Abstract
This paper deals with Albert’s interpretation of the treatise, focusing on some essential elements of his understanding of Aristotle’s doctrine of sleep: the nature of the common sense and its relationship to the special senses; the role of the heart and of the brain as, respectively, the ultimate source of sense perception and the organ of the common sense; the complexity of the notion of sleep, conceived, on the one hand, as an incapacitation of the external senses and, on the other hand, as an invigoration of the interior senses. My analysis brings to light Albert’s strongly unifying approach, which in contrast with modern interpretations of Aristotle’s treatise, emphasizes the internal coherence of Aristotle’s argument in the treatise. In my reconstruction, I draw attention to the wide systematic scope of Albert’s sophisticated interpretation, highlighting, on the one hand, the originality of some of its elements (for instance its conception of the relationship between the common sense and the sense of touch) and, on the other hand, its reliance on the Arabic philosophical tradition for some of its key concepts.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Notes
- 1.
I am currently preparing the critical edition of Albert’s Liber de somno et vigilia for the “Alberti Magni Opera omnia” within the framework of a research project of the Deutsche Forschungsgemeinschaft. In this article, in the quotations of Albert’s work, I follow the text of my edition, but also provide references to the edition in Borgnet (1890, 121–207). I wish to thank Sten Ebbesen for his help in translating Latin texts quoted in this paper into English.
- 2.
- 3.
On the date of Albert’s commentaries on Aristotle’s Parva naturalia (see below), including his commentaries on Aristotle’s three treatises on sleep, see Donati (2017, XXIV–XXVI).
- 4.
On the medieval commentary tradition of Aristotle’s treatises on sleep and, more generally, of the Parva naturalia, see De Leemans (2011).
- 5.
- 6.
- 7.
See Donati (2008, 532–538; 594–595).
- 8.
See Albertus Magnus, De homine, 318–392. On the date of Albert’s De homine, see Anzulewicz and Söder (2008, XIV–XV).
- 9.
- 10.
- 11.
This corpus includes four commentaries on Aristotelian works (De sensu et sensato, De memoria et reminiscentia, the three treatises on sleep and De longitudine et brevitate vitae) and five independent treatises (De nutrimento et nutrito, De intellectu et intelligibili, De spiritu et respiratione, De motibus animalium, De aetate sive de iuventute et senectute). Four of these treatises, De nutrimento et nutrito, De spiritu et respiratione, De motibus animalium, De aetate sive de iuventute et senectute, were meant to replace the corresponding Aristotelian works, whose existence was known to Albert, but which were not accessible to him. In contrast, Albert’s treatise De intellectu et intelligibili was probably inspired by the treatises on the intellect of the Late Ancient and Arabic tradition. A later addition to Albert’s treatment of the operations and affections of the soul is his commentary De principiis motus processivi, which deals with Aristotle’s De motu animalium, and was written by Albert after acquiring a Latin translation of the De motu animalium.
- 12.
See Aristotle, De anima 2.4 (vegetative power), 2.5–3.3 (sensitive power), 3.4–8 (intellective power), 3.9–13 (motive power).
- 13.
See Albertus Magnus, De somno et vigilia, 1.1.1 (Borgnet 1890, 123).
- 14.
For tr. 1 and 2 of Albert’s commentary on De divinatione, see Albertus Magnus, De somno et vigilia (Borgnet 1890, 177–196 and 197–207).
- 15.
For the list of the titles of the chapters of Albert’s commentary on the De somno, see Appendix.
- 16.
See, e.g., Albertus Magnus, De sensu et sensato, 1.5 (Donati 2017, 26.56–27.27): “Sed duarum opinionum quae nos extramittentes videre voluerunt una fuit Empedoclis antiquissima …. Et in hanc opinionem directe consentit Euclides et postea tempore longo Iacob Alchindius, qui multas demonstrationes de visu super hanc opinionem fundaverunt. Sunt etiam nonnulli Latinorum modernorum qui in eandem incidunt sententiam”; ibid. (Donati 2017, 28.51–53): “Quaedam autem novella et fatua invenitur, non opinio, sed insania quorundam dicentium nos videre et intussuscipientes et extramittentes”; ibid., 3.2 (Donati 2017, 99.19–24): “Sic igitur intelligendum est quod illuminatio est ad aliquid et quod est subito, quia sic declinantur abusiones quas fatuitas hominum introduxit dicentium lumen esse corpus aut substantiam spiritualem aut formam substantialem aut aliquid aliud, secundum quod in libro De anima diximus.” Albertus Magnus, De memoria et reminiscentia, 1.1 (Donati 2017, 113.15–18): “… Omnes fere aberraverunt Latini in cognitione harum virtutum quas memoriam et reminiscentiam appellamus, ut aestimo propter verborum Aristotelis obscuritatem.”
- 17.
Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.1.1 (Borgnet 1890, 123a): “Quia vero librum Aristotelis de scientia ista habemus, sequemur eum eo modo quo secuti sumus eum in aliis, facientes digressiones ab ipso ubicumque videbitur aliquid imperfecte vel obscure dictum, dividentes opus per libros et tractatus et capitula sicut in aliis fecimus. Nos autem omissis opinionibus quorundam modernorum, sequemur tantum sententias Peripateticorum, et praecipue Avicennae et Averrois et Alfarabii et Algazelis, quorum libros de hac materia vidimus concordantes, tangemus etiam quandoque opinionem Galieni.”
- 18.
In Albert’s earlier work De homine the Compendium is almost always ascribed to Al-Farabi; see Anzulewicz and Söder (2008, XVI).
- 19.
Galfridus de Aspall, Quaestiones De sensu et sensato, MS Todi, Bibl. Com., 23, fol. 109rb: “Alfarabius enim, in suo libro De sensu et sensato ….”; Ebbesen (2014, 296): “Illud idem patet per Alpharabium; dicit enim quod somnus est introitus sensus communis ad interius.”
- 20.
Cf. Albertus Magnus, De somno et vigilia, 1.1.9 (Borgnet 1890, 135a): “Dixit autem Abhamidin philosophus, et videtur Averroes praebere assensum, quod somnus est vigor et confortatio sensus spiritualis et debilitas et vinculum sensus corporalis …,” ibid. 1.2.4, 144a: “Nos autem ad intellectum praecedentium et sequentium interponemus hic sententiam Averrois et Abhamidin.”
- 21.
See, e.g., Kahn (1979, 13–16).
- 22.
- 23.
See Albertus Magnus, De somno et vigilia, 1.1.2 (Borgnet 1890, 123–124).
- 24.
Adam de Bocfield, Super De somno et vigilia, Oxford, Balliol College, MS 313, fol. 146rb.
- 25.
Adam de Bocfield, Super De somno et vigilia, Oxford, Balliol College, MS 313, fols. 147ra, 147rb, 148ra.
- 26.
- 27.
