Zusammenfassung
Die baltischen Staaten werden oft als Beispiel für einen progressiven und zukunftsorientierten potskommunistischen Transformationsprozess genannt.1 Allerdings mussten sich auch diese drei Staaten in großem Maße der Vergangenheitsbewältigung widmen,was zum Teil zu spürbaren gesellschaftlichen Spannungen und gelegentlich sogar zur Lähmung des politischen Systems führte. Das Ausmaß des vergangenen Unrechts, mit dem sich die Länder auseinander setzen müssen, ist in der Tat umfassend: stalinistischer Terror und Deportationen sowohl 1941 als auch in den späten 1940er Jahren, weitere politische epressionen nach 1956, Enteignungen und Eigentumsrückgabe, Staatsbürgerschaftskonflikte,Streitigkeiten über die historische Vergangenheit sowie internationale Konflikte mit Russland über die Interpretation vergangener Ereignisse. All diese Themen werden in der Literatur unter dem Begriff „retrospective justice“ zusammengefasst,was auch unterschiedliche Forderungen nach Gerechtigkeit im Rahmen der Vergangenheitsbewältigung umfasst.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Literature
Anušauskas, Arvydas. 2006. The Solution to the Problem of KGB Reserve and/or National Security Interests. In Lithuanian Annual Strategic Review 2005, Hrsg. Raimundas Lopata, Jurate Novagrockiene und Gediminas Vitkus, 195–226. Vilnius: Lithuanian Military Academy.
Appel, Hilary. 2005. Anti-Communist Justice and Founding the Post-Communist Order: Lustration and Restitution in Central Europe. East European Politics & Societies 19/3: 379–405.
Balkelis, Tomas und Violeta Davoliūtė. 2009. National Report on Lithuania. How the Memory of Crimes Committed by Totalitarian and/or Other Repressive Regimes in Europe Is Dealt With. Carlos Closa Montero, European Commission, Directorate General for Justice, Freedom and security, Direction D: Fundamental rights and citizenship.
Budovskis, Māris. 1995. Latvijas Republikas 5.Saeimas plenārsēde. Stenogramma 9. 3. 1995.
Eesti Vabariigi Riigikogu. 1995. Eestit okupeerinud riikide julgeolekuorganite või relvajõudude luure- või vastuluureorganite teenistuses olnud või nendega koostööd teinud isikute arvelevõtmise ja avalikustamise korra seadus. Riigiteataja I(17/233).
Ellis, Mark S. 1997. Purging the Past: The Current State of Lustration Laws in the Former Communist Bloc. Law and Contemporary Problems 59/4: 181–196.
Eurasian Secret Services Daily Review. 2006. Amendments to Lithuanian law urge KGB collaborators to confess Soviet past. Eurasian Secret Services Daily Review 16. 10. 2006.
European Court of Human Rights. 2004a. Chamber Judgment in the Case of Sidabras and Džiautas v. Lithuania. 27 July.
European Court of Human Rights. 2004b. Chamber Judgment in the Case of Zhdanok v. Latvia. 17 June.
Immigration and Refugee Board of Canada. 2002. Lithuania: Treatment of former KGB agents and the availability of state protection (Jan. 1998– Oct. 2002). LTU39440.E. 7 October. http://www.unhcr.org/refworld/docid/3f7d4dc623.html. Zugegriffen: 17. 5. 2010.
Latvijas Republikas Augstākā Padome. 30. 6. 1992. Par grozījumiem Latvijas Republikas likumā ‚Par Latvijas Republikas tautas deputāta statusu‘. Latvijas Republikas Satversmes Tiesa. 2000. Par Saeimas vēlēšanu likuma 5.panta 5. un 6.punkta un Pilsētas domes un pagasta padomes vēlēšanu likuma 9.panta 5. un 6.punkta atbilstību Latvijas Republikas Satversmes 89. un 101.pantam, Eiropas Cilvēka tiesību un pamatbrīvību aizsardzības konvencijas 14.pantam un Starptautiskā pakta par pilsoņu un politiskajām tiesībām 25.pantam.
Letki, Natalia. 2002. Lustration and Democratisation in East-Central Europe. Europe-Asia Studies 54/4: 529–552.
Požarnovs, Andrejs, Māris Grīnblats, Juris Galerijs Vidiņš, Jānis Straume und Juris Dobelis. 2000. Latvijas pilsoņu, nepilsoņu, bezvalstnieku un ārvalstnieku, kuri strādājuši bijušās PSRS speciālajos dienestos vai sadarbojušies ar tiem, atzīšanās, reģistrācijas un uzskaites kārtības likums. Likumprojekts nr 513, Latvijas Republikas Saeima, 7. 3. 2000.
Sildam, Toomas. 1996. Kaitsepolitseis on end ules andnud ligi 1000 eriteenistuste kaastöötajat. Päevaleht 27. 3. 1996.
Sildam, Toomas und Toomas Mattson. 1997. Eesti NSV KGB taganemine. Luup 4. 8. 1997.
Skucas, Tomas. 2004. Lithuania: A Problem of Disclosure. Demokratizatsiya: The Journal of Post-Soviet Democratization 12/3: 411–425.
Williams, Kieran, Brigid Fowler und Aleks Szczerbiak. 2005. Explaining lustration in Central Europe: a ‚post-communist politics‘ approach. Democratization 12/1: 22–43.
Zake, Ieva. 2010. Politicians versus Intellectuals in the Lustration Debates in Transitional Latvia. Journal of Communist Studies and Transition Politics 26/3: 389–412.
Author information
Authors and Affiliations
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2012 VS Verlag für Sozialwissenschaften | Springer Fachmedien Wiesbaden
About this chapter
Cite this chapter
Pettai, V. (2012). Lustration in den baltischen Staaten. Aktive Vergangenheitsbewältigung seit 1991. In: Knodt, M., Urdze, S., Urdze, S. (eds) Die politischen Systeme der baltischen Staaten. VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden. https://doi.org/10.1007/978-3-531-19556-8_6
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-531-19556-8_6
Published:
Publisher Name: VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden
Print ISBN: 978-3-531-19555-1
Online ISBN: 978-3-531-19556-8
eBook Packages: Humanities, Social Science (German Language)