K. M. Henry: Biochem. J. 29 (1935) 2051.
Kleinert, J.: Gordian 57 (1957) Nr. 1365, S. 14.
Mohr, W., R. Heissu. P. Görling: Gordian 57 (1957) Nr. 1363, S. 35.
Fincke, H.: Gordian 56 (1956) Nr. 1334, S. 13.
Kleinert, J.: Fußn. 2, S. 285.
Seber, L.: Gordian 45 (1939) Nr. 1059, S. 12.
Knapp, A. W., u. K. H. Coward: Analyst 59 (1934) 474.
Cerbulis, J.: Arch. Biochem. Biophys. 49 (1954) 442; 58 (1955) 406.
Thaler, H.: Fette u. Seifen 62 (1960) 701.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Z. Lebensm. Unters. u. -Forsch. 107 (1958) 25.
Wolf, G.: Die Nahrung 2 (1958) 948.
Janssen, G., u. V. R. Dehut: Bull. Off. OICC 5 (1935) 311.
Fincke, A.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch.11 (1958) 72; Süßwaren 2 (1958) 24.
Thaler, H.: Fußn. 4, S. 292.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Fußn. 5, S. 292.
Streuli, H.: Rev. Intern. Choc. 8 (1953) 190.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Süßwaren 3 (1959) 488.
Wolf, G.: Fußn. 6, S. 292.
Knapp, A. W.: Rev. Intern. Choc. 2 (1947) 155.
Thaler, H.: Fußn. 4, S. 292.
Holden, M.[S. 33]: Fußn. 6, S. 59.
Thaler, H.: Z. Lebensm. Unters. 73 (1937) 121, 129.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Süßwaren 3 (1959) 546. — Ungeröstete Kakaokerne enthalten kein, geröstete Kakaokerne nur etwa 0,01–0,03 mg freies Furfurol/ 100 g.
Fellenberg, Th. Von: Mitt. Schweizer Gesundheitsamt 9 (1918) 282.
Fincke, H., u. H. Thaler: Z. Unters. Lebensm. 84 (1942) 97.
Jackson, M. M.: J. Ass. Off. Agric. Chem. 45 (1962) 554.
Knapp, A. W., u. A. Churchman: Fußn. 3, S. 284.
Thaler, H.: Fußn. 6, S. 294.
Lockwood, H. C.: Analyst 64 (1839) 92.
Griebel, C., u. P. Casal: Z. Unters. Lebensm. 58 (1929) 478.
Whistler, R. J., E. Masaku. R. A. Plonkett: J. Amer. Chem. Soc. 78 (1953) 2851.
Jackson, M. M.: Fußn. 3, S. 295.
Winkler, W. O.: J. Ass. Off. Agric. Chem. 23 (1940) 593.
Knapp, A. W., u. A. Churchman: Fußn. 3, S. 284.
Kleinert, J.: Gordian 62 (1962) 933.
Fincke, H., u. H. Thaler: Fußn. 2, S. 295.
Schubiger, G. F., E. Roeschu. R. H. Egli: Fette u. Seifen 59 (1957) 631.
Schmidt, O. Th.: in „Moderne Methoden der Pflanzenanalyse“, hrsg. von K. Paechu. M. V. Tracey, Bd. 3, Berlin/Göttingen/Heidelberg: Springer 1955.
Geissman, T. A.: in „Moderne Methoden der Pflanzenanalyse“, hrsg. von K. Paechu. M. V. Tracey, Bd. 3, Berlin/Göttingen/Heidelberg: Springer 1955.
The Chemistry of Flavonoid Compounds, hrsg. von T. A. Geissman, London/New York: Pergamon Press 1962.
Schubiger, G. F., E. Roeschu. R. H. Egli: Fußn. 6, S. 296.
Adam, W. B.: J. Am. Chem. Soc. 53 (1931) 727.
Adam, W. B.: Analyst 53 (1928) 369.
Freudenberg, K., R. F. B. Coxu. E. Braun: J. Am. Chem. Soc. 54 (1932) 1913.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Süßwaren 3 (1959) 604.
Mohr, W.: Fette u. Seifen 64 (1962) 739, 831.
Forsyth, W. G. C.: Biochem. J. 51 (1952) 511, 516.
Fußn. 4 u. 5, S. 297.
H. Finckebezeichnete diese Verbindungen auch als „Kakaobraun-Mutterstoffe [Z. Unters. Lebensm. 55 (1928) 559].
Forsyth, W. G. C.: Biochem. J. 51 (1952) 516; 60 (1955) 108.
Forsyth, W. G. C., u. J. B. Roberts: Biochem. J. 74 (1960) 374.
Clark-Lewis, J. W.: in „The Chemistry of Flavonoid Compounds“, S. 229f., Fußn. 9, S. 296.
Freudenberg, K., u. K. Weinges: Angew. Chem. 74 (1962) 182.
Freudenberg, K., u. K. Weinges: Ann. 613 (1958) 61. — Vgl. auch Robinson, R., u. G. M. Robinson: Biochem J. 27 (1933) 206.
Freudenberg, K., u. K. Weinges: Tetrahedron 8 (1960) 336;
Freudenberg, K., u. K. Weinges: Fortschr. Chem. Org. Naturstoffe 16 (1958) 1.
Swain, T.: Nature 183 (1959) 1168. — Vgl. auch T. Swain: in „The Chemistry of Flavonoid Compounds“, S. 537, Fußn. 9, S. 296.
