Skip to main content

Writings on the Streets: Ephemeral Texts and Public Space in the Early Modern Hispanic World

  • Chapter
  • First Online:
Approaches to the History of Written Culture

Part of the book series: New Directions in Book History ((NDBH))

Abstract

This chapter focuses on texts disseminated in the public sphere, in the streets and squares of Hispanic cities in the Golden Age. Taking examples from both Spain and its empire, it investigates the material characteristics of public writing, the places where it was published and reception practices. It describes a process which combined different communication technologies, namely the spoken word, writing and sometimes visual culture. In considering the functions and significance of writing practices, the chapter emphasises the roles of conveying information, publicity or protest – the three main dimensions of public writing in the sixteenth and seventeenth centuries.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Chapter
USD 29.95
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
eBook
USD 99.00
Price excludes VAT (USA)
  • Available as EPUB and PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
Softcover Book
USD 129.99
Price excludes VAT (USA)
  • Compact, lightweight edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info
Hardcover Book
USD 129.99
Price excludes VAT (USA)
  • Durable hardcover edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Institutional subscriptions

Notes

  1. 1.

    This study forms part of the research project ‘“Scripta in itinere”: Discursos, formas y apropiaciones de la cultura escrita en espacios públicos desde la primera Edad Moderna a nuestros días’, funded by the Spanish Ministry for the Economy and Competitivity (Ref. HAR2014-51883-P).

  2. 2.

    Archivo Histórico Nacional, Madrid (AHN), Inquisición, leg. 1647/1, exp. 3, f. 35r; Ricardo Escobar Quevedo, Inquisición y judaizantes en América española (siglos XVI-XVII), Bogotá (Universidad del Rosario), 2008, pp. 119–122.(Quevedo 2008)

  3. 3.

    Carlo Ginzburg, ‘Clues: Roots of a Scientific Paradigm’, Theory and Society 7:3, 1979, pp. 273–288.(Ginzburg 1979)

  4. 4.

    Armando Petrucci, La scrittura. Ideologia e rappresentazione, Turin (Einaudi), 1986, p. xx.(Petrucci 1986)

  5. 5.

    Armando Petrucci, Prima lezione de paleografia, Rome-Bari (Laterza), 2002, pp. 33–49.(Petrucci 2002)

  6. 6.

    Antonio Castillo Gómez, ‘La Letra en la pared. Usos y funciones de la escritura expuesta en el Siglo de Oro’, in Manuel F. Fernández, Carlos Alberto González and Natalia Maillard, eds., Testigo del tiempo, memoria del universo. Cultura escrita y sociedad en el mundo ibérico (siglos XV-XVIII), Barcelona (Rubeo), 2009, pp. 581–602 (Fernández et al. 2009); Antonio Castillo Gómez, ‘Desde el muro. Formas y mensajes de la escritura expuesta en la ciudad altomoderna’, in Gemma Puigvert and Carme de la Mota, eds., La investigación en Humanidades, Madrid (Biblioteca Nueva), 2010, pp. 91–110.(Castillo Gómez 2010)

  7. 7.

    Brian Richardson, Culture, Manuscript and Print in Early Modern Italy (1450–1700), research project funded by the European Research Council, http://arts.leeds.ac.uk/italianvoices/; Massimo Rospocher and Rosa Salzberg, ‘An Evanescent Public Sphere: Voices, Spaces and Publics in Venice during the Italian Wars’, in Massimo Rospocher, ed., Beyond the Public Sphere: Opinions, Publics, Spaces in Early Modern Europe, Bologna (Il Mulino) and Berlin (Duncker & Humblot), 2012, pp. 93–114 (Rospocher 2012); Massimo Rospocher, ‘La voce della piazza: oralitá e spazio pubblico nell’Italia del Rinascimento’, in Massimo Rospocher, ed., Oltre la sfera pubblica: lo spazio della politica nell’Europa moderna, Bologna (Il Mulino), 2013, pp. 9–30 (Rospocher 2013); Rosa Salzberg, Ephemeral City. Cheap Print and Urban Culture in Renaissance Venice, Manchester (Manchester University Press), 2014.(Salzberg 2014)

  8. 8.

