Skip to main content
SpringerLink
Log in

‘Lawaai op de longen’ geen argument voor antibiotica

  • Onderzoek
  • Published:
Huisarts en Wetenschap Aims and scope

Samenvatting

Hopstaken RM, Butler CC, Muris JWM, Knottnerus JA, Kester ADM, Rinkens PELM, Dinant GJ. ‘Lawaai op de longen’, geen argument voor antibiotica.Huisarts Wet 2007;51(4):179-84.

Doel We hebben onderzocht welke invloed anamnese en lichamelijk onderzoek uitoefenen op de beslissing om wel of geen antibioticum voor te schrijven bij lageluchtweginfecties (LLWI). Daarnaast gaan we na in welke mate deze beslissing gerechtvaardigd is.

Methode In dit observationele cohortonderzoek registreerden 25 huisartsen klinische informatie, diagnose en beleid bij 246 patiënten met een LLWI. We bepaalden de associaties (oddsratio’s) tussen de klinische informatie en de beslissing om wel of geen antibioticum voor te schrijven. Vervolgens berekenden we uit een vierveldentabel de juistheid van deze beslissing door deze te vergelijken met radiologisch bewezen pneumonie.

Resultaten Afwijkende auscultatie (OR 11,5; 95%-BI 5,4-24,7) en diarree (OR > 11) waren sterk geassocieerd met een antibioticumvoorschrift. Als we er op grond van de huidige bewijsvoering van uitgaan dat een antibioticum alleen bij pneumonie vereist is, betekent dit dat 166 van de 193 (86%) patiënten onnodig een antibioticumvoorschrift hebben gekregen. Vijf van de 32 (16%) patiënten met radiologisch bewezen pneumonie kregen geen antibioticumvoorschrift.

Conclusie Afwijkende auscultatie bij patiënten met een LLWI leidt bijna altijd tot het voorschrijven van een antibioticum. Dit is waarschijnlijk in de meeste gevallen onterecht. Huisartsen moeten zich afvragen in hoeverre crepitaties of rhonchi bij auscultatie hun besluit tot het voorschrijven van een antibioticum bepalen. Individuele ziekteverschijnselen hebben bovendien slechts beperkte waarde voor een rationeel besluit om wel of geen antibioticum voor te schrijven.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Literatuur

  1. Hopstaken RM, Muris JWM, Knottnerus JA, Kester ADM, Rinkens PELM, Dinant GJ. Contributions of symptoms, signs, erythrocyte sedimentation rate and C-reactive protein to a diagnosis of pneumonia in acute lower respiratory tract infection. Br J Gen Pract 2003;53:358-64.

    Google Scholar 

  2. Hopstaken RM, Stobberingh EE, Knottnerus JA, et al. Clinical items not helpful in differentiating viral from bacterial lower respiratory tract infections in general practice. J Clin Epidemiol 2005;58:175-83.

    Google Scholar 

  3. Butler CC, Rollnick S, Pill R, Maggs Rapport F, Stott N. Understanding the culture of prescribing: qualitative study of general practitioners’ and patients’ perceptions of antibiotics for sore throats. BMJ 1998;317:637-42.

    Google Scholar 

  4. Coenen S, Van Royen P, Vermeire E, Hermann I, Denekens J. Antibiotics for coughing in general practice: a qualitative decision analysis. Fam Pract 2000;17:380-5.

    Google Scholar 

  5. Macfarlane J, Holmes W, Macfarlane R, Britten N. Influence of patients’ expectations on antibiotic management of acute lower respiratory tract illness in general practice: questionnaire study. BMJ 1997;315:1211-4.

    Google Scholar 

  6. Smucny J, Fahey T, Becker L, Glazier R. Antibiotics for acute bronchitis. The Cochrane Library. Issue 1, 2004. Chichester: Wiley.

  7. Fahey T, Stocks N, Thomas T. Quantitative systematic review of randomised controlled trials comparing antibiotic with placebo for acute cough in adults. BMJ 1998;316:906-10.

    Google Scholar 

  8. Hopstaken RM, Butler CC, Muris JWM, Knottnerus JA, Kester ADM, Rinkens PELM, Dinant GJ. Do clinical findings in lower respiratory tract infection help general practitioners prescribe antibiotics appropriately? An observational cohort study in general practice. Fam Pract 2006;23:180-7.