Harris, G., u. R. W. Ricketts: J. Inst. Brewing 64 (1958) 22.
Beyer, E.: Chimia 16 (1962) 333.
Forsyth, W. G. C., u. V. C. Quuesnel: Biochem. J. 65 (1957) 177.
Mohr, W.: Fußn. 6, S. 297.
Fincke, H.: Z. Unters. Lebensm. 55 (1928) 561.
Knapp, A. W.: Bull. Imp. Inst. 34 (1936) 165.
Herrmann, K.: Dt. Lebensm. Rdsch. 59 (1963) 309.
Schmidt, O. Th.: in „Moderne Methoden der Pflanzenanalyse“, Bd. 3, Fußn. 7, S. 296.
H. Finckebezeichnete diese Stoffgruppe als „Kakaobraun““ [Z. Unters. Lebensm. 55 (1928) 559].
Fincke, H.: Z. Unters. Lebensm. 82 (1941) 337.
Roux, D. G.: Meeting of the Plant Phenolic Group, London 1959, zit. nach K. Freudenbergu. K. Weingesin „The Chemistry of Flavonoid Compounds“, S. 210, Fußn. 9, S. 296.
Maclean, J.: West African Cocoa Research Inst., Ann. Rep. 1952/53, S. 15 (1953).
Weurman, C., u. T. Swain: Nature 172 (1953) 678.
Griffiths, L.: Biochem. J. 70 (1958) 120.
Schubiger, G. F., E. Roeschu. R. H. Egli: Fußn. 6, S. 296.
Seikel, M. K.: in The „Chemistry of Flavonoid Compounds“, S. 34, Fußn.9, S. 296.
Mohr, W.: Fußn. 6, S. 297.
Jurd, L.: in „The Chemistry of Flavonoid Compounds“, S. 107, Fußn. 9, S. 296.
Neirinckx, G., u. A. Jennen: Bull. Agric. Congo belge 43 (1952) 273.
Neirinckx, G., u. H. Struelens: Le cacao du Congo belge, Publication de la direction de l’agriculture des forêts et de l’élevage, Brüssel 1957.
Forsyth, W. G. C.: Biochem. J. 51 (1952) 516; 60 (1955) 108.
Kaden, O. F.: Gordian 33 (1934) Nr. 936, S. 24; Nr. 937, S. 22.
Taubert, A., u. A. Bäucker: Rev. Intern. Choc. 8 (1953) 330.
Bate-Smith, E. C., u. T. SwainChem. and Ind. 1957, 543
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Süßwaren 3 (1959) 604.
Humphries, E. C.: Nature 152 (1943) 569; Biochem. J. 38 (1944) 182.
Duthie, D. W.: Analyst 63 (1938) 27.
Hallas, C. A.: zit. nach E. Chatt: Cocoa, New York: Intersc. Publ. Inc. 1953, S. 119.
Hinton, C. L.: Fette u. Seifen 58 (1956) 857.
Roelofsen, P. A., u. G. Giesberger: Arch. Koffiecult. (Neth. Ind.) 16 (1947) 1.
Mohr, W.: Fette u. Seifen 64 (1962) 739, 831.
Roelofsen, P. A.: Advances in Food Research, Bd. III (1958) 268.
Schubiger, G. F., E. Roeschu. R. H. Egli: Fette u. Seifen 59 (1957) 631.
Fincke, H.: Z. Unters. Lebensm. 82 (1941) 209, 337.
Wieseler, E.: Diss. Universität München 1944.
Kaden, O. F.: Gordian 51 (1952) Nr. 1238, S. 10.
Forsyth, W. G. C.: Fußn. 3, S. 305.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Fußn. 7, S. 305.
Mohr, W.: Fußn. 13, S. 305.
Schubiger, G. F., E. Roeschu. R. H. Egli: Fußn. 6, S. 296.
Rohan, T. A.: Cocoa Conference, London 1957, S. 157.
Hinton, C. L.: Fußn. 11, S. 305.
Knapp, A. W., u. J. F. Hearne: Analyst 64 (1939) 475.
Forsyth, W. G. C.: Nature 164 (1949) 25.
Forsyth, W. G. C.: Zit. nach P. A. Roelofsen, Fußn. 3, S. 47.
Roelofsen, P. A., u. G. Giesberger: Zit. nach P. A. Roelofsen, Fußn. 3, S. 47.
Becker, E., u. O. Stelling: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 5 (1952) 936.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Süßwaren 2 (1959) 542.
Wolf, G.: Die Nahrung 2 (1958) 948.
Biehl, B.: Gordian 61 (1961) Nr. 1444, S. 14.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: S. Fußn. 6, S. 308.
Knapp, A. W.: Rev. Intern. Choc. 2 (1947) 155.
Schormüller, J., u. H. Winter: Die Nahrung 3 (1959) 187.
Knapp, A.: Rev. Intern. Choc. 7 (1952) 225. — Vgl. auch E. Hanssen, W. Sturmu. C. Glasser: Dt. Lebensm. Rdsch. 60 (1964) 178.
Becker, E., u. O. Stelling: Fußn. 5, S. 308.
Biehl, B.: Fußn. 2, S. 309.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Fußn. 6, S. 308.
Knapp, A. W.: Fußn. 4, S. 309.
De Witt, K. W.: Rep. Cocoa Res. Imp. Col. 1952.