    Sebastián de Covarrubias, Tesoro de la lengua castellana o española (1611), edited by Martín de Riquer, Barcelona (Altafulla), 2003, p. 492.(Covarrubias 2003)

  9. 9.

    Real Academia de la Historia, Madrid (RAH), 9/3786 (21), f. 1r.

  10. 10.

    Prudencio de Sandoval, Primera parte de la vida y hechos del emperador Carlos Quinto, máximo, fortíssimo, rey de España y de las Indias, islas y tierra firme del mar océano, Valladolid (Sebastián de Cañas), 1604, f. 264r.(Sandoval 1604)

  11. 11.

    Archivo General de Indias, Sevilla (AGI), Audiencia de Quito, 11, R, 1, no.4, fol.1r.

  12. 12.

    Bando de los jurados de Zaragoza ante la ocupación francesa del Principado de Cataluña, 1640, Instituto dos Arquivos Nacionais/Torre do Tombo, Lisbon, Casa Cadaval, 19, f. 360.

  13. 13.

    Josep Lluís Canet and Diego Romero, eds., Crides, pragmàtiques, edictes, cartes i ordres per a l’administració i govern de la ciutat i regne de València en el segle XVI, Valencia (Publicacions Universitat de València), 2002 (Canet and Romero 2002); Cora Naghley García Trejo, ‘Tres documentos inquisitoriales (1694, 1643, 1767), Archivo General de la Nación. Boletín 12, 2006, pp. 67–91.(García Trejo 2006)

  14. 14.

    Nicolas Offenstadt, En place publique. Jean de Gascogne, crieur au XVe siècle, Paris (Stock), 2013 (Offenstadt 2013); Stephen J. Milner, ‘«…fanno bandire, notificare et expressamente comandare »: Town Criers and the Information Economy of Renaissance Florence’, I Tatti Studies in the Italian Renaissance 16:1–2, 2013, pp. 107–151 (Milner 2013); Antonio Castillo Gómez, Entre la pluma y la pared. Una historia social de la escritura en los Siglos de Oro, Madrid (Akal), 2006, pp. 203–224.(Castillo Gómez 2006)

  15. 15.

    Gregorio Martín de Guijo, Diario, 1648–1664, edited by Manuel Romero de Terreros, Mexico City (Porrua), 1952, 1, p. 128.(Martín de Guijo 1952)

  16. 16.

    AHN, Universidades, legs. 754, 756, 762, 764; Antonio Castillo Gómez, Escrituras y escribientes. Prácticas de la cultura escrita en una ciudad del Renacimiento, Las Palmas (Gobierno de Canarias, Fundación de Enseñanza Superior a Distancia), 1997, pp. 69–72; Castillo Gómez, Entre la pluma y la pared, pp. 212–213.

  17. 17.

    Archivo General de Simancas, Valladolid (AGS), Patronato Real, leg. 21, doc. 203.

  18. 18.

    AHN, Diversos, Colecciones, 18, nos. 1658, 1659, 1660, 1662.

  19. 19.

    Biblioteca de Catalunya, Barcelona, Fullets Bonsoms, 2370, no date, probably July 1559.

  20. 20.

    Alcalá de Henares, Archivo Histórico de la Provincia de Toledo de la Compañía de Jesús, caja 90, exp. 11.

  21. 21.

    Archivo General de la Nación, Ciudad de México (AGN), Inquisición, vol. 486, primera parte, f. 14 and 15.

  22. 22.

