Skip to main content

Bioclimatology of the Iberian Peninsula and the Balearic Islands

  • Chapter
  • First Online:
Book cover The Vegetation of the Iberian Peninsula

Abstract

According to criteria and proposals of S. Rivas-Martínez, S. Rivas-Sáenz and A. Penas (Glob Geobot 1(1):1–634, 2011a) with which they established a world bioclimatic classification system, two macrobioclimates (Temperate and Mediterranean), eight bioclimates (temperate hyperoceanic, temperate oceanic, temperate xeric, mediterranean pluviseasonal-oceanic, mediterranean pluviseasonal-continental, mediterranean xeric-oceanic and mediterranean desertic-oceanic), two bioclimatic variants (steppic and submediterranean), 11 thermotypes (thermotemperate, mesotemperate, supratemperate, orotemperate, cryorotemperate, inframediterraean, thermomediterranean, mesomediterranean, supramediterranean, oromediterranean and cryoromediterraean) and seven ombrotypes (arid, semiarid, dry, subhumid, humid, hyperhumid and ultrahyperhumid) are recognized in the Iberian Peninsula and Balearic Islands. In addition to this, six types of continentality (euhyperoceanic, subhyperoceanic, semihyperoceanic, euoceanic, semicontinental and subcontinental) are also recognized. Furthermore, relationships between potential natural vegetation (sigmeta, geosigmeta, permasigmata, minorisigmeta and geopermasigmeta) and the bioclimatic units existing in the Iberian Peninsula and Balearic Islands are set.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Chapter
USD 29.95
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
eBook
USD 229.00
Price excludes VAT (USA)
  • Available as EPUB and PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
Softcover Book
USD 299.99
Price excludes VAT (USA)
  • Compact, lightweight edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info
Hardcover Book
USD 299.99
Price excludes VAT (USA)
  • Durable hardcover edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Institutional subscriptions

References

  • Almarza C (2000) Variaciones climáticas en España. Época instrumental. In: Balarión L (ed) El cambio climático. El Campo de las Ciencias y de las Artes. Servicio de Estudios del BBVA, Madrid, pp 69–86

    Google Scholar 

  • Amigo J, Ramírez C (1998) A bioclimatic classification of Chile: woodland communities in the temperate zone. Plant Ecol 136:9–26

    Article  Google Scholar 

  • Bagnouls F, Gaussen H (1953) Saison sèche et régime xérothermique. Documents pour les cartes des productions végétales, t. III, vol. I, art. 8, p 47. Toulouse

    Google Scholar 

  • Bagnouls F, Gaussen H (1957) Les climats biologiques et leur classification. Ann. Geogr. Paris.

    Google Scholar 

  • Barber A, Tun J, Crespo MB (2001) A new approach of the bioclimatology and potential vegetation of the Yucatán Peninsula (México). Phytocoenologia 31(1):1–31

    Google Scholar 

  • Blasi C (1996) Un approccio fitoclimatico allo studio dei cambiamenti climatici in Italia. S It E Atti 17:39–43

    Google Scholar 

  • Box EO (1981) Macroclimate and plant forms: an introduction to predictive modeling in Phytogeography. Tasks for vegetation science, vol 1. Junk Publ, La Haya, pp 1–258

    Google Scholar 

  • Budong Q, Xu H, Corte Real J (2000) Spatial temporal structures of quasi-periodic oscillations in precipitation over Europe. Int J Climatol 20:1583–1598

    Article  Google Scholar 

  • Camarero JJ, Gutiérrez E (2004) Pace and pattern of recent treeline dynamics: response of ecotones to climatic variability in the Spanish pyrenees. Climate Change 63:181–200

    Article  Google Scholar 

  • Copons R, Bordonau J (1997) El registro glacial correspondiente a la pequeña Edad del Hielo en la Península Ibérica. In: Ibáñez JJ, Valero BL, Mahado C (eds) El paisaje mediterráneo a través del espacio y del tiempo. Implicaciones en la desertificación. Geoforma Ediciones, Logroño, pp 295–310

    Google Scholar 

  • Creus J, Saz MA (1999) Estudio de la variabilidad climática del último milenio a partir de series de temperatura y precipitación reconstruidas en el NE español. In: Raso Nadal JM, Martín-Vide J (eds) La Climatología en los albores del siglo XXI. Asociación Española de Climatología (AEC), Barcelona, pp 155–164

    Google Scholar 

  • Daget P (1977) Le bioclimat méditerranéen: caractères généraux, modes de caractérisation. Vegetatio 34(1):1–20

    Article  Google Scholar 

  • Davis BAS et al (2003) The temperature of Europe during the Holocene reconstructed from pollen data. Quat Sci Rev 22(15–17):1701–1716

    Article  Google Scholar 

  • de Bolòs O (1989) Bioclimatologia i geografia botànica. Mem Real Acad Ci Barcelona 48(9):423–444

    Google Scholar 

  • del Río S (2005) El cambio climático y su influencia en la vegetación de Castilla y León (España). Itinera Geobot 16:5–535

    Google Scholar 

  • del Río S, Penas A (2006a) Potential areas of evergreen forests in Castile and Leon (Spain) according to future climate change. Phytocoenologia 36(1):45–66. doi:10.1127/0340-269X/2006 /0036-0045

  • del Río S, Penas A (2006b) Potential distribution of semi-deciduous forests in Castile and Leon (Spain) in relation to climatic variations. Plant Ecol 185:269–282. doi:10.1007/s11258-006-9103-x

    Article  Google Scholar 

  • del Río S, Penas A, Fraile R (2005a) Analysis of recent climatic variations in Castile and Leon (Spain). Atmos Res 73(1–2):69–85. doi:10.1016/j.atmosres.2004-06-005

    Google Scholar 

  • del Río S, Penas A, Pérez-Romero R (2005b) Potential areas of deciduous forests in Castile and Leon (Spain) according to future climate change. Plant Biosyst 139(2):222–233. doi:10.1080/11263500500158835

    Article  Google Scholar 

  • del Río S, Fraile R, Herrero L, Penas A (2007) Analysis of recent trends in mean maximum and minimum temperatures in a region of the NW of Spain (Castilla y León). Theor Appl Climatol 90(1–2):1–12. doi:10.1007/s00704-006-0278-9

    Google Scholar 

  • del Río S, Herrero L, Penas A (2009) Recent climatic trends in Castilla and León (Spain) and its possible influence on the potential natural vegetation. Acta Bot Gallica 156(4):625–636

    Article  Google Scholar 

  • del Río S, Herrero L, Pinto-Gomes C, Penas A (2011a) Spatial analysis of mean temperature trends in Spain over the period (1961–2006). Glob Planet Chang 78(1–2):65–75. doi:10.1016/j.gloplacha.2011.05.012

    Google Scholar 

  • del Río S, Herrero L, Fraile R, Penas A (2011b) Spatial distribution of recent rainfall trends in Spain (1961–2006). Int J Climatol 31(5):656–667. doi:10.1002/ joc.2111

  • Donadieu P (1977) Contribution à une synthèse bioclimatique et phytogéographique au Maroc. Inst. Agron. et Vétérinaire Hassan II, Maroc, pp 1–155

    Google Scholar 

  • Duplessy JC, Pons A, Fantechi R (eds) (1991) Climate and global change. Commission of the European Communities, Luxembourg

    Google Scholar 

  • Eddy JA (1976) The Maunder minimum. Science 192:1189–1202

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Emberger L (1955) Une classification biogéographique des climats. Rec des travaux des Labor de Bot Géol et Zool de la fac des Sci de l’Univ de Montpellier Sér Bot 7:3–43

    Google Scholar 

  • Emberger L 1959 Rapport sur la carte écologique de la zone méditerranéenne. Annexe 2. F.A.O./U.N.E.S.C.O. Study Group on the ecological map of the Mediterranean Region.