Birch, H. F.: 10.Ann. Rep. Cocoa Res. 1941, S. 22.
Niepage, N.: Gordian 61 (1961) Nr. 1445, S. 13.
Homann, E.: Diss. Universität Hamburg 1955.
Schormüller, J., u. H. Winter: Fußn. 5, S. 309.
Knapp, A. W., u. A. Churchman: Fußn. 3, S. 284.
Pfeiffer, G.: Tierernährung 8 (1936) 148.
Kleinert, J.: Fußn. 2, S. 285.
Mosimann, G.: Rev. Intern. Choc. 2 (1947) 78, 105, 186.
Kaden, O. F.: Gordian 55 (1955) Nr. 1319, S. 13.
Kleinert, J.: Rev. Intern. Choc. 8 (1953) 297.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Süßwaren 3 (1959) 372.
Mohr, W.: Fette u. Seifen 60 (1958) 661.
Winkler, W. O.: J. Ass. Off. Agric. Chem. 18 (1935) 427.
Grossfeld, J.: Z. Lebensm. Unters. 68 (1934) 612.
Quesnel, V. C., u. J. B. Roberts: Nature 199 (1963) 605.
Lange, H.: Diss. Frankfurt/Main 1958.
Mohr, W.: Private Mitteilung 1964.
Rohan, T. A., u. T. Stewart: Rev. Intern. Choc. 19 (1964) 508.
Biehl, B.: Gordian 61 (1961) Nr. 1443, S. 29.
Knapp, A. W.: Rev. Intern. Choc. 2 (1947) 154.
Mosimann, G.: Fußn. 1, S. 312.
Grossfeld, J.: Fußn. 7, S.312.
Wolf, G.: Fußn. 1, S. 309.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Fußn. 4, S. 312.
Mosiman, G.: Fußn. 1, S. 312.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Fußn. 4, S. 312.
Fincke, H.: Z. Lebensm. Unters. 56 (1928) 324.
Knapp, A. W., u. A. Churchman: Fußn. 3, S. 284.
Brown, H. B.: Nature 173 (1954) 492.
Knapp, A. W., u. R. V. Wadsworth: J. Soc. Chem. Ind. (London) 43 (1924) 124 T. Nach diesen Untersuchungen beträgt der Puringehalt der Schalen unfermentierter Kakaobohnen etwa 0,2–0,3 % (bezogen auf Trockenmasse).
Forsyth, W. G. C.: Nature 169 (1952) 33.
Humphries, E. C.: Trop. Agric. (Trinidad) 21 (1944) 166.
Knapp, A. W.: Rev. Intern. Choc. 2 (1947) 208.
Roelofsen, P. A.[S. 260]: Fußn. 3, S. 47.
Spoon, I. W.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 11 (1958) 348, hält „white spots““ für Fettsäurekristalle.
Wadsworth, R. V.: Analyst 47 (1922) 153.
Moir, D. D., u. E. Hinks: Analyst 60 (1935) 439.
Fincke, H.: Z. Unters. Lebensm. 56 (1928) 330.
Hadorn, H., u. R. Jungkunz: Mitt. Lebensm. Unters. Hyg. 41 (1950) 155.
Wolf, G.: Die Nahrung 2 (1958) 948.
Hadorn, H.: Mitt. Lebensm.Unters. Hyg. 55 (1964) 217.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Süßwaren 3 (1959) 671.
Fincke, A.: Fette u. Seifen 65 (1963) 647.
Knapp, A. W.: Fuß. 5, S. 315.
Wadsworth, R. V.: Fußn. 8, S. 315.
Fincke, H.: Z. Priv. Mitteilung.
Kleinert, J.Gordian 62 (1962) Nr. 1490, S. 17.
Kaden, O. F.: Forschungsinstitut für Kakaowirtschaft, Jahresbericht 1951.
Winkler, W. O., u. J. W. Sale: J. Assoc. Off. Agric. Chem. 14 (1931) 537.
Rewald, B.: Bull. Off. OICC 1 (1931) 133.
Benk, E.: Gordian 51 (1951) Nr. 1217, S. 12.
Nottbohm, F. E., u. F. Mayer: Z. Lebensm. Unters. 65 (1933) 55.
Braunsdorf, K.: Z. Lebensm. Unters. 73 (1937) 38.
Diemair, W., L. Ackeru. J. Lange: Süßwaren 3 (1959) 718.
Rewald, B.: Fußn. 2, S. 317.
Benk, E.: Fußn. 3, S. 317.
Diemair, W., L. Ackeru. H. Lange: Fußn. 6, S. 317.
Rewald, B., u. H. Christlieb: Z. Lebensm. Unters. 61 (1931) 520.
L. Acker, W. Diemairu. H. Hemmerling: Süßwaren 1 (1957) 330.
Knapp, A. W., u. K. H. Coward: Analyst 59 (1934) 474.
Heinz, H. J.: in Ullmann, Bd. 7, 3. Aufl., München/Berlin: Urban & Schwarzenberg 1956, S. 458.
Soucl, S. W., W. Fachmannu. H. Kraut: Die Untersuchung der Lebensmittel, U — VI, 3, Stuttgart: Wissenschaftl. Verlagsgesellschaft 1962.
Composition of Foods, US-Dept. of Agriculture, Washington D. C., 1950, S. 22.
Antener, I.: Mitt. Lebensm. Unters. Hyg. 49 (1958) 127.
US-Dept. of Agriculture: Fußn. 5, S. 319.
