Skip to main content
SpringerLink
Log in

Tijdige diagnostiek van dementie in de huisartsenpraktijk

  • Artikel
  • Published:
Bijblijven

Samenvatting

Scepsis met betrekking tot nut en noodzaak van vroege opsporing van dementie is niet terecht. Niet alleen de patiënt, maar ook en vooral de mantelzorger is zeer gebaat bij een tijdige diagnose. De huisarts hoeft daarvoor niet zijn toevlucht te nemen tot screening of vroegdiagnostiek, maar zou alert moeten zijn bij de eerste verdachte signalen. Naast de drie fasen in het diagnostisch proces – inclusie, differentiaaldiagnose en zorgdiagnostiek – is als vierde fase ook de diagnostiek van de mantelzorger belangrijk.

Wat dat laatste betreft, ontbreekt het huisartsen momenteel vooral aan duidelijke richtlijnen om de zorgsituatie rond een patiënt met dementie op een aanvaardbare manier te benaderen. Zonder deze richtlijnen voelen zij zich niet de meest geschikte hulpverlener om de mantelzorger te ondersteunen, hoewel deze hen wel als zodanig ziet. In elk geval is het belangrijk, de mantelzorger ook apart te consulteren, dus zonder dat de dementerende patiënt erbij aanwezig is.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Literatuur

  1. Wind A. Mogelijkheden om dementie in een vroeg stadium te herkennen. Huisarts Wet. 1997;40:589-92.

    Google Scholar 

  2. Downs M. The role of general practice and the primary care team in dementia diagnosis and management. Int J Geriatr Psychiatry. 1996;11:937-42.

    Google Scholar 

  3. Eccles M, Clarke J., Livingstone M. North of England evidence based guidelines development project: Guideline for the primary care management of dementia. BMJ. 1998;317:802-8.

    Google Scholar 

  4. National Institute for Clinical Excellence. Dementia: The NICE-SCIE guideline on supporting people with dementia and their carers in health and social care. London: The British Psychological Society and the Royal College of Psychiatrists, 2006.

  5. Scottish Intercollegiate Guideline Network. Management of patients with dementia: A national clinical guideline. Edinburgh: SIGN; 2006.

  6. Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie/Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO. Richtlijn Diagnostiek en medicamenteuze behandeling van dementie. Alphen a/d Rijn: Van Zuiden Communications; 2005.

  7. De Lepeleire J. De diagnose van dementie. Het aandeel van de huisarts. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven; 2000.

  8. De Lepeleire J, Heyrman J. Diagnosis and management of dementia in primary care at an early stage: The need for a new concept and an adapted procedure. Theor Med. 1999;20:215-28.

    Google Scholar 

  9. Petersen R, Stevens J, Ganglui M, Tangolos E, Cummings J, DeKosky S. Practice parameter: Early detection of dementia: Mild Cognitive impairment (an evidence-based review). Neurology. 2001;56:1133-42.

    Google Scholar 

  10. Cooper B., Bickel H., Schaufele M. The ability of general practitioners to detect dementia and cognitive impairment in their elderly patients: A study in Mannheim. Int J Geriatr Psychiatry. 1992;7:591-8.

    Google Scholar 

  11. Petit H, Bakchine S, Duboiw B, Laurent B, Montagne B, Touchon J, et al. Convergences d’un groupe pluridisciplinaire d’experts français sur les modalités du diagnostic et du traitement médicamenteux de la maladie d’alzheimer au stade démentiel. Rev Neurol. 1998;154(5):432-8.

    Google Scholar 

  12. Marin La Meslée R. Vérité au-delà du Quiévrain? La Revue du Praticien. 1999;13:690-1.

  13. De Lepeleire J. Drempels in het zorgpad van de gerontopsychiatrische patiënt. Tijdschr Geneeskd. 2008;64:181-5.

    Google Scholar 

  14. Vernooij-Dassen M, De Lepeleire J, Iliffe S, Moniz-Cook E, Franco M, Zanetti O, et al. Obstacles and facilitators in diagnosing and managing early dementia in EU member states. Report EU Quality of Life and Management of Resources Programme, DIADEM project; 2003. Proposal number QLRT/2001/00296.