    Google Scholar 

  • Fernández-González F (1997) Bioclimatología. In: Izco J et al (eds) Botanica. McGraw-Hill, Madrid, pp 607–682

    Google Scholar 

  • Fernández-González F, Loidi J, Moreno JC (2005) Impactos sobre la biodiversidad vegetal, 5. In: Moreno JM (ed) Evaluación preliminar de los impactos en España por efecto del cambio climático. MMA. Secretaría General Técnica. Centro de Publicaciones, Madrid, pp 183–248

    Google Scholar 

  • Galán E, Basilla D, Fernández F, Cervera B (1999) Evolución de las precipitaciones anuales en la meseta meridional durante el siglo XX. In: Raso Nadal JM, Martín-Vide J (eds) La Climatología en los albores del siglo XXI. Asociación Española de Climatología (AEC), Barcelona, pp 169–180

    Google Scholar 

  • Gaussen H (1947) La carte botanique du monde au 1/1000000. C R Acad Sci 224:589

    Google Scholar 

  • Gaussen H (1954) Expression du milieu par des formules écologiques. Leur représentation cartographique. Les divisions écologiques du monde. Colloques internationaux du C.N.R.S. Paris et Ann. Biol. 31(5–6): 257–267. Paris

    Google Scholar 

  • Gaussen H (1955a) Détermination des climats par la méthode des courbes ombrothermiques. Compt Rend Hebd Séances Acad Sci 240:642–644

    Google Scholar 

  • Gaussen H (1955b) Les climats analogues à l’échelle du monde, vol 41. C. R. Acad. Agr., Paris

    Google Scholar 

  • Gavilán R, Fernández-González F (1997) Climatic discrimination of Mediterranean broadleaved sclerophyllous and deciduous forests in Central Spain. J Veg Sci 8:377–386

    Article  Google Scholar 

  • Gavilán R et al (1998) Climatic classification and ordination of the Spanish Sistema central: relationships with potential vegetation. Plant Ecol 139:1–11

    Article  Google Scholar 

  • Gavilán R, Fernández-González F, Rivas-Martínez S (2001) Variaciones bioclimáticas en Madrid: un estudio sobre el cambio climático local. In: Gómez Mercado F, Mota Poveda JF (eds) Vegetación y Cambios Climáticos. Servicio de Publicaciones, Universidad de Almería, Almeria, pp 243–256

    Google Scholar 

  • Goddard L, Mason SJ, Zebiak SE, Ropelewski CF, Bascher R, Cane MA (2001) Current approaches to seasonal-to-interanual climate predictions. Int J Climatol 21:1111–1152

    Article  Google Scholar 

  • González-Hidalgo JC, de Luis M, Reventós J, Sánchez JR (2001) Spatial distribution of seasonal rainfall trends in a Western Mediterranean area. Int J Climatol 21:843–860

    Article  Google Scholar 

  • Grabherr G et al (1994) Climate effects on mountain plants. Nature 369:448

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Herráez I 1999 El cambio climático: fuentes de información. In: Ruiz Zapata B, Dorado M, Gil MJ, Valdeolmillos A (eds) Efectos del cambio climático en la Región Mediterránea durante los últimos 3000 años. Madrid, pp 40–53

    Google Scholar 

  • Hueck K, Seibert P (1972) Vegetationskarte von Südamerika. G. Fischer-Verlag, Stuttgart

    Google Scholar 

  • Jalut G et al (2000) Holocene climatic changes in the western Mediterranean, from South-East France to South-East Spain. Palaeogeogr Palaeoclimatol Palaeoecol 160:255–290

    Article  Google Scholar 

  • Ladero M, Díaz TE, Penas A, Rivas-Martínez S, Valle C (1987) Datos sobre la vegetación de las Cordilleras Central y Cantábrica (II Excursión Internacional de Fitosociología). Itinera Geobot 1:3–147

    Google Scholar 

  • Ladero M, Valle CJ, Santos MT, González MT, García PA, García-Baquero G, Hernández P (1994) Mapas ombroclimáticos de las provincias de Salamanca y Zamora. Anais do Instituto Superior de Agronomía 44:733–753

    Google Scholar 

  • Le Houerou N (1986) The desert and arid zones of Northern Africa. In: Hot deserts and arid shrublands. Elsevier Publications, Amsterdam, pp 101–147

    Google Scholar 

  • Le Houerou N (1995) Bioclimatologie et biogeography des steppes arides du Nord de l’afrique. Options Méditerr Série B 10:1–396. Montpellier

    Google Scholar 

  • Lousã M (2004) Bioclimatologia e series de vegetação de Portugal. Lazaroa 25:83–86

    Google Scholar 

  • Luengo MA, Penas A, Rivas-Martínez S (inéd.). Biocli. Programa Informático para el procesamiento de datos climáticos. www.globalbioclimatics.org

  • Manrique E, Fernández-Cancio A (2000) Extreme climatic events in dendroclimatic reconstructions from Spain. Clim Chang 44:123–138

    Google Scholar 

  • Meher-Homji VM (1963) Les bioclimats du Sub-continent Indien el leurs types analogues dans le Monde. Doc Cartes des Prod Veget 4(1):3–254

    Google Scholar 

  • Menzel A, Fabian P (1999) Growing season extended in Europe. Nature 397:659

    Article  CAS  Google Scholar 

  • Mesquita S (2005) Modelaçao Bioclimatica de Portugal continental. Instituto Superior Técnico, Universidade Técnica de Lisboa, Lisboa

    Google Scholar 

  • Mesquita S, Capelo J, de Sousa J (2004) Bioclimatologia da Ilha da Madeira: abordagem numérica. Quercetea 6:47–59

    Google Scholar 

  • Montero de Burgos JL, González Rebollar JL (1987) Diagramas bioclimáticos. In: Rivas-Martínez S (ed) Memoria del mapa de series de vegetación de España, ICONA, Serie Técnica. Madrid. ICONA, Madrid, pp 227–268

    Google Scholar 

  • Moreno JM (2007) El cambio climático antropogénico es un asunto de ayer, no de mañana: la acción no puede esperar. Lección inaugural del Curso Académico 2007/2008 de la Universidad de Castilla-La Mancha. Ed. Servicio de Publicaciones de la Universidad de Castilla-La Mancha. ISBN 978-84-8427-583-1

    Google Scholar 

  • Moreno JM, Oechel W (1995) Global chance and Mediterranean-type ecosystems. Ecological studies, vol 117. Springer-Verlag

    Google Scholar 

  • Moreno JM, Díaz Pineda F, Rivas-Martínez S (1990) Climate and vegetation at the Eurosiberian-Mediterranean boundary in the Iberian Peninsula. J Veg Sci 1: 233–244.

    Google Scholar 

  • Murphy J (2000) Predictions of climate change over Europe using statistical and dynamical down-scaling techniques. Int J Climatol 20:489–501

    Article  Google Scholar 

  • Navarro G, Ferreira W (2007) Mapa de vegetación de Bolivia, escala 1: 250.000. CD-Rom. The Nature Conservancy. ISBN:978-99954-0-168-9

    Google Scholar 

  • Navarro G, Maldonado M (2002a) Geografía ecológica de Bolivia. Vegetación y ambientes acuáticos. Editorial: Centro de Ecología Simón I. Patiño-Departamento de Difusión Cochabamba Bolivia ISBN:99905-0-225-0

    Google Scholar 

  • Navarro G Maldonado M (2002b) Geografía Ecológica de Bolivia. Ed. Centro de Ecología Simón. Patiño, 719 pp. ISBN: 99905-0-225-0. Cochabamba, Bolivia

    Google Scholar 

  • Neq M, Todd M, Hulme M, Jones P (2001) Precipitation measurement and trends in the twentieth century. Int J Climatol 21:1889–1922

    Article  Google Scholar 

  • Orlóci L (1994) Global warming. The process and its anticipated phytoclimatic effects in temperate and cold zone. Coenoses 9(2):69–74

    Google Scholar 

  • Oturbay A, Loidi J (2001) Cambio climático: predicción de su influencia en la distribución de especies arbóreas en el País Vasco. In: Gómez Mercado F, Mota Poveda JF (eds) Vegetación y Cambios Climáticos. Servicio de Publicaciones Universidad de Almería, Almería, pp 165–176

    Google Scholar 

  • Peñalba MC (1994) The history of the Holocene vegetation in northern Spain from pollen analysis. J Ecol 82:815–832

    Article  Google Scholar 

  • Pons A, Reille M (1988) The Holocene-Pleistocene and upper-Pleistocene pollen record from Padul (Granada, Spain) – a new study. Palaeogeogr Palaeoclimatol Palaeoecol 66:243–263

    Article  Google Scholar 

  • Pott R (1998) La evolución postglaciar de los bosques frondosos caducifolios en Europa. Itinera Geobot 11:32–65

    Google Scholar 

  • Pott R (2001) The alpine timber-line as a mirror of climatic fluctuations. In: Gómez Mercado F, Mota Poveda JF (eds) Vegetación y Cambios Climáticos. Servicio de Publicaciónes Universidad de Almería, Almería, pp 119–138