    José María Díez Borque, Los espectáculos del teatro y de la fiesta en el Siglo de Oro español, Madrid (Laberinto), 2002 (Díez Borque 2002); María Luisa Lobato and Bernardo J. García García, eds., La fiesta cortesana en la época de los Austrias, Valladolid (Junta de Castilla y León), 2003 (Lobato and García 2003); Antonio Garrido Aranda, ed., El mundo festivo en España y América, Córdoba (Universidad de Córdoba), 2005 (Garrido Aranda 2005); José Jaime García Bernal, El fasto público en la España de los Austrias, Seville (Universidad de Sevilla), 2006 (García Bernal 2006); Victor M. Mínguez Cornelles, ed., La fiesta barroca. Los virreinatos americanos (1560–1808), Castelló de la Plana (Universidad Jaime I), 2012. (Mínguez Cornelles 2012)

  23. 23.

    Biblioteca Nacional de España, Madrid (BNE), Ms. 9572, f. 7.

  24. 24.

    Armando Petrucci, ‘Appunti per una premessa’, in Rita Zanardi, ed., Bononia manifesta. Catalogo dei bandi, editti, costituzioni e provvedimenti diversi, stampati nel XVI secolo per Bologna e il suo territorio, Bologna (Olschki), 1996, pp. v–xv.(Zanardi 1996)

  25. 25.

    AHN, Inquisición, leg. 1972, exp. 2.

  26. 26.

    AHN, Inquisición, leg. 1781, exp. 16.

  27. 27.

    Archivo Histórico del Municipio, Colima (Mexico), Fondo Sevilla del Rio, caja 26, exps. 5 and 84; José Miguel Romero de Solis, ‘“Estos cleriquillos con sus penillas y nadas”. Expresiones anticlericales en la Villa de Colima de la Nueva España (siglo XVI)’ in Francisco Savarino and Andrea Mutolo, eds., El anticlericalismo en México, Monterrey (Instituto Tecnológico y de Estudios Superiores de Monterrey), 2008, pp. 135–150.(Savarino and Mutolo 2008).

  28. 28.

    Teófanes Egido López, ‘La satirica política, arma de la oposición a Olivares’, in Ángel García Sanz and John Elliott, eds., La España del Conde Duque de Olivares, Valladolid (Universidad de Valladolid), 1990, pp. 339–372 (García Sanz and Elliott 1990); Héloise Hermant, Guerre des plumes. Publicité et cultures politiques dans l’Espagne du XVIIe siècle, Madrid (Casa de Velázquez), 2012 (Hermant 2012); Antonio Castillo Gómez, ‘“There are lots of papers going around and it’d be better if there weren’t”. Broadsides and Public Opinion in the Spanish Monarchy in the Seventeenth Century’, in Rospocher, Beyond the Public Sphere, pp. 227–248.

  29. 29.

    Covarrubias, Tesoro de la lengua castellana, pp. 764 and 855–856.

  30. 30.

    Ottavia Niccoli, Rinascimento anticlericale. Infamia, propaganda e satiria in Italia tra Quattro e Cinquecento, Rome-Bari (Laterza), 2005, pp. 29–48.(Niccoli 2005)

  31. 31.

    Francisco de la Pradilla, Suma de todas las leyes penales, canónicas y civiles, Madrid (Viuda de Cosme Delgado), 1621, f. 30r.(Pradilla 1621).

  32. 32.

    Antonio Castillo Gómez, ‘«Être non seulement libelle mais aussi exposé au public ». Les inscriptions censurées au Siècle d’Or’, in Alexandra Merle and Araceli Guillaume-Alonso, eds., Les voies du silence dans l’Espagne des Habsbourg, Paris (Presses de l’Université de Paris-Sorbonne), 2013, pp. 309–328.(Merle and Guillaume-Alonso 2013)

  33. 33.

    Antonio Castillo Gómez, ‘“Amanecieron en todas las partes públicas…” un viaje al país de las denuncias’, in Antonio Castillo Gómez, ed., Escribir y leer en el siglo de Cervantes, Barcelona (Gedisa), 1999, pp. 143–191.(Castillo Gómez 1999).

  34. 34.

    AGN, Inquisición, vol. 463, exp. 1, f 25v.