Adam de Bocfield, Super De somno et vigilia, Oxford, Balliol College, MS 313, fol. 150ra–b.
- 28.
Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.2.1 (Borgnet 1890, 137a–140a).
- 29.
Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.2.2 (Borgnet 1890, 140a–141a).
- 30.
Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.2.3 (Borgnet 1890, 141b–143b).
- 31.
Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.2.6 (Borgnet 1890, 146b–148a).
- 32.
- 33.
Aristotle, De somno et vigilia 1, 454b4–5; Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.1.4 (Borgnet 1890, 128b).
- 34.
Aristotle, De somno et vigilia 3, 457a33–b2; Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.2.9 (Borgnet 1890, 152b).
- 35.
Aristotle, An. post. 2.10.
- 36.
Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.1.4 (Borgnet 1890, 128b).
- 37.
- 38.
Averroes, Compendium libri Aristotelis De sompno et vigilia (Shields 1949, 84–85) (Versio Parisina): “Oportet igitur ut primum subiectum virtutis illius, que est sensus communis, sit cor, quoniam hoc est universale principium omnium virtutum corporis: ipsum enim est principium vite, conservans omnes virtutes in corpore per influenciam caloris naturalis et spirituum ad omnia membra. Subiectum autem immediatum sensus communis est anterior pars cerebri, que si fuerit bene disposita, bona erit operacio sensus communis; si vero fuerit lesa, ledetur operacio eius”; ibid. (Versio Vulgata): “Et quia ista virtus necessario habet subiectum proprium, et illud est membrum in quo est ista virtus, perscrutandum est de hoc membro quid sit. Dicamus igitur quod iam declaratum est superius quod sensus communis est in corde et quod cerebrum est unum instrumentorum complentium hanc actionem secundum temperamentum existens in eo.”
- 39.
Albertus Magnus, De somno et vigilia, 1.2.1 (Borgnet 1890, 138b): “Cum igitur infrigidatus humor primo tangit organum sensus communis, quod est in anterioribus capitis et cerebri, tunc continue tangit nervos sensuum particularium ad sensum communem directos.”
- 40.
Aristoteles Latinus, De somno et vigilia 2 (456a21–24), p. 6*0.21–24: “Si vero est sompnus et vigilia passio particule huius, in quo quidem loco et in qua particula prima fit sompnus et vigilia, manifestum.”
- 41.
Albertus Magnus, De somno et vigilia, 1.2.3 (Borgnet 1890, 143b): “Ex dictis constat quod si somnus et vigilia sunt passio particulae huius sicut primi efficientis quae est cor, tunc patet in qua particula animae et in quo loco corporis sicut in efficiente primo sit somnus et vigilia.”
- 42.
Albertus Magnus, De somno et vigilia, 1.2.2 (Borgnet 1890, 140b).
- 43.
Cf. Geoffrey of Aspall, Quaestiones super librum De somno et vigilia (Ebbesen 2014, 303–304): “Hic est triplex opinio. Una est medicorum, quae dicit quod proprium organum sensus communis simpliciter est cerebrum, et non cor nisi per accidens; cor enim non influit sensibus particularibus nisi mediante cerebro. Et isti dicunt quod cor, licet sit primum (corr. Ebbesen; principium ed.) sensitivum et principium sensus, non tamen proximum; cerebrum autem est proximum principium sensus communis. Alii dicunt, sicut videtur Aristoteles velle, quod cor est proprium et per se organum sensus communis et non cerebrum nisi per accidens. Et isti dicunt quod sensus particulares non innituntur [a] cerebro nisi per accidens; quia enim spiritus, qui immediate oriuntur a corde, sunt calidi, si immediate admiscerentur sive admitterentur ad sensus particulares, tunc ipsos corrumperent, et propter hoc ingeniavit natura quoddam membrum frigidum, ut cerebrum, ut ibi temperetur caliditas spirituum antequam transmittantur ad sensus particulares ulterius. Tertia opinio e[s]t verior <est> quasi media inter istas, et est magis consonans menti ipsius Averrois super tractatum De memoria et reminiscentia, ubi dicit quod cor est organum sensus communis primum, cerebrum autem eius organum secundarium et proximum.”
- 44.
Albertus Magnus, De somno et vigilia, 1.2.3 (Borgnet 1890, 143b): “Sed tamen observandum est quod verisimile est aliter esse in anulosis et parvis animalibus et aliter in aliis. In parvis enim valde minuta sunt capita, in quibus impossibile est distingui organa sensuum, et in illis sunt corda frigida, et forte non habent organa distincta in capite sed vias habent sensus communis ad organa in aliis partibus corporis distincta. Et cor in talibus est organum sensus communis. Et huius signum est apis crocea, quae vocatur apis caeca, quae oculos habet in posteriori parte corporis post succinctorium. In animalibus autem magna capita habentibus organum sensus communis est in capite secundum omnes Peripateticos, licet primus fluxus sensuum sit a corde et ad ipsum referatur.”
- 45.
Albertus Magnus, De anima 2.4.7 (Stroick 1968, 158.3–13): “Secundum congruentiam autem operum Peripatetici dederunt istis viribus situm; omnes enim organicas esse tradiderunt, eo quod sunt circa particularia tantum; omnis enim forma particularis in materia aliqua est, quoniam forma sine omni materia accepta est universalis, circa quam operatur intellectus. Sensum igitur communem in anteriori parte cerebri posuerunt in loco, ubi concurrunt nervi sensitivi quinque sensuum sicut in quodam centro, qui locus medullosus est et umidus ….”
- 46.
Albertus Magnus, De memoria et reminiscentia 1.1 (Donati 2017, 114.12–53): “Propter quod eleganter dicit Averroes in huius libri commento quinque loca organorum apprensivarum (sc. virtutum) esse in capite. Quorum unus est exteriorum organorum, quem vocat valde corporalem duri corticis, quia in cortice praesentiae rei accipit, et complementum illius loci est in organo sensus communis in prima parte capitis medullosa et humida. Secundus autem locus sensus communis, qui primus est locorum spiritualium, sicut diximus alibi, quia sensus communis formalis est ad sensus proprios comparatus, et ideo iste locus est complementum, ut diximus, loci primi …. Hoc est igitur quod Averroes et alii dicunt esse sententiam Aristotelis.”
- 47.
According to some scholars (e.g. Gregoric 2011, 129–201) they basically include the simultaneous perception of a plurality of special perceptibles (for instance, the perception that something is at the same time white and sweet), the discrimination of different perceptibles (for instance, discrimination between colours and flavours), the awareness of perceptual activity (for instance, one’s being aware of the fact that one is seeing something), the activation and the deactivation of the perceptive powers (as in the phenomena, discussed in this study, of sleep and waking). According to other scholars (e.g. Kahn 1979, 16–22) they also include the perception of the so-called sensibilia communia (i.e., change, magnitude, number etc.) and accidental perception (i.e., the perception of proper objects of one sense by another sense).