    Google Scholar 

  • Quézel P (1957) Peuplement vegetal des hautes montagnes de l’Afrique du Nord. Lechevalier, Paris, p 463

    Google Scholar 

  • Quézel P (1965) La végétation du Sahara. Fischer Verlag, Stuttgart, p 333

    Google Scholar 

  • Quézel P (1999) Les grandes structures de végétation en region méditerranéenne: facteurs déterminants dans leur mise en place post-glaciaire. Geobios 32:19–32

    Article  Google Scholar 

  • Quézel P, Barbero M (1993) Variations climatiques au Sahara et en Afrique sèche depuis le Pliocéne. Bull d’Ecologie 24(2–4):191–202

    Google Scholar 

  • Ramil-Rego P, Muñoz C, Iriarte MJ, Gómez-Orellana L, Rodríguez MA (2001) Vegetación y cambio climático en los territorios del norte de la Península Ibérica durante los últimos 18000 años. In: Gómez Mercado F, Mota JF (eds) Vegetación y Cambios Climáticos. Servicio de Publicaciónes Universidad de Almería, Almería, pp 139–149

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (1981) Les étages bioclimatiques de la végétation de la Péninsule Ibérique. Anales JardBot Madrid 37(2):251–268

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (1982a) Les étages bioclimatiques, secteurs chorologiques et series de végétation de l’Espagne mediterranén ne. Ecologia Mediterr 8(1–2):275–288

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (1982b) Mapa de las series de vegetación de la provincia de Madrid. Publ. Serv. Forestal del Medio Ambiente y Contra Incendios, Diputac. Provinc, Madrid

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (1983) Series de vegetación de la región eurosiberiana de la Península Ibérica. Lazaroa 4:155–166

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (1984) Pisos bioclimáticos de España. Lazaroa 5:33–43

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (1985) Biogeografía y Vegetación. Discurso de ingreso como Académico de Número. Real Academia de Ciencias Exactas, Físicas y Naturales, Madrid, p 86

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (1987a) Mapa de series de vegetación de España. ICONA, Serie Técnica. 268 p. + 30 mapas, Madrid

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (1987b) Nociones sobre Fitosociología, Biogeografía y Bioclimatología. In: Peinado M, Rivas-Martínez S (eds.) La vegetación de España. Servicio de Publicaciones. Universidad de Álcala de Henares, Madrid, pp 19–45. ISSN: 84-600-5146-3

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (1988) Bioclimatología, Biogeografía y Series de Vegetación de Andalucía occidental. Lagascalia 15(extra):91–119

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (1991) Bioclimatic belts of West Europe (relations between bioclimate and plant ecosystems). Proc. Eur. School Climate Nat. Hazards Course (Arles, 1990). pp 225–246. Strasbourg

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (1996) Geobotánica y Climatología. Discurso investidura Dr. ‘honoris causa’ Universidad de Granada. Serv. Publ. Universidad de Granada, Granada, p 98

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (1997) Syntaxonomical synopsis of the potential natural plant communities of North America, I. Itinera Geobot 10:5–148

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (2001) Biogeographic map of South America: scale 1:22 mill. Cartographic Service, University of León, Spain (30.04.2001)

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (2004) Sinopsis biogeográfica, bioclimática y vegetacional de América del Norte. Fitosociología 41(1), suppl. 2:19–52

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (2005a) Avances en Geobotánica. Discurso apertura curso 2005. Real Acad. Farmacia, Madrid, p 142

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (2005b) Notions on dynamic-catenal phytosociology as a basis of landscape science. Plant Biosyst 139:135–144

    Article  Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (2006) Series, geoseries y geopermaseries de vegetación de España. Acto Acad. Invest. Doctores Honoris Causa: 55–145. 84-9773-253-7. Publ Univ León

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S (2007) Globalbioclimatics, internet: http://www.globalbioclimatics.org

  • Rivas-Martínez S (2009) Ensayo geobotánico global sobre la Macaronesia. In: Beltrán Tejera E, Afonso Carrrillo J, García Gallo A, Rodríguez Delgado O (eds) Homenaje al Profesor Dr. Wolfredo Wildpret de la Torre. Instituto de Estudios Canarios, La Laguna (Tenerife. Islas Canarias). Monografía 78:255–269. ISBN:978-84-88366-82-5

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S, Costa M (1998) Datos sobre la vegetación y el bioclima del Valle de Arán. Acta Bot Barcinon 45:473–499

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S, Rivas Sáenz S (2009) Synoptical worldwide bioclimatic classification system (summarized table). Phytosociological Research Center. Web site at http://www.globalbioclimatics.org/book/namerica2/table.htm

  • Rivas-Martínez S, Báscones JC, Díaz González TE, Fernández-González F, Loidi J (1991) La vegetación del Pirineo Occidental y Navarra. Itinera Geobot 5:5–456

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S, Sánchez-Mata D, Costa M (1999a) North American Boreal and western temperate vegetation. Itinera Geobot 12:5–316

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S, Cantó P, Fernández-González F, Molina JA, Pizarro JM, Sánchez-Mata D (1999b) Synopsis of the Sierra de Guadarrama vegetation. Itinera Geobot 13:189–206

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez, coauthors: Andalucía (Alfredo Asensi, Blanca Díez-Garretas, Joaquín Molero, Francisco Valle & Eusebio Cano), Aragón (Manuel Costa & María Luisa López), Asturias (Tomás E. Díaz & José Antonio F. Prieto), Baleares (Leonardo Llorens), Canarias (Marcelino del Arco, W. Wildpret, P.L. Pérez de Paz, O. Rodríguez, J.R. Acebes, A. García, V. E. Martín, J. A. Reyes Betancort, M. Salas, M.A. Díaz, J.A. Bermejo, R. González, M.V. Cabrera y S. García), Cantabria (José Antonio F. Prieto & Tomás E. Díaz), Castilla-La Mancha (Federico Fernández & Daniel Sánchez-Mata), Castilla y León (Ángel Penas), Cataluña (Ramón Masalles & Manuel Costa), Ceuta y Melilla (Alfredo Asensi & Blanca Díez-Garretas), Extremadura (Miguel Ladero & Ángel Amor), Galicia (Jesús Izco & Javier Amigo), La Rioja (Javier Loidi, José Antonio Molina & Gonzalo Navarro), Madrid (Paloma Cantó), Murcia (Francisco Alcaraz), Navarra (Javier Loidi & Juan Carlos Báscones), País Valenciano (Manuel Costa & Pilar Soriano), País Vasco (Javier Loidi) (2007) Mapa de series, geoseries y geopermaseries de vegetación de España (Memoria del mapa de vegetación potencial de España,). Parte I. Itinera Geobot 17:5–436

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez S, Rivas Sáenz S, Penas A (2011a) Worldwide bioclimatic classification system. Glob Geobot 1(1):1–634. + 4 maps

    Google Scholar 

  • Rivas-Martínez, coauthors: Andalucía (Alfredo Asensi, Blanca Díez-Garretas, Joaquín Molero, Francisco Valle & Eusebio Cano), Aragón (Manuel Costa & Luis Villar), Asturias (Tomás E. Díaz & José Antonio F. Prieto), Baleares (Leonardo Llorens), Canarias (Marcelino del Arco, W. Wildpret, P.L. Pérez de Paz, O. Rodríguez, J.R. Acebes, A. García, V. E. Martín, J. A. Reyes Betancort, M. Salas, M.A. Díaz, J.A. Bermejo, R. González, M.V. Cabrera y S. García), Cantabria (José Antonio F. Prieto & Tomás E. Díaz), Castilla-La Mancha (Federico Fernández & Daniel Sánchez-Mata), Castilla y León (Ángel Penas, Luis Herrero & Sara del Río), Cataluña (Ramón Masalles & Manuel Costa), Ceuta y Melilla (Alfredo Asensi & Blanca Díez-Garretas), Extremadura (Miguel Ladero & Ángel Amor), Galicia (Jesús Izco & Javier Amigo), La Rioja (Javier Loidi & Gonzalo Navarro), Madrid (Paloma Cantó), Murcia (Francisco Alcaraz), Navarra (Javier Loidi & Juan Carlos Báscones), País Valenciano (Manuel Costa & Pilar Soriano), País Vasco (Javier Loidi) (2011b) Mapa de series, geoseries y geopermaseries de vegetación de España (Memoria del mapa de vegetación potencial de España, 2011). Parte II. Itinera Geobot 18(1):5–424

