Skip to main content
SpringerLink
Log in

English Phonetic and Pronunciation Resources for Polish Learners in the Past and at Present

  • Chapter
  • First Online:
Teaching and Researching the Pronunciation of English

Part of the book series: Second Language Learning and Teaching ((SLLT))

  • 1468 Accesses

Abstract

This paper is an attempt to present the contribution of Polish practitioners and theoreticians to teaching English phonetics and pronunciation to Polish learners of English. In this analysis, which is far from being a critical review, we plan to examine books with a contrastive Polish–English phonetic component and/or aimed at a Polish reader. We take into consideration resources written over a period of nearly 90 years, from Benni (1924) to Porzuczek et al. (2013). Our analysis encompasses the most-favoured standards of English by Poles, i.e. Received Pronunciation and General American. Although all the examined resources share a unifying theme of English phonetics they differ in many respects, such as: the scope of discussion (a rudimentary introduction to, or a comprehensive course in, English pronunciation), the choice of model variety (Received Pronunciation, presented in most of the selected literature, or General American), objectives (a textbook, a practice book or both), the targeted audience (an average English learner/intermediate reader or a university student in an English Department), the language of instruction (English or Polish) as well as the accompanying materials (recordings on tapes, CDs or DVDs). Most of the above-mentioned textbooks include a selection of useful additional phonetic materials, e.g. Sobkowiak’s (1995) well-known list of words commonly mispronounced, Porzuczek et al.’s (2013) list of English vowels and diphthongs in different contexts; Sawała et al.’s (2009) list of loanwords, etc. We also take a closer, contrastive look at one selected feature, which is the TRAP vowel in a sample of six textbooks to examine how this issue has been tackled at different times, by different authors over the period of nine decades, and also to see whether the treatment of it was affected by any trend in EFL methodology. It is hoped that this analysis apart from reviewing the phonetic literature will also encourage some readers to familiarize themselves with pioneering or recent teaching resources that have been published in Poland.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Log in via an institution
Chapter
USD 29.95
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
eBook
USD 84.99
Price excludes VAT (USA)
  • Available as EPUB and PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
Hardcover Book
USD 109.99
Price excludes VAT (USA)
  • Durable hardcover edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Institutional subscriptions

Notes

  1. 1.

    A considerable effort has been made to present as many representative publications as possible, however, we realize that the list of the books under discussion, comprehensive as it is hoped, is not a complete one. Should the reader be familiar with any other material that could be added to this examination, please do not hesitate to contact the author. Although I am aware of the existence of some pronunciation-oriented books by Reszkiewicz (1962, 1963), Wolak (1963a, b, 1964, 1965, 1987), Sankowska (2006), I was unable to obtain them and include them in this analysis. Some valuable research publications, e.g. Biedrzycki’s (1995) dictionary including both British and American pronunciation, the same author’s (1978) focus on the phonology of English and Polish sonorants, Jassem’s (1951) work on intonation of conversational Southern English and his (1987) English phonology manual for university students or Waniek-Klimczak’s (2005) publication on temporal parameters should also be listed here, although they do not fall in the phonetic textbook category.

  2. 2.

    Biedrzycki’s (1995) pronunciation dictionary exemplifies both General American and British pronunciation.

  3. 3.

    No exact data on the dates of tape recording release accompanying, e.g. Bałutowa’s (1965) course are available to me. In the course by Janicki (1989) some reference is made to the recordings; however, I found no trace of a commercially-available recorded product.

References

  • Arabski, J. (1987). Wymowa amerykańska. Warszawa: Wiedza Powszechna.

    Google Scholar 

  • Ashby, M., & Przedlacka, J. (2013). Towards a history of teaching, learning and assessment in phonetics. In J. Przedlacka, J. Maidment, & M. Ashby (Eds.), Proceedings of the Phonetics Teaching and Learning Conference (pp. 11-14). London: Phonetics Teaching and Learning Conference Chandler House. http://www.ucl.ac.uk/psychlangsci/ptlc/proceedings_2013/proceedings_2013. Accessed 1 April 2014.