- 48.
Albertus Magnus, De somno et vigilia, 1.2.1 (Borgnet 1890, 138a).
- 49.
Albertus Magnus, De anima 2.4.7–12 (Stroick 1968, 156–165).
- 50.
See, e.g., Avicenna Latinus, De anima 4.1 (van Riet 1968, 5.56–59): “Et haec virtus est quae vocatur sensus communis, quae est centrum omnium sensuum et a qua derivantur rami et cui reddunt sensus, et ipsa est vere quae sentit”; Averroes, Commentarium Magnum in Aristotelis De anima libros 2, comm. 149 (Crawford 1953, 356.37–357.51): “Et quasi opinatur quod virtus primi sentientis melius est ut dicatur esse una forma et multa instrumentis copulatis cum ea ….”
- 51.
Albertus Magnus, De anima, 2.4.11 (Stroick 1968, 164.38–51): “Sic omni eodem modo dicimus sensum communem esse principium omnium sensuum particularium et esse formam, a qua est influentia sensus in omnibus propriis sensibus, et esse unum in substantia et forma sensibilitatis, sed distinctum per hoc quod influit particularibus organis particulares sensus, et prout dirigit sensum huic vel illi proprio organo. Et sic iudicium diversorum sensibilium per hoc quod dicit ea esse altera vel eadem ad invicem, est per unum forma et substantia et per diversa per hoc quod illud unum aliquid attribuit diversis et influentiam habet super diversa; et hoc non dicitur diversum nisi per hoc quod est diversorum, simpliciter tamen unum et indivisum est.”
- 52.
Albertus Magnus, De somno et vigilia, 1.2.1 (Borgnet 1890, 138b–139a): “Cum in quolibet sensu proprio duo sint necessaria ad usum, virtus scilicet et perfecta dispositio organi, virtus ipsa fundatur supra virtutem sensus communis, qui est suum principium unde fluxit formaliter …. Sic igitur patet quod somnus primo est passio sensus communis influentis virtutes particularibus, et per hoc ligantur ne hauriant formam sentiendi ….”
- 53.
Aristotle, De somno et vigilia 2 (455a15–25), trans. Gallop (1996, 69). Cf. Aristoteles Latinus, De somno et vigilia (ibid.), 4*.11–27: “Est autem et quedam communis potentia que sequitur omnes, que quod videt et audit et percipit …, hoc autem simul aptikon, id est ei que per tactum exercetur, maxime inest (hoc enim separatur ab aliis organis sentiendi, alia vero ab hoc inseparabilia. Dictum est autem de hiis in hiis que sunt De anima speculationibus): manifestum igitur quoniam huius est passio vigilia sompnusque. Ideoque omnibus inest animalibus: nam et tactus solus omnibus.”
- 54.
Cf. Wood (1992, 179–188).
- 55.
In Parva naturalia 48.4–10; cf. Wiesner (1978, 244–245). See also Péter Lautner’s contribution to this volume, Chap. 3 (pp. 65–76).
- 56.
Albertus Magnus, De homine (Anzulewicz and Söder 2008, 333.46–50): “Si quis autem subtiliter vellet intueri, diceret quod somnus non est passio sensus communis nisi per accidens, scilicet inquantum influit spiritum sensibilem sensibus propriis, et non sic, ut immobilitetur proprium organum sensus communis per somnum.”
- 57.
Aristotle, De anima, 3.13 (435a12–19), trans. Hamlyn (1993, 75). Cf. Aristoteles Latinus, De anima (ibid.), in Albertus Magnus De anima (Stroick 1968, 246.63–66): “Sine quidem enim tactu neque unum contingit alium sensum habere. Corpus enim possibile tangere animatum omne est, sicut dictum est. Alia autem praeter terram sensus fiunt, omne autem per alterum sentire facit sensus et per media; tactus autem est in tangendo ipsa, ex quo et habet hoc nomen. Et tamen alii sensus tactu sentiunt, sed per alterum, hic autem solus per se ipsum.”
- 58.
Albertus Magnus, De anima 3.5.3 (Stroick 1968, 246.45–247.5): “Alia autem sensibilia per altera et extrinseca media faciunt sensum, omne autem per alterum non coniunctum faciens sensum facit sensum per medium, quod intercidit et distantiam facit sensibilis a sentiente. Tactus autem est sentiens in tangendo sensibilia sine medio faciente distantiam et ex hoc sortitus est nomen, quod tactus dicitur. Tamen etiam alii sensus tangunt sensibilia, non simpliciter, sed quodammodo, sed tactus ille est per alterum, quod est medium faciens distantiam non speciei sensibilis, sed rei sensatae secundum esse, quod habet in natura. Sentiunt autem alii sensus et aliter tactu, eo quod tactus est fundamentum omnium sensuum, et ideo, quando frigiditate stupescit nervus visivus, qui opticus fuit vocatus a Graecis, tunc oculus nihil videt, et quando resolvitur per calidum complexionis, redit visus. Cuius signum est, quod frigiditas in somno ligat sensus, cum tamen frigiditas non immutet nervos sensibiles, nisi inquantum tactus est in eis. Oportet ergo in quolibet sensu prius disponi organum tactus, quam possit agere operationem sensus alterius; et sic alii sensus agunt tactu, eo quod fundati sunt omnes in tactu sicut in primo fundamento.”
- 59.
Aristotle, De anima 2.11 (422b34–423a17).
- 60.
Avicenna Latinus, De anima 2.3 (van Riet 1968, 138.2–141.49): “Ex proprietatibus autem tactus est quod instrumentum naturale quod est caro nervosa aut caro et nervus ex hoc quod sentit, sentit ex tactu …. Ex proprietatibus etiam tactus est quod tota cutis, quae circumdat totum corpus, est sentiens per tactum, et non una sola eius pars. Quia enim sensus iste est natura conservans corpus ab accidentibus quae multum nocerent, si consisterent in aliquo membrorum cui acciderent, oportuit idcirco ut totum corpus poneretur sentiens per tactum ….”
- 61.
Albertus Magnus, De homine (Anzulewicz and Söder 2008, 246.68–247.29): “Dicimus quod tactus duo habet de ratione sui. Quorum unum est quod est iudicium tangibilium, et sic est potentia et pars animae sensibilis. Alterum est quod est esse et perfectio, a qua sumitur sermo diffinitivus animae sensibilis, et sic non est pars animae sensibilis, sed est id quod constituit ipsam et facit esse sensibilem animam. Et hoc patet duabus rationibus. Quarum una est necessaria, scilicet quod posito tactu ponitur animal et destructo tactu destruitur; et non est sic in aliis sensibus, scilicet visu, auditu, odoratu, gustu nisi secundum quod gustus est quidam tactus. Cum igitur propter sensus animal sit animal, ut dicit Avicenna, tactus erit sensus, propter quem animal est animal. Cum autem sensibile sit diffinitivum animalis, tactus erit ille sensus, a quo est sensibile, quod diffinit animal …. Ad primum ergo dicimus quod cum tactus perfectio sit totius animalis, oportet ipsum non tantum esse in organo uno, sed in omnibus partibus corporis secundum aliquem modum, ut infra dicetur. Et per hoc patet solutio etiam ad sequens. Tactus enim secundum quod est perfectio animalis, fundamentum est aliorum sensuum.”