    Google Scholar 

  • Rodríguez MA, Muñoz C, Ramil-Rego P (2001) Variaciones espaciales en la distribución de la vegetación como respuesta a los cambios climáticos globales, a partir del último máximo glaciar, en la Serra dos Ancares (NW Ibérico). In: Gómez Mercado F, Mota JF (eds) Vegetación y Cambios Climáticos. Servicio de Publicaciones Universidad de Almería, Almería, pp 153–164

    Google Scholar 

  • Ruíz-Zapata B (1999) El cambio climático en la Península ibérica. In: Ruíz-Zapata B, Dorado M, Gil MJ, Valdeolmillos A (eds) Efectos del cambio climático en la Región Mediterránea durante los últimos 3000 años. Madrid, pp 86–95

    Google Scholar 

  • Sánchez Egea J (1975) El Clima. Los dominios climácicos y los pisos de vegetación de las provincias de Madrid. Ávila y Segovia: ensayo de un modelo fitoclimático Anal Jard Bot 32(2):1039–1078

    Google Scholar 

  • Sanz-Elorza M et al (2003) Changes in the high-mountain vegetation of the Central Iberian Peninsula as a probable sign of global warming. Ann Bot 92:273–280

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  • Solanki SK, Usoskin IG, Kromer B, Schüssler M, Beer J (2004) Unusual activity of the sun during recent decades compared to the previous 11.000 years. Nature 431:1084–1087

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Sparks TH, Menzel A (2002) Observed changes in seasons: an overview. Int J Climatol 22:1715–1725

    Article  Google Scholar 

  • Takhtajan A (1986) In: Cronquist A (ed) Floristic regions of the world. University of California Press, Berkeley, p 522

    Google Scholar 

  • Thornthwaite CW (1984) An approach towards a rational classification of climate. Geogr Rev 38:55–94

    Article  Google Scholar 

  • Trochain J (1952) Les territoires phytogéographiques de l’Afrique noire francaise d’après leur pluviométrie. Recueil de trav. de la Fac. des Sc. de Montpellier. fasc. 5

    Google Scholar 

  • Troll C, Paffen K (1964) Die Jahreszeitenklimate der Erde. (The seasonal climates of the Earth). Erdkunde 18:5–28. + map

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

Authors

Corresponding author

Correspondence to Salvador Rivas-Martínez .

Editor information

Editors and Affiliations

Appendices

Appendices

1.1 A. Temperate Macrobioclimate

1.1.1 A.1. Potential Natural Vegetation Units (Sigmataxa) in the Temperate Hyperoceanic Bioclimate

Temperate hyperoceanic

Thermotypes

Ombrotypes

Sigmataxa

1

2

3

4

5

6

Climatophilous sigmeta

Blechno spicant-Querco roboris S. (acidophilous)

Hyperico pulchri-Querco roboris S. (acidophilous)

Saxifrago spathularis-Fago sylvaticae S. (acidophilous)

Saxifrago hirsutae-Fago sylvaticae S. (neutro-acidophilous)

Climato-temporihygrophilous sigmeta

P olysticho setiferi-Fraxino excelsioris S. (neutro-acidophilous)

Hygrophilous geosigmeta

Hyperico androsaemi-Ulmo glabrae Gs. (neutro-acidophilous)

Permasigmeta

Spergulario rupicolae-Armerio depilatae Ps. (haloanemogenous rock littoral)

Otantho maritimi-Ammophilo australis Ps. (coastal dune)

 
  1. 1 = thermotemperate, 2 = mesotemperate, 3 = supratemperate, 4 = subhumid, 5 = humid, 6 = hyperhumid

1.1.2 A.2. Potential Natural Vegetation Temperate Units (Sigmataxa) in the Hyperoceanic Bioclimate Submediterranean Variant

Temperate hyperoceanic submediterranean

Thermotypes

Ombrotypes

Sigmataxa

1

2

3

4

5

6

Climatophilous sigmeta

Viburno tini-Querco roboris S. (acidophilous)

Rusco aculeati-Querco roboris S. (acidophilous)

Edaphoxerophilous sigmeta

Lauro nobilis-Querco ilicis S. (relict)

Climato-temporihygrophilous sigmeta

Polysticho setiferi-Fraxino excelsioris S. (neutro-acidophilous)

 

Hyperico androsaemi-Querco roboris S. (acidophilous)

 

Hygrophilous geosigmeta

Carici lusitanicae-Alno glutinosae Gs. (dystrophic lentic freshwater)

Senecioni bayonensis-Alno glutinosae Gs. (soft freshwater)

Hyperico androsaemi-Alno glutinosae Gs. (hard freshwater)

Carici reuterianae-Betulo celtibericae Gs. (soft freshwater)

Salici angustifolio-albae Gs. (hard freshwater)

Geopermasigmeta

Crithmo maritimi-Armerio pubigerae Gps. (haloanemogenous rock littoral)

Leucanthemo crassifolii-Festuco pruinosae Gps. (haloanemogenous rock littoral)

Puccinellio maritimae-Sarcocornio perennis Gps. (halophilous mareal)

 
  1. 1 = thermotemperate, 2 = mesotemperate, 3 = supratemperate, 4 = subhumid, 5 = humid, 6 = hyperhumid

1.1.3 A.3. Potential Natural Vegetation Units (Sigmataxa) in the Temperate Oceanic Bioclimate

Temperate oceanic

Thermotypes

Ombrotypes

Sigmataxa

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Climatophilous sigmeta

Blechno spicant-Querco roboris S. (acidophilous)

Hyperico pulchri-Querco roboris S. (acidophilous)

Pteridio aquilini-Querco pubescentis S. (neutro-acidophilous)

Helleboro occidentalis-Fago sylvaticae S. (neutro-acidophilous)

Blechno spicant-Fago sylvaticae S. (acidophilous)

Carici sylvaticae-Fago sylvaticae S. (neutro-acidophilous)

Geranio nodosi-Fago sylvaticae S. (neutro-acidophilous)

Pulmonario longifoliae-Querco petraeae S. (acidophilous)

Saxifrago hirsutae-Fago sylvaticae S. (acidophilous)

Echinosparto horridi-Pino pyrenaicae S. (basophilous)

Veronico officinalis-Pino pyrenaicae S. (acidophilous)

Polygalo calcareae-Pino catalaunicae S. (basophilous)

Pino uncinato-pyrenaicae S. (acidophilous)

Galio rotundifolii-Pino pyrenaicae S. (acidophilous)

Goodyero repentis-Pino pyrenaicae S. (basophilous)

Teucrio pyrenaici-Pino pyrenaicae S. (basophylous)

Buxo sempervirentis-Abieti albae S. (neutro-acidophilous)

Pulmonario affinis-Abieti albae S. (neutro-acidophilous)

Scillo liliohyacinthi-Fago sylvaticae S. (neutro-acidophilous)

Luzulo niveae-Fago sylvaticae S. (acidophilous)

Prunello hastifoliae-Querco petraeae S. (acidophilous)

Festuco altissimae-Abieti albae S. (neutro-acidophilous)

Goodyero repentis-Abieti albae S. (acidophilous)

Lysimachio nemorum-Fago sylvaticae S. (neutro-acidophilous)

Carici caudatae-Fago sylvaticae S. (neutrophilous)

Sorbo aucupariae-Fago sylvaticae S. (neutro-acidophilous)

Avenello ibericae-Fago sylvaticae S. (acidophilous)

Vaccinio microphylli-Junipero alpinae S. (acidophilous)

Daphno cantabricae-Arctostaphylo uvaeursi S. (basophilous)

Roso pendulinae-Fago sylvaticae S. (neutro-acidophilous)

Rhododendro ferruginei-Pino uncinatae S. (acidophilous)

Rhododendro ferruginei-Abieti albae S. (acidophilous)

Arctostaphylo uvaeursi-Pino uncinatae S. (acidophilous)

Climato-temporihygrophilous sigmeta

         

Luzulo henriquesii-Pruno lusitanicae S.

Fraxino angustifoliae-Ulmo glabrae S. (acidophilous)

Hyperico androsaemi-Ulmo glabrae S.