Souci, S. W., W. Fachmannu. H. Kraut: Fußn. 4, S. 319.
Fincke, EL: Die Ernährung 6 (1941) 8.
Del Boca, C.: Rev. Intern. Choc. 17 (1962) 264.
Brown, H. B.: Cocoa Conference 1957, London, S. 165.
Forsyth, W. G. C.: Cocoa Conference 1957, London, S. 145.
Knapp, A. W.: Cocoa Fermentation, London: Verlag Bale, Sons & Cornow 1937, S. 127.
Rohan, T. A.: J. Sci. Food Agric. 14 (1963) 799.
Konigsbacher, K. S., E. J. Hewittu. R. L. Evans: Food Technol. 13 (1959) 128.
Bainbridge, J. S., u. F. H. Davies: J. Chem. Soc. 101 (1921) 2209.
Knapp, A. W.: Rev. Intern. Choc. 2 (1947) 280.
Schmalfuss, H., u. H. Bartmeyer: Forsch. u. Fortschr. 7 (1931) 325.
Rohan, T. A.: Cocoa Conf. 1957, London, S. 203.
Powell, B. D.: Scientific and Technical Surveys BFMIRA 38 (1961) 29.
Mohr, W.: Fette u. Seifen 64 (1962) 739.
Mosimann, G.: Rev. Intern. Choc. 2 (1947) 188.
Cerbulis, J.: Rev. Intern. Choc. 12 (1957) 82.
Quesnel, V. C., u. J. B. Roberts: Nature 199 (1963) 605.
Mohr, W.: Fette u. Seifen 60 (1958) 661.
Mohr, W.: Rev. Intern. Choc. 14 (1959) 358.
Van Elzakker, A. H. M., u. H. J. Cutphen: Z. Lebensm.Unters. u. Forsch. 115 (1961) 222.
Bailey, S. D., D. G. Mitchell, M. L. Bazinetu. C. Weurman: J. Food Sci. 27 (1962) 165.
Mohr, W.: Fußn. 7, S. 323.
Bailey, S. D., D. G. Mitchell, M. L. Bazinetu. C. Weurman: Fußn. 9, S. 323.
Van Elzakker, A. H. M., u. H. J. Cutphen: Fußn. 8, S. 323.
Roberts, J. B.: Scientific and Technical Surveys 38 (1961) 41.
Purr, A., A. Helfenbergeru. J. Nadai: Fußn. 4, S. 63.
Wadsworth, R. V.: Nature 174 (1954) 392.
Noguchi, K., H. Tanakeu. Y. Inagaki: Res. Report Nagoya, Ind. Sci. Res. Inst. 1952, Nr. 5, S. 26 [zit. nach Chem. Abstr. 48 (1954) 10952c].
Taubert, J.: Rev. Intern. Choc. 9 (1954) 265.
Koch, J.: Gordian 59 (1959) Nr. 1417, S. 12.
Bauermeister, H.: Die Ernährungswirtschaft 3 (1956) 58.
Purr, A., H. Morcineku. R. Springer: Z. Lebensm. Unters. u. Forsch. 123 (1963) 341.
Brill, H. O.: Philippine J. Sci. 10 (1915) 123.
Ciferri, C.: J. Dept. Agric. Puerto Rico 15 (1931) 223.
Von Lilienfeld-Toal, O.: Bull. Off. OICC 8 (1938) 331.
Birch, H. F., u. E. C. Humphries: 8. Ann. Rep. on Cocoa Res., Imp. Coll. Trop. Agric. 1959, S. 40.
De Witt, K. W.: Rep. on Cocoa Res., Imp. Coll. Trop. Agric. 1945–1951, S. 114; 1955/56, S. 54.
Forsyth, W. G. C.: Biochem. J. 60 (1955) 108; 65 (1957) 177. — Vgl. auch W. G. C. Forsyth u. V. C. Quesnel: J. Sci. Food Agric. 1957, S. 505.
Vilstrup, V. D., J. Bielefeldtu. K. Gottlieb: Gordian 49 (1950) Nr. 1185, S. 27.
Roelofsen, P. A., u. G. Giesberger: Fußn. 12, S. 305.
Purr, A., R. Springeru. H. Morcinek: Z. Lebensm.Unters. u. Forsch. 112 (1960) 40; 123 (1963) 102; 123 (1963) 341.
Roelofsen, P. A.[S. 253]: Fußn. 3, S. 47.
Purr, A., H. Morcineku. R. Springer: Fußn. 14 S. 325.
Roelofsen, P. A.[S. 253]: Fußn. 3, S. 47.
Roelofsen, P. A.[S. 258]: Fußn. 3, S. 47.
Vilstrup, V. D., J. Rielefeldtu. K. Gottlieb: Fußn. 1, 325.
Benk, F.: Süßwaren 1 (1957) 408.
Fincke, A.: Diss. Techn. Hochschule Karlsruhe 1961.
Starkes Rösten und Alkalisieren verändert nach A. Fincke: Fette u. Seifen 65 (1963) 647, die Absorption der Kakaobutter im UV-Bereich als Folge eines Purinübergangs aus den fettfreien Kakaobestandteilen. — Vgl. auch J. Pokorny: J. Inst. Chem. Technol. (Prag) 6 (1962) 85 [zit. nach J. Am. Oil Chem. Soc. 41 (1964) Abstracts, S. 24].
Fincke, H.: Z. Unters. Lebensm. 80 (1940) 12.