  35. 35.

    AHN, Consejos, leg. 36211, exp. 2, f. 19.

  36. 36.

    AHN, Inquisición, leg. 1600/2, exp. 7, no.2, f. 5r and 1601/3, exp. 35, no.1, f. 2r; Natalia Silva Prada, ‘Pasquines contra visitadores reales. Opinión pública en las ciudades hispanoamericanas de los siglos XVI, XVII y XVIII’, in Antonio Castillo Gómez and James S. Amelang, eds., with Carmen Serrano Sánchez, Opinión pública y espacio urbano en la Edad Moderna, Gíjon (Trea), 2010, pp. 373–398 (Castillo Gómez and Amelang 2010).

  37. 37.

    José Maria Díez Borque, ‘Literatura en la calle. Prosa y poesía en las paredes: pasquines del Siglo de Oro español’, Bulletin of Hispanic Studies 72, 1995, pp. 365–383 (Díez Borque 1995); Rosa Salzberg, ‘“In the mouths of charlatans”. Street Performers and the Dissemination of Pamphlets in Renaissance Italy’, Renaissance Studies 24:5, 2010, pp. 638–653 (Salzberg 2010).

  38. 38.

    Mercedes de los Reyes Peña, ‘Un pasquín anti-inmaculista en la Sevilla del primer tercio del siglo XVII’, in Rogelio Reyes Cano et al., eds., Sevilla y la literatura. Homenaje al profesor Francisco López Estrada en su 80 cumpleaños, Seville (Universidad de Sevilla), 2001, pp. 133–160 (Cano et al., 2001); Antonio Castillo Gómez, ‘Défense et critiques de l’Immaculée Conception: écriture et événement dans la première moitié du XVIIe siècle’, in Christine Rivalan Guégo and Denis Rodrigues, eds., L’écho de l’événement. Du Moyen Âge à l’époque contemporaine, Rennes (Presses universitaires de Rennes), 2011, pp. 55–64.(Castillo Gómez 2011).

  39. 39.

    AHN, Inquisición, leg. 16013, exp. 35, no.1, f. 1v.

  40. 40.

    Natalia Silva Prada, ‘La escritura anónima: ¿especie sediciosa o estrategia de comunicación política colonial?’, Andes. Antropología e Historia, 16, 2005, pp. 223–250.(Silva Prada 2005).

  41. 41.

    AHN, Inquisición, leg. 26179, no.6, f. 6r (Logroño 1680); AGS, Patronato Real, leg. 72, doc. 71, f. 1028v (Valladolid and Medina del Campo, 1574).

  42. 42.

    AGI, Filipinas, 18B, R. 9, no.126, letter from Manila dated 16 July 1599.

  43. 43.

    AGI, Santa Fe, 57, no. 76, letter from Bernardino de Prado Beltrán de Guevara to the king, Cartagena de Indias, 30 October 1641.

  44. 44.

    Javier Meza González, El laberinto de la mentira. Guillén de Lamporte y la Inquisición, Mexico City (Universidad Autónoma Metropolitana, Unidad Xochimilco), 2nd ed., 2002 (González 2002); Fabio Troncarelli, La spada e la croce. Guillen Lombardo e l’Inquisizione in Messico, Rome (Salerno), 1999.(Troncarelli 1999).

  45. 45.

    AGN, Inquisición, vol. 1497, fol. 4–5.

  46. 46.

    AHN Inquisición, leg. 1729 (1), exp. 5, fol. 144.

  47. 47.

    AHN, Inquisición, leg. 1731, exp. 53, no.24, fol. 149r.

  48. 48.

    AHN, Consejos, leg. 36211, exp. 6, f. 25.

  49. 49.

    BNE, MSS. 12179, f. 102 and f. 75; AHN, Consejos, leg. 36211, exp. 2, f. 1.

  50. 50.