- 62.
Interestingly, the arguments that—according to the account in the De anima—support Avicenna’s view are, at least partially, exactly the same as he had previously used in his work De homine himself; cf. Albertus Magnus, De anima 2.3.34 (Stroick 1968, 147.24–35): “Et ideo Avicenna et multi alii hanc sententiam Aristotelis imitari contempserunt et dixerunt carnem nervosam esse organum tactus, et non esse in tactu sicut in ceteris sensibus, quoniam tactus non tantum est vis quaedam et potentia sensitiva animae, sed etiam forma, quae facit animal esse animal, quoniam nullum animal est sine tactu et omne quod habet tactum, est animal. Et ideo tactus non est in uno membro, sed est in multis, sicut omnis forma substantialis actum, quem habet, essentialem operatur in tota materia et non in una eius parte tantum; et ideo dicunt tactum non habere medium aliquod.”
- 63.
Albertus Magnus, De anima (Stroick 1968, 147.40–82).
- 64.
Albertus Magnus, Quaestiones super De animalibus 12.20 (Filthaut 1955, 237.36–47): “Dicendum, quod gustus et tactus naturaliter et principaliter habent esse iuxta cor, alii vero sensus in capite. Et huius ratio est, quia nihil sentitur sine calore. Sed in organo tactus et gustus maxime dominatur terra, et per consequens illud organum sibi derelictum frigidum est et impotens ad sentiendum, et ideo natura sagax sagacitate, cuius non est finis secundum Galenum in De criticis diebus, organum tactus et gustus ordinavit iuxta cor, ut calorem, quem non habent complexionaliter, recipiant a corde, quod est fons caloris, per participationem et influentiam a corde.”
- 65.
See also Albertus Magnus, De homine (Anzulewicz and Söder 2008, 225.59–71): “Ad aliud dicendum quod sensus tactus non est in uno nervo, sed in omnibus. Unusquisque enim sensus in organo suo supponit tactum, ut posterius dicemus. Et propter hoc intendit Philosophus quod a frigido descendente a cerebro primo occupantur organa sensuum et immutantur, et quia talis immutatio est per obiectum tactus, necesse est vim tactivam esse in organis, et ex hoc causatur somnus. Unde si etiam vis alterius sensus fundati super tactum removetur ab organo, non propter hoc removetur tactus, sed remoto tactu removentur alii omnes sensus. Et hoc patet in illis qui caeci sunt et tamen habent oculos, quia si tangitur pupilla eorum, sentiunt laesionem”; ibid., 335. 25–32: “Dicimus quod primae rationes sunt necessariae, quia somnus est passio, quae primo vel principaliter inest secundum organum tactus, quod in aliqua parte sui est fundamentum omnium sensuum, scilicet in principio ortus nervorum sensibilium a cerebro, quia in illo loco concurrunt nervi sensibiles et fundantur in nervo tactus, et ideo quando vis tactiva in illa parte nervi deficit a tangendo, necesse est deficere omnes alios sensus.”
- 66.
Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.2.1 (Borgnet 1890, 138b–139a): “Ex quo relinquitur quod cum nervi omnium propriorum diriguntur ad organum sensus communis, quod vis quae primo et tamquam fundamenturn inest illis nervis est virtus tactiva, et si contingeret illam ligari, quod omnes aliae ligatae sunt. Cum igitur infrigidatus humor primo tangit organum sensus communis, quod est in anterioribus capitis et cerebri, tunc continue tangit nervos sensuum particula-rium ad sensum communem directos. Et cum immutet eos qualitatibus quae sunt frigus et humor, ut inferius patebit, immutat et immobilitat in eis virtutem tactus, in qua fundantur aliae, et sic omnes ligantur et immobilitantur. Sic igitur patet quod somnus primo est passio sensus communis influentis virtutes particularibus, et per hoc ligantur ne hauriant formam sentiendi, et proxime est tactus secundum quod est fundamenturn organorum animatorum, et per consequens est sensuum propriorum omnium. Nec haberet rationem ligandi eos nisi per hos duos modos, quia ex primo modo quo ligat sensum communem aufert et avertit spiritum super quem vehitur virtus in quemlibet sensuum propriorum. Ex secundo autem ligat habilitatem organorum ne susceptibilia sint virtutum propriarum, etiamsi adesset vehiculum advehens eas ex sensu communi. Et quia aversio spirituum est somnus per se et generaliter, ideo per se somnus est passio sensus communis. Et quia humor et frigus non sunt causa somni nisi per hoc quod repellunt spiritus et calorem ab exterioribus, ideo tactus etiam est passio somnus secundum quod est fundamenturn sensuum, sed per aliud, sensuum autem particularium aliorum est per accidens passio ista.”
- 67.
Aristoteles Latinus, De somno et vigilia 2 (455a25–26), p. 4*.24–27: “Manifestum igitur quoniam huiusmodi est passio vigilia sompnusque. Ideoque omnibus inest animalibus: nam et tactus solus omnibus”; Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.2.1 (Borgnet 1890, 139a): “Manifestum igitur ex dictis est quod huiusmodi particulae quae est sensus communis secundum quod ad ipsum referuntur nervi tactus virtutem habentes est passio somnus et etiam vigilia; propter quod omnibus insunt animalibus istae passiones, eo quod tactus inest omnibus, quia ipse est sensus sine quo animal non est animal et quo posito constituitur esse animalis.”
- 68.
Aristoteles Latinus, De somno et vigilia 2 (455a32–b2), p. 4*.33–38: “Quemadmodum autem nunc dicimus, rationabiliter se habet et de hiis: nam cum principale omnium aliorum organum sentiendi et cui innituntur alia patiatur aliquid, conpati necessarium et reliqua omnia, illorum autem cum sit aliquid inpotens non necesse est hoc inpotens fieri”; Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.2.1 (Borgnet 1890, 139b): “Sicut enim nunc a nobis hic dictum est, rationabilius se habet de his passionibus dicere, quod scilicet sint passiones istae per se et primo sensus communis, per aliud autem tactus et per accidens sensuum propriorum. Nam, sicut iam patuit, cum sit principale membrum sentiendi et quod est quasi organum omnium aliorum organorum propriorum sensuum et cui omnia alia innituntur per modum quem diximus, tunc necesse est omnia alia simul pati cum illo. Sed non convertitur quod cum aliquod propriorum cui alia non innituntur impotens sit, fiant etiam alia impotentia et patiantur cum illo. Membrum autem et organum est uno modo sensus communis organum et alio modo tactus organum secundum quod est fundamenturn sensuum; huius igitur passio erit somnus et non sensuum propriorum.”
