Samenvatting
Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) symptomen komen veel voor bij peuters en kleuters. Bij een deel van die kinderen zijn de symptomen dermate ernstig dat de diagnose ADHD wordt gesteld. ADHD op jonge leeftijd vormt een risico voor toekomstig functioneren, vandaar het belang van betrouwbare meetinstrumenten om de ernst van ADHD-symptomen bij peuters en kleuters vast te stellen.
Voor dit doel zijn diverse gestandaardiseerde vragenlijsten beschikbaar. Door de normgerichte interpretatie maken vragenlijsten het mogelijk de gedragsbeoordelingen van ouders en leerkracht te vergelijken met wat gangbaar is voor een kind van vergelijkbare sekse en leeftijd. Deze informatie is van belang om een fundamenteel criterium voor de diagnose ADHD te onderbouwen, namelijk of de ADHD-symptomen zo ernstig zijn dat deze afwijken van wat gangbaar is voor een kind van dezelfde leeftijd en hetzelfde ontwikkelingsniveau.
Literatuur
Achenbach, T.M., & Rescorla, L.A. (2000). Manual for ASEBA Preschool Forms & Profiles. Burlington, Vermont: University of Vermont, Research Center for Children, Youth, & Families.
Bor, W., Sanders, M.R., & Markie-Dadds, C. (2002). The effects of the Triple P-Positive Parenting Program on preschool children with cooccurring disruptive behavior and attentional/hyperactive difficulties. Journal of Abnormal Child Psychology, 30, 571–587.
Campbell, S.B., Shaw, D.S., & Gilliom, M. (2000). Early externalizing behavior problems: Toddlers and preschoolers at risk for later maladjustment. Development and Psychopathology, 12, 467–488.
Evers, A., Vliet-Mulder, J.C. van, & Groot, C.J. (2001). Documentatie van tests en testresearch in Nederland. Deel 1: Testbeschrijvingen/Deel 2: Testresearch. Assen: Van Gorcum.
Goedhart, A., Treffers, F. & Van Widenfelt, B. (2003). Vragen naar psychische problemen bij kinderen en adolescenten. De Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ). Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 58, 1018–1035.
Hendriksen, J., Steyaert, J., Kroes, M., & Vles, J. (2002). Vragenlijst Voorlopers ADHD (VVA). Handleiding. Leiden: Pits.
Jones, K., Daley, D., Hutchings, J., Bywater, T., & Eames, C. (2007). Efficacy of the Incredible Years Basic parent training programme as an early intervention for children with conduct problems and ADHD. Child Care Health and Development, 33, 749–756.
Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ (2005). Multidisciplinaire richtlijn ADHD: richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van ADHD bij kinderen en jeugdigen 2005. Utrecht: Trimbos-instituut.
Landelijk Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie: "http://www.kenniscentrum-kjp.nl".
Oosterlaan, J. & Smidts, D.P. (2005). Roken en andere pre- en perinatale risicofactoren voor antisociaal gedrag bij kleuters. Tijdschrift voor Criminologie, 2, 159–166.
Oosterlaan, J., Baeyens, D., Scheres, A., Antrop, I., Roeyers, H., Sergeant, J.A. (2008). Handleiding bij de Vragenlijst voor gedragsproblemen bij kinderen van 6 tot en met 16 jaar ( VvGK6–16). Amsterdam, The Netherlands: Harcourt Test Publishers.
Oosterlaan, J. (2009). ADHD-symptomen bij peuters en kleuters. De predictieve waarde van vroege symptomen van ADHD voor later functioneren. Kind en Adolescent Praktijk 8(1), 32–37.
Scholte, E.M., & Ploeg, J.D. van der (2005). ADHD vragenlijst (AVL). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Smidts, D.P., & Oosterlaan, J. (2008). Handleiding bij Gedragsvragenlijst voor Kleuters (GvK). Amsterdam, The Netherlands: Harcourt Test Publishers.
Smidts, D.P., & Oosterlaan, J. (2007). How common are symptoms of ADHD in typically developing preschoolers? A study on prevalence rates and prenatal / demographic risk factors. Cortex, 6, 710–717.
Sonuga-Barke, E.J.S., Daley, D., Thompson, M., Laver-Bradbury, C., & Weeks, A. (2001). Parent-based therapies for preschool attentiondeficit/ hyperactivity disorder: A randomized, controlled trial with a community sample. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 40, 402–408.
Taylor, E., Dopfner, M., Sergeant, J., Asherson, P., Banaschewski, T., Buitelaar, J., Coghill, D., Danckaerts, M., Rothenberger, A., Sonuga-Barke, E., Steinhausen, H.C., & Zuddas A. (2004). European clinical guidelines for hyperkinetic disorder – first upgrade. European Child & Adolescent Psychiatry, 13, I7–I30.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Prof. dr. Jaap Oosterlaan, afdeling Klinische Neuropsychologie, Vrije Universiteit Amsterdam. E-mail: j.oosterlaan@psy.vu.nl.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Oosterlaan, J. ADHD-symptomen bij peuters en kleuters II. KIAP 8, 70–73 (2009). https://doi.org/10.1007/BF03088040
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03088040