Isopyro thalictroidis-Querco roboris S. (neutrophilous)

Aceri opali-Querco petraeae S. (acidophilous)

Roso pendulinae-Acero pseudoplatani S. (colluvial)

Hygrophilous geosigmetum and minorisigmeta

Equiseto hyemalis-Alno glutinosae Gs. (hard freshwater)

Euphorbio hybernae-Fraxino excelsioris Gs. (hard freshwater)

Salici atrocinereo-daphnoidis Ms. (hard freshwater)

Agrostio stoloniferae-Myricario germanicae Ms. (hard freshwater)

Geopermasigmeta

Teesdaliopsio confertae-Festuco eskiae Gps. (acidophilous)

Oxytropido neglecto-halleri Gps. (basophilous)

Saxifrago bryoidis-Minuartio sedoidis Gps. (acidophilous)

Oreochloo blankae-Carici curvulae Gps. (acidophilous)

Hieracio breviscapi-Festuco airoidis Gps. (acidophilous)

Junco trifidi-Oreochloo blankae Gps. (acidophilous)

Oxytropido halleri-Kobresio myosuroidis Gps. (basophilous)

Oxytropido foucaudii-Kobresio myosuroidi s Gps. (basophilous)

Oxytropido neglectae-Kobresio myosuroidi s Gps. (basophilous)

Minuartio cerastiifoliae-Androsaco ciliatae Gps. (basophilous)

Minuartio sedoidis-Androsaco ciliatae Gps. (acidophilous)

  1. 1 = thermotemperate, 2 = mesotemperate, 3 = supratemperate, 4 = orotemperate, 5 = cryorotemperate, 6 = subhumid, 7 = humid, 8 = hyperhumid, 9 = ultrahyperhumid

1.1.4 A.4. Potential Natural Vegetation Units (Sigmataxa) in the Temperate Oceanic Bioclimate with Submediterranean Variant

Temperate oceanic submediterranean

Thermotypes

Ombrotypes

Sigmataxa

1

2

3

4

5

6

Climatophilous sigmeta

Violo willkommii-Querco fagineae S. (basophilous)

Carici depauperatae-Querco pubescentis S. (acidophilous)

Melampyro pratensis-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Buxo sempervirentis-Querco pubescentis S. (basophilous)

Pulmonario longifoliae-Querco fagineae S. (acidophilous)

Lonicero periclymeni-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Buxo sempervirentis-Querco subpyrenaicae S. (basophilous)

Holco mollis-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Rusco aculeati-Querco roboris S. (acidophilous)

Linario triornithophorae-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Roso arvensis-Querco pubescentis S. (basophilous)

Emero majoris-Abieti albae S. (neutrophilous)

Buxo sempervirentis-Fago sylvaticae S. (neutrophilous)

Epipactido helleborines-Fago sylvaticae S. (neutrophilous)

Lathyro linifolii-Querco petraeae S. (acidophilous)

Vaccinio myrtilli-Querco roboris S. (acidophilous)

Saniculo europaeae-Ilici aquifolii S. (neutrophilous)

Sileno melliferae-Querco faginae S. (basophilous)

Ononido aragonensis-Pino ibericae S. (climatophilous)

Junipero sabino-orocantabricae S. (basophilous)

Pteridio aquilini-Pino ibericae S. (acidophilous)

Cephalanthero rubrae-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Pulmonario longifoliae-Querco pyrenaicae S. (neutrophilous)

Telino patentis-Querco fagineae S. (basophilous)

Genisto falcatae-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Linario triornithophorae-Querco petraeae S. (acidophilous)

Luzulo henriquesii-Querco petraeae S. (acidophilous)

Galio odorati-Querco petraeae S. (acidophilous)

Omphalodo nitidae-Fago sylvaticae S. (neutron-acidophilous)

Galio rotundifolii-Fago sylvaticae S. (acidophilous)

Eryngio juresiani-Betulo celtibericae S. (acidophilous)

Primulo acaulis-Fago sylvaticae S. (neutrophilous)

Calluno vulgaris-Pino ibericae S. (acidophilous)

Junipero sabinae-Pino ibericae S. (basophilous)

Ephedro nebrodensis-Junipero sabinae S. (basophilous)

Lithodoro diffusae-Junipero sabinae S. (basophilous)

Avenello ibericae-Querco orocantabricae S. (acidophilous)

Luzulo henriquesii-Betulo celtibericae S. (acidophilous, chionophilous)

Junipero sabinae-Pino uncinatae S. (basophilous)

Pulsatillo fontqueri-Pino uncinatae S. (basophilous)

Avenello ibericae-Junipero alpinae S. (acidophilous)

Vaccinio myrtilli-Junipero alpinae S. (acidophilous)

Genisto sanabrensis-Junipero alpinae S. (acidophilous)

Avenello ibericae-Pino ibericae S. (acidophilous)

Vaccinio myrtilli-Pino ibericae S. (acidophilous, relict)

Lycopodio clavati-Junipero alpinae S. (acidophilous)

Avenello ibericae-Pino uncinatae S. (acidophilous)

Climatophilous and edaphoxerophilous sigmeta

Physospermo cornubiensis-Querco suberis S. (acidophilous)

Carici basilaris-Querco suberis S. (acidophilous)

Genisto falcatae-Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Cephalanthero longifoliae-Querco rotundifoliae S. (basophilous, relict)

Asplenio onopteridis-Querco ilicis S. (acidophilous, mafic)

Junipero hemisphaerico-thuriferae S. (basophilous)

Hedero helicis-Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Junipero thuriferae-Pino latisquamae S. (basophilous)

Spiraeo obovatae-Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Teucrio scorodoniae-Querco rotundifoliae S. (acidophilous)

Berberido cantabricae-Querco fagineae S. (basophilous)

Lauro nobilis-Querco ilicis S. (relict)

Teucrio salviastri-Querco suberis S. (acidophilous, relict)

Edaphoxerophilous sigmetum

Asplenio adiantinigri-Querco rotundifoliae S. (acidophilous)

Daphno laureolae-Querco ilicis S. (basophilous)

Buxo sempervirentis-Junipero phoeniceae S. (basophilous)

Teucrio salviastri-Querco rotundifoliae S. (acidophilous, relict)

Arctostaphylo crassifoliae-Pino catalaunicae S. (silicolous)

Lonicero xylostei-Pino salzmannii S. (calcodolomiticolous)

Telino patentis-Pino salzmannii S. (calcodolomiticolous)

Buxo sempervirentis-Pino catalaunicae S. (calcodomiticolous)

Lithodoro diffusae-Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Climato-temporihygrophilous sigmeta

Carici depressae-Querco canariensis S. (neutro-acidophilous)

Polysticho setiferi-Fraxino excelsioris S. (acidophilous)

Frangulo alni-Pruno lusitanicae S. (acidophilous)

Omphalodo nitidae-Fraxino angustifoliae S. (basophylous)

Crataego laevigatae-Querco roboris S. (neutro-acidophilous)

Doronico pardalianchis-Fraxino excelsioris S. (neutro-acidophilous)

Poo nemoralis-Tilio platyphylli S. (colluvial)

Buxo sempervirentis-Querco rotundifoliae S. (acidophilous)

Hyperico androsaemi-Querco roboris S. (acidophilous)

Helleboro occidentalis-Tilio cordatae S. (basophilous)

Brachypodio sylvatici-Fraxino excelsioris S. (neutrophilous)

Luzulo henriquesii-Acero pseudoplatani S. (acidophilous)

Violo mirabilis-Ulmo glabrae S. (colluvial)

Melico uniflorae-Betulo celtibericae S. (acidophilous)

Hygrophilous geosigmetum and minorisigmeta

Lamio flexuosi-Alno glutinosae Gs. (soft freshwater)

Hedero hibernicae-Fraxino angustifoliae Gs. (soft freshwater)

Rusco aculeati-Fraxino angustifoliae Gs. (hard freshwater)

Lithospermo purpureocaerulei-Ulmo minoris Gs. (hard freshwater)

Senecioni bayonensis-Alno glutinosae Gs. (soft freshwater)

Hyperico androsaemi-Alno glutinosae Gs. (hard freshwater)

 

Salici cantabricae Gs. (hard freshwater)

Lonicero xylostei-Alno glutinosae Gs. (hard freshwater)

Festuco giganteae-Fraxino excelsioris Gs (hard freshwater)

Lathraeo clandestinae-Populo nigrae Gs. (hard freshwater)

Valeriano pyrenaicae-Alno glutinosae Gs. (soft freshwater)

Carici pendulae-Alno glutinosae Gs. (soft freshwater)

