Abstract
Following the fall of Polish communism, nationalists of the right called for the screening (lustracja) of those allegedly revealed by security archives to have ‘collaborated’ with the previous regime.2 But liberals of the centre replied that the use of archives in contemporary political struggles ‘lacked dignity’ and recalled Max Weber’s admonition that ‘every new document that comes to light after decades revives undignified lamentations, hatred and scorn, instead of allowing the conflict to be buried, at least morally’.3 Political questions about past guilt, ‘if such guilt exists at all’, could never be resolved by current politics.4 Poland’s first post-communist Prime Minister Mazowiecki agreed. His inaugural address to parliament — anticipating Mandela’s notion of building a future on ‘truth and reconciliation’ — announced that his government was ‘marking off the past with a thick line’.5
The emperors of today have understood one simple truth: whatever does not exist on paper does not exist at all.1
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Notes
Czesław Miłosz, The Captive Mind (London, 1953), p. 224
In J. Snopkiewicz (ed.), Teczki, czyli widma bezpieki. ‘Czarny scenariusz’ czerwcowego przewrotu (Warsaw, 1992)
B. Łagowski, ‘Adresowane do prawicy’, Tygodnik Powszechny, 24 March 1996,
citing from Max Weber, ‘Politics as a Vocation’ (1919).
See A. Walicki, ‘Transitional Justice and the Political Struggles of Post-Communist Poland’, in A.J. McAdams (ed.), Transitional Justice and the Rule of Law in the New Democracies (Notre Dame, IN, and London, 1997), pp. 185–237
‘Introduction’ to T. Torańska, Oni: Stalin’s Polish Puppets (London, 1987), p. 9.
M.K. Dziewanowski, The Communist Party of Poland: An Outline of History (Cambridge, MA, 1959), pp. viii–ix.
K. Kersten, Narodziny systemu władzy. Polska 1943–1948 (Warsaw, 1984), p. 10;
translated as The Establishment of Communist Rule in Poland, 1943–1948 (Berkeley, CA, 1991), p. xxviii.
Włodzimierz Brus, ‘Stalinism and the ‘People’s Democracies’, in Robert C. Tucker (ed.), Stalinism: Essays in Historical Interpretation (New York, 1977), pp. 239–56.
Echoing a British wartime slogan ‘Is your journey really necessary?’: Alec Nove, Economic Rationality and Soviet Politics or Was Stalin Really Necessary? (New York, 1964).
Robert C. Tucker, The Soviet Political Mind: Stalinism and Post-Stalin Change revised edition (London, 1972), p. 5.
Described in A. Kemp-Welch (ed.), The Ideas of Nikolai Bukharin (Oxford, 1992), pp. 178–95.
See R.W. Davies, The Industrialization of Soviet Russia, Vol. 4: Crisis and Progress, 1931–1933 (London, 1996).
K. Kersten’s preface to Robert Kupiecki, ‘Natchnienie milionów’: kult Józefa Stalina w Polsce, 1945–1956 (Warsaw, 1993).
J.T. Gross, Polish Society Under German Occupation: The Generalgouvernement, 1939–1944 (Princeton NJ, 1979), p. xi.
K. Wyka, Życie na niby: pamiętnik po klęsce (Warsaw, 1959), and
excerpted in ‘The Excluded Economy’ (1945) in J. Wedel, The Unplanned Society (New York, 1992), pp. 23–61.
Gabor T. Rittersporn, ‘The Omnipresent Conspiracy: On Soviet Imagery of Politics and Social Relations in the 1930’s’, in J. Arch Getty and Roberta T. Manning (eds), Stalinist Terror: New Perspectives (Cambridge, 1993), pp. 99–115.
Roy A. Medvedev, K sudu istorii. Genezis i posledstviya stalinizma, 2nd edn (New York, 1974), pp. 551–653.
H. Świda-Ziemba, ‘Stalinizm i społeczeństwo polskie’, in Jacek Kurczewski (ed.), Stalinizm (Warsaw, 1989), pp. 15–95.
Also her interview with K. Madón-Mitzner, ‘Wróg Stalinizmu. Notatki z życia systemu’, Karta, 1991 (3), pp. 3–45.
Anthony Polonsky and B. Drukier (eds) The Beginnings of Communist Rule in Poland (London, 1980), pp. 299–304.