    Google Scholar 

  9. Heckerling PS, Tape TG, Wigton RS, Hissong KK, Leikin JB, Ornato JP, et al. Clinical prediction rule for pulmonary infiltrates. Ann Intern Med 1990;113:664-70.

    Google Scholar 

  10. Melbye H, Straume B, Aasebo U, Dale K. Diagnosis of pneumonia in adults in general practice. Relative importance of typical symptoms and abnormal chest signs evaluated against a radiographic reference standard. Scand J Prim Health Care 1992;10:226-33.

    Google Scholar 

  11. Wilson S, Delaney BC, Roalfe A, Roberts L, Redman V, Wearn AM, et al. Randomised controlled trials in primary care: case study. BMJ 2000;321:24-7.

    Google Scholar 

  12. Vinson DC, Lutz LJ. The effect of parental expectations on treatment of children with a cough: a report from ASPN. J Fam Pract 1993;37:23-7.

    Google Scholar 

  13. Okkes IM, Oskam SK, Lamberts H. Van klacht naar diagnose: episodegegevens uit de huisartspraktijk. Bussum: Couthino, 1998.

  14. Swartz MN. Use of antimicrobial agents and drug resistance. N Engl J Med 1997;337:491-2.

    Google Scholar 

  15. Butler CC, Rollnick S, Kinnersley P, Jones A, Stott N. Reducing antibiotics for respiratory tract symptoms in primary care: consolidating ‘why’ and considering ‘how’. Br J Gen Pract 1998;48:1865-70.

    Google Scholar 

  16. Cars O, Molstad S, Melander A. Variation in antibiotic use in the European Union. Lancet 2001;357:1851-3.

    Google Scholar 

  17. Kuyvenhoven MM, Van Balen FA, Verheij TJ. Outpatient antibiotic prescriptions from 1992 to 2001 in The Netherlands. J Antimicrob Chemother 2003;52:675-8.

    Google Scholar 

  18. Cals JWL, Hopstaken RM, Butler CC, Hood K, Severens JL, Dinant GJ. Improving Management of Patients with Acute Cough by C-reactive protein testing and Communication Training (IMPAC3T); study protocol of a cluster randomised controlled trial (ISRCTN85154857). BMC Fam Pract 2007;8:15.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. www.bsl.nl/shop/huisarts-en-wetenschap-0018-7070.html

    Rogier Hopstaken

Authors
  1. Rogier Hopstaken
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Christopher Butler
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. Jean Muris
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  4. André Knottnerus
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  5. Arnold Kester
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  6. Paula Rinkens
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  7. Geert-Jan Dinant
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Rogier Hopstaken.

Additional information

Universiteit Maastricht, Care and Public Health Research Institute (Caphri), Vakgroep Huisartsgeneeskunde, postbus 616, 6200 MD Maastricht: dr. R.M. Hopstaken, dr. J.W.M. Muris, prof.dr. G.J. Dinant, huisartsen; prof.dr. J.A. Knottnerus, arts-epidemioloog; A.D.M. Kester, statisticus; P.E.L.M. Rinkens, onderzoeksassistent. Stichting Gezondheidscentra Eindhoven (SGE): dr. R.M. Hopstaken; Cardiff University (VK), Vakgroep Huisartsgeneeskunde: prof.dr. C.C. Butler, huisarts.

Mogelijke belangenverstrengeling: niets aangegeven.

Dit artikel verscheen eerder als: Hopstaken RM, Butler CC, Muris JWM, Knottnerus JA, Kester ADM, Rinkens PELM, Dinant GJ. Do clinical findings in lower respiratory tract infection help general practitioners prescribe antibiotics appropriately? An observational cohort study in general practice. Fam Pract 2006 23:180-7. Publicatie gebeurt met toestemming van de uitgever.

About this article

Cite this article

Hopstaken, R., Butler, C., Muris, J. et al. ‘Lawaai op de longen’ geen argument voor antibiotica. HUWE 51, 179–184 (2008). https://doi.org/10.1007/BF03086722

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03086722

Search

Navigation