    Jesús María Usunáriz, ‘El lenguaje de la cencerrada: burla, violencia y control en la comunidad’, in Rocio García Bourrellier and Jesús María Usunáriz, eds., Aportaciones a la historia social del lenguaje: España, siglos XIV-XVIII, Madrid (Iberoamericana) and Frankfurt (Vervuert), 2005, pp. 235–260. (Bourrellier and Usunáriz 2005).

  51. 51.

    In the charivari, satirical verses and the bashing of pots and pans (‘rough music’) were associated throughout Europe with the collective and public humiliation of someone who had offended the community (editors’ and translator’s note).

  52. 52.

    Fernando Bouza, Corre manuscrito. Una historia cultura del Siglo de Oro, Madrid (Marcial Pons), 2001, p. 111(Bouza 2001); Javier Ruiz Astiz, La fuerza de la palabra escrita. Amenazas e injurias en la Navarra del Antiguo Régimen, Pamplona (EUNSA – Ediciones Universidad de Navarra), 2012, pp. 103–130.(Ruiz Astiz 2012).

  53. 53.

    Hispanic Society of America, New York, HC 397/97; John H. Elliott, The Count-Duke of Olivares: The Statesman in an Age of Decline, New Haven, CT (Yale University Press), 1989, p. 621 (Elliott 1989); Elias L. Rovers, ‘Don Quixote’s Fatherly Advice, and Olivares’s’, Cervantes 18:2, 1998, pp. 74–84 (Rovers 1998); José Montero Reguera, ‘El Quijote en 1640: Historia, política y algo de literatura’, Edad de Oro 25, 2006, pp. 437–446.(Montero Reguera 2006).

  54. 54.

    AGN, Inquisición, vol. 463, exp. 1, año 1602, f. 25v.

  55. 55.

    RAH, Jesuitas, 9-3576 (34), Madrid, 30 April 1691, Edict of Alonso Portillo y Cardos, vicar of Madrid, banning shops from opening on religious holidays.

  56. 56.

    AGS, Patronato Real, leg. 72, doc. 71, f. 1028v–1029v.

Select Bibliography

  • Bouza, Fernando, Corre manuscrito. Una historia cultura del Siglo de Oro. Madrid: (Marcial Pons), 2001.

    Google Scholar 

  • Castillo Gómez, Antonio, ed., Escribir y leer en el siglo de Cervantes. Barcelona: (Gedisa), 1999.

    Google Scholar 

  • Castillo Gómez, Antonio, Entre la pluma y la pared. Una historia social de la escritura en los Siglos de Oro. Madrid: (Akal), 2006.

    Google Scholar 

  • Castillo Gómez, Antonio, ‘Desde el muro. Formas y mensajes de la escritura expuesta en la ciudad altomoderna’, in Gemma Puigvert and Carme De La Mota eds. La investigación en Humanidades. Madrid: (Biblioteca Nueva), 2010, 91–110.

    Google Scholar 

  • Castillo Gómez, Antonio, and James S. Amelang, eds., with Carmen Serrano Sánchez, Opinión pública y espacio urbano en la Edad Moderna. Gijón: (Trea), 2010.

    Google Scholar 

  • Castillo Gómez, Antonio, ‘Défense et critiques de l’Immaculée Conception: écriture et événement dans la première moitié du XVIIe siècle’, in Christine Rivalan Guégo and Denis Rodrigues, eds., L’écho de l’événement. Du Moyen âge à l’époque contemporaine. Rennes: (Presses universitaires de Rennes), 2011, 55–64.

    Chapter  Google Scholar 

  • Castillo Gómez, Antonio, ‘Être non seulement libelle mais aussi exposé au public’. Les inscriptions censurées au Siècle d’Or’, in Alexandra Merle and Araceli Guillaume-Alonso, eds., Les voies du silence dans l’Espagne des Habsbourg. Paris: (Université de Paris-Sorbonne), 2013, 309–28.

    Google Scholar 

  • Díez Borque, José María, ‘Literatura en la calle. Prosa y poesía en las paredes: pasquines del Siglo de Oro español,’ Bulletin of Hispanic Studies, 72: 1995, 365–83.