Ibid, p. 109. For more recent research see M. Nadolski, Komuniści wobec chtopów w Polsce, 1941–1956. Mity i rzeczywistość (Warsaw, 1993);
A. Dobieszewski, Kolektywizacja wsi w Polsce, 1945–1956 (Warsaw, 1993).
A. Dudek, Państwo i Kościół w Polsce, 1945–1970 (Cracow, 1995).
Sheila Fitzpatrick describes the Soviet experience in Education and Social Mobility in the USSR, 1921–1934 (Cambridge, 1979) and
in ‘Ascribing Class: The Construction of Social Identity in Soviet Russia’, Journal of Modern History, December 1993, pp. 745–70.
J.V. Stalin, Sochineniya XI (Moscow, 1949), pp. 70–74 (Speech to the Eighth Congress of Komsomol, 16 May 1928).
Lenin’s ‘On Co-operation’ (1922) is discussed in Moshe Lewin, Lenin’s Last Struggle (London, 1975), pp. 113–14.
The best Russian source is S.S. Sheshukov, Neistovye revniteli. Iz istorü literaturnoi bor’by 20-kh godov (Moscow, 1970).
See also the pioneering study by E.J. Brown, The Proletarian Episode in Russian Literature, 1928–1932 (New York, 1953).
Discussed in A. Kemp-Welch, Stalin and the Literary Intelligentsia, 1928–39 (London, 1994), pp. 68–113.
Leaders included Zofia Nałkowska, Mieczysław Jastrun, Jan Kott and Stefan Żółkiewski: see Z. Żabicki, ‘Kuźnica’ i jej program literacki (Cracow, 1966).
Kuźnica, 1945 (1); also S. Pollak, ‘Problemy inteligencji w ZSRR i u nas’, Kuźnica 1945 (40).
J. Kott, ‘Gorzkie obrachunki’, Kuźnica 1947 (31/32), 7 August.
W. Sokorski, ‘Zagadnienie walki o nową kulturę’, Odrodzenie, 1947 (32), 10 August.
The slogan first appears in L. Kruczkowski, ‘Głos w dyskusji’, Nowe Drogi, 1947 (1):
see J. Kądzielski, O problemie modelu rewolucji kulturalnej (Łódź, 1964).
For the previous policy see A. Krawczyk, Pierwsza próba indoktrynacji. Działalność Ministerstwa Informacji i Propagandy w latach 1944–1947 (Warsaw, 1994).
On the equivalent stage in Soviet history, see Sheila Fitzpatrick (ed.), Cultural Revolution in Russia, 1928–1931 (Bloomington, IN, 1978).
Cited in A. Korzon, Polsko-radzieckie kontakty kulturalne w latach 1944–1980 (Wroclaw, 1982), p. 39.
AAN 295/XVIII/43. For the Polish Writers’ Union see B. Fijałkowska, Polityka i twórcy (1948–1959) (Warsaw, 1985), and
K. Woźniakowski, Działalność Związku Literatów Polskich w latach 1944–1959 (Cracow, 1988).
Bolesław Bierut, O upowszechnienie kultury (Warsaw, 1948), pp. 20–21.
‘Inteligencja’ in W. Sienkiewicz, Mały słownik historii Polski (Warsaw, 1991).
See also the essay by H. Palska, Nowa Inteligencja w Polsce Ludowej. Świat przedstawień i elementy rzeczywistośći (Warsaw, 1994).
Maria Hirszowicz, The Bureaucratic Leviathan: A Study in the Sociology of Communism (Oxford, 1980), p. 182.
For its origin see D. Nałęz (compiler), Głóny urząd kontroli prasy, 1945–1956 (Warsaw, 1994).
P. Hubner, Polityka naukowa w Polsce w latach, 1944–1953. Geneza systemu, 2 vols (849 pages) (Wroclaw, 1992).
S. Ossowski, ‘Teoretyczne zadania marksizmu. Szkic programu’, Myśl Współczesna, 1948 (1), pp. 3–18 (marked by the editors ‘for discussion’).
S. Ossowski, ‘Doktryna marksistowska na tle dzisiejszej epoki’, Myśl Współczesna 1947 (12), pp. 501–13.
J. Hochfeld, ‘O znaczeniu marksizmu’, Myśl Współczesna, 1948 (4), and
A. Schaff, ‘Marksizm i rozwój nauki’, Myśl Współczesna, 1948 (6–7).
Ossowski replied in ‘Na szlakach marksizmu’, Myśl Współczesna, 1948 (8–9), pp. 19–34.
