Skip to main content

Ausblicke und ein Beispielfall

  • Chapter
Lex naturalis bei Thomas von Aquin

Part of the book series: Nordrhein-Westfälische Akademie der Wissenschaften ((NWAWV))

  • 92 Accesses

Zusammenfassung

Die Natur, in deren Teleologie sich die Handlungsvernunft einfügt, ist natürlich die menschliche; genauer, es ist die dem handelnden Subjekt konkret eigene, die von der Vernunft unter ihrem allgemeinen Begriff erfaßt wird. Sie stellt sich damit unter die allgemeine Normativität der lex naturalis, also in einen normativen Rahmen von „Natur“, der nun nicht, wie bereits öfter gesagt, unmittelbar „befiehlt“, sondern für alle Normativität die Grenze angibt. Systematisch habe ich an anderer Stelle68 von der praktisch erfaßten „Natur“als einer norma normarum oder einer Metanorm gesprochen, die aber kein leerer Rahmen ist, sondern die inhaltlich strukturierte Vorgabe für den ordo rationis, durch welchen die Vernunft dem sittlichen Anspruch gerecht zu werden hat.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Chapter
USD 29.95
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
eBook
USD 49.99
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
Softcover Book
USD 49.99
Price excludes VAT (USA)
  • Compact, lightweight edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Institutional subscriptions

Preview

Unable to display preview. Download preview PDF.

Unable to display preview. Download preview PDF.

Literatur

  1. I–II 91, 6; vgl. Anm. 22.

    Google Scholar 

  2. Wolfgang KLUXEN, Menschliche Natur und Ethos, in: Münchener Theologische Zeitschrift, 23 (1972) 1–17.

    Google Scholar 

  3. II-II 85, 1; Ausgangspunkt ist die Anm. 9 bezeichnete Aristoteles-Stelle. — Der Text ist von mir bereits besprochen in: Wolfgang KLUXEN; Anmerkungen zur thomistischen Naturrechtslehre, in: (zuerst Festschrift Paul Mikat, Berlin 1989, jetzt in meinem Aufsatzband) Moral, Vernunft, Natur (Paderborn 1997), 76–77.

    Google Scholar 

  4. Text a.a.O:… naturalis ratio dictat homini quod alicui superiori subdatur, propter defectus quos in seipso sentit, in quibus ab aliquo superiori eget adiuvari et dirigi. Et quidquid illud sit, hoc est quod apud omnes dicitur deus. Sicut autem in rebus naturalibus naturaliter inferiora superioribus subduntur, ita etiam naturalis ratio dictat homini secundum naturalem inclinationem, ut ei quod est supra hominem subiectionem et honorem exhibeat secundum suum modum. Est autem modus conveniens homini ut sensibilibus signis utatur ad aliqua exprimenda, quia ex sensibilibus cognitionem accipit. Et ideo ex naturali ratione procedit quod homo sensibilibus rebus utatur offerens eas deo in signum debitae subiectionis et honoris, secundum similitudinem eorum qui dominis suis aliqua offerunt in recognitionem dominii. Hoc autem pertinet ad rationem sacrificii. Et ideo oblatio sacrificii pertinet ad ius naturale.

    Google Scholar 

  5. A.a.O. ad 1.

    Google Scholar 

Download references

Authors

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2001 Westdeutscher Verlag GmbH, Wiesbaden

About this chapter

Cite this chapter

Kluxen, W. (2001). Ausblicke und ein Beispielfall. In: Lex naturalis bei Thomas von Aquin. Nordrhein-Westfälische Akademie der Wissenschaften. VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden. https://doi.org/10.1007/978-3-322-88141-0_7

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-322-88141-0_7

  • Publisher Name: VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden

  • Print ISBN: 978-3-531-07378-1

  • Online ISBN: 978-3-322-88141-0

  • eBook Packages: Springer Book Archive

Publish with us

Policies and ethics