Skip to main content
SpringerLink
Log in

A Survey of Jewish Healthcare in Poland After WWII

  • Chapter
  • First Online:
Jewish Medicine and Healthcare in Central Eastern Europe

Part of the book series: Religion, Spirituality and Health: A Social Scientific Approach ((RELSPHE,volume 3))

  • 347 Accesses

Abstract

The authors of the article analyse the activity of the Society for Safeguarding the Health of the Jewish Population in Poland (TOZ), its functioning in a specific political conditions of 1945–1950 Poland, and evaluate its achievements at the time, while undertaking an attempt to assess the TOZ’s autonomy within the structures of the Central Committee of Polish Jews in Poland (CKŻP).

The authors use mainly archival documentation found in the Emanuel Ringelblum’s Jewish Historical Institute (archival documentary collection of the Society for Protection of Health of the Jewish People in Poland) and other archives. Information was also found in numerous articles published in Jewish press. Based on the archival documentation and subject literature analysis, the authors conclude that the Society for Protection of Health of the Jewish People in Poland in years 1945–1950 managed to preserve a high level of the autonomy of its functioning within the structures of CKŻP. The phenomenon of this organisation, operating in the difficult post-war period, was based on combination of best Jewish traditions of self-help organisations with the need to give help to the Polish-Jewish Holocaust survivors.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Log in via an institution
Chapter
USD 29.95
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
eBook
USD 109.00
Price excludes VAT (USA)
  • Available as EPUB and PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
Softcover Book
USD 139.99
Price excludes VAT (USA)
  • Compact, lightweight edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info
Hardcover Book
USD 139.99
Price excludes VAT (USA)
  • Durable hardcover edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Institutional subscriptions

References

  • Adelson, J. (1993). W Polsce zwanej Ludową. W: J. Tomaszewski (red.), Najnowsze dzieje Żydów w Polsce w zarysie (do 1950 roku) (s. 387–477). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

    Google Scholar 

  • Bayer, J. H. (1947). Rok TOZ’u na Dolnym Śląsku. Towarzystwo Ochrony Zdrowia „TOZ”. Oddział Wojewódzki na Dolnym Śląsku w Dzierżoniowie. Wrocław: Towarzystwo Ochrony Zdrowia „TOZ”.

    Google Scholar 

  • Biuletyn Centrali Towarzystwa Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej w Polsce „T.O.Z.” przy CKŻP, Nr 4–5, październik-listopad 1946.

    Google Scholar 

  • Bronsztejn, S. (1991). Ludność żydowska na Dolnym Śląsku po II wojnie światowej (nieudana próba utworzenia skupiska). Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka, 46(2), 259–276.

    Google Scholar 

  • Einhorn, I. (2008). Towarzystwo Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej w Polsce w latach 1921–1950. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

    Google Scholar 

  • Engelking, B., & Leociak, J. (2013). Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów.

    Google Scholar 

  • Epsztein, T. (2001–2011). Inwentarz archiwum Towarzystwa Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej w Polsce przy Centralnym Komitecie Żydów w Polsce (1945) 1946–1949 (1950). Warszawa: Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma.

    Google Scholar 

  • Grabski, A. (2004). Działalność komunistów wśród Żydów w Polsce 1944–1949. Warszawa: Wydawnictwo Trio, Żydowski Instytut Historyczny.

    Google Scholar 

  • Jar – sanatorium „TOZ” dla płucnochorych. (1946). Nowe Życie, 6, 3.

    Google Scholar 

  • Kroszczor, H., & Zabłotniak, R. (1978). Towarzystwo Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej w latach II Rzeczypospolitej. Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce, 1/105, 53–68.

    Google Scholar 

  • Norkin, M. (1947). Rok pracy TOZ-u. W: Towarzystwo Ochrony Zdrowia TOZ. Oddział Wojewódzki na Śląsku w Dzierżoniowie. Rok naszej pracy 1946 marzec 1947. Wrocław: TOZ.

    Google Scholar 

  • Olejnik, L. (1998). Wojewódzki Komitet Żydów w Łodzi – powstanie i główne kierunki działalności (1945–1950). Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce, 3(187), 3–22.

