Abstract
This chapter focuses on arguments in the parliamentary discussions about the Dutch school acts on primary education in the long nineteenth century. The Dutch case is of particular interest, not the least since it sheds light on the challenges of educational policy in a state divided by religious convictions between Protestantism and Roman Catholicism and between orthodox and enlightened Protestantism. We address the questions of how and why a number of school acts were issued from 1801 until 1920 and how their content and intentions changed over time. We will also address the question of why, notwithstanding their fundamental differences of opinion, all parties regarded mass schooling as necessary for nation-building. For all parties were “believers in the nation” even though they had different beliefs and interests in the nation and education for citizenship.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
References
Blom, Hans C.H. “Pillarisation in Perspective.” West European Politics 23, no. 3 (2000): 153–64.
Blom, S. “Education.” In 1650–2000. Accounting for the Past, edited by Douwe Fokkema and Frans Grijzenhout, 197–227. Assen: Royal Van Gorcum, 2004.
Boekholt, Pieter Th.F.M. Het ongeregelde verleden. Over eenheid en verscheidenheid van het Nederlandse onderwijs. Assen: Van Gorcum, 1998.
Boekholt, Pieter Th.F.M., and E.P. de Booy. Geschiedenis van de school in Nederland vanaf de middeleeuwen tot aan de huidige tijd. Assen: Van Gorcum, 1987.
Braster, Sjaak. “Het openbaar onderwijs als kameleon. Over christelijke en maatschappelijke deugden en het nationale onderwijsbeleid in Nederland, 1801–1920.” In Tot burgerschap en deugd. Volksopvoeding in de negentiende eeuw, edited by Nelleke Bakker, Rudolf Dekker, and Angélique Janssens, 123–37. Hilversum: Verloren, 2006.
Braster, Sjaak. Passie en pragmatisme: de onderwijsinspectie en de opkomst en ondergang van het klassikaal onderwijs. Utrecht: Inspectie van het onderwijs, 2011.
Bruin, André A. de. Het ontstaan van de schoolstrijd. Onderzoek naar de wortels van de schoolstrijd in de Noordelijke Nederlanden gedurende de eerste helft van de 19eeeuw. Den Haag: Nederlands Historisch Genootschap, 1985.
Dagnino, Roberto. “A Dutch Traditionalism? J.G. le Sage ten Broek and the Reception of the Maistre, de Bonald, and Lamennais in the Netherlands, 1816–1834.” In Believers in the Nation: European Religious Minorities in the Age of Nationalism (1815–1914), edited by Roberto Dagnino and Alessandro Grazi, 53–75. Leuven: Peeters Publishers, 2017.
Dagnino, Roberto, and Alessandro Grazi. Believers in the Nation: European Religious Minorities in the Age of Nationalism (1815–1914). Leuven: Peeters Publishers, 2017.
Dasberg, Lea, and J.W.G. Jansing. “Het socio-culturele leven in Nederland 1844–1875, onderwijs.” AGN 12 (1977): 210–31.
Dasberg, Lea, and J.W.G. Jansing. “Het socio-culturele leven in Nederland 1875–1895/1895–1914, Onderwijs.” AGN 13 (1978): 129–44, 361–72.
Dasberg, Lea, and J.W.G. Jansing. Meer kennis meer kans. Het Nederlandse onderwijs 1834–1914. Haarlem: Fibula van Dishoeck, 1978.
Dekker, Jeroen J.H. Het verlangen naar opvoeden. Over de groei van de pedagogische ruimte in Nederland sinds de Gouden Eeuw tot omstreeks 1900. Amsterdam: Bert Bakker, 2006.
Dekker, Jeroen J.H. “From Imaginations to Realities: The Transformation of Enlightenment Pedagogical Illusions of the Dutch Republic into Late 19th-Century Realities of the Dutch Monarchy.” In Schooling and the Making of Citizens in the Long Nineteenth Century, edited by Daniel Tröhler, Thomas Popkewitz, and David Labaree, 50–69. New York: Routledge, 2011.