  • Bałutowa, B. (1990) [1965]. Wymowa angielska dla wszystkich. Warszawa: Wiedza Powszechna.

    Google Scholar 

  • Baran-Łucarz, M. (2006). Prosto w oczy – fonetyka jako Michałek na studiach filologicznych? In W. Sobkowiak, & E. Waniek-Klimczak (Eds.), Dydaktyka fonetyki języka obcego w Polsce, (pp. 7-17). Konin: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.

    Google Scholar 

  • Benni, T. (1924). Ortofonja agielska: Podręcznik wzorowej wymowy oraz słownik fonetyczny. Lwów-Warszawa: Książnica Polska.

    Google Scholar 

  • Biedrzycki, L. (1978). Fonologia angielskich i polskich rezonantów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

    Google Scholar 

  • Biedrzycki, L. (1995). A practical pronouncing dictionary of British and American English: Słownik wymowy brytyjskiej i amerykańskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

    Google Scholar 

  • Boniakowski, F. (1946). Krótki przegląd gramatyki oraz wymowy angielskiej. Chorzów: Spółdzielnia Uczniowska “Spójnia”.

    Google Scholar 

  • Bradford, B. (1988). Intonation in context: Intonation practice for upper-intermediate and advanced learners of English. Cambridge: Cambridge University Press.

    Google Scholar 

  • Brazil, D. (1994). Pronunciation for advanced learners of English. Cambridge: Cambridge University Press.

    Google Scholar 

  • Celce-Murcia, M., Brinton, B., Goodwin, J., & Griner, B. (2010). Teaching pronunciation: A coursebook and reference guide. Cambridge: Cambridge University Press.

    Google Scholar 

  • Dłutek, A. (2006). Rola elementu fonetycznego w nowym egzaminie maturalnym. In W. Sobkowiak, & E. Waniek-Klimczak (Eds.), Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku, Dydaktyka fonetyki języka obcego, Soczewka 25-27 kwietnia 2005 (pp. 321-331). Płock: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.

    Google Scholar 

  • Gabryś-Barker, D. (2011). Phonological issues in second language acquisition studies: Focus area and implications for FL instructional practices. In J. Arabski, & A. Wojtaszek (Eds.), The acquisition of L2 phonology (pp. 123-137). Bristol: Multilingual Matters.

    Google Scholar 

  • Gibińska, M., & Mańkowska, A. (1978). English pronunciation practice: Wymowa angielska w ćwiczeniach. Skrypty uczelniane, No. 291. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.

    Google Scholar 

  • Gibińska, M., & Mańkowska, A. (1980). English pronunciation practice: Wymowa angielska w ćwiczeniach, Part II, Skrypty uczelniane, No. 342. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.

    Google Scholar 

  • Gonet, W., Szpyra-Kozłowska, J., & Święciński, R. (2010). Clashes with ashes. In E. Waniek-Klimczak (Ed.), Issues in accents of English 2: Variability and norm (pp. 213-231). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.

    Google Scholar 

  • Henderson, A., & Jarosz, A. (2013). O wherefore art thou, communicative approach? English pronunciation in French and Polish school textbooks. Paper presented at 7 th International Conference on Native and Non-native Accents of English, University of Łódź́, 5-7 December 2013, Book of abstracts, 18-19. Łódź: University of Łódź́. http://filolog.uni.lodz.pl/accents/Abstracts-2013.pdf.

  • Janicki, K. (1989) [1977]. Elements of British and American English. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

    Google Scholar 

  • Jassem, W. (1951). Intonation of conversational English: educated Southern English. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.

    Google Scholar 

  • Jassem, W. (1964) [1954]. Fonetyka języka angielskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

    Google Scholar 

  • Jassem, W. (1987) [1983]. The phonology of modern English. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

    Google Scholar 

  • Jassem, W. (1993) [1971]. Podręcznik wymowy angielskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

    Google Scholar 

  • Jassem, W. (1995). Exercises in English pronunciation. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

    Google Scholar 

  • Jones, R. H. (1997). Beyond ‘listen and repeat’: pronunciation teaching materials and theories of Second Language Acquisition. System, 25(1), 103-112.