  15. Iliffe S, De Lepeleire J, Van Hout H, Kenny G, Lewis A, Vernooij-Dassen M. Understanding obstacles to the recognition of and response to dementia in different European countries: A modified focus group approach using multinational, multi-disciplinary expert groups. Aging Ment Health. 2005;9(1):1-6.

  16. De Lepeleire J, Buntinx F, Aertgeerts B. Disclosing the diagnosis of dementia: The performance of Flemish general practitioners. Int Psychogeriatr 2004;16:421-8.

    Google Scholar 

  17. De Lepeleire J, Aertgeerts B, Umbach I, Pattyn P, Tamsin F, Nestor L, et al. The diagnostic value of IADL evaluation in the detection of dementia in general practice. Aging Ment Health. 2004;8:52-7.

    Google Scholar 

  18. Vernooij-Dassen MJ, Moniz-Cook ED, Woods RT, De Lepeleire J, Leuschner A, Zanetti O, et al. Factors affecting timely recognition and diagnosis of dementia across Europe: from awareness to stigma. Int J Geriatr Psychiatry. 2005;20(4):377-86.

    Google Scholar 

  19. De Lepeleire J, Wind AW, Iliffe S, Moniz-Cook ED, Wilcock J, Gonzalez VM, et al. The primary care diagnosis of dementia in Europe: An analysis using multidisciplinary, multinational expert groups. Aging Ment Health. 2008;12(5):568-76.

    Google Scholar 

  20. De Lepeleire J, Heyrman J, Baro F, Buntinx F. A combination of tests for the diagnosis of dementia has a significant diagnostic value. J Clin Epidemiol. 2005;58(3):217-25.

    Google Scholar 

  21. Gorissen H. Diagnostiek van dementie in de huisartsenpraktijk: Van signaal tot ziektediagnose. Katholieke Universiteit Leuven; 2009.

  22. Beck C, Cody M, Souder E, Zhang M, Small G. Dementia diagnostic guidelines: Methodologies, results, and implementation costs. J Am Geriatr Soc. 2000;48:1195-203.

    Google Scholar 

  23. De Lepeleire J, Heyrman J. Diagnose van dementie door huisartsen: Toelichting bij een consensus, deel I. Tijdschr Geneeskd. 1997;53(21):1461-7.

    Google Scholar 

  24. De Lepeleire J, Heyrman J. Diagnose van dementie door huisartsen: Toelichting bij een consensus, deel II. Tijdschr Geneeskd. 1997;53(22):1524-30.

    Google Scholar 

  25. De Lepeleire J, Heyrman J, Vanwelde C, Degryse J. Diagnostic de démence en médecine générale: Mise au point d’un consensus. La Revue du Praticien. 1999;13(446):119-23.

    Google Scholar 

  26. Crevel H van, Heeren TJ. Herziening consensus ‘Diagnostiek bij het dementiesyndroom’. Ned Tijdschr Geneeskd. 1998;142(25):1459-63.

    Google Scholar 

  27. Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO. Consensus richtlijn dementie. Utrecht: CBO; 1997.

  28. Knopman D, DeKosky S, Cummings J, Chui H, Corey-Bloom J, Relkin N, et al. Practice parameter: Diagnosis of dementia (an evidence-based review). Neurology. 2001;56:1143-53.

    Google Scholar 

  29. Gezondheidsraad. Dementie. Den Haag: Gezondheidsraad; 2002.

  30. Ministerie Vlaamse Gemeenschap. Naar een vernieuwd Vlaams ouderenbeleid. Brussel: Ministerie Vlaamse Gemeenschap; 2001.

  31. Wind A, Gussekloo J, Vernooij-Dassen M, Bouma M, Boomsma L, Boukes F. NHG-Standaard Dementie (tweede herziening). Huisarts Wet. 2003;46:754-68.