- 69.
Aristoteles Latinus, De somno et vigilia 2 (455b7–13), p. 5*.2–8: “Set quando inpotentia usus neque in organo sentiendi, neque per quamvis causam, set, quemadmodum dictum est nunc, in primo quo sentit omnia: cum quidem enim hoc inpotens fuerit, necesse est et organa sentiendi omnia sensuum habere defectum: cum vero illorum aliquod, non necesse est hoc.”; Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.2.1 (Borgnet 1890, 140a): “Sed somnus est, ut diximus, quando nec impotentia infirmitatis intercipit usum neque vis fit in organo sentiendi aliqua neque alia pro qualibet causa fit insensibilitas innaturalis, sed tantum, sicut diximus superius, tunc fit somnus naturalis, quando videlicet fit interceptio sensus in primo quo sentit anima, quod est sensus communis, et in primo organo tactus secundum quod est fundamenturn sensuum aliorum. Cum enim hoc impotens fuerit, necesse est etiam organa omnium propriorum sensuum habere defectum utendi sensibus. Et non convertitur quod cum aliquod aliorum organorum deficiat in propriis sensibus, quod propter hoc defectum et eclipsim quandam patiatur primum organum sensus communis et organum tactus, in quo fundantur ceteri sensus.”
- 70.
- 71.
For the medieval doctrine of life spirits, see Bono (1984, 91–130).
- 72.
Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.1.7 (Borgnet 1890, 131b–133b).
- 73.
Albertus Magnus, De spiritu et respiratione 1.1.8 (Borgnet 1890, 225b–226a): “Aliqui enim fuerunt, qui dixerunt omnino incorporeum et omnino grossum corporeum conjungi non posse sine medio quod conveniat cum utroque: et hoc dicunt spiritum esse, qui subtilitate sua convenit cum anima, et corporeis dimensionibus convenit cum corpore. Haec autem sententia nullam prorsus habet veritatem, et est contra omnia dicta Peripateticorum: quoniam spiritus non est medium quo anima conjungatur corpori: eo quod sine medio unita est ei sicut omnis perfectio suo perfectibili sine omni unitur medio, sed potius spiritus est, per quem anima operatur in corpore opera vitae. Et ideo hoc errore abjecto, dicamus quod spiritus est instrumentum animae, sicut malleus vel dolabrum est instrumentum architecti: et hoc instrumento anima facit vitam in corpore sicut formam artificiati facit artifex per instrumentum. Hic autem necessitas instrumenti non quaeritur propter motoris indigentiam et infirmitatem: quia motor sibi ad omnia sufficit, habens in se omnes formas quas inducere intendit, sicut artifex habet in se omnes formas architecticae: sed potius propter indigentiam et necessitatem corporis, quod recipit ab anima actum vitae et formam. Cum enim illa distent (distet ed.) a principio vitae indigent advehente (indigente ad vehendum ed.) vitam: quoniam licet virtutes quaedam sint in organis et partibus animatorum fixae non separabiles ab ipsis quamdiu sustinet animal, sicut visus est in oculo: tamen illae virtutes sunt ligatae et immobiles quando continue non influitur virtus alia perficiens eas a principio et fonte vitae, quod est ipsa anima secundum substantiam suam: et ideo spiritus est necessarius qui advehat hanc virtutem. Cujus signum est quod prius diximus: quoniam spiritu ad interiora retracto, organa exteriora contrahuntur et immobilitantur: et eo reducente, laxantur ad actum.”
- 74.
Cf. Avicenna Latinus, De anima 5.8 (van Riet 1968, 176.64–177.90): “Unde si anima una est, oportet esse membrum unum propter quod principaliter pendeat ex corpore et ex quo regat corpus et augmentet, et hoc fiat mediante hoc spiritu; et ut prima actio quam facit anima sit ipsum membrum quo mediante diffunduntur eius virtutes in alia membra; et ut ipsum membrum sit generatum ante omnia membra, et sit primus locus ubi generatur spiritus: hoc autem est cor …. Anima autem vivificat animal ex corde; possunt autem virtutes aliarum actionum emanare a corde ad reliqua membra: emanatio autem prius debet emanare ab eo a quo principaliter pendet. In cerebro autem perficitur complexio spiritus qui est aptus ad vehendum virtutes sensus et motus ad corpora, ad hoc ut fiant apta ad exercendum suas actiones. Sic etiam est dispositio epatis comparatione virtutis nutritivae, quamvis cor sit primum principium ex quo principaliter pendet et a quo diffunditur ad alia et fiunt actiones in reliquis membris; sicut principium sensus, secundum eos qui dissentiunt ab hac dictione, non est nisi cerebrum, sed actiones sensus non sunt ex eo, nec in eo, sed ex aliis membris, sicut ex cute et oculo et aure, nec propter hoc necesse est cerebrum non esse principium: similiter cor potest esse principium virtutum nutritivarum, quarum actiones sunt in epate, et virtutum imaginationis et memorialis et formalis, quarum actiones sunt in cerebro.” Cf. Harvey (1975, 22–23).
- 75.
Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.2.3 (Borgnet 1890, 142a–b): “Modum autem huius superius diximus, quoniam licet spiritus naturalis formam naturalia perficiendi accipiat forte ab hepate, sicut dicunt medici, tamen substantia spiritus fluit a corde. Et idem dico de spiritu animali in cerebro, eo quod innegabilibus experimentis probatur virtutem sensitivam et motivam fluere a cerebro. Sed haec virtus, ut dicit Avicenna, a corde est cerebro reddita, et substantia eius et sui spiritus est a corde. Determinatio autem eius ad aliter agere est a forma quam dat cerebrum, eo modo quo virtus sensitivi primi determinatur in organis sensuum propriorum.”
- 76.
In the De homine (Anzulewicz and Söder 2008, 319.1–2), Albert reports Algazali’s definition of sleep as “retractio spiritus ab exterioribus ad interiora,” but similar descriptions are also to be found in Avicenna and Averroes; cf. Algazel, Metaphysica 2.5.5 (Muckle 1933, 188.17–19); Avicenna Latinus, De anima 4.2 (van Riet 1968, 33.66–34.80); Averroes,Compendium libri Aristotelis de sompno et vigilia (Shields 1949, 87.15–90.43).
- 77.