Viburno lantanae-Ulmo minoris Gs. (hard freshwater)

Salici lambertiano-albae Gs. (hard freshwater)

Betulo meridionalis-Salici albae Gs. (hard freshwater)

Salici salviifoliae Gs. (soft freshwater)

Carici reuterianae-Betulo celtibericae Gs. (soft freshwater)

 

Salici angustifolio-albae Gs. (hard freshwater)

Salici lambertiano-angustifoliae Ms. (hard freshwater)

Rubo lainzii-Salici atrocinereae Gs. (soft freshwater)

Salici lambertiano-salviifoliae Ms. (soft freshwater)

Aceri campestris Fraxino excelsioris S. (neutro-acidophilous)

Salici cantabrico-albae Gs. (hard freshwater)

Salici cantabrico-bicoloris Gs. (hard freshwater, chionophilou)

Veratro albi-Salici bicoloris Ms. (soft freshwater, chionophilous)

Geopermasigmeta

Hieracio myriadeni-Festuco carpetanae Gps. (acidophilous)

Teesdaliopsio confertae-Festuco summilusitanae Gps. (acidophilous)

Armerio microcephalae-Festuco aragonensis Gps. (acidophilous)

Antennario dioicae-Festuco carpetanae Gps. (acidophilous)

Agrostio rupestris-Armerio bigerrensis Gps. (acidophilous)

  1. 1 = mesotemperate, 2 = supratemperate, 3 = orotemperate, 4 = subhumid, 5 = humid, 6 = hyperhumid

1.1.5 A.5. Potential Natural Vegetation Units (Sigmataxa) in the Temperate Xeric Bioclimate with Submediterranean Variant

Temperate xeric submediterraean

Sigmataxa

mte

ste

shu

Climatophilous sigmeta

Buxo sempervirentis-Querco subpyrenaicae S. (basophilous)

  1. mte mesotemperate, ste supratemperate, shu subhumid

1.2 B. Mediterranean Macrobioclimate

1.2.1 B.1. Potential Natural Vegetation Units (Sigmataxa) in the Mediterranean Pluviseasonal Oceanic Bioclimate

Mediterranean pluviseasonal-oceanic

Thermotypes

Ombrotypes

Sigmataxa

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Climatophilous sigmeta

Cneoro tricocci-Ceratonio siliquae S. (basophilous)

Oleo sylvestris-Querco suberis S. (acidophilous)

Asparago aphylli-Querco suberis S. (acidophilous)

Viburno tini-Querco rivas-martinezii S. (basophilous)

Viburno tini-Oleo sylvetris S. (basophilous)

Myrto communis-Querco suberis S. (acidophilous)

Querco alpestris-broteroi S. (basophilous)

Lavandulo viridis-Querco suberis S. (acidophilous)

Rhamno fontquerani-Querco rotundifoliae S. (basophilous, dolomitícolous, ultramafic)

Asplenio onopteridis-Querco suberis S. (acidophilous)

Aro neglecti-Oleo sylvestris S. (verticola)

Smilaco asperae-Querco suberis S. (acidophilous)

Viburno tini-Fraxino orni S. (basophilous)

Sanguisorbo hybridae-Querc o broteroi S. (acidophilous)

Arisaro simorrhini-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Arisaro simorrhini-Querco broteroi S. (basophilous)

Teucrio baetici-Querco suberis S. (acidophilous)

Asparago acutifolii-Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Viburno tini-Querco ilicis S. (basophilous)

Hedero hybernicae-Querco fagineae S. (basophilous)

Doronico plantaginei-Querco canariensis S. (acidophilous)

Arbuto unedonis-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Fraxino angustifoliae-Acero monspessulani S. (silicolous)

Holco mollis-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Luzulo baeticae-Querco pyrenaicaeS. (acidophilous)

Pistacio terebinthi-Querco broteroi S. (acidophilous)

Adenocarpo decorticantis-Querco rotundifoliae S. (acidophilous)

Cephalanthero rubrae-Querco fagineae S. (basophilous)

Fraxino orni-Querco fagineae S. (basophilous)

Adenocarpo decorticantis-Querco suberis S. (acidophilous)

Junipero lagunae-Querco suberis S. (acidophilous)

Spiraeo obovatae-Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Genisto falcatae-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Violo willkommii-Querco fagineae S. (basophilous)

Lonicero periclymeni-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Adenocarpo decorticantis-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Sileno melliferae-Querco faginae S. (basophilous)

Pulmonario longifoliae-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Telino patentis-Querco fagineae S. (basophilous)

Sorbo torminalis-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Berberido hispanicae-Querco pyrenaicae S. (climatophilous)

Pyro bourgaeanae-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Berberido hispanicae-Querco alpestris S. (basophilous, calcodolomiticolous)

Pteridio aquilini-Pino ibericae S. (acidophilous)

Luzulo forsteri-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Primulo balearicae-Aceri granatensis S. (basophilous)

Festuco merinoi-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Junipero sabinae-Pino latisquamae S. (basophilous)

Climatophilous and edaphoxerophilous sigmeta and minorisigmeta

Prasio majoris-Oleo sylvestris S. (basophilous)

Myrto communis-Querco rotundifoliae S. (acidophilous)

Aristolochio baeticae-Junipero turbinatae Ms. (basophilous)

Rhamno oleoidis-Querco rotundifoliae S. (basophilous, calcodolomiticolous)

Pistacio lentisci-Pino halepensis S. (basophilous, calcodolomiticolous)

Ephedro fragilis-Pino halepensis S. (basophilous)

Rhamno almeriensis-Pino halepensis S. (calcodolomiticolous)

Carici bracteosae-Querco ilicis S. (acidophilous, basophilous and dolomiticolous)

Clematido cirrhosae-Querco rotundifoliae S. (basophilous and dolomiticolous)

Rubio longifoliae-Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Querco cocciferae-Pino acutisquamae S. (ultramafic)

Pino acutisquamae S. (dolareniticolous)

Cyclamini balearici-Querco ilicis S. (basophilous, dolomiticolous)

Bunio macucae-Abieti pinsapo S. (ultramafic)

Paeonio broteri-Abieti pinsapo S. (calcodolomiticolous)

Rhamno lycioidis-Querco cocciferae Ms. (basophilous)

Querco cocciferae-Pino halepensis S. (basophilous)

Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Pyro bourgaeanae-Querco rotundifoliae S. (acidophilous)

Paeonio coriaceae-Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Physospermo cornubiensis-Querco suberis S. (acidophilous)

Hedero helicis-Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Junipero lagunae-Querco rotundifoliae S. (acidophilous)

Genisto hystricis-Querco rotundifoliae S. (acidophilous)

Spiraeo obovatae-Querco fagineae S. (basophilous)

Genisto falcatae-Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Carici basilaris-Querco suberis S. (acidophilous)

Buxo sempervirentis-Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Berberido hispanicae-Junipero thuriferae S. (basophilous, dolomiticolous)

Junipero thuriferae-Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Junipero hemisphaerico-thuriferae S. (basophilous)

Berberido hispanicae-Querco rotundifoliae S. (basophilous, calcodolomiticolous)

Junipero thuriferae-Pino latisquamae S. (basophilous)

Teucrio scorodoniae-Querco rotundifoliae S. (acidophilous)

Junipero phoeniceae-Pino latisquamae S. (calcodolomiticolous)

Rhamno infectorii-Junipero sabinae S. (basophilous, calcodolomiticolous)

Daphno hispanicae-Pino nevadensis S. (basophilous, calcodolomiticolous)

Edaphoxerophilous sigmetum and minorisigmeta

Junipero turbinatae-Pino halepensis S. (basophilous)

Chamaeropo humilis-Junipero phoeniceae Ms. (basophilous)

Astragalo salvatoris-Junipero macrocarpae Ms. (littoral windy)

Phillyreo angustifoliae-Rhamno angustifolii Ms. (dune)

Osyrio quadripartitae-Junipero turbinatae Ms. (coastal dune)

Phlomido purpureae-Junipero turbinatae Ms. (mafic)

Clematido balearicae-Junipero turbinatae Ms. (coastal dune)

Querco cocciferae-Junipero turbinatae Ms. (basophilous)

Vinco difformis-Ceratonio siliquae S. (basophilous)

Edaphoxerophilous sigmetum and minorisigmetum

Daphno gnidi-Junipero navicularis S. (acidophilous, relict)

Aro sagittifolii-Phillyreo rodriguezii S. (littoral)