    Google Scholar 

  • Fernández, Manuel F., Carlos Alberto González, and Natalia Maillard, eds., Testigo del tiempo, memoria del universo. Cultura escrita y sociedad en el mundo ibérico (siglos XV–XVIII). Barcelona: (Rubeo), 2009.

    Google Scholar 

  • Hermant, Héloise, Guerres de plumes. Publicité et cultures politiques dans l’Espagne du XVIIe siècle. Madrid: (Casa de Velázquez), 2012.

    Google Scholar 

  • Milner, Stephen J., ‘Fanno bandire, notificare et expresamente comandare’: Town Criers and the Information Economy of Renaissance Florence’, I Tatti Studies in the Italian Renaissance, 16:1–2: 2013, 107–51.

    Article  Google Scholar 

  • Niccoli, Ottavia, Rinascimento anticlericale. Infamia, propaganda e satira in Italia tra Quattro e Cinquecento. Rome & Bari: (Laterza), 2005.

    Google Scholar 

  • Offenstadt, Nicolas, En place publique. Jean de Gascogne, crieur au XVe siècle. Paris: (Stock), 2013.

    Google Scholar 

  • Petrucci, Armando, La Scrittura: ideologia e rappresentazione. Turin: (Einaudi), 1986.

    Google Scholar 

  • Silva Prada, Natalia, ‘La escritura anónima: ¿especie sediciosa o estrategia de comunicación política colonial?,’ Andes. Antropología e Historia, 16: 2005, 223–50.

    Google Scholar 

  • Rospocher, Massimo, ed., Beyond the Public Sphere: Opinions, Publics, Spaces in early modern Europe. Bologna: (Il Mulino) and Berlin: (Duncker & Humblot), 2012.

    Google Scholar 

  • Ruiz Astiz, Javier, La fuerza de la palabra escrita. Amenazas e injurias en la Navarra del Antiguo Régimen. Pamplona: (EUNSA – Ediciones Universidad de Navarra), 2012.

    Google Scholar 

  • Salzberg, Rosa, ‘‘In the mouths of charlatans’. Street performers and the dissemination of pamphlets in Renaissance Italy,’ Renaissance Studies, 24:5: 2010, 638–53.

    Article  Google Scholar 

  • Salzberg, Rosa, Ephemeral City. Cheap Print and Urban Culture in Renaissance Venice. Manchester: (Manchester University Press), 2014.

    Google Scholar 

  • Bourrellier, Rocio García, and Jesús María Usunáriz, eds., Aportaciones a la historia social del lenguaje: España, siglos XIV–XVIII. Madrid: (Iberoamericana) and Frankfurt: (Vervuert), 2005.

    Google Scholar 

  • Canet, Josep Lluís, and Diego Romero, eds., Crides, pragmàtiques, edictes, cartes i ordres per a l’administració I govern de la ciutat i regne de València en el segle XVI. Valencia: (Publicacions Universitat de València), 2002.

    Google Scholar 

  • Cano, Rogelio Reyes et al., eds., Sevilla y la literatura. Homenaje al profesor Francisco López Estrada en su 80 cumpleaños. Seville: (Universidad de Sevilla), 2001.

    Google Scholar 

  • Covarrubias, Sebastian de, Tesoro de la lengua castellana o española (1611), ed. Martín de Riquer, Barcelona: (Altafulla), 2003.

    Google Scholar 

  • Díez Borque, José María, Los espectáculos del teatro y de la fiesta en el Siglo de Oro español. Madrid: (Laberinto), 2002.

    Google Scholar 

  • Elliott, John H., The Count-Duke of Olivares: The Statesman in an Age of Decline. New Haven, CT: (Yale University Press), 1989.

    Google Scholar 

  • García Bernal, José Jaime, El fasto público en la España de los Austrias, Seville: (Universidad de Sevilla), 2006.