See Adam de Bocfeld, Super De somno et vigilia, Oxford, Balliol College, MS 313, fol. 148rb: “Secundo cum dicit: ‘Necesse est enim,’ ostendit quomodo huiusmodi evaporatio efficit impotentiam sentiendi quae somnus est. Et est intentio illius partis quod vapor calidus ascendens ex primo nutrimento virtute caloris naturalis, cuius[modi] est ad superiora (pro: deferri?) impellitur usque ad cerebrum, ibique frigiditate cerebri infrigidatur et comprimitur quasi in nubem, qui quidem vapor postea descendens, obviat calori naturali et spiritibus actum et motum sensibus ministrantibus eos repellendo, quibus repulsis fit quaedam impotentia sentiendi in ipsis sensibus.”
- 78.
Cf. Sprague (1977).
- 79.
It is worth noting, however, that this alternative account of sleep of the Arabic philosophers may, to a certain extent, have been inspired by the Arabic version of the Parva naturalia, which, as is well known, is an adaptation rather than a translation of the Aristotelian text. See Hansberger (2010); Hansberger (2008, 71–72). See also Rotraud Hansberger’s contribution to this volume, Chap. 6 (pp. 99–121).
- 80.
Al-Kindi, Liber de somno et visione 1 (Nagy 1897, 14.5–16.20).
- 81.
Averroes, Compendium libri Aristotelis De Sompno et Vigilia (Shields 1949, 78.43–80.66).
- 82.
Averroes, Compendium libri Aristotelis De Sompno et Vigilia (Shields 1949, 91.57–92.65).
- 83.
Averroes, Compendium libri Aristotelis De Sompno et Vigilia (Shields 1949, 79.61–62).
- 84.
For Albert’s misattribution of Averroes’ Compendium to Al-Farabi, see above, n.18.
- 85.
Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.1.9 (Borgnet 1890, 135a–b): “Dixit autem Abhamidin philosophus, et videtur Averroes praebere assensum, quod somnus est vigor et confortatio sensus spiritualis et debilitas et vinculum sensus corporalis, vigilia autem e converso vigor et confortatio sensus corporalis et debilitatio sensus spiritualis. Quod dictum verissimum est, quoniam sensus spiritualis est in spiritualibus et non in corporalibus operans; spirituales autem sunt formae acceptae a rebus in anima et interius existentes; avertens autem spiritum et sensum ab exterioribus, sicut diximus, necessario convertit eum ad interiora et confortat eundem circa illa. Facit autem hoc somnus, per contrarium autem vigilia, quae extrahit sensum et spiritum ad exteriora, avertit ab interiorum perceptione, et ideo circa talia debilitat sensum et spiritum vigilia. Sensus autem corporales dicuntur sensus formales, qui fiunt a praesentia corporum, et circa hoc extrahendo spiritum et sensibilern virtutem confortat vigilia et debilitat somnus, ut diximus.”
- 86.
Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.1.9 (Borgnet 1890, 135b–136a): “Alfarabius autem diffiniens somnum dicit quod est introitus sensus ad interiora et non immobilitas sensus omnimoda, vigilia autem est exitus sensus ad exteriora. Et iste philosophus vult quod tam vigilia quam somnus sint motus et neutrum quies et immobilitas, quod contrarium his quae dicta sunt esse videtur. Sed ad huius solutionem oportet hic supponere quod inferius ostendemus, quod scilicet somnus sit in animali secundum primum sensitivum, quod est sensus communis, et hoc est quod comparat sensata particularia et propria, sicut diximus in libro De anima. Cum autem spiritus sit vehiculum formarum sensibilium et recurrit spiritus ad interiora, virtus vecta ad interius adhuc comparat ea sicut prius, et tunc magis, quando exterioribus non abstrahitur et abducitur ….”
- 87.
Albertus Magnus, De homine (Anzulewicz and Söder 2008, 333.13–50): “Dicimus quod sensus communis duas habet comparationes, unam ad sensus proprios, alteram ad imaginationem et phantasiam. Et in prima comparatione nervi sensibiles, qui terminantur in organis sensuum propriorum, principiantur in organo sensus communis, et ideo frigiditas descendens a cerebro primo tangit nervos sensibiles in sui principio, quod est anterior pars sensus communis, et immobilitat ipsos et oppilat non permittendo spiritum sensibilem ab organo sensus communis fluere in nervos sensibiles; et sic somnus est passio sensus communis secundum dictum quorundam philosophorum. Et hoc est etiam quod dicit Philosophus in primo De somno et vigilia sic: ‘Quoniam autem inest,’ somnus scilicet, ‘secundum unumquemque sensuum, hoc quidem quid proprium est, istud vero quid commune, proprium velut visui videre, auditui audire, et aliis secundum eundem modum. Est autem et quaedam communis potentia, quae sequitur omnes quae quoniam videt et audit, communiter percipit’. Et intendit dicere quod ex quo in somno clauduntur omnes sensus proprii, quod oportet quod claudantur in sui principio, quod est sensus communis, qui confert sensata propria propter hoc quod ad ipsum recurrunt omnes proprii. Et ideo dicit infra parum quod est sensus unus proprium habens organum, sicut et nos supra ostendimus. Et in hac comparatione procedunt rationes primae. Secundum aliam autem comparationem, quam habet sensus communis ad interiores potentias, quae sunt imaginatio et phantasia, non immobilitatur, et secundum hanc etiam somnus non est passio eius. Et hoc modo procedunt rationes oppositae. Et sic distinguendo oportet eum procedere qui vult sequi dicta quorundam philosophorum. Si quis autem subtiliter vellet intueri, diceret quod somnus non est passio sensus communis nisi per accidens, scilicet inquantum influit spiritum sensibilem sensibus propriis, et non sic, ut immobilitetur proprium organum sensus communis per somnum.”
- 88.
Albertus Magnus, De somno et vigilia 1.1.9 (Borgnet 1890, 135b): “Dixit autem idem philosophus quod sensus spiritualis dignior est quam corporalis quando est verus; quando autem est falsus, erit sensus corporalis dignior quam spiritualis. Quod iterum est verissime et subtiliter dictum, quoniam sensus spiritualis est perceptio sensibilium spiritualium, et haec vera sunt quando in anima monstrantur sicut in re eveniunt, et hoc est verissimum genus divinationis, quod potest esse in somnis, sicut in secundo huius scientiae libro demonstrabimus. Et iste sensus ideo vocatur, quia formae sensibiles tangunt instrumentum sensus in somnis. Dignior autem est quia ex propriis principiis animae perpetuis fluit. Quando autem falsus est, tunc est motus phantasticus confusus ex inordinatione phantasmatum, cuius inordinationis multae sunt causae quae posterius ostendentur.”
- 89.