    Google Scholar 

  • Jones, R. H. & Evans, S. (1995). Teaching pronunciation through voice quality. ELT Journal, 49(3), 244-251.

    Google Scholar 

  • Krzeszowski, T. P. (1968). An outline of American English phonetics: Book 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

    Google Scholar 

  • Mańkowska, A., Nowacka, M., & Kłoczowska, M. (2009). “How much wood would a woodchuck chuck?”: English pronunciation practice book. Rzeszów: Konsorcjum Akademickie.

    Google Scholar 

  • Miatluk, A., Szymaniuk, D., & Turłaj, O. (2008). Contrastive phonetics of English and Polish: Phonetic interference. Białystok: Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie.

    Google Scholar 

  • Nowacka, M. (2008). Phonetic attainment in Polish university and college students of English: a study in the productive and receptive pronunciation skills. Unpublished Ph.D. dissertation. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.

    Google Scholar 

  • Nowacka, M., Cymbalista, P., & Kleparski, G. A. (2011). Sally meets Harry: Practical primer to English pronunciation and spelling. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

    Google Scholar 

  • Oxenden, C., & Latham-Koening, Ch. (2004). New English file elementary. Oxford: Oxford University Press.

    Google Scholar 

  • Pawlak, M. (2010). Teaching foreign language pronunciation: Issues in research focus and methodology. In E. Waniek-Klimczak (Ed.), Issues in accents of English 2: Variability and norm (pp. 169-183). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.

    Google Scholar 

  • Pennington, M. C. (1996). Phonology in English language teaching: An international approach. London: Longman.

    Google Scholar 

  • Pennington, M. C. (1989). Teaching pronunciation from the top down. RELC Journal, 20(1), 20-38.

    Google Scholar 

  • Pennington, M. C. & Richards, J. C. (1986). Pronunciation revisited. TESOL Quarterly, 20(2), 207-225.

    Google Scholar 

  • Porzuczek, A., Rojczyk, A., & Arabski, J. (2013). Praktyczny kurs wymowy angielskiej dla Polaków. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

    Google Scholar 

  • Puchta, H., & Stranks, J. (2004). English in mind 1. Cambridge: Cambridge University Press.

    Google Scholar 

  • Reszkiewicz, A. (1962). Correct your English I: artykulacja głosek angielskich wraz z ćwiczeniami. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

    Google Scholar 

  • Reszkiewicz, A. (1965). Correct your English II: akcent, rytm i intonacja zdania angielskiego. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

    Google Scholar 

  • Reszkiewicz, A. (1963). Correct your English III: Zbiór ćwiczeń wymowy głosek angielskich. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

    Google Scholar 

  • Reszkiewicz, A. (1984) [1981]. Correct your English pronunciation. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

    Google Scholar 

  • Sankowska, J. (2006). Make progress in pronunciation. Gdynia: Wydawnictwo Smartway.

    Google Scholar 

  • Sawała, K., Szczegóła, T. & Weckwerth, J. (2009). Say it right: Multimedialny kurs wymowy angielskiej. Swarzędz: Oficyna Wydawnicza Atena Krzysztof Sawała i SuperMemo World sp. z o.o.

    Google Scholar 

  • Shockey, L. (2003). Sound patterns of spoken English. Oxford: Blackwell.

    Google Scholar 

  • Shockey, L. (2006). Teaching casual speech processes. In W. Sobkowiak, & E. Waniek-Klimczak (Eds.), Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku, Dydaktyka fonetyki języka obcego, Soczewka 25-27 kwietnia 2005 (pp. 155-165). Płock: Wydawnicwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.

    Google Scholar 

  • Shockey, L. (2008). Poles apart: Polish students of English excel in casual speech perception. In E.Waniek-Klimczak (Ed.), Issues in accents of English (pp. 33-43). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.

    Google Scholar 

  • Shockey, L. (2011). Understanding L2 and the perspicacious Pole. In J. Arabski, & A. Wojtaszek (Eds.), The acquisition of L2 phonology (pp. 27-36). Bristol: Multilingual Matters.