Heinz, H. J.: in Ullmann Bd. 7, 3. Aufl., München/Berlin: Urban & Schwar — zenberg 1956, S. 458.
Fincke, A., u. I. Mössner: unveröffentlichte Versuche (1962).
Benk, E.: Gordian 51 (1951) Nr. 1217, S. 12.
Acker, L., W. Diemairu. H. Hemmerling: Fußn. 1, S. 319.
Rewald, B., u. H. Christlieb: Fußn. 4, S. 318.
Woidich, H., H. Gnaueru. O. Riedl: Private Mitteilung (1963).
Fincke, A.: Fette u. Seifen 64 (1962) 729.
Nach A. R. Bonar(British Manufact. Food Res. Inst., Technical Circ. Nr. 226, März 1963) ist der Laurinsäuregehalt <0,01%.
Jones, G. V., u. E. G. Hammond: J. Am. Oil Chem. Soc. 38 (1961) 69.
Kaufmann, H. P., H. Wesselsu. B. Das: Fette u. Seifen 64 (1962) 723.
Kleinert, J.: unveröffentlicht (1963).
Purr, A.: Rev. Intern. Choc. 15 (1960) 2.
Houghton, A. A., u. N. V. Lund: Rev. Intern. Choc. 14 (1959) 470.
Mattson, F. H., u. E. S. Lutton: J. biol. Chem. 233/2 (1958) 868.
Dittmar, H. F. K., u. J. H. Duartefanden in brasilianischen Kakaofetten meist 5–6%, maximal 7% Linolsäure [Gordian 58 (1959), Nr. 1395, S. 16; Nr. 1397, S. 12].
Woidich, H., H. Gnaueru. O. Riedl: Private Mitteilung (1963). — Siehe auch H. Woidich, H. Gnauer, O. Riedlu. E. Galinovsky: Z. Lebensm. -Unters. u. -Forsch. 125 (1964) 91.
Kleinert, J.: unveröffentlicht (1963).
Savary, P., u. P. Desnuelles: Bioch. biophys. Acta 21 (1956) 349.
Savary, P., J. Flanzyu. P. Desnuelles: Bioch. biophys. Acta 24 (1957) 414.
Mattson, F. H., u. E. S. Lutton: J. biol. Chem. 233/2 (1958) 868.
Mattson, F. H., u. R. A. Volpenheim: J. Lipid Res. 2 (1961) 58.
Eine Übersicht über die verschiedenen Verfahren gibt R. J. Van Der Wal: J. Am. Oil Chem. Soc. 40 (1963) 242.
Hilditch, T. P., u. C. H. Lea: J. Chem. Soc. (London) 1927, S. 3106.
Meara, M. L.: J. Chem. Soc. (London) 1949, S. 2154.
Bougal, J. P., u. G. Schuster: C. R. Acad. Sci. Paris 192 (1931) 953, 1240.
Hilditch, T. P., u. W. J. Stainsby: J. Soc. Chem. Ind. 95T (1936).
Eine etwas abweichende Ansicht vertritt C. P. Youngs: J. Am. Oil Chem. Soc. 38 (1961) 62, der aus seinen Untersuchungen auf das Vorhandensein der Glyceridtypen SSU (7%) und USU (3%) in Kakaobutter schließt. — Nach G. K. Chackound E. G. Perkinsbestehen deutliche Unterschiede in der Glyceridzusammensetzung der Kakaobutter aus verschiedenen Kakaosorten [J. Am. Oil Chem. Soc. 41 (1964) 843].
Dutton, H. J., u. Mitarb.: Fußn. 2, Tab. 54.
Colemann, M. H.: Fußn. 1, Tab. 54.
Fincke, H., R. Brüchneru. E. Elben: Fette u. Seifen 51 (1944) 228; 60 (1958) 104.
Acker, L., W. Diemairu. H. Hemmerling[Süßwaren 1 (1957) 330] fanden Verseifungszahlen zwischen 191 und 198 und geben einen Mittelwert von 194 an.
Fincke, H.H., R. BrÜchneru. E. Elben: s. Fußn. 3, S. 336.
Fincke, H.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 6 (1953) 83.
Wurziger, J.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 6 (1953) 589.
Oster, A.: Mitt. GdCH. Fachgr. Lebensm. Chem. 1952, S. 122.
Dittmar, H. F. K., u. E. Z. Raimann: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 13 (1956) 638.
Dittmar, H. F. K., u. J. H. Duarte: Gordian 58 (1959) Nr. 1395, S. 16; Nr. 1397, S. 12.
Fincke, A., u. E. Zoschke: Süßwaren 1 (1957) 606.
Wirth, W.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 8 (1955) 801.
Dittmar, H. F. K., u. J. H. Duarte: Fußn. 7, S. 337.
Houghton, A. A., u. N. V. Lund: Fußn. 8, S. 333.
Bauer, K. H., u. L. Seber: Fette u. Seifen 46 (1939) 13.
Eisner, J., u. D. Firestone: J. Am. Off. Agric. Chem. 46 (1963) 542.
Vgl. J. W. C. Peereboom: Chromatographic Sterol Analysis, Wageningen: Centrum for Landbouwpublicaties en Landbouwdocumentatie, 1963.
Grossfeld, J.: Z. Unters. Lebensm. 76 (1938) 513.
Fincke, A.: Fette u. Seifen, Fußn. 2, S. 333.