  32. Singapore Ministry of Health. Dementia. Singapore: Singapore Ministry of Health; 2007.

  33. Agence Nationale d’Accréditation et d’Évaluation en Santé. Recommendations pratiques pour le diagnostic de la maladie d’Alzheimer. Paris: ANAES; 2000.

  34. New Zeeland Guidelines Group. Guidelines for the support and management of people with dementia. Wellington: Ministry of Health; 1997.

  35. De Lepeleire J, Ylieff M, Stessens J, Buntinx F, Paquay L. The validity of the Frail instrument in general practice. Archves of Public Health. 2004;62:185-96.

    Google Scholar 

  36. Shulman KI. Clock-drawing: Is it the ideal cognitive screening test? Int J Geriatr Psychiatry. 2000;15(6):548-61.

    Google Scholar 

  37. Burg M van der, Bouwen A, Stessens J, Ylieff M, Fontaine O, De Lepeleire J, et al. Scoring Clock test for dementia screening: A comparison of two scoring methods. Int J Geriatr Psychiatry. 2004;19:685-9.

    Google Scholar 

  38. De Lepeleire J, Heyrman J, Baro F, Buntinx F. A combination of tests for the diagnosis of dementia had a significant diagnostic value. J Clin Epidemiol. 2005;58(3):217-25.

    Google Scholar 

  39. Moniz-Cook E, Vernooij-Dassen M, Woods R, Verhey F, Chattat R, Vugt M de, et al. A European consensus on outcome measures for psychosocial intervention research in dementia care. Aging Ment Health. 2008;12(1):14-29.

    Google Scholar 

  40. Wijeratne C. Review: pathways to morbidity in carers of dementia sufferers. Int Psychogeriatr. 1997;9(1):69-79.

    Google Scholar 

  41. Pinquart M, Sorensen S. Associations of caregiver stressors and uplifts with subjective well-being and depressive mood: A meta-analytic comparison. Aging Ment Health. 2004;8(5):438-49.

    Google Scholar 

  42. Thompson C, Briggs M. Support for carers of people with Alzheimer’s type dementia. Cochrane Database Syst Rev. 2000;(2):CD000454.

  43. Schoenmakers B, Buntinx F, Devroey D, Van Casteren V, DeLepeleire J. The process of definitive institutionalization of community dwelling demented vs non demented elderly: Data obtained from a network of sentinel general practitioners. Int J Geriatr Psychiatry. 2009;24(5):523-31.

    Google Scholar 

  44. Brodaty H, Green A. Who cares for the carer? The often forgotten patient. Aust Fam Physician. 2002;31(9):833-6.

    Google Scholar 

  45. Schoenmakers B, Buntinx F, DeLepeleire J. What is the role of the general practitioner towards the family caregiver of a community-dwelling demented relative? A systematic literature review. Scand J Prim Health Care. 2009;27(1):31-40.

    Google Scholar 

  46. Vermandere M. Zorgdiagnose bij thuiswonende dementerenden: Een nieuw concept? Leuven: Katholieke Universiteit Leuven; 2009.

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. www.bsl.nl/shop/bijblijven-0168-9428.html

    J. De Lepeleire

Authors
  1. J. De Lepeleire
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. H. Gorissen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. M. Vermandere
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  4. B. Schoenmakers
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Additional information

Universitair hoofddocent, Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde, Katholieke Universiteit Leuven

Huisarts, Leuven

Huisarts, wetenschappelijk medewerker, Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde, Katholieke Universiteit Leuven

Huisarts, wetenschappelijk medewerker, Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde, Katholieke Universiteit Leuven

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

De Lepeleire, J., Gorissen, H., Vermandere, M. et al. Tijdige diagnostiek van dementie in de huisartsenpraktijk. BIJB 25, 13–24 (2009). https://doi.org/10.1007/BF03087677

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03087677

Search

Navigation