    Google Scholar 

  • Ostrowska, E. (1995). Działalność Komisariatu Wojewódzkiego do Spraw Ludności Żydowskiej w Krakowie 1946-47. Krakowski Rocznik Archiwalny, 1, 68–79.

    Google Scholar 

  • Otwarcie sanatorium TOZ-u odbędzie się 22-go lipca. (1949). Mosty – Nasze Słowo, 7(411), 7.

    Google Scholar 

  • Praca TOZ-u na polu zwalczania malarii. (1947). Nowe Życie, 4(13), 7.

    Google Scholar 

  • Rok pracy TOZ-u we Wrocławiu. (1947). Nowe Życie, 4(13), 7.

    Google Scholar 

  • Szaynok, B. (2000). Ludność żydowska na Dolnym Śląsku 1945–1950. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

    Google Scholar 

  • Szpilman, J. K. (1947). Szpital TOZ’u im. Guzika w Wałbrzychu. W: Towarzystwo Ochrony Zdrowia „TOZ”. Oddział Wojewódzki na Dolnym Śląsku w Dzierżoniowie. Wrocław.

    Google Scholar 

  • Towarzystwo Ochrony Zdrowia „TOZ”. (1947). Oddział Wojewódzki na Dolnym Śląsku w Dzierżoniowie. Rok naszej pracy 1946-marzec 1947. Wrocław: TOZ.

    Google Scholar 

  • Uroczyste otwarcie szpitala „TOZ-u” w Wałbrzychu. (1948). Mosty, 87(209), 8.

    Google Scholar 

  • Waszkiewicz, E. (1999). Kongregacja Wyznania Mojżeszowego na Dolnym Śląsku na tle polityki wyznaniowej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 1945–1968. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

    Google Scholar 

  • Włodarczyk, T. (2016). Z historii Żydów w regionie legnickim. Warszawa: Fundacja Rojt.

    Google Scholar 

Archival Sources

    Archiwum Akt Nowych (AAN)

    • KC PZPR, Spuścizna Szymona Zachariasza

      Google Scholar 

    • 476/20: Informacja zespołu PZPR Centralnego Komitetu Żydów w Polsce [25 IV 1949]

      Google Scholar 

    • Ministerstwo Administracji Publicznej

      Google Scholar 

    • 25: Wykaz personelu lekarskiego i pomocniczo-lekarskiego TOZ-u w Polsce

      Google Scholar 

    • PZPR, Sekretariat

      Google Scholar 

    • 295/VII: Narada Sekretariatu KC PZPR [4 VIII 1948]

      Google Scholar 

    • Urząd Rady Ministrów, Prezydium Rady Ministrów.

      Google Scholar 

    • 5/137: Jedenaste sprawozdanie z działalności Referatu dla Spraw Pomocy Ludności Żydowskiej za maj 1945 r.

      Google Scholar 

    Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego Im. Emanuela Ringelbluma (AŻIH)

    • Prezydium CKŻP

      Google Scholar 

    • 303/12: Protokół posiedzenia Prezydium CKŻP z przedstawicielami TOZ [7 X 1948]

      Google Scholar 

    • Towarzystwo Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej w Polsce przy Centralnym Komitecie Żydów w Polsce

      Google Scholar 

    • 324/1: Odpis Statutu Towarzystwa Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej w Polsce przy Centralnym Komitecie Żydów Polskich

      Google Scholar 

    • 324/7: Spis oddziałów i zakładów TOZ-u na Dolnym Śląsku [30 VI 1946]

      Google Scholar 

    • 324/7: Spis oddziałów i zakładów „TOZ-u” na terenie województw warszawskiego, krakowskiego, górnośląskiego, pomorskiego i lubelskiego [30 VI 1946 r.]

      Google Scholar 

    • 324/7: Pismo do American Joint Distribution Committee [28 V 1947]

      Google Scholar 

    • 324/7: Sprawozdanie z działalności TOZ-u w 1948 r.

      Google Scholar 

    • 324/403: Spis lekarzy zatrudnionych w Kłodzku

      Google Scholar 

    • 324/482: Sprawozdanie Wydziału Zdrowia Centralnego Komitetu Żydów Polskich za okres od 1 grudnia do 31 grudnia 1945 r.