Meyer, H.: Mitt. Lebens. Unters. Hyg. 52 (1961) 419.
Wurziger, J.: Süßwaren 6 (1962) 1294.
Mössner, I.: unveröffentlicht (1961).
Steiner, E. H.: J. Sci. Food Agric. 6 (1955) 777.
Riedel, L.: Fette u. Seifen 57 (1955) 771.
Landmann, W., N. V. Lovegrenu. R. O. Feuge: J. Am. Oil Chem. Soc. 38 (1961) 466.
Fincke, H.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 9 (1956) 773; Z. Unters. Lebensm. 80 (1940) 12.
Bailey, A. E.: Melting and Solidification of Fats, New York: Interscience Publ. Inc. 1950, S. 90.
Vaeck, S. V.: Rev. Intern. Choc. 6 (1951) 100.
Dittmar, H. F. K., u. J. H. Duarte: Fußn.7, S. 337.
Janicek, G., u. J. Pokorny: Die Nahrung 5 (1961) 550.
Giddey, C., u. R. H. Egli: Rev. Intern. Choc. 11 (1956) 218.
Vaeck, S. V.: Rev. Intern. Choc. 7 (1951) 323. hier finden sich zahlreiche weitere Literaturangaben.
Hofgaard, K.: Fette u. Seifen 46 (1939) 405.
Landmann, W.: J. Am. Oil Chem. Soc. 38 (1961) 466.
Kaufmann, H. P., J. G. Thiemeu. U. Wöhlert: Fette u. Seifen 56 (1954) 990;
Kaufmann, H. P., J. G. Thiemeu. U. Wöhlert: Fette u. Seifen 57 (1955) 21, 114. Die hier mitgeteilten Ergebnisse, soweit sie die Unterscheidung des Kakaokernpreßfettes von Kakaokernextraktionsfett sowie die monotropen Umwandlungen der Kakaobutter betreffen, konnten von A. Finckez. T. nicht reproduziert werden.
A. Fincke: Süßwaren 1 (1957) 606.
Vgl. auch M. Sachsseu. G. Sachsse: Fette u. Seifen 59 (1957) 1063.
Sachsse, M., u. J. Rosenstein: Fette u. Seifen 55 (1953) 196.
Sachsse, M., u. G. Sachsse: Fette u. Seifen 59 (1957) 644.
Kleinert, J.: Rev. Intern. Choc. 16 (1961) 249.
Vaeck, S. V.: Fußn. 1, S. 340.
Vaeck, S. V.: Rev. Intern. Choc. 16 (1961) 442.
Hannewijk, J., u. A. J. Haighton: J. Am. Oil Chem. Soc. 35 (1958) 457.
Mathieu, A., H. Chaveron, R. Perronu. C. Paquot: Choc. Conf. France 1963, Nr. 184, S. 28.
Vaeck, S. V.: Rev. Intern. Choc. 10 (1955) 17.
Vaeck, S. V.: VIIe Congrès International des Industries Agricoles, Paris 1948, S. 104.
Pichard, M.: Bull. off. OICC 7 (1937) 333.
Vaeck, S. V.: Fußn. 14, S. 341.
Heinz, H. J.: in Ullmann, Bd. 7, 3. Aufl., München/Berlin: Urban & Schwarzenberg 1956, S. 460.
Malkin, T.: in „The Polymorphism of Glycerides“, Bd. 2, London: Pergamon Press 1954, S. 1–50.
Keil, C., u. A. Hettich: Rev. Intern. Choc. 8 (1953) 265.
Giddey, C., u. E. Clerc: Rev. Intern. Choc. 16 (1961) 530.
Malkin, T., u. B. R. Wilson: J. Chem. Soc. (London) 1949, S. 369.
Malkin, T., u. B. R. Wilson: Fußn. 6, S. 342.
Fincke, H.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 8 (1955) 140.
Vaeck, S. V.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 8 (1955) 718.
Steiner, E. H.: Rev. Intern. Choc. 12 (1957) 235.
Whymper, R.: Confect. Prod. 29 (1963) 54, 113.
Giddey, C., u. E. Clerc: Fußn. 5, S. 342.
Vaeck, S. V.: Rev. Intern. Choc. 16 (1961) 442.
Keil, C., u. A. Hettich: Fußn. 4, S. 342.
Keil, C., u. A. Hettich: Fußn. 4, S. 342.
Fincke, H.: Fußn. 2, S. 343.
Vaeck, S. V.: Fußn. 3, S. 343.
Steiner, E. H.: Fußn. 4, S. 343.
Kleinert, J.: Rev. Intern. Choc. 9 (1954) 329.
Giddey, C., u. E. Clerc, Fußn. 5, S. 342.
Vaeck, S. V.: Rev. Intern. Choc. 16 (1961) 442.
Giddey, C., u. E. Clerc: Fußn. 5, S. 342.
Fließschmelzpunkt: 31,8–33,5 °C; Klarschmelzpunkt: 32,8–35,0 °C.
Kleinert, J.: Fußn. 5, S. 344.
Steiner E. H.: Fußn. 4, S. 343.
Keil, C., u. A. Hettich: Fußn. 4, S. 342.
Kaufmann, H. P.: Analyse der Fette und Fettprodukte, 2 Bde, Berlin/Göttingen/Heidelberg: Springer 1958.
Der Entwurf einer EWG-Richtlinie nennt einen Höchstgehalt an freien Fettsäuren, berechnet als Ölsäure, von 2,25 %; dies entspricht einem Säuregrad von 8,2.