Dekker, Jeroen J.H. “Philanthropie et rééducation, XVIIIe-XIXe siècles: Le modèle néerlandais.” In Philanthropies et politiques sociales en Europe (XVIIIe-XXesiècles), edited by Colette Bec, Catherine Duprat, Jean-Noël Luc, and Jacques-Guy Petit, 45–61. Paris: Anthropos-Economica, 1994.
Dekker, Jeroen J.H. The Will to Change the Child: Re-education Homes for Children at Risk in Nineteenth Century Western Europe. Frankfurt am Main: Peter Lang, 2001.
Dodde, Nan. L. ‘Een speurtocht naar samenhang.’ Het rijksschooltoezicht van 1801 tot 2001. Den Haag: Inspectie van het Onderwijs, 2001.
Essen, Mineke van. Kwekeling tussen akte en ideaal. De opleiding tot onderwijzer(es) vanaf 1800. Amsterdam: SUN, 2006.
Exalto, John. Van wie is het kind? Twee eeuwen onderwijsvrijheid in Nederland. Amsterdam: Balans, 2017.
Frijhoff, Willem. “Van onderwijs naar opvoedend onderwijs. Ontwikkelingen van opvoeding en onderwijs in Noord-Nederland in de achttiende eeuw.” In Onderwijs en opvoeding in de achttiende eeuw. Verslag van het symposium, Doesburg 1982, 3–39. Amsterdam: APA, 1983.
Frijhoff, Willem. “La réforme de l’enseignement secondaire dans les départements hollandais.” In Napoléon et les lycées. Enseignement et société en Europe au début du XIXesiècle, edited by Jacques-Olivier Boudon, 165–93. Paris: Nouveau Monde Éditions, 2004.
Gouw, Jan ter. Beknopt historisch overzicht van onze nationale schoolwetgeving. Amsterdam: C.L. Brinkman, 1862.
Haan, Ido de. “Het onderwijs in de Grondwet. Van staatszorg tot vrijheidsrecht.” In De eeuw van de grondwet. Grondwet en politiek in Nederland 1789–1917, edited by N.C.F. van Sas and H. te Velde, 182–217. Deventer: Kluwer, 1998.
Haan, Ido de. “Van staatszorg tot vrijheidsrecht. De schoolstrijd in de Nederlandse politiek en samenleving.” In Tot burgerschap en deugd. Volksopvoeding in de negentiende eeuw, edited by Nelleke Bakker, Rudolf Dekker, and Angélique Janssens, 81–103. Hilversum: Verloren, 2006.
Hulshof, Hans, Erik Kwakernaak, and Frans Wilhelm. Geschiedenis van het talenonderwijs in Nederland. Groningen: Uitgeverij Passage, 2015.
Jans, Jasper. “The Politics of History Education. Teaching National Belonging in the Netherlands, 1830–1880.” In Believers in the Nation: European Religious Minorities in the Age of Nationalism (1815–1914), edited by Roberto Dagnino and Alessandro Grazi, 97–115. Leuven: Peeters Publishers, 2017.
Kloek, Joost, Wijnandt Mijnhardt, and Eveline Koolhaas. 1800: Blauwdrukken voor een samenleving. Den Haag: Sdu Uitgevers, 2001.
Knippenberg, Hans. Deelname aan het lager onderwijs in Nederland gedurende de negentiende eeuw. Amsterdam: Instituut voor Sociale Geografie Universiteit van Amsterdam, 1986.
Knippenberg, Hans, and Ben de Pater. De eenwording van Nederland. Nijmegen: Sun, 1988.
Kox, Ton. Kweekplaats van katholieke deugd. De onderwijsstrategie van de Congregatie van de Fraters van Tilburg tussen 1844 en 1916. Tilburg: Stichting Zuidelijk Historisch Contact, 2014.