Adam de Bocfeld, Super De somno et vigilia, Oxford, Balliol College, MS 313, fol. 150rb–150va: “Notandum est autem secundum Commentatorem super hunc locum quod sensus actualis apud Aristotelem est sensus corporalis, potentialis (rationalis? ms.) est spiritualis, ita quod sensus corporalis nobilior est apud apprehendens corporale, spiritualis vero nobilior est apud apprehendens spirituale, simpliciter tamen, sicut dicit, spiritualis est nobilior corporali. Adhuc quod sensus spiritualis non solum invenitur in somno, sed etiam in vigilia, et hoc apud adunationem et congregationem trium virtutum, scilicet imaginativae, discretivae, memorativae, de quarum adunatione ad hoc quod fiat [alibi?] sensus spiritualis in vigilia dicit se alibi dixisse, ut scilicet in tractatu suo super librum De memoria et reminiscentia. Cum enim virtus rationalis (?) praedenominans (?) iam dictis virtutibus tribus imperat unicuique illarum suum proprium obiectum praesentare et in eodem tempore et nunc (?) <…> suas proprias operationes exercere, recuperat huiusmodi intentionem prius amissam et non solum hoc, sed etiam quod numquam fuit prius sensatum. Ista tamen adunatio ita difficilis est homini quod numquam vel vix contingit nisi his qui solitarie vivunt, et talia multa bona et mirabilia possunt comprehendere et adinvenire, et hoc quia omnino absolvunt se ab exterioribus sensus occupantibus. Talibus enim accidere potest ut (pro: in?) vigilia sensus spiritualis, qui est intentio specierum et intentionum sensibilium in eorum absentia. Et ista sunt de quibus praedixit Commentator quod quibusdam hominibus accidit simile morti; tales enim fere non vigilant extrinsecus. Adhuc autem aliud signum est a superius tacto secundum Commentatorem ad hoc quod virtutes sensibiles apud somnum contrahuntur ad interius quia vigilanti accidit quod, cum per ipsum transeunt sensibilia, non comprehendit ea, et hoc cum fortiter cogitaverunt de aliqua re difficili; tunc enim, sicut dicit, quiescunt instrumenta animae sensibilis et introducitur sensus communis ad interius corporis ad adiuvandum cogitationem; virtus enim cogitativa viget apud quietem aliorum sensuum. Et ideo comprehendit in somno futura et non in vigilia.”
Bibliography
Anzulewicz and Söder. 2008. = Albertus Magnus, De homine. In Alberti Magni Opera omnia 27/2, ed. Henryk Anzulewicz and Joachim R. Söder. Münster: Aschendorff.
Block, Irving. 1961. The order of Aristotle’s psychological writings. The American Journal of Philology 82: 50–77.
Bono, James J. 1984. Medieval spirits and the medieval language of life. Traditio 40: 91–130.
Borgnet. 1890. = B. Alberti Magni Opera omnia. Parvorum naturalium pars prima. Cura ac labore Augusti Borgnet, vol. 9. Paris: Apud Ludovicum Vivès.
Burnett, Charles. 1996. The introduction of Aristotle’s natural philosophy into Great Britain: A preliminary survey of the manuscript evidence. In Aristotle in Britain during the Middle Ages, ed. John Marenbon, 21–50. Turnhout Brepols.
Crawford. 1953. = Averrois Cordubensis Commentarium Magnum in Aristotelis De anima libros, ed. F. Stuart Crawford. Corpus Commentariorum Averrois in Aristotelem 6/1. Cambridge, MA: The Mediaeval Academy of America.
De Leemans, Pieter. 2011. Parva naturalia, commentaries on Aristotle’s. In Encyclopedia of Medieval Philosophy, ed. Henrik Lagerlund, vol. 2, 917–923. Dordrecht: Springer.
Donati, Silvia. 2008. Guglielmo di Clifford († 1306) e alcuni commenti anonimi ai Libri naturales del ms. Cambridge, Peterhouse, 157 (De anima, De generatione et corruptione, Meteora, De somno et vigilia, De vegetabilibus). Documenti e studi sulla tradizione filosofica medievale 19: 501–618.
———. 2011a. Alberts des Großen Konzept der scientiae naturales: Zur Konstitution einer peripatetischen Enzyklopädie der Naturwissenschaften. In Albertus Magnus oder der Ursprung der Universitätsidee. Die Begegnung der Wissenschaftskulturen im 13. Jahrhundert und die Entdeckung des Konzepts der Bildung durch Wissenschaft, ed. Ludger Honnefelder, 354–381, 524–538. Berlin: Berlin University Press.
———. 2011b. Toward a critical edition of Albert the Great’s treatise De nutrimento et nutrito: A study of the manuscript tradition. Documenti e studi sulla tradizione filosofica medievale 22: 235–300.
———. 2012. Goffredo di Aspall († 1287) e alcuni commenti anonimi ai Libri naturales nei mss. London, Wellcome Hist. Med. Libr., 333 e Todi, BC, 23 (Qq. super I De gen. et corr., Qq. super Phys. V, VI), Part 1. Documenti e studi sulla tradizione filosofica medievale 23: 245–320.
Donati. 2017. = Albertus Magnus, De nutrimento et nutrito, De sensu et sensato, cuius secundus liber est De memoria et reminiscentia, ed. Silvia Donati. In Alberti Magni Opera omnia 7/2A. Münster: Aschendorff.
Drossaart Lulofs. 1943. = Aristotelis De somno et vigilia liber adiectis veteribus translationibus et Theodori Metochitae commentario, ed. H. J. Drossaart Lulofs. Leiden: Burgersdijk & Niermans.
———. 1947. = Aristotelis De insomniis et de divinatione per somnum, ed. H. J. Drossaart Lulofs. Leiden: Brill.
Ebbesen, Sten. 2014. Geoffrey of Aspall, Quaestiones super librum De somno et vigilia: An edition. Cahiers de l’Institut du Moyen Âge Grecque et Latin 83: 257–341.
Filthaut. 1955. = Albertus Magnus, Quaestiones super De animalibus, ed. Ephrem Filthaut. In Alberti Magni Opera omnia, vol. 12, 77–309. Münster: Aschendorff.
Freudenthal, Gad. 1995. Aristotle’s theory of material substance: Heat and Pneuma, form and soul. Oxford: Oxford University Press.
Gallop. 1996. = Aristotle, On sleep and dreams. A text and translation with introduction, notes and glossary by David Gallop. Warminster: Aris and Phillips.
Gauthier. 1985. = S. Thomae de Aquino Sentencia libri De sensu et sensato cuius secundus tractatus est De memoria et reminiscencia. Editio Leonina XLV/2. Rome: Commissio Leonina/Paris: Vrin.
Gregoric, Pavel. 2011. Aristotle on the common sense. Oxford: Oxford University Press.
Hamlyn. 1993. = Aristotle, De anima. Book II and III. Translated with introduction and notes by D. W. Hamlyn. With a report on recent work and a revised bibliography by Christopher Shields. Oxford: Clarendon Press.
Hansberger, Rotraud E. 2008. How Aristotle came to believe in God-given dreams: The Arabic version of the De divinatione per somnum. In Dreaming across boundaries: The interpretation of dreams in Islamic lands, ed. Louise Marlow, 50–77. Boston: Harvard University Press.