Cneoro tricocci-Buxo balearicae Ms. (calcodolomiticolous)

Asparago horridi-Junipero turbinatae Ms. (calcodolomiticolous)

Ulici argentei-Querco rotundifoliae S. (acidophilous)

Rubio longifoliae-Junipero macrocarpae Ms. (coastal dune)

Junipero turbinatae Ms. (coastal dune)

Genisto majoricae-Buxo balearicae Ms. (calcodolomiticolous)

Rhamno ludovicisalvatoris-Junipero turbinatae Ms. (dolomiticolous)

Asparago albi-Oleo sylvestris S. (acidophilous)

Cytiso eriocarpi-Junipero lagunae Ms. (acidophilous, relict)

Rusco aculeati-Junipero lagunae Ms. (acidophilous, relict)

Lonicero implexae-Querco rotundifoliae S. (basophilous)

Vinco difformis-Lauro nobilis S. (basophilous)

Teucrio salviastri-Querco suberis S. (acidophilous)

 

Rhamno myrtifolii-Junipero turninatae Ms. (dolomiticolous)

Rhamno lycioidis-Junipero phoeniceae S. (basophilous)

Rhamno lycioidis-Pino halepensis S. (calcodolomiticolous)

Buxo sempervirentis-Junipero phoeniceae Ms. (basophilous)

Tucrio salviastri-Querco rotundifoliae S. (acidophilous, relict)

Festuco merinoi-Junipero lagunae Ms. (acidophilous)

Rhamno infectorii-Junipero phoeniceae Ms. (basophilous)

Berberido hispanicae-Junipero phoeniceae S. (basophilous, calcodolomiticolous)

Climato-temporihygrophilous and edaphoxerophilous sigmeta

Aro neglecti-Querco suberis Gs. (paleodune)

Climato-temporihygrophilous sigmeta

Rusco hypophylli-Querco canariensis S. (acidophilous)

Euphorbio monchiquensis-Querco canariensis S. (acidophilous)

Oenantho crocatae-Querco pyrenaicae S. (acidophilous)

Ulici welwitschiani-Querco broteroi S. (basophilous)

Vinco difformis-Ulmo minoris S.

Oleo sylvestris-Querco alpestris S. (neutro-basophilous)

Clematido campaniflorae-Celtido australis S.

Carici depressae-Querco canariensis S. (neutro-acidophilous)

Frangulo alni-Pruno lusitanicae S. (acidophilous)

Pyro bourgaeanae-Querco broteroi S. (acidophilous)

Daphno latifoliae-Acero granatensis S. (basophilous)

Hygrophilous geosigmeta and minorisigmeta

Inulo crithmoidis-Tamarici boveanae Ms. (halophilous)

Viti sylvestris-Salici atrocinereae Ms. (dystrophic lentic freshwater)

Erico terminalis-Nerio oleandri Ms. (hard freshwater, serpentinícolous)

Arisaro proboscidei-Alno glutinosae Gs. (soft freshwater)

Equiseto telmateiae-Salici pedicellatae Gs. (hard freshwater)

Irido foetidissimae-Fraxino angustifoliae Gs. (soft freshwater)

Clematido campaniflorae-Salici neotrichae Gs. (soft freshwater)

Saccharo ravennae-Tamarici canariensis Ms. (hard freshwater)

Nerio oleandri-Populo albae Gs. (hard freshwater)

Salici pedicellatae-Populo albae Gs. (hard freshwater)

Vinco difformis-Populo albae Gs. (hard freshwater)

Ranunculo ficariae-Fraxino angustifoliae Gs. (soft freshwater)

Hedero helicis-Ulmo minoris Gs. (hard freshwater)

Vinco difformis-Fraxino angustifoliae Gs. (hard freshwater)

Oenantho crocatae-Nerio oleandri Gs. (soft freshwater)

Coriario myrtifoliae-Salici angustifoliae Ms. (hard freshwater)

Erico terminalis-Salici angustifoliae Ms. (hard freshwater)

Salici atrocinereo-australis Ms. (soft freshwater)

Dorycnio recti-Salici pedicellatae Gs. (hard freshwater)

Pyro bourgaeanae-Flueggeo tinctoriae Ms. (hard freshwater)

Polygono equisetiformis-Tamarici africanae Ms. (hard freshwater)

Nerio oleandri-Salici pedicellatae Gs. (hard freshwater)

Crataego brevispinae-Populo albae Gs. (hard freshwater)

Galio viridiflori-Salici pedicellatae Gs. (hard freshwater)

Carici lusitanicae-Alno glutinosae Gs. (dystrophic lentic freshwater)

Campanulo primulifoliae-Alno glutinosae Gs. (soft freshwater)

Campanulo primuliflorae-Rhododendro pontici Ms. (neutro-acidophilous)

Biaro carratracensis-Ulmo minoris Gs. (hard freshwater)

Suaedo braunblanquetii-Tamarici boveanae Ms. (halophilous)

Saponario officinalis-Salici lambertianae Ms. (hard freshwater)

Populo albae Gs. (hard freshwater)

Rusco aculeati-Fraxino angustifoliae Gs. (hard freshwater)

Salici atrocinereae-Populo albae Gs. (hard freshwater)

Holoschoeno australis-Salici arenariae Ms.

Scrophulario scorodoniae-Alno glutinosae Gs. (soft freshwater)

Carici pendulae-Salici atrocinereae Ms. (soft freshwater)

Lithospermo purpureocaerulei-Ulmo minoris Gs. (hard freshwater)

Senecioni bayonensis-Alno glutinosae Gs. (soft freshwater)

Lamio flexuosi-Alno glutinosae Gs. (soft freshwater)

Hedero hibernicae-Fraxino angustifoliae Gs. (soft freshwater)

Rhododendro pontici-Alno glutinosae Gs. (soft freshwater)

Rubio tinctorum-Populo albae Gs. (hard freshwater)

Salici neotrichae Gs. (hard freshwater)

Tamarici canariensis Ms. (hard freshwater)

Crataego granatensis-Salici neotrichae Gs. (hard freshwater)

Suaedo braunblanquetii-Tamarici canariensis Ms. (halophilous)

Opopanaco chironium-Ulmo minoris Gs. (hard freshwater)

Galio broteriani-Betulo parvibracteatae Gs. (soft freshwater)

Humulo lupuli-Alno glutinosae Gs. (hard freshwater)

Salici salviifoliae Ms. (soft freshwater)

Salici lambertiano-salviifoliae Ms. (soft freshwater)

Rubo ulmifolii-Nerio oleandri Ms. (hard freshwater)

Populo nigrae-Salici neotrichae Gs. (hard freshwater)

Salici discoloro-angustifoliae Ms. (hard freshwater)

Galio broteriani-Alno glutinosae Gs. (soft freshwater)

Querco pyrenaicae-Fraxino angustifoliae Gs. (soft freshwater)

Aceri granatensis-Fraxino angustifoliae Gs. (soft freshwater)

Viburno lantanae-Ulmo minoris Gs. (hard freshwater)

Salici lambertiano-albae Gs. (hard freshwater)

Betulo meridionalis-Salici albae Gs. (hard freshwater)

 

Agrostio stoloniferae-Myricario germanicae Ms. (hard freshwater)

 

Carici camposii-Salici atrocinereae Ms. (soft freshwater)

 

Rubo lainzii-Salici atrocinereae Ms. (soft freshwater)

 

Geopermasigmeta and permasigmeta

Cistancho phelypaeae-Sarcocornio fruticosae Gps. (halophilous littoral)

Crithmo maritimi-Limonio malacitani Gps. (haloanemogamous rock littoral)

Limonio pseudodictyoclado-carregadorensis Gps. (haloanemogamous rock littoral)

Loto cretici-Ammophilo australis Gps. (coastal dune)

Crithmo maritimi-Limonio rigualii Gps. (haloanemogamous rock littoral)

Crithmo maritimi-Limonio dufourii Gps. (haloanemogamous rock littoral)

Limonio artruchio-minuti Gps. (haloanemogamous rock littoral)

Crithmo maritimi-Limonio girardiani Gps. (haloanemogamous rock littoral)

Crithmo maritimi-Limonio gibertii Gps. (haloanemogamous rock littoral)

Crithmo maritimi-Limonio balearici Gps. (haloanemogamous rock littoral)

Limonio emarginati Gps. (haloanemogamous rock littoral)

Puccinellio ibericae-Sarcocornio perennis Gps. (halophilous mareal)