Z.A. Jordan, Philosophy and Ideology: The Development of Philosophy and Marxism-Leninism in Poland since the Second World War (Dordrecht, 1963), p. 158.
‘Od Redakcji’, Myśl Filozoficzna, 1950 (1), pp. 7–15; see F. Znaniecki, The Social Role of the Man of Knowledge (New York, 1940).
This formally established the Polish Academy of Sciences: see P. Hubner, I Kongres Nauki Polskiej jako forma realizacji założeń polityki naukowej państwa ludowego (Warsaw, 1983).
Z. Kormanowa, with N. Assorodobraj, A. Gieysztor and T. Manteuffel, ‘Referat Podsekcji Historii, Sekcji Nauk Społecznych i Humanistycznych, Kongresu Nauki Polskiej’, Kwartalnik Historyczny, 1951 (3/4), pp. 253–326.
For further adulation see H. Lewicka, ‘Językoznawstwo na nowym etapie’,. Myśl Współczesna 1950 (11–12);
C. Bobińska, ‘O przełom w nauce historycznej’, Nowa Kultura 1950 (2);
‘Stalin a pewne zagadnienia metodologii historii’, Przegląd Historyczny, Vol. 40 (1950).
R. Kupiecki, ‘Natchnienie milionów’: kult Józefa Stalina w Polsce, 1945–1956 (Warsaw, 1993), pp. 238–50.
A pioneering volume is D. Jarosz and M. Pasztor, W krzywym zwierciadle. Polityka władz komunistycznych w Polsce w świetle plotek i pogłosek z lat 1949–1956 (Warsaw, 1995).
For Soviet Stalinism see R.W. Thurston, Life and Terror in Stalin’s Russia, 1934–1941 (New Haven, CT, 1994), and
S. Davies, Popular Opinion in Stalin’s Russia: Terror, propaganda and dissent, 1934–1941 (Cambridge, 1997).
K. Persak, ‘Notatka o strukturze zespołu KC PZPR w Archiwum Akt Nowych’ (typescript) (Warsaw, 1997).
Also in A. Kemp-Welch, ‘Khrushchev’s “Secret Speech” and Polish Politics: The Spring of 1956’, Europe-Asia Studies, Vol. 48 (2), 1996, pp. 181–206.
P. Machcewicz, Polski rok 1956 (Warsaw, 1993).
P. Kenney, Rebuilding Poland: Workers and Communists, 1945–1950 (Ithaca, NY, and London, 1997), pp. 347–48.
S. Dąbrowski, ‘Indeks represjonowanych’, Karta 1992 (7), pp. 141–3.
G. Sołtysiak (ed.), Obozy pracy w Polsce (1945–1954) (Warsaw, 1992).
C. Kozłowski, Namiestnik Stalina (Warsaw, 1993).
B. Fijałkowska, Borejsza i Różański: Przyczynek do dziejów stalinizmu w Polsce (Olsztyn, 1995).
M. Kula (ed.), Komitet Wojewódzki ogniwem władzy ludowej. Studium postaw aktywu partyjnego na przykładzie zapisów posiedzeń KW PZPR w Gdańsku w latach 1949–1953 (Warsaw, 1997).
Martin Malia, ‘The Lesser Evil?’, The Times Literary Supplement, 27 March 1998 pp. 3–4.
See the evidence of K. Kersten and A. Paczkowski in O stanie wojennym. W sejmowej komisji odpowiedzialności konstytucyjnej (Warsaw, 1997), pp. 56–107 and 134–52.
Publication of materials from ‘Poland 1980–1982: Internal Crisis, International Dimensions’ (Conference at Jachranka-Warsaw, November 1997) is forthcoming.
Editor information
Editors and Affiliations
Copyright information
© 1999 A. Kemp-Welch
About this chapter
Cite this chapter
Kemp-Welch, A. (1999). Introduction: Reconstructing the Past. In: Kemp-Welch, A. (eds) Stalinism in Poland, 1944–1956. International Council for Central and East European Studies. Palgrave Macmillan, London. https://doi.org/10.1007/978-1-349-27680-6_1
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-27680-6_1
Publisher Name: Palgrave Macmillan, London
Print ISBN: 978-1-349-27682-0
Online ISBN: 978-1-349-27680-6
eBook Packages: Palgrave History CollectionHistory (R0)