      Google Scholar 

    • 324/482: Lista chorych podopiecznych Wydziału Zdrowia przy komitetach żydowskich

      Google Scholar 

    • 324/554: Pismo Centrali TOZ-u do Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu [18 VI 1946]

      Google Scholar 

    • 324/554: Pismo Towarzystwa Ochrony Zdrowia Oddziału Wojewódzkiego w Dzierżoniowie do American Joint Distribution Committee [17 II 1947]

      Google Scholar 

    • 324/584: Pismo z 3.06.1947 r. do American Joint Distribution Committee [3 VI 1947]

      Google Scholar 

    • 324/587: Pismo Towarzystwa Ochrony Zdrowia Oddziału Wojewódzkiego w Dzierżoniowie do Centrali TOZ w Łodzi [23 XI 1946]

      Google Scholar 

    • 324/1169: Spis pododdziałów Wojewódzkiego Oddziału TOZ-u na Dolnym Śląsku

      Google Scholar 

    • 324/1193: Depesza Zarządu Głównego „TOZ” do Wojewódzkiego Oddziału TOZ-u we Wrocławiu [30 IX 1949]

      Google Scholar 

    • 324/1193: Protokół Obrad I-go Ogólnokrajowego Zjazdu Delegatów TOZ-u odbytego w Warszawie w salach Domu Kultury Żydowskiej przy ul. Jagiellońskiej 28 [22-23 IV 1949]

      Google Scholar 

    • 324/1193: Sprawozdanie dra Chaina-Gołębiowskiego z działalności TOZ-u wygłoszone na zjeździe delegatów w Warszawie [23–24 IV 1949]

      Google Scholar 

    Download references

    Author information

    Authors and Affiliations

    1. Medical College in Klodzko, Klodzko, Poland

      Ignacy Einhorn

    2. Wroclaw, Social-Cultural Association of Jews in Poland, Wroclaw, Poland

      Jakub Einhorn

    Authors
    1. Ignacy Einhorn
      View author publications

      You can also search for this author in PubMed Google Scholar

    2. Jakub Einhorn
      View author publications

      You can also search for this author in PubMed Google Scholar

    Corresponding author

    Correspondence to Jakub Einhorn .

    Editor information

    Editors and Affiliations

    1. Department of Social Sciences, Poznan University of Medical Sciences, Poznan, Poland

      Marcin Moskalewicz (Editor-in-Chief) (Editor-in-Chief)

    2. The Oxford Research Centre in the Humanities (TORCH) University of Oxford, Oxford, UK

      Marcin Moskalewicz (Editor-in-Chief) (Editor-in-Chief)

    3. Res Publica Foundation, Warsaw, Poland

      Marcin Moskalewicz (Editor-in-Chief) (Editor-in-Chief)

    4. Department of Historical Sciences, Heinrich-Heine-Universität Düsseldorf, Düsseldorf, Germany

      Ute Caumanns

    5. Institute for the History of Medicine and Medical Ethics, Friedrich-Alexander-Universität Erlangen-Nürnberg, Erlangen, Germany

      Fritz Dross

    Rights and permissions

    Reprints and permissions

    Copyright information

    © 2019 Springer International Publishing AG, part of Springer Nature

    About this chapter

    Check for updates. Verify currency and authenticity via CrossMark

    Cite this chapter

    Einhorn, I., Einhorn, J. (2019). A Survey of Jewish Healthcare in Poland After WWII. In: Moskalewicz, M., Caumanns, U., Dross, F. (eds) Jewish Medicine and Healthcare in Central Eastern Europe. Religion, Spirituality and Health: A Social Scientific Approach, vol 3. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-92480-9_8

    Download citation

    • DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-92480-9_8

    • Published:

    • Publisher Name: Springer, Cham

    • Print ISBN: 978-3-319-92479-3

    • Online ISBN: 978-3-319-92480-9

    • eBook Packages: Social SciencesSocial Sciences (R0)

    Publish with us

    Policies and ethics

    Search

    Navigation