Kruithof, Bernard. “‘Toegankelijk voor alle kinderen’. De grondwet van 1848 en het lager onderwijs.” In Om de toekomst van het protestantse Nederland, edited by G.J. Schutte and J. Vree, 152–72. Zoetermeer: Boekencentrum, 1998.
Langedijk, Dirk. Bibliographie van den schoolstrijd 1795–1920. Den Haag: Dr. Abraham Kuyper Stichting, 1931.
Lenders, Jan. De burger en de volksschool. Culturele en mentale achtergronden van een onderwijshervorming, Nederland 1780–1850. Nijmegen: SUN, 1988.
Lenders, Jan. “Van kind tot burger. Lager onderwijs en de vorming tot burgerschap in de negentiende eeuw.” In Tot burgerschap en deugd. Volksopvoeding in de negentiende eeuw, edited by Nelleke Bakker, Rudolf Dekker, and Angélique Janssens. Hilversum: Verloren, 2006.
Lijphardt, Arend. The Politics of Accommodation: Pluralism and Democracy in the Netherlands. Berkeley: University of California Press, 1968.
Los, Willeke. Opvoeding tot mens en burger. Pedagogiek als Cultuurkritiek in Nederland in de 18eeeuw. Hilversum: Verloren, 2005.
Mentink, Dick. “‘Vergeten’ onderwijsrecht. Over overheidszorg en de relatie tussen school en opvoeding.” In Tweehonderd jaar onderwijs en de zorg van de Staat, edited by P. Boekholt, H. van Crombrugge, N.L. Dodde, and J. Tyssens, 75–86. Assen: Koninklijke Van Gorcum, 2002.
Proceedings of the Lower House (PLH) [Handelingen van de Tweede Kamer], forming part of the Proceedings of both houses of Parliament [Handelingen van de Eerste en Tweede Kamer van de Staten-Generaal].
Raedts, Peter. “A Prudent Search for Equality. The First Emancipation of Catholics in England and the Netherlands.” In Believers in the Nation: European Religious Minorities in the Age of Nationalism (1815–1914), edited by Roberto Dagnino and Alessandro Grazi, 1–17. Leuven: Peeters Publishers, 2017.
Righart, Hans. De katholieke zuil in Europa. Het ontstaan van de verzuiling onder katholieken in Oostenrijk, Zwitserland, België en Nederland. Amsterdam: Boom, 1986.
Roosenboom, Henk Th.M. De dorpsschool in de Meijerij van’s-Hertogenbosch van 1648 tot 1795. Tilburg: Zuidelijk Historisch Contact, 1997.
Sas, Niek C.F. van. De metamorfose van Nederland. Van oude orde naar moderniteit, 1750–1900. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2004.
Toes, Richard. De toets der kritiek. Het reformatorisch voortgezet onderwijs en de onderwijsvernieuwingen (1970–2005). Apeldoorn: Labarum Academic, 2015.
Tröhler, Daniel. “Curriculum History or the Educational Construction of Europe in the Long Nineteenth Century.” European Educational Research Journal 15, no. 3 (2016): 279–97.
Tröhler, Daniel, Thomas Popkewitz, and David Labaree eds. Schooling and the Making of Citizens in the Long Nineteenth Century: Comparative Visions. New York: Routledge, 2011.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2019 The Author(s)
About this chapter
Cite this chapter
Dekker, J.J.H., Amsing, H.T.A., Wichgers, I.J.M. (2019). Education in a Nation Divided: The Contribution of School Acts to the Development of Dutch Mass Schooling in the Long Nineteenth Century. In: Westberg, J., Boser, L., Brühwiler, I. (eds) School Acts and the Rise of Mass Schooling. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-13570-6_5
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-13570-6_5
Published:
Publisher Name: Palgrave Macmillan, Cham
Print ISBN: 978-3-030-13569-0
Online ISBN: 978-3-030-13570-6
eBook Packages: EducationEducation (R0)