    Google Scholar 

  • García Sanz, Ángel, and John Elliott, eds., La España del Conde Duque de Olivares. Valladolid: (Universidad de Valladolid), 1990.

    Google Scholar 

  • García Trejo, Cora Naghley, ‘Tres documentos inquisitoriales (1694, 1643, 1767)’, Archivo General de la Nación. Boletín, 12: 2006, 67–91.

    Google Scholar 

  • Garrido Aranda, Antonio, ed., El mundo festivo en España y América. Córdoba: (Universidad de Córdoba), 2005.

    Google Scholar 

  • Ginzburg, Carlo, ‘Clues: Roots of a Scientific Paradigm’, Theory and Society, 7:3: 1979, 273–288.

    Google Scholar 

  • González, Javier Meza, El laberinto de la mentira. Guillén de Lamporte y la Inquisición. Mexico City: (Universidad Autónoma Metropolitana, Unidad Xochimilco), 2nd ed., 2002.

    Google Scholar 

  • Lobato, María Luisa, and Bernardo J. García García, eds., La fiesta cortesana en la época de los Austrias. Valladolid: (Junta de Castilla y Léon), 2003.

    Google Scholar 

  • Martín de Guijo, Gregorio, Diario, 1648–1664, ed. Manuel Romero de Terreros, Mexico City: (Porrua), 1952.

    Google Scholar 

  • Mínguez Cornelles, Victor M., ed., La fiesta barroca. Los virreinatos americanos (1560–1808). Castelló de la Plana: (Universidad Jaime I), 2012.

    Google Scholar 

  • Montero Reguera, José, ‘El Quijote en 1640: Historia, política y algo de literatura’, Edad de Oro, 25: 2006, 437–446.

    Google Scholar 

  • Petrucci, Armando, Prima lezione de paleografia. Rome and Bari: (Laterza), 2002.

    Google Scholar 

  • Pradilla, Francisco de la, Suma de todas las leyes penales, canónicas y civiles. Madrid: (Viuda de Cosme Delgado), 1621.

    Google Scholar 

  • Quevedo, Ricardo Escobar, Inquisición y judaizantes en América española (siglos XVI–XVII). Bogotá: (Universidad de Rosario), 2008.

    Google Scholar 

  • Rospocher, Massimo, ed., Oltre la sfera pubblica: lo spazio della politica nell’Europa moderna Bologna: (Il Mulino), 2013.

    Google Scholar 

  • Rovers, Elias L., ‘Don Quixote’s Fatherly Advice and Olivares’s’, Cervantes, 18:2: 1998, 74–84.

    Google Scholar 

  • Troncarelli, Fabio, La spada e la croce. Guillen Lombardo e l’Inquisizione in Messico. Rome: (Salerno), 1999.

    Google Scholar 

  • Zanardi, Rita, Bononia manifesta. Catalogo dei bandi, editti, costituzioni e provvedimenti diversi, stampati nel XVI secolo per Bologna e il suo territorio. Bologna: (Olschki), 1996.

    Google Scholar 

  • Savarino, Francisco, and Andrea Mutolo, eds., El anticlericalismo en México. Monterrey: (Instituto Tecnológico y de Estudios Superiores de Monterrey), 2008.

    Google Scholar 

  • Sandoval, Prudencio de, Primera parte de la vida y hechos del emperador Carlos Quinto, máximo, fortíssimo, rey de España y de las Indias, islas y tierra firme del mar océano. Valladolid: (Sebastián de Cañas), 1604.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

Authors

Corresponding author

Correspondence to Antonio Castillo Gómez .

Editor information

Editors and Affiliations

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2017 The Author(s)

About this chapter

Cite this chapter

Castillo Gómez, A. (2017). Writings on the Streets: Ephemeral Texts and Public Space in the Early Modern Hispanic World. In: Lyons, M., Marquilhas, R. (eds) Approaches to the History of Written Culture. New Directions in Book History. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-54136-5_5

Download citation

Publish with us

Policies and ethics