———. 2010. Kitāb al-Ḥiss wa-l-maḥsūs. Aristotle’s Parva naturalia in Arabic guise. In Les Parva naturalia d’Aristote: Fortune antique et médiévale, ed. Christophe Grellard and Pierre-Marie Morel, 143–162. Paris: Publications de la Sorbonne.
Harvey, E. Ruth. 1975. The inward wits: Psychological theory in the middle ages and in the renaissance, Warburg Institute Surveys 6. London: Warburg Institute.
Hossfeld. 1987. = Albertus Magnus, Physica. In Alberti Magni Opera omnia 4/1, ed. Paul Hossfeld. Münster: Aschendorff.
Kahn, Charles H. 1979. Sensation and consciousness in Aristotle’s psychology. In Articles on Aristotle, ed. Jonathan Barnes, Malcolm Schofield, and Richard Sorabji, vol. 4, 1–31. London: Duckworth.
Lowe, Malcolm. 1978. Aristotle’s “De somno” and his theory of causes. Phronesis 23: 279–291.
Muckle. 1933. = Algazel’s Metaphysics: A medieval translation, ed. J. T. Muckle. Toronto: PIMS.
Nagy. 1897. = Die philosophische Abhandlungen des Jaʻqūb ben Isḥāq Al-Kindī, ed. A. Nagy. Beiträge zur Geschichte der Philosophie des Mittelalters 2/5. Münster: Aschendorff.
Ross. 1955. = Aristotle, Parva naturalia. A Revised Text with Introduction and Commentary by Sir David Ross. Oxford: Clarendon Press.
Shields. 1949. = Averrois Cordubensis Compendia librorum qui Parva naturalia vocantur, ed. A. L. Shields. Corpus Commentariorum Averrois in Aristotelem VII. Cambridge, MA: The Mediaeval Academy of America.
Sprague, Rosamond Kent. 1977. Aristotle’s metaphysics of sleep. Review of Metaphysics 31: 230–241.
Stroick. 1968. = Albertus Magnus, De anima. In Alberti Magni Opera omnia 7/1, ed. Clemens Stroick. Münster: Aschendorff.
Tummers. 2014 = Albertus Magnus, Super Euclidem. In Alberti Magni Opera omnia 39, ed. Paul M. J. E. Tummers. Münster: Aschendorff.
van Riet. 1968. = Avicenna Latinus, Liber de Anima seu Sextus de Naturalibus IV–V, ed. van Riet, Simone. Louvain: Peeters.
Weijers, Olga. 1994–2012. Le travail intellectuel à la Faculté des arts de Paris: textes et maîtres (ca. 1200–1500). 9 vols. Turnhout: Brepols.
Wendland. 1903. = Michael of Ephesus. In Parva naturalia Commentaria, ed. Paul Wendland. In Commentaria in Aristotelem Graeca 22/1. Berlin: Reimer.
Wiesner, Jürgen. 1978. The Unity of the De somno et the Physiological explanation of sleep. In Aristotle on mind and the senses, ed. G.E.R. Lloyd and G.E.L. Owen, 241–280. Cambridge: CUP.
Wood, Michael J. 1992. Aristotle on sleep and dreams. Apeiron 25 (3): 179–188.
Author information
Authors and Affiliations
Editor information
Editors and Affiliations
Appendix
Appendix
1.1 The Contents of Albert’s Liber De somno et vigilia, Book I (= Commentary on Aristotle’s De somno et vigilia)
-
Tr. 1 Cui conveniat somnus
-
c.1 Et est digressio declarans quae sit libri intentio et modus et quis ordo eius in scientia naturali
-
c.2 Quod somnus et vigilia insunt eidem et circa idem, in quo etiam enumerantur quaestiones huius scientiae (= De somno, ch. 1, 453b11–454a7)
-
c.3 Quod solum secundum sentire insunt somnus et vigilia et quod plantis non conveniant, eo quod sensibilem partem non habeant (= De somno, ch. 1, 454a7–19)
-
c.4 Quod omne animal quandoque dormit et quandoque vigilat et nullum semper facit alterum istorum, ex quo concluditur imperfecta somni diffinitio (= De somno, ch. 1, 454a19–b5).
-
c.5 Quod omnis somnus est excitabilis et omnis vigilia terminatur ad somnum (= De somno, ch. 1, 454b5–14)
-
c.6 Quod omne animal somno communicat et vigilia et solum et semper, sed differenter communicant illis (= De somno, ch. 1, 454b14–455a3)
-
c.7 Et est digressio declarans principium spiritus, ut sciatur qualiter somnus est ligamentum sensus
-
c.8 Et est digressio declarans qualiter omnis vigilia ad somnum et omnis somnus ad vigiliam terminatur
-
c.9 Et est digressio declarans diversas somni diffinitiones
-
Tr. 2: In quo agitur secundum quid et propter quam causam inest somnus
-
c.1 Secundum quam partem animae est somnus (= De somno, ch. 2, 455a4–b13)
-
c.2 Propter quas causas inest somnus et vigilia et praecipue quae sit causa finalis istarum passionum (De somno, ch. 2, 455b13–28)
-
c.3 De causa efficiente somni et vigiliae (= De somno, ch. 2, 455b28–456a24)
-
c.4 Et est digressio declarans quatuor causas somni secundun Abhamidin
-
c.5 De his qui in somnis faciunt quasi opera vigilantium (= De somno, ch. 2, 456a24–29)
-
c.6 De proxima causa propter quam est somnus (= De somno, ch. 3, 456a30–b19)
-
c.7 Per quem modum fiat somnus ex nutrimenti evaporatione (= De somno, ch. 3, 456b20–34)
-
c.8 De aliis causis somni per similem modum somnum causantibus (= De somno, ch. 3, 456b34–457a33)
-
c.9 In quo concluditur vera causa somni et diffinitio et solvuntur dubia quae sunt circa eam (= De somno, ch. 3, 457a33–458a10)
-
c.10 Quando et qua causa expergiscuntur animalia (= De somno, ch. 3, 458a10–32)
Rights and permissions
Copyright information
© 2018 Springer International Publishing AG, part of Springer Nature
About this chapter
Cite this chapter
Donati, S. (2018). Albert the Great as a Commentator of Aristotle’s De somno et vigilia: The Influence of the Arabic Tradition. In: Bydén, B., Radovic, F. (eds) The Parva naturalia in Greek, Arabic and Latin Aristotelianism. Studies in the History of Philosophy of Mind, vol 17. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-26904-7_10
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-26904-7_10
Published:
Publisher Name: Springer, Cham
Print ISBN: 978-3-319-26903-0
Online ISBN: 978-3-319-26904-7
eBook Packages: Religion and PhilosophyPhilosophy and Religion (R0)