Acker, L., u. M. Lenz: Mitt. GdCh.-Fachgr. Lebensm. Chem. 1957, H. 2, S. 29. 228.
Pelz, W.: Dt. Lebensm.-Rdsch. 54 (1958) 228.
Acker, L., u. W. Diemair: Gordian 58 (1958) Nr. 1390, S. 22.
Fincke, A.: Gordian 58 (1958) Nr. 1390, S. 17.
Aus der Definition dieser Kennzahlen folgt für Kakaobutter ein Wert von Null.
Der mit 99,9 % statistisch gesicherte obere Grenzwert, bestimmt nach dem Petrolätherverfahren der DGF, beträgt 0,42% [A. Finckeu. I. Mössner: Süßwaren 6 (1962) 724].
Fincke, A.: Süßwaren 6 (1962) 882.
Bezüglich der quantitativen Auswertung dieser Farbreaktion s. A. Finckeu. H. Sacher: Süßwaren 7 (1963) 428.
Ausführung s. S. 483.
Bezüglich der hier verwendeten Nomenklatur s. S. 343 f.
Wegen der Herstellung dieses Zustandes s. S. 345.
Über die Zusammensetzung des sterinfreien Unverseifbaren s. K. H. Baueru. L. Seber: Fette u. Seifen 46 (1939) 13.
Knapp, A. W., u. K. H. Coward: Biochem. J. 29 (1935) 2728.
Meyer, H.: Rev. Intern. Choc. 17 (1962) 290, 413.
Kleinert, J.: Rev. Intern. Choc. 18 (1964) 46.
Wurziger, J.: Süßwaren 5 (1961) 1350.
Fincke, A., u. H. Sacher: Süßwaren 7 (1963) 428. — Bei dem Stoff „A“ handelt es sich nach IL Sacher um Behensäuretryptamid (Z. Lebensm.-Unters. u. -Forsch., im Druck).
Fincke, A.: Fußn. 5, S. 346.
Die verhältnismäßig hohe Hydroxylzahl wird offenbar nicht nur durch die Oxyfettsäuren, sondern auch durch unverseifbare Stoffe verursacht.
Bauer, K. H., u. L. Seber: Fette u. Seifen 46 (1939) 13.
Kleinert, J.: Rev. Intern. Choc. 18 (1964) 46.
Grossfeld, J.: Z. Unters. Lebensm. 60 (1930) 64.
Bauer, K. H., u. L. Seber: Fett u. Seifen 45 (1938) 342.
Fincke, A., u. I. Mössner: Süßwaren 6 (1962) 932.
Kaufmann, H. P.: Studien auf dem Fettgebiet, Berlin: Verlag Chemie 1935, S. 96.
Bauer, K. H., u. L. Seber: Fußn. 3, S. 350.
Finncke, A., u. I. Mössner: Fußn. 4, S. 350.
Vgl. Fußn. 2, S. 348.
Siehe Fußn. 8, S. 346.
Ermittelt mach dem Petrolätherverfahren DGF.
Fincke, A.: Süßwaren 6 (1963) 1353; 7 (1963) 61.
Rev. Intern. Choc. 9 (1954) 194.
Süßwaren 3 (1959) 46.
Streuli, H.: Rev. Intern. Choc. 6 (1951) 253.
Benck, E.: Fußn. 1, S. 328.
Es wird auch auf den Abschnitt „Herstellung der Schokoladen“ (s. S. 187f.) verwiesen, in dem schon einige Angaben über die Zusammensetzung und Eigenschaften gemacht wurden. Wegen der ernährungsphysiologischen Eigenschaften s. S. 369 f.
Streuli, H.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 9 (1956) 146.
Schubiger, G. F., u. R. H. Egli: Rev. Intern. Choc. 10 (1955) 337.
Storck, F.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 9 (1956) 914.
Fincke, H.: Süßwaren 2 (1958) 581.
Beythien, A.: Dt. Nahrungsm. -Rdsch. 1933, 284.
Zit. nach H. G. Harvey: Foodstuffs, their Plasticity, Fluidity and Consistency, hrsg. von G. W. Scott Blair, Amsterdam: North Holland Publ. Comp. 1953, 196.
Stanley, J.: Ind. Eng. Chem., Analyt. Ed. 13 (1941) 398.
Kleinert, J.: Rev. Intern. Choc. 9 (1954) 225.
Heiss, R., u. W. Bartusch: Fette u. Seifen 58 (1956) 868.
Fincke, A.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 9 (1956) 629, 677, 725.
Steiner, E. H.: BFMIRA Research Rep. Nr. 58, Nov. 1954.
Fincke, A., u. W. Heinz: Fette u. Seifen 59 (1957) 646.
Fincke, A., u. W. Heinz: Rheol. Acta 1 (1961) 530.
Heiss, R.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 8 (1955) 870; 9 (1956) 798.
Fincke, A., u. W. Heinz: Fette u. Seifen 58 (1956) 902.
Kleinert, J.: Fußn. 3, S. 358.
Kleinert, J.: Gordian 56 (1956) Nr. 1351, S. 20.
Steiner, E. H.: Fußn. 6, S. 358.
Steiner, E. H.: in „Rheology of Disperse Systems“, hrsg. von C. C. Mill, London: Pergamon Press 1959, S. 167
Reiner, M., u. R. Riwlin: Koll.-Z. 43 (1927) 1.
