Samenvatting
Screening (of bevolkingsonderzoek) heeft een grote aantrekkingskracht. Het vroeg kunnen opsporen van ziekte betekent echter niet per definitie gezondheidswinst. Dit artikel beschrijft de criteria voor verantwoorde screening. Van groot belang is dat de gunstige gezondheidseffecten aantoonbaar opwegen tegen de ongunstige gezondheidseffecten. De algemene wettelijke regels waar de overheid over beschikt zijn niet voldoende om de bevolking te beschermen tegen screening die gevaar kan opleveren voor de lichamelijke of geestelijke gezondheid van de deelnemers. De Wet op het bevolkingsonderzoek (WBO, 1996) blijft nodig, maar moet op enkele punten nodig worden aangepast, volgens een recent advies van de Commissie WBO van de Gezondheidsraad.
Literatuur
Cochrane AL, Elwood PC. Screening the case against it. The Medical Officer 1969;53-7.
Gezondheidsraad. Screening: tussen hoop en hype. Den Haag: Gezondheidsraad, 2008; publicatienr 2008/05.
Wilson JMG, Jungner G. Principles and practice of screening for disease. Geneva: WHO, 1968: Public Health Papers No. 34.
Gezondheidsraad. Genetische screening. Den Haag: Gezondheidsraad, 1994; publicatienr 1994/22.
Haddow JE, Palomaki GE. ACCE; a model process for evaluating data on emerging genetic test. In: Khoury MJ, Little J, Burke W, editors. Human genome epidemiology. A scientific foundation for using genetic information to improve health and prevent disease. Oxford: University Press, 2004;217-33.
Schilling FH, Spix C, Berthold F, Erttmann R, Fehse N, Hero B, et al. Neuroblastoma screening at one year of age. N Engl J Med 2002;346(14):1047-53.
Thomas DB, Gao DL, Ray RM, Wang WW, Allison CJ, Chen FL, et al. Randomized trial of breast self-examination in Shanghai: final results. J Natl Cancer Inst 2002;94(19):1445-57.
Geuns HA van. Waarde bevolkingsonderzoek op tuberculose. Medisch Contact 1983;29:891-3.
Bunge EM. Idiopathic scoliosis: Evaluation of screening and treatment. Idiopatische scoliose: evaluatie van screening en behandeling [proefschrift]. Rotterdam: Erasmus Universiteit Rotterdam, 2009.
Gezondheidsraad. Jaarbericht bevolkingsonderzoek 2006. Den Haag: Gezondheidsraad, 2006; publicatienr 2006/10 WBO.
Gezondheidsraad. Wet bevolkingsonderzoek: knelpunten in de toepassing - voorstellen ter verbetering. Den Haag: Gezondheidsraad, 2009: publicatienr 2009/04WBO.
Gevers JKM. Over de mogelijkheid en wenselijkheid van aanvulling van regelgeving in verband met het toenemend aanbod van screening en zelftests. Den Haag: RVZ, 2008.
Sluijters B. Gezondheidsrecht. Deventer: Kluwer, 2004.
Gevers JKM. Wetgever en screening: de perikelen rond de Wet bevolkingsonderzoek. Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 1998;22:126-33.
Gezondheidsraad. Wet bevolkingsonderzoek: de reikwijdte (6). Het begrip 'aanbod'. Den Haag: Gezondheidsraad, 2000; publicatienr 2000/01WBO.
Gezondheidsraad. Jaarbericht bevolkingsonderzoek 2007. Zelftests op lichaamsmateriaal. Den Haag: Gezondheidsraad, 2007; publicatienr 2007/26.
Maas PJ van der, Baan CA, Korfage IJ, Gevers JKM, Roscam Abbing HDC. Evaluatie. Wet op bevolkingsonderzoek. Reeks evaluatie regelgeving: deel 5. Den Haag: ZorgOnderzoek Nederland, 2000.
Screening en de rol van de overheid. Den Haag: RVZ, 2008.
Toezicht op preventief medisch onderzoek. Den Haag: IGZ, 2008.
Tweede Kamer 1988-1989, 21 264 3. Regels betreffende bevolkingsonderzoek. Memorie van Toelichting. Den Haag: SDU, 1989.
Gezondheidsraad. Wet bevolkingsonderzoek: screening op osteoporose. Den Haag: Gezondheidsraad, 2007; publicatienr 2007/04WBO.
Gezondheidsraad. Wet bevolkingsonderzoek: de GezondheidsRisicoTest. Den Haag: Gezondheidsraad, 2009; publicatienr 2009/02WBO.
Tweede Kamer 1990-1991, 21 264. Voorstel voor een Wet houdende regels betreffende bevolkingsonderzoek (Wet op het bevolkingsonderzoek) nr 5. Memorie van Antwoord. Den Haag: SDU, 1991.
Centrale Raad voor de Volksgezondheid. Het ontwerp van een wet op het bevolkingsonderzoek. Verslagen, Adviezen, Rapporten,-Nr. 52. Leidschendam: Ministerie van Volksgezondheid en Milieuhygiëne, 1978.
Gezondheidsraad. Wet bevolkingsonderzoek: osteoporose (1). Den Haag: 1997; publicatienr 1997/24.
Gezondheidsraad. Wet bevolkingsonderzoek: ERGO. Den Haag: Gezondheidsraad, 1999; publicatienr 1999/03WBO.
Gezondheidsraad. Wet bevolkingsonderzoek: CT-screening op longkanker. Den Haag: Gezondheidsraad, 2000; publicatienr 2000/04WBO.
Gezondheidsraad. Wet bevolkingsonderzoek: kalkscore en kans op hart- en vaatziekten. Den Haag: Gezondheidsraad, 2004; publicatienr 2004/01WBO.
Gezondheidsraad. Wet bevolkingsonderzoek: kalkscore en hart- en vaatziekten. Den Haag: Gezondheidsraad, 2005; publicatienr 2005/02WBO.
Gezondheidsraad. Wet bevolkingsonderzoek: screening op darmkanker via individuele risicoprofielen. Den Haag: Gezondheidsraad, 2006; publicatienr 2006/06WBO.
Gezondheidsraad. Wet bevolkingsonderzoek; moleculaire test voor screening op blaaskanker. Den Haag: Gezondheidsraad, 2007; publicatienr 2007/01WBO.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
Secretarissen van de Commissie WBO van de Gezondheidsraad, Den Haag
Rights and permissions
About this article
Cite this article
van Veen, W.A., Stultiëns, L.F. Wet- en regelgeving voor screening. BIJB 25, 8–15 (2009). https://doi.org/10.1007/BF03087667
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03087667