Skip to main content

Vom Eintritt in die Moderne Bis zum Zweiten Weltkrieg

  • Chapter
Niederländische Literaturgeschichte

Zusammenfassung

Im Dezember 1882 erschien in den Niederlanden ein Band Gedichten (Gedichte) von Jacques Perk. Das Buch enthielt unter dem Titel Mathilde einen Zyklus von 72 Sonetten und u.a. auch das Gedicht »Iris«. Der Anfang der 64 Verse von »Iris«, in denen die Götterbotin spricht, lautet:

Ik ben geboren uit zonnegloren

En een zucht van de ziedende zee

(Ich bin geboren aus dem Sonnenaufgang Und einem Seufzer der siedenden See)

Das Erscheinen dieses Gedichtbandes wurde und wird von vielen nicht nur als ein Wendepunkt in der niederländischen Literaturgeschichte gesehen, sondern als Beginn der modernen niederländischen Literatur überhaupt. Perk war 1881 im Alter von 22 Jahren gestorben. Die Gedichten wurden von Willem Kloos herausgegeben und in einer von ihm verfassten, ausführlichen Einleitung als Meilenstein präsentiert. Diese Einleitung war zugleich der Paukenschlag, mit dem sich die nach dem Jahrzehnt ihres Auftretens benannten Tachtigers (80er) auf die literarische Bühne begaben: Kloos, Albert Verwey und Frederik van Eeden, zu denen später noch Herman Gorter und Lodewijk van Deyssel hinzukamen. Von Gorter wird überliefert, er habe immer ein Exemplar von Perks Gedichten in der Tasche gehabt und »Iris« für eines der schönsten Gedichte gehalten, die er kannte.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Institutional subscriptions

Preview

Unable to display preview. Download preview PDF.

Unable to display preview. Download preview PDF.

Bibliographie

  • Akker, Wiljan van den, Een dichter schreit niet. De poetica van M. Nijhoff, Utrecht 1985

    Google Scholar 

  • Akker, Wiljan van den / Dorleijn, Gillis, »Hoe lang duurt tachtig? Reproductie van normen en literatuurgeschiedschrijving«, in: Literatuurwetenschap tussen betrokkenheid en distantie, hg.v. Liesbeth Korthals Altes und Dick Schram, Assen 2000, S. 3–14

    Google Scholar 

  • Anbeek, Ton, De naturalistische roman in Nederland, Amsterdam 1982

    Google Scholar 

  • Bank, Jan / Buuren, Maarten van, 1900. Hoogtij van burgerlijke cultuur, Den Haag 2000

    Google Scholar 

  • Brandt Corstius, J.C., Het poëtisch programma van Tachtig. Een vergelijkende Studie, Amsterdam 1968

    Google Scholar 

  • Buelens, Geert, Van Ostaijen tot heden. Zijn invloed op de Vlaamse poëzie, Nijmegen 2001

    Google Scholar 

  • Cornelissen, Micky, Poëzie is niet een spel met woorden. De criticus Willem Kloos temidden van zijn tijdgenoten, Nijmegen 2001

    Google Scholar 

  • Debbaut, Romain, Het naturalisme in de Nederlandse letteren, Leuven Amersfoort 1989

    Google Scholar 

  • Drijkoningen, F., e.a. (Hg.), Historische avantgarde, Amsterdam 1986

    Google Scholar 

  • Fokkema, Douwe / Ibsch, Elrud, Het modernisme in de Europese letterkunde, Amsterdam 1984

    Google Scholar 

  • Goedegebuure, Jaap, Op zoek naar een bezield verband. De literaire en maatschappelijke opvattingen van H. Marsman in de context van zijn tijd, Amsterdam 1981

    Google Scholar 

  • Grave, Jaap, Zulk vertalen is een werk van liefde. Bemiddelaars van Nederlandstalige literatuur in Duitsland 1890–1914, Nijmegen 2001

    Google Scholar 

  • Grüttemeier, Ralf, Hybride Welten. Aspekte der »Nieuwe Zakelijkheid« in der niederländischen Literatur, Stuttgart 1995

    Google Scholar 

  • Halsema, J.D.F van, Dit eene brein. Opstellen over werk en dichterschap van J.H. Leopold, Groningen 1999

    Google Scholar 

  • Johannes, Gerrit Jan, Geduchte verbeeldingskracht! Een onderzoek naar het literaire denken over de verbeelding — van Van Alphen tot Verwey, Amsterdam 1992

    Google Scholar 

  • Kamerbeek, J., Albert Verwey en het nieuwe classicisme. De richting van de hedendaagsche poëzie in zijn internationale context, Groningen 1966

    Google Scholar 

  • Kamerbeek, J., De poëzie van J.C. Bloem in Europees perspectief, 2. Aufl. Amsterdam 1979

    Google Scholar 

  • Kemperink, Mary, Het verloren paradijs. De literatuur en de cultuur van het Nederlandse fin de siècle, Amsterdam 2001

    Google Scholar 

  • Missinne, Lut, Kunst en leven, een wankel evenwicht. Ethiek en esthetiek: prozaopvattingen in Vlaamse tijdschriften en weekbladen tijdens het interbellum (1927–1940), Leuven / Amersfoort 1994

    Google Scholar 

  • Musschoot, Anne Marie (Hg.), Van Nu en Straks 1893–1901, ’s-Gravenhage 1982

    Google Scholar 

  • Oversteegen, J.J., Vorm of vent. Opvattingen over de aard van het literaire werk in de Nederlandse kritiek tussen de twee wereldoorlogen, Amsterdam 1969

    Google Scholar 

  • Vaessens, Thomas, Circus Dubio & Schroom. Nijhoff Van Ostaijen en de mentaliteit van het modernisme, Amsterdam / Antwerpen 1998

    Google Scholar 

  • Vervliet, R., »Van nu en straks, 1893–1901«, in: Van ›Arm Viaanderen‹ tot ›De voorstad groeit‹, 1888–1946. De opbloei van de Vlaamse literatuur van Teirlinck-Stijns tot L.P. Boon, hg. v. M. Rutten und J. Weisgerber, Antwerpen 1988, S. 11–225

    Google Scholar 

Download references

Authors

Editor information

Amand Berteloot J. W. H. Konst Lut Missinne Ralf Grüttemeier Maria-Theresia Leuker

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2006 Springer-Verlag GmbH Deutschland

About this chapter

Cite this chapter

Berteloot, A., Konst, J.W.H., Missinne, L., Grüttemeier, R., Leuker, MT. (2006). Vom Eintritt in die Moderne Bis zum Zweiten Weltkrieg. In: Berteloot, A., Konst, J.W.H., Missinne, L., Grüttemeier, R., Leuker, MT. (eds) Niederländische Literaturgeschichte. J.B. Metzler, Stuttgart. https://doi.org/10.1007/978-3-476-05207-0_4

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-476-05207-0_4

  • Publisher Name: J.B. Metzler, Stuttgart

  • Print ISBN: 978-3-476-02061-1

  • Online ISBN: 978-3-476-05207-0

  • eBook Packages: J.B. Metzler Humanities (German Language)

Publish with us

Policies and ethics