Heiss, R.: Zucker- u. Süßwarenwirtsch. 8 (1955) 870.
Hinton, C. L.: Fette u. Seifen 58 (1956) 853.
Fincke, A., u. W. Heinz: Fußn. 7, S. 358. — Vgl. auch A. Fincke: Gordian 56 (1957) Nr. 1354, S. 9.
Heiss, R., u. W. Bartusch: Fußn. 4, S. 358. — Vgl. auch W. Bartusch: Gordian 57 (1957) Nr. 1361, S. 17.
Steiner, E. H.: Rev. Intern. Choc. 13 (1958) 290.
Casson, N.: in „Rheology of Disperse Systems“, hrsg. von C. C. Mill, London: Pergamon Press 1959, S. 84.
Casson, N.: Fußn. 11, S. 359.
Steiner, E. H.: Fußn. 10, S. 359.
Heimann, W., u. A. Fincke: Z. Lebensm.-Unters. u. -Forsch. 117 (1962) 93, 225.
Steiner, E. H.: Confect. Prod. 29 (1963) 439.
Heinz, W.: Materialprüfung 1 (1959) 311.
Heimann, W., u. A. Fincke: Z. Lebensm.-Unters. u. -Forsch. 117 (1962) 297.
Heiss, R., u. W. Bartusch: Fußn. 4, S. 358.
Rewald, B., u. W. Höfling: Bull. Off. OICC 2 (1932) 69.
Fincke, A.: Diss. Karlsruhe 1961.
Steiner, E. H.: Confect. Prod. 29 (1963) 439.
Heiss, R., u. W. Bartusch: Fußn. 4, S. 358.
Stanley, J.: Fußn. 2, S. 358.
Bäucker, A.: Rev. Intern. Choc. 9 (1954) 260.
Kleinert, J.: Gordian 56 (1956) Nr. 1351, S. 20.
Heiss, R., u. W. Bartusch: Fußn. 4, S. 358.
Fincke, A., u. W. Heinz: Fußn. 7, S. 358.
Duck, W. N.: Manufact. Confect. 37 (1957) Nr. 7, S. 14.
Heimann, W., u. A. Fincke: Z. Lebensm.-Unters. u. -Forsch. 117 (1962) 301.
Steiner, E. H.: Confect. Prod. 29 (1963) 439.
Stanley, J.: Fußn. 2, S. 358.
Heiss, R., u. W. Schrüfer: Gordian 57 (1957) Nr. 1365, S. 29.
Bartusch, W.: Fette u. Seifen 63 (1961) 721.
Bartusch, W., R. Heissu. P. Gröling: Fette u. Seifen 64 (1962) 1109.
Fincke, A., u. W. Heinz: Fette u. Seifen 62 (1960) 197.
Duck, W. N.: Proc. 12. Prod. Conf., PMCA, 1958; Fette und Seifen 62 (1960) 705.
Kleinert, J.: Rev. Intern. Choc. 16 (1961) 255.
Young, W. S.: Proc. 11. Prod. Conf., PMCA, 1957.
Heiss, R., u. W. Bartusch: Fußn. 4, S. 358.
Hettich, A.: Fette u. Seifen 66 (1964) 1025.
Bezüglich der Eigenschaften der Fette aus Kakaoschalen und Keimwürzelchen s. S. 347.
Meyer, H.: Rev. Intern. Choc. 17 (1962) 290, 413. — Siehe auch Fußn. 2, S. 348.
Wurziger, J.: Süßwaren 5 (1961) 1350.
Diemair, W., W. Rödderu. H. Lange: Süßwaren 7 (1963) 63.
Eine Zusammenstellung der älteren Literatur findet sich bei A. Pouzin: Les Coques de Cacao, Paris: Librairie le François 1945.
Knapp, A. W., u. A. Churchman: Fußn. 3, S. 284.
Dowden, H. C.: Biochem. J. 32 (1938) 71.
Weniger, J. H., K. Funku. W. Hartwick: Arch. Tierernähr. 4 (1955) 337.
Haring, F.u. M. Kublitz: Z. Tierernähr. u. Futtermittelkunde 10 (1955) 211.
Braude, R., u. A. S. Foot: Empire J. Experim. Agr. 10 (1942) 182.
Schurch, A.: Mitt. Gebiet Lebensm. u. Hyg. 35 (1944) 188.
Fangauf, R., u. A. Haenfel: Bull. off. OICC 9 (1940) 183.
Black, D. J. G., u. N. S. Barron: Veterin. Rec. 55 (1943) 166.
Walton, G. P., u. R. F. Gardiner: Cocoa By-products and their Utilisation as Fertilizer Materials, Bull. 1413, US-Dept. Agric. Washington D.C. 1926.
Gordian 56 (1956) Nr. 1339, S. 34.
Deschreider, A. R.: Ind. Aliment. Agric. 75 (1958) 759.
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 1965 Springer-Verlag, Berlin and Heidelberg
About this chapter
Cite this chapter
Fincke, H. (1965). Chemische und physikalische Eigenschaften der Kakaoerzeugnisse. In: Fincke, A. (eds) Handbuch der Kakaoerzeugnisse. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-49937-1_4
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-642-49937-1_4
Publisher Name: Springer, Berlin, Heidelberg
Print ISBN: 978-3-642-49643-1
Online ISBN: 978-3-642-49937-1
eBook Packages: Springer Book Archive