    Google Scholar 

  • Sobkowiak, W. (1996). English phonetics for Poles. Poznań: Bene Nati.

    Google Scholar 

  • Sobkowiak, W. (2000). Fonetyka angielska w pigułce 2.0. Konin: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zawodowej. http://wa.amu.edu.pl/wa/files/ifa/pigulka/spis_tresci.htm. Accessed 14 April 2014.

  • Sobkowiak, W. (2002). Materiały ulotne jako źrodło metakompetencji fonetycznej (Raising phonetic awareness through trivia). In W. Sobkowiak, & E. Waniek-Klimczak (Eds.), Zeszyt Naukowy Instytutu Neofilologii Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku Vol. 5, Dydaktyka Fonetyki Języka Obcego (pp. 151-166). Płock: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.

    Google Scholar 

  • Sobkowiak, W. (2012). This is Tom = /Zyzys’Tom/ Pronunciation in beginners’ EFL textbooks then and now. Research in Language 10(1), 111-122. doi 10.2478/v10015-011-0028-7.

  • SOFRES. (2010). Textbooks 2010: Paper & digital uses in lower secondary schools (TNS Sofres/Savoir Livre survey). http://www.sne.fr/img/file/pdf/SNE/Groupes/SOFRES-Digitools-Eng.ppt. Accessed 14 April 2014.

  • Szpyra-Kozłowska, J. (2003). Miejsce i rola fonetyki w międzynarodowych egzaminach Cambridge, TOEFL i TSE. In W. Sobkowiak, & E. Waniek-Klimczak (Eds.), Dydaktyka Fonetyki Języka Obcego, Zeszyt Naukowy Instytutu Neofilologii Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku Vol. 5 (pp. 81-191). Płock: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.

    Google Scholar 

  • Szpyra-Kozłowska, J. (2008). English pronunciation pedagogy in Poland – Achievements, failures, and future prospects,. In E. Waniek-Klimczak (ed.), Issues in accents of English (pp. 212-234). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.

    Google Scholar 

  • Szpyra-Kozłowska, J., Nowacka, M., Bąk, L., Chaber, I., & Święciński, R. (2003a). Priorytety w nauczaniu fonetyki języka angielskiego. In W. Sobkowiak, & E. Waniek-Klimczak (Eds.), Dydaktyka Fonetyki Języka Obcego, Zeszyt Naukowy Instytutu Neofilologii Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku Vol. 5 (pp. 211-223). Płock: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.

    Google Scholar 

  • Szpyra-Kozłowska, J., Bąk, L., Chaber, I., Frankiewicz, J., Gonet, W., Nowacka, M., Pietroń, G., & Święciński, R. (2003b). Komponent fonetyczny w podręcznikach przygotowujących do egzaminów Cambridge (FCE, CAE, CPE). In W. Sobkowiak, & E. Waniek-Klimczak (Eds.), Zeszyt Naukowy Instytutu Neofilologii Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie No. 2 (pp. 137-144). Konin: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.

    Google Scholar 

  • Szpyra-Kozłowska, J., & Sobkowiak, W. (2011) [1995]. Workbook in English phonetics: for Polish students of English. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

    Google Scholar 

  • Szymańska-Czaplak, E. (2006). Nauczanie fonetyki w szkole na poziomie elementarnym – analiza wybranych podręczników do nauki języka angielskiego. In W. Sobkowiak, & E. Waniek-Klimczak (Eds.), Dydaktyka fonetyki języka obcego w Polsce (pp. 231-238). Konin: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.

    Google Scholar 

  • Święciński, R. (2004). Articulatory settings in Polish and its implications for teaching English pronunciation to Poles. In W. Sobkowiak, & E. Waniek-Klimczak (Eds.), Dydaktyka fonetyki języka obcego w Polsce, Zeszyt Naukowy instytutu Neofilologii (3) (pp. 141-150). Konin: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.