Limonio bellidifolii-Sarcocornio fruticosae Gps. (halophilous)

Medicagini marinae-Ammophilo australis Gps. (coastal dune)

Limonio minuto-fontqueri Gps. (haloanemogamous rock littoral)

Crithmo maritimi-Dauco hispanici Gps. (haloanemogamous rock littoral)

Armerio ruscinonensis Gps. (haloanemogamous rock littoral)

Suaedo braunblanquetii Gps. (halophilous inland)

Otantho maritimi-Ammophilo australis Gps. (coastal dune)

Puccinellio maritimae-Sarcocornio perennis Gps. (halophilous mareal)

Puccinellio lagascanae Ps. (halophilous inland)

Puccinellio caespitosae-Suaedo braunblanquetii Ps. (halophilous inland)

Crithmo maritimi-Armerio pubigerae Gps. (haloanemogamous rock littoral)

  1. 1 = inframediterranean, 2 = thermomediterranean, 3 = mesomediterranean, 4 = supramediterranean, 5 = oromediterranean, 6 = cryoromediterraean, 7 = arid, 8 = semiarid, 9 = dry, 10 = subhumid, 11 = humid, 12 = hyperhumid

1.2.2 B.2. Potential Natural Vegetation Units (Sigmataxa) in the Mediterranean Pluviseasonal Oceanic Bioclimate with Steppic Variant

Mediterraean pluviseasonal-oceanic steppic

Thermotypes

Ombrotypes

Sigmataxa

1

2

3

4

Climatophilousand edaphoxerophilous sigmeta and minorisigmeta

Junipero phoeniceo-thuriferae S., Ms. (vertic, gypsicolous))

Arbuto unedonis-Pino halepensis S. (basophilous)

Permasigmetum

Artemisio gargantae-Pucciniello pungentis Ps. (halophilous inland)

  1. 1 = mesomediterranean, 2 = supramediterranean, 3 = semiarid, 4 = dry.

1.2.3 B.3. Potential Natural Vegetation Units (Sigmataxa) in the Mediterranean Pluviseasonal Continental Bioclimate with Steppic Variant

Mediterraean pluviseasonal-continental

Thermotypes

Ombrotypes

Sigmataxa

1

2

3

4

5

6

7

Climatophilous and edaphoxerophilous sigmeta

Genisto versicoloris-Junipero hemisphaericae S. (acidophilous, mafic)

Edaphohygrophilous minorisigmeta

Pyro bourgaeanae-Flueggeo tinctoriae Ms. (soft freshwater)

Geopermasigmeta

Erigeronto frigidi-Festuco clementei Gps. (acidophilous, mafic)

  1. 1 = thermomediterranean, 2 = mesomediterranean, 3 = oromediterranean, 4 = cryoromediterraean, 5 = dry, 6 = subhumid, 7 = humid

1.2.4 B.4. Potential Natural Vegetation Units (Sigmataxa) in the Mediterranean Xeric Oceanic Bioclimate

Mediterranean xeric-oceanic

Thermotypes

Ombrotypes

Sigmataxa

1

2

3

4

5

6

7

8

Climatophilous sigmeta and minorisigmeta

Maytenoeuropaei-Periploc o angustifoliae S. (mafic)

Zizipho loti Ms. (dune)

Zizipho loti-Mayteno europaei S. (psamophilous)

Rhamno rivagodayani-Periploco angustifoliae S. (basophilous)

Calicotomo intermediate-Mayteno intermediate Ms. (basophilous)

Cneoro tricocci-Ceratonio siliquae S. (basophilous)

Cneoro tricocci-Pistacio lentisci Ms. (basophilous)

Arisaro simorrhini-Tetraclinido articulatae S. (basophilous)

Chamaeropo humilis-Rhamno lycioidis Ms.

Mayteno europaei-Oleo sylvestris S. (basophilous, mafic)

Aristolochio baeticae-Junipero turbinatae Ms. (basophilous)

Pistacio lentisci-Pino halepensis S. (basophilous, calcodolomiticolous)

Rhamno lycioidis-Querco cocciferae S. (basophilous)

Querco cocciferae-Pino halepensis S. (basophilous)

Ephedro fragilis-Pino halepensis S.

Rhamno almeriensis-Pino halepensis S. (calcodolomiticolous)

Edaphoxerophilous sigmeta and minorisigmeta

Rhamno angustifolii-Junipero turbinatae Ms. (coastal dune)

Coremato albi-Junipero macrocarpae Ms. (coastal dune)

Junipero turbinatae-Pino halepensis S. (basophilous)

Asparago horridi-Junipero turbinatae S. (calcodolomiticolous)

Hygrophilous geosigmeta and sigmeta

Zizipho loti-Nerio oleandri S. (very hard freshwater)

Inulo crithmoidis-Tamarici boveanae Gs. (halophilous)

Lonicero biflorae-Populo albae Gs. (hard freshwater)

Rubio longifoliae-Nerio oleandri S. (hard freshwater)

Saccharo ravennae-Tamarici canariensis Gs. (hard freshwater)

Rubo ulmifolii-Nerio oleandri S. (hard freshwater)

Limonio delicatuli-Nerio oleandri S. (hard freshwater)

Suaedo braunblanquetii-Tamarici boveanae Gs. (watercourse and lacustrine, halophilous)

Rubio tinctorum-Populo albae Gs. (hard freshwater)

Crataego granatensis-Salici neotrichae Gs. (hard freshwater)

Suaedo braunblanquetii-Tamarici canariensis Ms. (lacustrine, halophilous)

Geopermasigmeta and permasigmatea

Cistancho phelypaeae-Sarcocornio fruticosae Gps. (halophilous littoral)

Frankenio corymbosae-Arthrocnemo macrostachyi Ps. (halophilous littoral)

Limonio cossoniani-Lycio intricati Ps. (haloanemogenous rock littoral)

Limonio pseudebusitani Gps. (haloanemogenous rock littoral)

Limonio caprariensis Gps. (haloanemogenous rock littoral)

Loto cretici-Ammophilo australis GPS (coastal dune)

Suaedo braunblanquetiiPs. (halophilous inland)

Puccinellio caespitosae-Suaedo braunblanquetii Gps. (halophilous inland)

Puccinellio lagascanae Ps. (halophilous inland)

  1. 1 = inframediterranean, 2 = thermomediterranean, 3 = mesomediterranean, 4 = supramediterranean, 5 = arid, 6 = semiarid, 7 = dry, 8 = subhumid

1.2.5 B.5. Potential Natural Vegetation Units (Sigmataxa) in the Mediterranean Xeric Bioclimate with Steppic Variant

Mediterranean xeric-oceanic steppic

Sigmataxa

mme

sar

dry

Climatophilous sigmeta

Junipero phoeniceo-thuriferae S. (vertic, giypsicola)

Climatophilous and xerophilous sigmeta

Arbuto unedonis-Pino halepensis S. (basophilous)

  1. mme mesomediterranean, sar semiarid, dry dry

1.2.6 B.6. Potential Natural Vegetation Units (Sigmataxa) in the Mediterranean Desertic Oceanic Bioclimate

Mediterraean desertic-oceanic

Sigmataxa

ime

tme

ari

sar

Climatophilous sigmeta

Mayteno europaei-Periploco angustifoliae S. (basophilous)

Zizipho loti-Mayteno europaei S. (basophilous)

Minorisigmeta

Zizipho loti Ms. (dune)

Rhamno angustifolii-Junipero turbinatae Ms. (dune)

Hygrophilous geosigmeta

Inulo crithmoidis-Tamarici boveanae Gs. (halophilous)

Zizipho loti-Nerio oleandri Gs. (very hard freshwater)

Geopermasigmeta and permasigmeta

C istancho phelypaeae-Sarcocornio fruticosae Gps. (halophilous littoral)

Frankenio corymbosae-Arthrocnemo macrostachyi Pss. (halophilous littoral)

  1. ime inframediterranean, tme thermomediterranean, ari arid, sar semiarid

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2017 Springer International Publishing AG

About this chapter

Cite this chapter

Rivas-Martínez, S., Penas, Á., del Río, S., Díaz González, T.E., Rivas-Sáenz, S. (2017). Bioclimatology of the Iberian Peninsula and the Balearic Islands. In: Loidi, J. (eds) The Vegetation of the Iberian Peninsula. Plant and Vegetation, vol 12. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-54784-8_2

Download citation

Publish with us

Policies and ethics