From English into Polish, from Polish into English: On Errors in Students’ Literary Translations

Abstract

The present chapter focuses on the analysis of students’ translations of literary texts (novels and short stories) from the point of view of the errors that they contain. The analysis is based on the collection of literary translations done by students of translation programmes at the University of Silesia. The first part of the article is devoted to a brief description of literary translation classes. The errors are then divided into two main classes: translation and linguistic ones (as described by Pym 1992; Kussmaul 1995; Kozłowska 2001). Both types are discussed at some length and plentiful examples, taken from students’ translations, are provided. Moreover, the errors are also described from the point of view of their frequency in students’ work. The second part of the article focuses on presenting short exercises, mostly connected with subtle differences between English and Polish in the area of lexis, which can safely be used during translation classes, e.g. as warm-up activities. It is hoped that exercises of this type will make students (more) aware of distinctions between English and Polish, and, consequently, the overall quality of their translations will be improved.

Appendix

This appendix contains all the texts analyzed in the chapter.

Text 1: From T. Goodkind’s Wizard First Rule

It was an odd-looking vine. Dusky variegated leaves hunkered against a stem that wound in a stranglehold around the smooth trunk of a balsam fir. Sap drooled down the wounded bark, and dry limbs slumped, making it look as if the tree were trying to voice a moan into the cool, damp morning air. Pods stuck out from the vine here and there along its length, almost seeming to look warily about for witnesses.

It was the smell that first had caught his attention, a smell like the decomposition of something that had been wholly unsavoury even in life. Richard combed his fingers through his thick hair as his mind lifted out of the fog of despair, coming into focus upon seeing the vine. He scanned for others, but saw none. Everything else looked normal. The maples of the upper Ven Forest were already tinged with crimson, proudly showing off their new mantle in the light breeze. With nights getting colder, it wouldn’t be long before their cousins down in the Hartland Woods joined them. The oaks, being the last to surrender to the season, still stoically wore their dark green coats.

Text 2: From H. Ellison’s Paladin of the Lost Hour

This was an old man. Not an incredibly old man; obsolete, spavined; not as worn as the sway-backed stone steps ascending the Pyramid of the Sun to an ancient temple; not yet a relic. But even so, a very old man, this old man perched on an antique shooting stick, its handles open to form a seat, its spike thrust at an angle into the soft ground and trimmed grass of the cemetery. Gray, thin rain misted down at almost the same angle as that at which the spike pierced the ground. The winter-barren trees lay flat and black against an aluminium sky, unmoving in the chill wind. An old man sitting at the foot of a grave mound whose headstone had tilted slightly when the earth had settled; sitting in the rain and speaking to someone below.

“They tore it down, Minna”.

“I tell you, they must have bought off a councilman”.

“Came in with bulldozers at six o’clock in the morning, and you know that’s not legal. There’s a Municipal Code. Supposed to hold off till at least seven on weekdays, eight on the weekend; but there they were at six, even before six, barely light for godsakes. Thought they’d sneak in and do it before the neighborhood got wind of it and call the landmarks committee. Sneaks: they come on holidays, can you imagine”!

Text 3: From A. Sapkowski’s Krew elfów

Bard skończył śpiewać. Pochyliwszy lekko głowę, powtórzył na lutni motyw przewodni ballady, delikatnie, cicho, o ton wyżej od akompaniującego mu ucznia.

Nikt się nie odezwał. Oprócz cichnącej muzyki słychać było wyłącznie szum liści i skrzyp konarów olbrzymiego dębu. A potem nagle przeciągle zabeczała koza, uwiązana na postronku do któregoś z otaczających prastare drzewo wozów. Wówczas, jak gdyby na sygnał, jeden ze zgromadzonych w wielkie półkole słuchaczy wstał. Odrzuciwszy na ramię kobaltowo niebieski, szamerowany złotem płaszcz skłonił się sztywno i dystyngowanie.

Dzięki ci, mistrzu Jaskrze—powiedział dźwięcznie, choć niegłośno.—Niechaj to ja, Radcliffe z Oxenfurtu, Mistrz Arkanów Magicznych, niechybnie jako wyraziciel opinii wszystkich tu obecnych, wypowiem słowa podziękowania i uznania dla twej wielkiej sztuki i twego talentu.

Czarodziej powiódł wzrokiem po zebranych, których było dobrze powyżej setki, usadowionych u stóp dębu w ciasnym półkolu, stojących, siedzących na wozach. Słuchacze kiwali głowami, szeptali. Kilka osób zaczęło klaskać, kilka innych pozdrowiło śpiewaka uniesionymi dłońmi.

Text 4: From A. Sapkowski’s Ostatnie życzenie

Karczmarz uniósł głowę znad beczki kiszonych ogórków i zmierzył gościa wzrokiem. Obcy, ciągle w płaszczu, stał przed szynkwasem sztywno, nieruchomo, milczał.

• Co podać?

• Piwa—rzekł nieznajomy. Głos miał nieprzyjemny.

Karczmarz wytarł ręce o płócienny fartuch i napełnił gliniany kufel. Kufel był wyszczerbiony.

Nieznajomy nie był stary, ale włosy miał prawie zupełnie białe. Pod płaszczem nosił wytarty skórzany kubrak, sznurowany pod szyją i na ramionach. Kiedy ściągnął swój płaszcz, wszyscy zauważyli, że na pasie za plecami miał miecz. Nie było w tym nic dziwnego, w Wyzimie prawie wszyscy chodzili z bronią, ale nikt nie nosił miecza na plecach niby łuku czy kołczana.

Nieznajomy nie usiadł za stołem, pomiędzy nielicznymi gośćmi, stał dalej przy szynkwasie, godząc w karczmarza przenikliwymi oczami. Pociągnął z kufla.

• Izby na nocleg szukam.

• Nie ma—burknął karczmarz, patrząc na buty gościa, zakurzone i brudne.

• W Starym Narakorcie pytajcie.

• Tu bym wolał.

• Nie ma—karczmarz rozpoznał wreszcie akcent nieznajomego. To był Riv.

• Zapłacę—rzekł obcy cicho, jak gdyby niepewnie.