    Google Scholar 

  • Święciński, R. (2006). Teaching English articulatory settings features to Polish students of English – a study of phonation. In W. Sobkowiak, & E. Waniek-Klimczak (Eds.), Dydaktyka fonetyki języka obcego w Polsce (pp. 203-215). Konin: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.

    Google Scholar 

  • Święciński, R. (2013). An EMA study of articulatory settings in Polish speakers of English. In E. Waniek-Klimczak, & L. Shockey (Eds.), Teaching and researching English accents in native and non-native speakers (pp. 73-84). Berlin: Springer.

    Google Scholar 

  • Waniek-Klimczak, E. (2005). Temporal parameters in second language speech: An applied linguistic phonetics approach. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

    Google Scholar 

  • Warwick ELT archive. (2014). http://www2.warwick.ac.uk/fac/soc/al/research/col lect/elt_archive/. Accessed 14 April 2014.

  • Wełna, J. (1982). English spelling and pronunciation. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

    Google Scholar 

  • Wolak, R. (1963a). Wymowa języka angielskiego w ćwiczeniach: Cz. 1, Dźwięki i akcent. Kraków: Wydawnictwo AGH.

    Google Scholar 

  • Wolak, R. (1963b). Wymowa języka angielskiego w ćwiczeniach: Cz. 2, Rytm i intonacja. Kraków: Wydawnictwo AGH.

    Google Scholar 

  • Wolak, R. (1964). Wymowa języka angielskiego w ćwiczeniach: Cz. 3, Akcent wyrazowy. Kraków: Wydawnictwo AGH.

    Google Scholar 

  • Wolak, R. (1965). Wymowa języka angielskiego w ćwiczeniach: Cz. 4, Rytm i intonacja zdania. Kraków: Wydawnictwo AGH.

    Google Scholar 

  • Wolak, R. (1987) [1965]. Wymowa języka angielskiego w ćwiczeniach: Cz. 1. Samogłoski; Cz. 2. Spółgłoski. Kraków: Wydawnictwo AGH.

    Google Scholar 

  • Wolak, R. (1992) [1978]. Word stress in English: Systematization of structures with practical drills. Kraków: Akademia Górniczo-Hutnicza, SJO.

    Google Scholar 

  • Wrembel, M. (2004). Beyond ‘listen and repeat’ – an overview of English pronunciation teaching materials. In W. Sobkowiak, & E. Waniek-Klimczak (Eds.), Dydaktyka fonetyki języka obcego w Polsce, Zeszyt Naukowy instytutu Neofilologii (3) (pp. 163-180). Konin: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.

    Google Scholar 

  • Wrembel, M. (2008). An overview of English pronunciation teaching materials. Patterns of Change: Model Accents, Goals and Priorities. In K. Dziubalska-Kołaczyk, & J. Przedlacka (Eds.), English pronunciation models: a changing scene (pp. 421-437). Bern: Peter Lang.

    Google Scholar 

Download references

Acknowledgments

I would like to thank Professor Sobkowiak for the inspiration to write this article, which stemmed from the reading of his English phonetics for Poles textbook, in particular from the issues he deals with in the preface and bibliography sections, and also from his numerous stimulating conference presentations which I have been fortunate enough to attend.

Author information

Authors and Affiliations

  1. University of Rzeszów, Rzeszów, Poland

    Marta Nowacka

Authors
  1. Marta Nowacka
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Marta Nowacka .

Editor information

Editors and Affiliations

  1. Institute of English Studies, University of Łódź, Łódź, Lódzkie, Poland

    Ewa Waniek-Klimczak

  2. Department of English Studies, Adam Mickiewicz University, Kalisz, Wielkopolskie, Poland

    Mirosław Pawlak

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2015 Springer International Publishing Switzerland

About this chapter

Cite this chapter

Nowacka, M. (2015). English Phonetic and Pronunciation Resources for Polish Learners in the Past and at Present. In: Waniek-Klimczak, E., Pawlak, M. (eds) Teaching and Researching the Pronunciation of English. Second Language Learning and Teaching. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-11092-9_5

Download citation

Publish with us

Policies and ethics

Search

Navigation